Công văn 4539/TCHQ-TXNK 2021 quản lý việc hoàn thuế giá trị gia tăng

• Số hiệu: 4539/TCHQ-TXNK
• Loại văn bản: Công văn
• Nơi ban hành: Tổng cục Hải quan
• Người ký: Lưu Mạnh Tưởng
• Ngày ban hành: 21/09/2021

BỘ TÀI CHÍNH TỔNG CỤC HẢI QUAN -------	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ---------------
Số: 4539/TCHQ-TXNK V/v thực hiện quản lý việc hoàn thuế GTGT	Hà Nội, ngày 21 tháng 9 năm 2021

Kính gửi: Các Cục Hải quan tỉnh, thành phố.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính tại công văn số 9877/BTC-VP ngày 27/8/2021 về quản lý, chống gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), trong thời gian qua, Tổng cục Hải quan đã phát hiện một số hành vi gian lận hoàn thuế GTGT thông qua công tác điều tra chống buôn lậu gian lận thương mại. Cụ thể:

(i) Lợi dụng việc thành lập doanh nghiệp đơn giản, quy định về giải thể doanh nghiệp và quản lý hồ sơ không chặt chẽ, chế tài xử phạt quá nhẹ để thành lập nhiều công ty cho những người thân trong gia đình, thuê người hoặc sử dụng CMND/CCCD của người không quen biết (người bị mất CMND/CCCD, CMND/CCCD giả,...) đứng tên đại diện pháp luật tham gia hoàn thuế GTGT. Hoạt động một thời gian ngắn thì giải thể để trốn tránh cơ quan chức năng...

(ii) Lợi dụng việc in ấn, phát hành hóa đơn GTGT: Hóa đơn mua bán nội địa (hóa đơn GTGT) doanh nghiệp tự in và sử dụng, kết hợp với việc doanh nghiệp giải thể dễ dàng để tạo ra một nguồn hóa đơn dồi dào, hợp thức hóa cho nguồn gốc của các lô hàng xuất khẩu.

(iii) Lợi dụng chính sách ưu đãi về thủ tục hải quan (kiểm tra thực tế theo mức độ rủi ro) để gian lận thương mại khi xuất khẩu hàng hóa như: xuất khống hàng hóa; xuất ít hơn so với khai báo; xuất không đúng chủng loại so với khai báo (khai báo một loại, xuất một loại); xuất khẩu số lượng lớn hàng hóa với trị giá cao bất thường; khai báo hàng có trị giá cao, xuất hàng có trị giá thấp; Khai báo sai tên hàng, mã số hàng hóa để lập khống hồ sơ mở tờ khai xuất khẩu, xác nhận thực xuất, sau đó doanh nghiệp làm việc với doanh nghiệp thành lập công ty để hoàn thuế GTGT; lập khống hóa đơn, chứng từ, xuất khẩu hàng hóa ít nhưng khai nhiều để tăng số thuế GTGT được hoàn; quay vòng hàng hóa để chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT.

(iv) Khai tăng trị giá hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu của dự án đầu tư để chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT đầu vào.

Để tăng cường công tác quản lý, kiểm soát chặt chẽ việc kê khai, ngăn ngừa tình trạng gian lận nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT, Tổng cục Hải quan yêu cầu các Cục Hải quan tỉnh, thành phố triển khai thực hiện một số giải pháp sau:

1. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để tăng cường công tác thu thập, phân tích thông tin xác định dấu hiệu rủi ro để có biện pháp kiểm tra, giám sát, kiểm soát và kiểm tra sau thông quan đối với hàng hóa xuất khẩu thuộc địa bàn quản lý của đơn vị, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các trường hợp doanh nghiệp gian lận trong hoạt động xuất khẩu nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT. Trường hợp xác định dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan, căn cứ thông tin thu thập thực hiện tạm dừng đưa hàng qua khu vực giám sát để kiểm tra theo quy định.

2. Thực hiện các biện pháp nghiệp vụ hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu:

a) Lập danh sách và quản lý các doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu hoàn thuế GTGT theo tiêu chí quản lý rủi ro. Thực hiện kiểm tra, giám sát chặt chẽ hàng hóa xuất khẩu đã làm thủ tục xuất khẩu cho đến khi hàng hóa thực xuất khẩu để ngăn ngừa tình trạng hàng hóa quay trở lại nội địa.

b) Tăng cường công tác kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế trong quá trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu để phát hiện và xử lý theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp có dấu hiệu nghi vấn: khai khống số lượng hàng hóa xuất khẩu, khai tăng số lượng hàng hóa xuất khẩu so với số lượng thực tế; khai sai tên hàng, chủng loại hàng hóa, khai tăng bất thường trị giá hải quan đối với một số mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao trên tờ khai xuất khẩu (như linh kiện điện tử: RAM máy tính, chip IC điện tử, chip bo mạch, card màn hình, thẻ nhớ,...); sử dụng các chứng từ không hợp lệ để làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa.

c) Tăng cường kiểm tra trị giá hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu của các dự án đầu tư được miễn thuế nhập khẩu, có dấu hiệu khai tăng trị giá hải quan nhằm làm tăng số tiền thuế GTGT phải nộp khi nhập khẩu để chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT đầu vào tại cơ quan thuế nội địa.

d) Khi phát hiện và xử lý các trường hợp nêu tại điểm 2.a, 2.b, 2.C công văn này, trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật, phải chuyển ngay toàn bộ vụ việc kèm hồ sơ đến cơ quan điều tra để điều tra, truy tố, xử lý đối với các tổ chức, cá nhân lợi dụng chính sách hoàn thuế GTGT để trục lợi số tiền hoàn thuế GTGT nhằm thu hồi đầy đủ số tiền thuế GTGT thất thoát vào ngân sách nhà nước.

3. Phối hợp với cơ quan thuế nội địa và các lực lượng khác trong đấu tranh ngăn chặn gian lận hoàn thuế GTGT:

a) Đối với các Cục Hải quan tỉnh, thành phố:

a.1) Chủ động phối hợp với các Cục Thuế tỉnh, thành phố trên địa bàn để thực hiện các nhiệm vụ sau:

- Cung cấp các thông tin về các thủ đoạn gian lận đối với hàng hóa xuất khẩu (khai sai tên hàng, số lượng, trị giá hoặc sử dụng các chứng từ tài liệu không hợp pháp để làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa) nhằm mục đích hợp pháp hóa hồ sơ hoàn thuế GTGT, lập danh sách các doanh nghiệp vi phạm ngay khi phát hiện trong quá trình làm thủ tục hải quan hoặc qua công tác điều tra chống buôn lậu, gian lận thương mại chuyển cơ quan thuế nội địa để cập nhật thông tin doanh nghiệp vi phạm trong quá trình thực hiện hoàn thuế GTGT.

- Cung cấp cho cơ quan thuế nội địa thông tin về các lô hàng nhập khẩu đầu tư có trị giá khai báo cao trên 20% so với mức giá tham chiếu của hàng hóa nhập khẩu giống hệt, tương tự do Tổng cục Hải quan ban hành theo quy định tại Điều 22 Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài chính, các lô hàng xuất khẩu có trị giá hải quan khai báo cao bất thường ngay khi phát hiện trong quá trình làm thủ tục hải quan để kiểm soát hoàn thuế GTGT đầu vào.

- Kiểm tra chặt chẽ các thông tin trên hồ sơ kê khai hoàn thuế GTGT liên quan đến hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo đề nghị của cơ quan thuế nội địa (nếu có) để đảm bảo hoàn thuế GTGT đúng đối tượng, đúng chính sách pháp luật.

- Đề nghị cơ quan thuế nội địa trên địa bàn cung cấp thông tin về các trường hợp hoàn thuế GTGT cho doanh nghiệp cao bất thường so với cùng kỳ năm trước hoặc cao bất thường so với các doanh nghiệp kinh doanh cùng ngành hàng trên địa bàn, danh sách doanh nghiệp, thủ đoạn, hàng hóa có dấu hiệu trốn thuế, gian lận thuế để cơ quan hải quan tăng cường kiểm tra hàng hóa xuất khẩu trong quá trình thông quan và kiểm tra sau thông quan.

a.2) Phối hợp với các lực lượng khác trong đấu tranh ngăn chặn gian lận hoàn thuế GTGT:

- Tăng cường công tác kiểm tra liên ngành (Hải quan, Thuế), công tác kiểm tra sau thông quan đối với doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu, hoàn thuế GTGT.

- Tham gia với cơ quan Thuế, Kế hoạch đầu tư để quản lý chặt chẽ đối với lĩnh vực cấp phép hoạt động của doanh nghiệp trong đó sớm xây dựng và vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin về doanh nghiệp giữa cơ quan Thuế, Hải quan, Kế hoạch đầu tư.

- Tăng cường công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa cơ quan hải quan và lực lượng chức năng (công an, quản lý thị trường, bộ đội biên phòng) để điều tra, xác minh, đấu tranh, xử lý nhanh chóng, kịp thời các vụ việc vi phạm hoàn thuế GTGT lớn, phức tạp, liên quan đến nhiều tỉnh, thành phố, ngăn chặn hoạt động thẩm lậu hàng hóa xuất khẩu hoàn thuế GTGT.

- Tăng cường công tác chống buôn lậu, phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng nơi giáp biên giới với nước bạn để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi quay vòng hàng xuất khẩu (hàng đã làm thủ tục và xuất khẩu sang nước bạn, nhưng lợi dụng biên giới rộng, quay lại Việt Nam để tiếp tục làm thủ tục xuất các lần tiếp theo).

- Tăng cường hợp tác chặt chẽ với Hải quan các nước trong khu vực, đặc biệt là các nước có chung biên giới. Thông tin kịp thời về doanh nghiệp, tình hình hàng hóa xuất khẩu có dấu hiệu gian lận trong hoàn thuế GTGT.

b) Đối với các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan:

Chủ động liên hệ với Tổng cục Thuế để kết nối/lấy dữ liệu hoàn thuế GTGT (chi tiết số liệu đã hoàn, dự kiến hoàn) liên quan đến số thu NSNN do cơ quan Hải quan thu. Khi nhận được dữ liệu, các đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ, đối chiếu với dữ liệu hoàn thuế do Tổng cục Thuế cung cấp để phân tích, đánh giá các dấu hiệu nghi vấn về hoàn thuế GTGT không đúng quy định, tổ chức kiểm tra, thanh tra theo dấu hiệu hoặc trao đổi, phối hợp với các cơ quan có liên quan để kịp thời phát hiện xử lý các hành vi chiếm đoạt tiền thuế GTGT của tổ chức, cá nhân.

Cơ chế cung cấp thông tin giữa Tổng cục Hải quan và Tổng cục Thuế được thực hiện định kỳ 3 tháng/1 lần.

4. Thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thi hành công vụ; tổ chức triển khai đầy đủ, đúng quy định của pháp luật, các quy trình, biện pháp nghiệp vụ về kiểm tra, kiểm soát hải quan và quản lý thuế.

Tổng cục Hải quan thông báo để các Cục Hải quan tỉnh, thành phố được biết và thực hiện./.

Nơi nhận: - Như trên; - Bộ trưởng Hồ Đức Phớc (để báo cáo); - Thứ trưởng Vũ Thị Mai (để báo cáo); - TCT Nguyễn Văn Cẩn (để báo cáo); - Tổng cục Thuế (để phối hợp chỉ đạo); - Cục KTSTQ, Cục GSQL, Cục TXNK, Cục QLRR, Cục ĐTCBL, Vụ TT - KT (để thực hiện); - Lưu: VT, TXNK (3b).

KT. TỔNG CỤC TRƯỞNG PHÓ TỔNG CỤC TRƯỞNG Lưu Mạnh Tưởng

Tiếng Anh (English)

MINISTRY OF FINANCE GENERAL DEPARTMENT OF VIETNAM CUSTOMS -----------	SOCIALIST REPUBLIC OF VIETNAM Independence – Freedom – Happiness --------------
No.: 4539/TCHQ-TXNK Re: Management of VAT refund	Hanoi, September 21, 2021

To: Provincial Customs Departments 

During the implementation of directives of the Ministry of Finance in the Official Dispatch No. 9877/BTC-VP dated August 27, 2021 on management and fight against fraudulent acts in VAT refund, the General Department of Vietnam Customs has detected some fraudulent acts in VAT refund through anti-smuggling and fraudulent trading investigations. To be specific:

(i) Taking advantage of simple procedures for enterprise establishment, loose regulations on dissolution of enterprises and document management, and light penalties for violations for establishing different enterprises of which legal representatives are the violator’s relatives or hired employees or by using ID Card/citizen's identity card of unknown persons (those who lost ID Card/citizen's identity card or fake ID Card/citizen's identity card, etc.) for the purposes of applying for VAT refund. These enterprises usually follow dissolution procedures after a short operating period so as to avoid competent authorities' inspection.

(ii) Taking advantage of printing and issuing VAT invoices, domestic sales invoices (VAT invoices) printed and used by enterprises, and simple procedures for dissolution of enterprises for creating a lots of invoices to serve the legalization of origin of shipments of exported goods.

(iii) Taking advantage of incentive policies concerning customs procedures (physical inspection by risk levels) for fraudulent trading in exporting goods. e.g.: fictitious exporting; exporting fewer goods than the declared quantity; exporting goods of types other than the ones declared; exporting a large quantity of goods with extraordinarily high value; exporting goods of low value while declaring goods of high value; incorrectly declaring names and HS codes of goods for preparing fictitious applications for opening customs declarations for exports or certifications of exports, and then cooperating with other established enterprises for VAT refund; preparing fictitious invoices or documents; declaring the quantity of exports greater than the one actually exported for increasing VAT refunded; turning over goods for appropriating VAT refunded.

(iv) Declaring increased customs value of imported goods serving the implementation of investment projects for the purpose of appropriating refund of input VAT.

In order to strengthen the strict management and control of declaration and prevent fraudulent acts performed to appropriate VAT refunded, the General Department of Vietnam Customs hereby requests relevant provincial Customs Departments to implement the following measures:

1. Promote the application of information technology to collection and analysis of information which is used for identifying risks and adopting appropriate inspection, supervision, control and post-clearance inspection of exports in the province as well as promptly detecting and preventing fraudulent exporting and appropriation of VAT refunds.  If detecting any violations against the Law on customs, based on collected information, goods shall be suspended from passing through the customs controlled area for inspection as prescribed.

...

...

...

a) List and manage exporting enterprises eligible for VAT refund according to risk management criteria.  Carry out careful inspection and supervision of exports of which exporting procedures have been completed until goods are actually exported to prevent the return of goods into domestic market.

b) Intensify the inspection of documents and physical inspection of goods during the processing of customs procedures for exports for the purposes of detecting and handling, as prescribed by law, cases of goods showing signs of fictitious declaration of quantity of exports or declaration of a quantity of exports greater than the quantity of goods actually exported; incorrect declaration of names or types of goods or declaration of extraordinarily increased customs value of certain types of high-value exports on customs declarations for exports (such as electronic parts, including: computer RAM, IC chips, main board chips, video graphics cards, memory cards, etc.); use of invalid documents for completing procedures for exporting goods.

c) Intensify the inspection of customs values of imported goods used for serving the implementation of investment projects and exempted from import duties but suspected of declaration of increased customs values for increasing the VAT amounts payable and then appropriating refunded amounts of input VAT at domestic tax authorities.

d) When detecting and processing the cases in Points 2.a, 2.b, 2.c of this Official Dispatch, cases showing signs of violations against law, accompanied by relevant documents, must be transferred to investigating authorities that shall take charge of investigating, prosecuting and taking actions against the entities taking advantage of VAT refund policies for appropriating VAT refunds.

3. Cooperate with domestic tax authorities and other forces in combating and preventing frauds in VAT refund:

a) Each provincial Customs Department shall:

a.1) Proactively cooperate with the provincial Department of Taxation to perform the following tasks:

- Provide information about exporting frauds (incorrect declaration of names, quantity or value of goods, or use of invalid documents for completing exporting procedures) for legalization of applications for VAT refund, compile and transfer the list of violating enterprises that are detected when following customs procedures or through anti-smuggling and fraudulent trading investigations to domestic tax authorities for updating information about such violating enterprises when processing applications for VAT refund.

- Provide domestic tax authorities with information about import shipments whose declared value is 20% higher than the reference price of the like or similar goods announced by the General Department of Vietnam Customs according to Article 22 of the Circular No. 39/2015/TT-BTC dated March 25, 2015 of the Ministry of Finance, and information about export shipments with extraordinarily high customs values detected during the processing of customs procedures to serve the control of refund of input VAT.

...

...

...

- Request domestic tax authorities in the province to provide information about cases where an extraordinary VAT amounts refunded to enterprises, in comparison with the same period in the previous year or other enterprises trading the same goods in the province, list of enterprises, activities or goods showing signs of tax evasion or tax fraud so that the customs authority can carry out tight inspection of exports during processing of clearance procedures and post-clearance inspection.

a.2) Cooperate with other forces in combating and preventing frauds in VAT refund:

- Intensify interdisciplinary inspections (combination of customs and taxation), and post-clearance inspection of enterprises engaging in exporting and having VAT refunded.

- Cooperate with tax authorities and investment and planning authorities to properly manage licensed scopes of enterprises, and then develop and operate an enterprise database system shared between tax, customs, and investment and planning authorities.

- Intensify the cooperation and information exchange between customs authorities and other forces (including police agencies, market surveillance forces and border guard forces) in investigating, verifying, combating and processing important and complicated cases of VAT refund violations which involve multiple provinces and cities so as to prevent the leakage of exports with VAT refund to be inspected.

- Intensify anti-smuggling activities, and cooperate with local governments and competent authorities of border areas in preventing the returning of exports (which have been exported after completing customs procedures but, by taking advantage of wide border areas, are transported to Vietnam for following exporting).

- Intensify the cooperation with customs authorities of countries in the region, especially those sharing the same border with Vietnam.  Promptly provide information about enterprises and the exporting of goods showing signs of frauds in VAT refund.

b) Units of the General Department of Vietnam Customs shall:

Proactively contact with the General Department of Taxation for connecting/receiving VAT refund data (including VAT amounts refunded and to be refunded) concerning amounts payable to state budget collected by customs authorities.  When receiving data, these units shall, within the ambit of their assigned functions and tasks, compare the received data with VAT refund data provided by the General Department of Vietnam Taxation for analyzing and evaluating suspicion signs of refund of VAT against regulations of law, organizing inspection/verification of such suspicion signs or exchanging/cooperating with relevant authorities for promptly detecting and processing acts of appropriating VAT refunds.

...

...

...

4. Strictly comply with disciplines and rules during their performance of tasks; adequately and strictly implement regulations of laws, professional procedures and measures for customs inspection and control, and tax management.

Provincial Customs Departments are requested to comply with the instructions herein./.

PP. DIRECTOR GENERAL
DEPUTY DIRECTOR GENERAL




Luu Manh Tuong