Thống kê là gì? Nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê

Thống kê là gì? Nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê (Hình từ Internet)

Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:

1. Thống kê là gì? 

Thống kê có thể được hiểu là một dạng phân tích toán học sử dụng các mô hình, sự biểu diễn và tóm tắt định lượng cho một tập hợp dữ liệu thực nghiệm hoặc nghiên cứu thực tế nhất định nhằm phục vụ cho quá trình phân tích, dự đoán và quyết định.

2. Mục đích của hoạt động thống kê

Mục đích của hoạt động thống kê theo Điều 4 Luật Thống kê 2015 như sau:

- Hoạt động thống kê nhà nước nhằm cung cấp thông tin thống kê phục vụ các mục đích sau đây:

+ Đáp ứng yêu cầu đánh giá, dự báo tình hình, hoạch định chiến lược, xây dựng kế hoạch, quy hoạch chính sách, quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội;

+ Đáp ứng yêu cầu kiểm tra, giám sát việc thực hiện chiến lược, kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế - xã hội;

+ Đáp ứng nhu cầu sử dụng thông tin thống kê của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

- Hoạt động thống kê ngoài thống kê nhà nước nhằm cung cấp thông tin thống kê phục vụ nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh của tổ chức, cá nhân và đáp ứng nhu cầu hợp pháp, chính đáng khác.

3. Nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê và sử dụng dữ liệu, thông tin thống kê

Nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê và sử dụng dữ liệu, thông tin thống kê theo Điều 5 Luật Thống kê 2015 như sau:

- Nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê nhà nước gồm:

+ Trung thực, khách quan, chính xác, đầy đủ, kịp thời;

+ Độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ thống kê;

+ Thống nhất về nghiệp vụ, không trùng lặp, không chồng chéo;

+ Công khai, minh bạch;

+ Có tính so sánh.

- Nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê ngoài thống kê nhà nước gồm:

+ Các nguyên tắc quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 5 Luật Thống kê 2015.

+ Tự nguyện, tự chịu trách nhiệm;

+ Không xâm phạm lợi ích quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

- Nguyên tắc cơ bản của sử dụng dữ liệu và thông tin thống kê gồm:

+ Trích dẫn nguồn dữ liệu, thông tin thống kê khi sử dụng;

+ Bình đẳng trong tiếp cận và sử dụng dữ liệu, thông tin thống kê nhà nước đã được công bố;

+ Bảo mật dữ liệu, thông tin thống kê theo quy định của pháp luật.

4. Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thống kê và sử dụng thông tin thống kê

Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thống kê và sử dụng thông tin thống kê theo Điều 10 Luật Thống kê 2015 như sau:

- Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thống kê nhà nước và sử dụng thông tin thống kê nhà nước gồm:

+ Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, không kịp thời, cản trở việc cung cấp thông tin theo phương án điều tra thống kê, chế độ báo cáo thống kê và từ dữ liệu hành chính do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định;

+ Khai man, làm sai lệch dữ liệu thông tin thống kê;

+ Can thiệp, ép buộc, áp đặt, mua chuộc, đe dọa, dụ dỗ người khác khai man, làm sai lệch dữ liệu, thông tin thống kê và sử dụng thông tin thống kê;

+ Thực hiện sai các quy định trong phương án điều tra thống kê, chế độ báo cáo thống kê, sử dụng dữ liệu hành chính cho hoạt động thống kê; tự sửa đổi thông tin khi thực hiện điều tra, báo cáo thống kê và cung cấp thông tin từ dữ liệu hành chính;

+ Báo cáo, công bố, phổ biến thông tin thống kê không chính xác;

+ Tiết lộ thông tin thống kê thuộc danh mục bí mật nhà nước; tiết lộ dữ liệu, thông tin thống kê chưa được công bố; sử dụng dữ liệu, thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân ngoài mục đích thống kê khi chưa được sự đồng ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân đó;

+ Quyết định điều tra thống kê, ban hành chế độ báo cáo thống kê trái quy định của pháp luật về thống kê.

- Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động thống kê, sử dụng thông tin thống kê ngoài thống kê nhà nước gồm:

+ Các hành vi quy định tại các điểm b, c và e khoản 1 Điều 10 Luật Thống kê 2015;

+ Thu thập, phổ biến thông tin thống kê thuộc bí mật nhà nước, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.