BỘ
NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
Số: 818/BNN-QLCL
V/v: kiểm soát ô nhiễm phóng xạ trong thực
phẩm NK từ Nhật Bản
|
Hà
Nội, ngày 29 tháng 03 năm 2011
|
Kính
gửi: Thủ tướng Chính phủ
Trước tình hình
cảnh báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Bộ Y tế Lao động và Phúc lợi Nhật Bản
về phát hiện dư lượng chất phóng xạ vượt quá giới hạn cho phép trong một số thực
phẩm từ những tỉnh bị ảnh hưởng bởi sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima
Daiichi sau trận động đất, sóng thần hôm 11/3/2011 và nhằm đảm bảo sức khỏe và
quyền lợi của người tiêu dùng đối với thực phẩm nhập khẩu có nguồn gốc từ Nhật
Bản; Bộ Nông nghiệp và PTNT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về hoạt động Bộ đã triển
khai và đề xuất một số biện pháp áp dụng như sau:
1. Thông tin
về các sản phẩm thực phẩm chủ yếu nhập khẩu từ Nhật Bản trong thời gian qua
Nhóm
sản phẩm
|
Sản
phẩm
|
Số
lượng (tấn)
|
Ghi
chú
|
Động vật thủy
sản
|
Cá hồi, cá ngừ,
mực, tôm
|
10.795
|
Thống kê từ T9/2010
đến nay
|
Nông sản thực
vật
|
Rau, củ, quả
tươi các loại (táo, bí đỏ)
|
212,6
|
Thống kê từ
2010 đến nay
|
Thực phẩm khác
|
Sữa và các sản
phẩm từ sữa
|
Bộ Y tế thực
hiện
|
2. Phân công
về kiểm tra an toàn thực phẩm nhập khẩu
* Trước 1/7/2011
(theo Pháp lệnh VSATTP):
- Sản phẩm động
vật thủy sản; động vật trên cạn dạng tươi sống, sơ chế, ướp lạnh, đông lạnh do
Bộ NN&PTNT thực hiện kiểm tra vệ sinh thú y (bao gồm cả an toàn thực phẩm);
- Sữa và sản phẩm
sữa; sản phẩm rau, củ, quả tươi các loại nhập khẩu do Bộ Y tế thực hiện. Bộ
NN&PTNT thực hiện kiểm dịch thực vật rau, củ, quả tươi các loại.
* Từ 1/7/2011 (theo Luật An toàn thực phẩm):
Các sản phẩm trên do Bộ NN&PTNT thực hiện. Riêng sữa chế biến do
Bộ Công thương thực hiện.
3. Tình hình thực phẩm nhiễm chất phóng xạ
- Theo thông tin của một số nước (Hoa Kỳ, Úc, Nhật Bản…) và các
phương tiện thông tin đại chúng, Bộ Y tế Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đã tiến
hành lấy mẫu 11 loại rau, củ có nguồn gốc xuất xứ từ tỉnh Fukushima và 1 số tỉnh
lân cận đã phát hiện có chất phóng xạ vượt mức cho phép. Thủ tướng Nhật Bản đã
khuyến cáo người dân không được ăn 10 loại rau thân lá, đồng thời yêu cầu ngừng
vận chuyển các loại rau trên ra khỏi các tỉnh này, yêu cầu tỉnh Ibaraki (cạnh tỉnh
Fukushima) ngừng bán sữa tươi và rau ngò tây vì nhiễm xạ vượt mức cho phép.
Chính quyền đô thị Tokyo cũng đã cảnh báo trẻ dưới bảy tuổi không được uống nước
máy sau khi phát hiện chất phóng xạ Iodine vượt mức cho phép tại một nhà máy lọc
nước ở quận Kanamachi. Cảnh báo này áp dụng cho 23 phường và các thành phố
Musashino, Mitaka, Machida, Tama và Inagi.
- Ngày 17/3/2011, Bộ Y tế Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đã ban hành
thông cáo báo chí về vấn đề kiểm soát chất phóng xạ có trong thực phẩm, kèm
theo Thông báo là danh mục chất phóng xạ và mức giới hạn cho phép đối với từng
loại sản phẩm thực phẩm.
4. Biện pháp kiểm soát chất phóng xạ của các nước nhập khẩu
Trước thông tin về phát hiện chất phóng xạ có trong thực phẩm vượt
quá gia hạn cho phép được phía Nhật công bố, các quốc gia có nhập khẩu thực phẩm
từ Nhật Bản đã lần lượt thông báo áp dụng biện pháp kiểm soát chất phóng xạ
trong thực phẩm từ Nhật Bản như: Giữ lại hàng hóa tại cảng để kiểm tra chất
phóng xạ, từ chối nhập khẩu sản phẩm thực phẩm từ tỉnh phát hiện có chất phóng
xạ, yêu cầu có giấy chứng nhận an toàn về phóng xạ của cơ quan thẩm quyền Nhật
Bản… (chi tiết xem Phụ lục kèm theo).
5. Các biện pháp Bộ Nông nghiệp và PTNT đã triển khai
- Ngày 24/3/2011, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã tham dự cuộc họp bàn biện
pháp triển khai kiểm soát chất phóng xạ có trong thực phẩm nhập khẩu từ Nhật Bản
do Bộ Y tế chủ trì. Tham dự có đại biểu Bộ Công thương, Bộ Khoa học và Công nghệ.
- Ngày 25/3/2011, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT đã chủ trì cuộc họp
bàn biện pháp cấp bách nhằm kiểm soát nguy cơ nhiễm phóng xạ đối với thực phẩm
nông lâm thủy sản nhập khẩu có nguồn gốc từ Nhật Bản. Tham dự có đại diện Văn
phòng Chính phủ, các Bộ: Y tế, Công Thương, Khoa học Công nghệ, Ngoại giao, Tài
chính, Tổng Cục Hải quan.
- Ngày 25/3/2011, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã tham dự cuộc họp do Bộ Y
tế chủ trì thảo luận về xây dựng quy định tạm thời về danh mục thực phẩm và mức
giới hạn tối đa về ô nhiễm phóng xạ. Tham dự có đại diện của Bộ Công thương, Bộ
KHCN và một số chuyên gia trong lĩnh vực hạt nhân. Ngày 28/3/2011, Bộ Nông nghiệp
và PTNT đã có ý kiến góp ý về dự thảo quy định do Bộ Y tế biên soạn (qua
email).
- Ngày 29/3/2011, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã có văn bản gửi Bộ KHCN hỗ
trợ tổ chức 2 lớp đào tạo về lấy mẫu, phân tích dư lượng phóng xạ trong thực phẩm
(01 lớp miền Bắc và 01 lớp miền Nam) cho các cán bộ kiểm tra của các cơ quan
liên quan thuộc Bộ NN&PTNT để triển khai việc kiểm tra phân tích.
- Ngày 29/3/2011, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã thống kê số lượng các lô
hàng thực phẩm nhập khẩu có nguồn gốc từ Nhật Bản vào Việt Nam thuộc phạm vi quản
lý của Bộ dời Nhật Bản từ sau ngày 11/3/2011, cụ thể như sau:
Sản
phẩm
|
Khối
lượng (tấn)
|
Biện
pháp hiện đang áp dụng tạm thời
|
Thủy sản
|
396,27
|
Giữ lại cảng để
kiểm tra dư lượng phóng xạ, chưa cho thông quan.
|
6. Đề xuất
các biện pháp áp dụng
Căn cứ biện pháp
các nước đang áp dụng đối với thực phẩm nhập khẩu từ Nhật Bản, tình hình nhập
khẩu thực phẩm trong thời gian qua, điều kiện thực tế phân tích tại Việt Nam và
ý kiến thống nhất chung của đại diện các Bộ ngành tại cuộc họp ngày 25/3/2011;
Bộ Nông nghiệp và PTNT đề xuất biện pháp áp dụng đối với thực phẩm nhập khẩu từ
Nhật Bản thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nông nghiệp và PTNT như sau:
- Cơ quan thẩm
quyền của Việt Nam yêu cầu cơ quan thẩm quyền Nhật Bản thực hiện phân tích chất
phóng xạ và cấp chứng nhận an toàn phóng xạ cho mỗi lô hàng thực phẩm xuất khẩu
vào Việt Nam (Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Bộ Y tế đã thông báo cho Cơ quan
kiểm tra nhà nước về chất lượng, VSATTP và các Doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu
thực phẩm từ Nhật Bản, đồng thời đã làm việc với Đại sứ quán Nhật Bản tại Hà Nội
về yêu cầu này);
- Các lô hàng thực
phẩm nhập khẩu vào Việt Nam có nguồn gốc từ các tỉnh Fukushima, Gunma, Ibaraki,
Tochigi dời Nhật Bản từ sau ngày 11/3/2011 nếu không kèm Giấy chứng nhận an
toàn phóng xạ của Cơ quan thẩm quyền Nhật Bản sẽ được giữ lại 100% tại cảng nhập
để kiểm tra dư lượng chất phóng xạ (cơ quan kiểm tra lấy mẫu gửi phòng kiểm
nghiệm được chỉ định);
- Các lô hàng từ
04 tỉnh nói trên có kèm theo Giấy chứng nhận an toàn phóng xạ của Cơ quan thẩm
quyền Nhật Bản hoặc các lô hàng có xuất xứ ngoài 04 tỉnh nói trên sẽ thực hiện
kiểm tra xác xuất (20% số lô hàng nhập khẩu - tức 5 lô hàng lấy mẫu từ 01 lô để
kiểm tra mức độ ô nhiễm phóng xạ).
- Trường hợp kiểm
tra phát hiện có chất phóng xạ vượt ngưỡng cho phép sẽ không cho phép nhập khẩu
lô hàng vào Việt Nam, trả về nước xuất khẩu. Đồng thời, thông báo ngay cho Cơ
quan thẩm quyền của Nhật Bản và áp dụng biện pháp kiểm tra tăng cường (giữ lại
100% lô hàng cùng loại, có cùng xuất xứ tại cảng nhập để lấy mẫu kiểm tra dư lượng
chất phóng xạ);
- Dùng các thiết
bị kiểm tra nhanh để kiểm tra tại các cảng nhập. Trường hợp phát hiện có nhiễm
xạ hoặc có nghi ngờ, thể hiện lấy mẫu gửi đến phòng kiểm nghiệm chỉ định kiểm
tra một số chất phóng xạ theo quy định của Codex (Iodine - 131; Cesium - 137…)
7. Kiến nghị
Để thống nhất
triển khai các biện pháp nêu trên, đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo:
- Bộ Y tế: Sớm
ban hành quy định về danh mục thực phẩm và mức giới hạn tối đa về ô nhiễm phóng
xạ trên cơ sở tham chiếu quy định của Codex để làm căn cứ triển khai.
- Bộ KHCN:
Hỗ trợ cơ quan kiểm tra của Bộ Nông nghiệp và PTNT (các Cục: Thú y, Bảo vệ thực
vật, Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản) trong việc kiểm tra nhanh tại
cửa khẩu, đào tạo cán bộ lấy mẫu, phân tích dư lượng chất phóng xạ trong thực
phẩm.
- Bộ Tài
chính: Cấp bổ sung kinh phí đột xuất cho Bộ Nông nghiệp và PTNT và các cơ
quan liên quan triển khai hoạt động kiểm soát này từ nguồn ngân sách dự phòng của
Nhà nước (chi phí cho lấy mẫu kiểm tra, gửi mẫu, phân tích mẫu; nâng cao năng lực
kiểm tra, thiết bị kiểm tra, phân tích mẫu…).
Kính trình Thủ
tướng xem xét và cho ý kiến chỉ đạo thực hiện./.
Nơi nhận:
- Như trên;
- PTT Nguyễn Thiện Nhân (để b/c);
- Văn phòng Chính phủ;
- Lưu: VT, QLCL.
|
BỘ
TRƯỞNG
Cao Đức Phát
|
TỔNG HỢP
BIỆN
PHÁP ÁP DỤNG CỦA MỘT SỐ NƯỚC ĐỐI VỚI THỰC PHẨM NHẬP KHẨU TỪ NHẬT BẢN
TT
|
Quốc
gia
|
Biện
pháp đã áp dụng
|
1
|
Hoa
Kỳ: Cảnh báo chính thức của FDA
|
FDA giữ lại để
kiểm tra chất phóng xạ tất cả các lô hàng sữa và các sản phẩm sữa, các loại
rau và trái cây được sản xuất từ 4 tỉnh của Nhật Bản (Fukushima, Ibaraki,
Tochigi và Gunma). Kết quả kiểm tra không phát hiện nhiễm phóng xạ mới cho
phép nhập khẩu. Riêng rau spinach, kakina từ 4 tỉnh và sữa từ Fukushima sẽ bị
từ chối nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Các sản phẩm thực phẩm khác có xuất xứ từ các tỉnh
trên, bao gồm thủy sản sẽ được chuyển đến các phòng thử nghiệm của FDA để kiểm
tra trước khi nhập. FDA cũng sẽ giám sát sản phẩm thực phẩm, bao gồm cả thủy
sản từ các khu vực khác của Nhật Bản.
|
2
|
Úc
|
Cơ quan thẩm
quyền của Úc (FSANZ) đã yêu cầu AQIS thực hiện lệnh giữ kiểm tra tất cả các
loại thực phẩm có nguồn gốc từ các tỉnh Fukushima, Gunma, Ibaraki và Tochigi
của Nhật Bản. Các loại thực phẩm đó là sữa và sản phẩm sữa, trái cây tươi và
rau quả, rong biển và hải sản (tươi và đông lạnh).
|
3
|
Canada
|
Cơ quan thanh
tra thực phẩm của Canada đã áp dụng biện pháp tăng cường kiểm soát các sản phẩm
sữa, trái cây và rau từ các tỉnh Fukushima, Gunma, Ibaraki, Tochigi của Nhật Bản.
Các sản phẩm chỉ được phép nhập khẩu vào Canada khi có giấy chứng nhận sản phẩm
không bị nhiễm xạ. Các sản phẩm bị phát hiện nhiễm xạ sẽ được xử lý theo quy
định của Ủy ban an toàn hạt nhân Canada.
|
4
|
Đức
|
Cơ quan thẩm quyền
của Đức thực hiện việc kiểm tra các thực phẩm nhập khẩu từ nhật để đảm bảo thực
phẩm nhập khẩu vào Đức không có chất phóng xạ.
|
5
|
Pháp
|
Cơ quan thẩm
quyền của Pháp thực hiện việc kiểm tra mức độ phóng xạ thực phẩm trong tất cả
các sản phẩm thực phẩm tươi từ Nhật Bản.
|
6
|
Hà
Lan
|
Cơ quan thẩm
quyền của Hà Lan thực hiện kiểm tra chất phóng xạ thực phẩm nhập khẩu. Việc
kiểm tra được thực hiện tại các cảng lớn nhập khẩu hàng hóa của Hà Lan như
Schiphol, Rotterdam.
|
7
|
Các
nước trong khu vực (Trung Quốc, Hồng Kông, Malaysia, Philippiness, Singapore,
Đài Loan)
|
Cơ quan thẩm
quyền thực hiện việc kiểm tra chất phóng xạ trong thực phẩm nhập khẩu từ Nhật
Bản. Sản phẩm ưu tiên kiểm tra là các sản phẩm tươi.
|