Thuộc tính
Nội dung
Tiếng Anh (English)
Văn bản gốc/PDF
Lược đồ
Liên quan hiệu lực
Liên quan nội dung
Thuộc tính
Tải về
Các bản dự thảo

Đang tải văn bản...

Tiêu chuẩn xây dựng TCXDVN 227:1999 về Cốt thép trong bê tông - Hàn hồ quang

Số hiệu:	TCXDVN227:1999	Loại văn bản:	Tiêu chuẩn XDVN
Nơi ban hành:	Bộ Xây dựng	Người ký:	***
Ngày ban hành:	Năm 1999	Ngày hiệu lực:
		Tình trạng:	Đã biết

N^o	Chi tiết		Phạm vi kích thước	Phạm vi áp dụng
1	2		3	4
1			Tất cả các cỡ đường kính	Khi hàn được gốc mối hàn ở mặt sau
	Khe hở 1,5mm ¸ 3,5mm
2			Tất cả các cỡ đường kính	Khi không hàn được gốc mối hàn ở mặt sau
	Gá tạm máng dỡ bằng đồng. Khe hở 3mm
3*			Tất cả các cỡ đường kính	Khi không hàn được gốc mối hàn ở mặt sau
	Gá máng đỡ bằng thép Khe hở 3mm
4			25 - 50mm	Thường áp dụng khi thép cốt có thể xoay được để hàn ở vị trí nằm
	Khe hở 2,5 - 3,5mm
5			5 - 50mm	Cách chắc chắn hơn dùng thông thường
	Khe hở 10 - 25mm. Máng bằng đồng, có khe hở 6mm
6	Vát mép 60^o chữ V. Khe hở 3mm		25 - 50mm	Hàn ở vị trí ngang và đứng. Ít sử dụng
7		Khe hở 3mm	25mm và nhỏ hơn	Hàn đứng. Thường áp dụng cho cỡ đường kính nhỏ
8		Khe hở 3mm	25 - 40mm	Hàn đứng. Thường áp dụng cho cỡ đường kính trung bình
9		Khe hở 3mm	25 - 50mm	Hàn đứng. Thường áp dụng cho cỡ đường kính lớn

*) Máng đỡ bằng thép được cố định trong liên kết và không tham gia chịu Iực

Hình 2 : Liên kết hàn đối đầu

2.12. Liên kết hàn ốp táp

Mối nối giữa hai thép cốt có các trục thẳng hàng. Các thép cốt được nối bằng các đường hàn góc thông qua chi tiết ốp chung, vùng tiếp giáp của chúng không hàn (hình 3).

2.13. Chi tiết ốp

Chi tiết dạng thép tấm, thép góc, thép hình, thép ống hoặc thép cốt được sử dụng để liên kết hai thép cốt với nhau. Hai thép cốt được hàn riêng biệt vào chi tiết ốp thay cho việc hàn chúng với nhau (hình 3).

Hình 3 : Liên kết hàn ốp táp

a) Liên kết hàn có sử dụng ốp táp bằng thép tấm, khoảng hở giữa hai thép cốt đến 20mm;

...

Bạn phải đăng nhập hoặc đăng ký Thành Viên TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.

Mọi chi tiết xin liên hệ: ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66

2.14. Liên kết hàn ghép chồng

Mối hàn nối hai thép cốt ghép chồng lên nhau (hình 4 và 5).

2.15. Liên kết hàn chữ thập

Liên kết bằng mối hàn góc giữa hai thép cốt có các trục vuông góc với nhau (hình 6).

3. Thông tin, yêu cầu cần được thỏa thuận và lập hồ sơ

3.1. Thông tin do bên đặt hàng cung cấp phải được ghi đầy đủ hồ sơ, gồm :

a) Đặc tính kỹ thuật của kim loại cơ bản, các yêu cầu về kim loại mối hàn, các thông số của liên kết hàn và những thông tin cụ thể về vật liệu đệm lót (nếu có);

b) Yêu cầu bằng văn bản về công nghệ hàn nếu có (điều 11.9) ;

c) Yầu cầu thử nghiệm quy trình hàn nếu có (điều 5 và 12);

...

3.2. Các thông tin các bên kí hợp đồng cung cấp phải được ghi đầy đủ trong hồ sơ, gồm:

Hình 4 : Liên kết hàn ghép chồng

a) Liên kết hàn ghép chồng (thép cốt này ghép trên thép cốt kia); b) Liên kết hàn ghép chồng (cả hai thép cốt ghép nằm ngang); c) Liên kết hàn ghép chồng (cả hai thép cốt ghép đứng).

a) Đặc tính kỹ thuật của kim loại cơ bản, kim loại hàn, mối hàn và vật liệu hàn;

b) Vị trí, kích thước và các chi tiết của liên kết hàn (hình dạng mối hàn, khoảng cách hàn cách quãng trong toàn bộ đường hàn).

Chú thích: Các kí hiệu hình dạng mối hàn phải được tuân theo tiêu chuẩn TCVN 1691 : 1975.

3.3. Các yêu cầu cần được thỏa thuận giữa các bên kí kết hợp đồng đã được chỉ rõ ở các điều quy định nêu trên phải được ghi đầy đủ trong hồ sơ, gồm :

...

Hình 6 : Liên kết hàn chữ thập

a) Phương pháp, khối lượng kiểm tra và thử nghiệm cùng với các yêu cầu chất lượng khi chưa có quy định trong tiêu chuẩn (điều 7);

b) Phê chuẩn và thử nghiệm quy trình hàn do phòng thí nghiệm hoặc chuyên gia đảm nhận (điều 5);

c) Phê chuẩn và thử nghiệm thợ hàn do chuyên gia đảm nhận (điều 6);

d) Chọn vật liệu hàn (điều 9.1 và 9.2);

e) Các yêu cầu áp dụng gia nhiệt hàn nếu có (điều 11.2);

f) Thử nghiệm mẫu kim tương để phân cấp khuyết tật (điều 12.3.6).

4. Vật liệu

...

4.2. Vật liệu đệm lót bằng thép khí nóng chảy (trong quá trình hàn) phải đảm bảo hàm lượng cácbon tương đương và hàm lượng phốt pho, lưu huỳnh không lớn hơn các trị số quy định cho vật liệu kim loại cơ bản.

5. Phê chuẩn và thử nghiệm quy trình hàn

Khi bên đặt hàng có yêu cầu, bên nhận thầu phải tiến hành thử nghiệm quy trình theo phương pháp hàn sử dụng (điều 12).

6. Phê chuẩn và thử nghiệm thợ hàn

Bên nhận thầu phải đảm bảo với bên đặt hàng về việc kiểm tra thợ hàn của mình (điều 13).

7. Kiểm tra và thử nghiệm

7.1. Quy định chung

Phương pháp, khối lượng kiểm tra và thử nghiệm phải tuân thủ các quy định trong tiêu chuẩn hiện hành.

Trường hợp không có quy định trong tiêu chuẩn thì hai bên đối tác phải thỏa thuận cụ thể về phương pháp, khối lượng kiểm tra và thử nghiệm (điều 3.3.).

...

1) Các phương pháp kiểm tra có thể là bằng quan sát, thẩm thấu, bật từ hoặc phóng xạ ;

2) Vì vết nứt có thể phát triển từ những điểm rạn nhỏ sau khi hàn, cho nên việc kiểm tra chỉ thực hiện sau khi hàn 48 giờ.

7.2. Chất lượng hàn

Chất lượng hàn được kiểm tra bằng phương pháp quan sát và đánh giá theo quy định trong bảng 7 và nếu có yêu cầu thì kiểm tra bằng phương pháp không phá hủy và đánh giá theo quy định trong bảng 8.

8. Thiết bị hàn hồ quang

8.1. Thiết bị hàn

Máy hàn, dụng cụ và dây cáp hàn phải phù hợp tiêu chuẩn. Công suất của máy hàn phải đáp ứng với chế độ công nghệ hàn. Máy hàn phải được tiếp đất chắc chắn và có cầu chì bảo vệ thích hợp.

8.2. Dụng cụ đo

Các dụng cụ đo cường độ dòng diện hàn có thể dùng nhiều loại, hoặc có ở máy hàn, hoặc sử dụng ampe kế.

...

Khi có yêu cầu sấy khô, phải có phương tiện đo nhiệt độ lò.

9. Vật liệu hàn

9.1. Hàn hồ quang tay

Que hàn phải phù hợp với tiêu chuẩn, liên kết hàn, tư thế hàn và điều kiện làm việc của mối hàn (điều 3.2a).

9.2. Hàn trong môi trường có khí bảo vệ

9.2.1. Dây hàn

Dây hàn phải phù hợp với tiêu chuẩn, liên kết hàn, tư thế hàn và điều kiện làm việc của mối hàn (điều 3.2a)

9.2.2. Khí bảo vệ hàn

Khí hoặc hỗn hợp khí để bảo vệ hàn phải đảm bảo các yêu cầu chất lượng sau :

...

b) Hỗn hợp khí cacbonic với argon phải có chứng chỉ chất lượng hoặc phải qua thử nghiệm.

9.3. Hàn không có khí bảo vệ

Điện cực hàn trong phương pháp hàn bán tự động không có khí bảo vệ thường là dạng ống thép có lõi thuốc và phải phù hợp với tiêu chuẩn, liên kết hàn, tư thế hàn và điều kiện làm việc của mối hàn (điều 3.2a).

9.4. Bảo quản và sử dụng

9.4.1. Quy định chung

Vật liệu hàn phải được bảo quản cẩn thận và phải tuân thủ chỉ dẫn của nơi sản xuất.

Không được sử dụng các loại vật liệu hàn hư hỏng hoặc kém chất lượng.

Chú thích : Các loại vật liệu hàn hư hỏng hoặc kém chất lượng thể hiện ở các dạng như nứt hoặc bong lớp thuốc bọc que hàn, dây hàn bị gỉ, bẩn hoặc bong mất lớp mạ đồng.

9.4.2. Bảo quản que hàn

...

Que hàn phải được bảo quản sao cho khi hàn, hàm lượng hyđrô khuếch tán lớn nhất trong kim loại hàn không lớn hơn 15 mL/100g. Nếu que hàn được yêu cầu bảo quản đặc biệt hoặc xử lý nhiệt trong quá trình bảo quản thì phải theo chỉ dẫn của bên sản xuất.

Trước khi bao gói, que hàn phải được sấy khô. Sau khi bao gói, que hàn phải chống được sự hút ẩm.

Chú thích: Theo quy định, thợ hàn phải có bao hoặc thùng có nắp kín để đựng que hàn.

10. Các liên kết hàn

10.1. Quy định chung

Trong tiêu chuẩn này, quy định các liên kết hàn:

a) Các liên kết hàn thép cốt với nhau, gồm : đối đầu, ốp táp, gối chồng hoặc chữ thập;

b) Các liên kết hàn thép cốt với thép tấm, gồm : liên kết hàn đối đầu, liên kết hàn góc.

10.2. Liên kết hàn đối đầu phải được hàn thấu hoàn toàn bề mặt tiếp giáp. Vật liệu hàn phải chọn sao cho độ bền kéo của mối hàn không thấp hơn độ bền kéo của thép cốt.

...

10.3. Liên kết hàn ốp táp

Chi tiết ốp có thể bằng thép tấm, thép cốt, thép góc, thép ống hoặc bằng thép có hình dạng khác tùy theo yêu cầu của bên đặt hàng.

Thép cốt có thể được liên kết với thép tấm hoặc thép góc bằng các đường hàn góc. Nếu chi tiết ốp bằng thép cốt, liên kết được thực hiện bằng các đường hàn góc vát và hàn chữ V (hình 3).

Chú thích : Các đường hàn góc vát và hàn chữ V có thể là một mặt hoặc hai mặt. Liên kết thép cốt có chiều dài hạn chế có thể thực hiện hàn ốp táp bằng một hoặc hai thép cốt.

10.4, Liên kết ghép chồng được thực hiện bằng các đường hàn gốc chữ V (hình 4).

Chú thích:

1) Ưu tiên sử dụng liên kết ghép chồng bằng hàn cả hai mặt nhằm hạn chế tới đoạn thanh gối lên nhau;

2) Trong trường hợp hàn ghép chồng, theo chỉ dẫn các điểm đầu và cuối của đường hàn phải được bắt đầu và kết thúc trên bề mặt của một trong hai thép cốt, tức là cách xa khe hở giữa hai thép cốt (xem hình 5).

10.5. Liên kết chữ thập được thực hiện bằng đường hàn chữ V, hàn liên tục hoặc không liên tục (hình 6).

...

10.6. Hàn đính thép cốt (hàn định vị)

Hàn định vị trước khi đổ bêtông không mang tính chịu lực và theo chỉ dẫn nêu ở phụ lục A.

10.7. Chuẩn bị hàn

Bề mặt thép để hàn phải đảm bảo không gây ra các hiện tượng làm ảnh hưởng đến chất lượng hàn:

a) Không có rạn nứt, vết lõm hoặc các khuyết tật khác ;

b) Không có các vết khía sâu, gỉ bẩn, dầu mỡ và các tạp chất khác.

Các đầu của thép cốt khi hàn đối đầu phải được làm sạch bằng các biện pháp cơ khí (hình 2) thí dụ bằng cưa hoặc mài dũa.

10.8. Lắp ghép hàn

Thép cốt trước khi hàn phải được lắp ghép tổ hợp đúng, chỗ liên kết hàn phải được làm sạch. Độ lệch trục cho phép của liên kết hàn đối đầu không lớn hơn 10% d hoặc không lớn hơn 3mm (chọn trị số nhỏ hơn trong hai trị số nêu trên).

...

Mối hàn dính của liên kết hàn ghép chồng phải được làm sạch xỉ trước khi hàn chịu lực. Đối với liên kết hàn đối đầu được hàn hai mặt, phải mài dũa hoặc đục chân của mối hàn mặt thứ nhất để làm sạch kim loại ở mặt thứ hai

Bảng 1. Trị số gia nhiệt tối thiểu dùng cho các liên kết hàn đối đầu và chữ thập: lượng hyđrô thấp *

Đường kính danh định của thép cốt, mm

Trị số gia nhiệt tối thiểu

lớn hơn 25 đến 40

trên 40

Các bon tương đương (C_c), %.

^oC

...

Lớn hơn 0,42 đến 0,51

100

*) Lượng hyđrô tồn đọng trong kim loại hàn không vượt quá 15 mL/100 gam

Bảng 2. Trị số gia nhiệt tối thiểu dùng cho các liên kết hàn đối đầu và chữ thập : lượng hyđrô cao

...

Trị số gia nhiệt tối thiểu

lớn hơn 25 đến 40

trên 40

Các bon tương đương (C_c), %.

^oC

0,42 và nhỏ hơn

...

Lớn hơn 0,42 đến 0,51

100

Sử dụng que hàn có lượng hyđrô thấp

10.9. Thiết kế mối hàn

10.9.1. Độ bền kim loại mối hàn

Que hàn phải đảm bảo có giới hạn chảy tương đương với cường độ đặc trưng của thép hàn. Trong trường hợp chịu cắt, giới hạn chảy khi chịu cắt được lấy như sau :

a) 115 N/mm² cho kim loại hàn có giới hạn chảy nhỏ hơn 410 N/mm² ;

b) 160 N/mm² cho kim loại hàn có giới hạn chảy không nhỏ hơn 410 N/mm².

10.9.2. Thiết kế liên kết và độ bền

...

Chú thích 1 : Độ bền của mối hàn không được nhỏ hơn độ bền của thép cốt.

Liên kết ốp táp và ghép chồng phải thực hiện bằng các đường hàn góc vát hoặc đường hàn góc chữ V.

Khả năng chịu lực của liên kết hàn được tính theo công thức sau :

F = r_w.T.L_w

Trong đó:

F - khả năng chịu lực của liên kết hàn (N) ;

r_w - cường độ tính toán khi cắt của kim loại hàn (N/mm²) ;

T - chiều dày tính toán của mối hàn (mm) ;

L_w- chiều dài đường hàn (mm).

...

Đối với dạng liên kết hàn góc vát, chiều dày tính toán của mối hàn chính là khoảng cách ngắn nhất tính từ bề mặt tiếp giáp thép tấm với thép cốt đến bề mặt mối hàn trừ đi 0,2d (hình 7). Chiều dài này phải nằm trong khoảng từ trị số bề rộng mối hàn đến trị số lớn nhất là 0,3d.

Chú thích 3: Giá trị 0,2d chính là phần không thể hàn thấu hết được ở chân mối hàn.

Hình 7: Chiều dày tính toán mối hàn

a) Chiều dày tính toán mối hàn T tính bằng T₁ trừ đi 0,2d.

Để đơn giản trong kiểm tra hiện trường, chiều dày tính toán mối hàn có thể lấy bằng W;

b) Để đơn giản trong kiểm tra hiện trường, chiều dày tính toán mối hàn T có thể lấy bằng W/2.

Đối với dạng liên kết hàn góc chữ V, chiều dày tính toán của mối hàn cũng tính như dạng liên kết hàn góc vát, trừ một số trường hợp cụ thể quy định từ 0,5 lần bề rộng mối hàn đến trị số lớn nhất là 0,3d.

Trường hợp liên kết hàn thép cốt có đường kính khác nhau thì phải tính toán theo đường kính thanh nhỏ hơn.

...

Trong đó:

d - đường kính thép cốt (mm);

T - chiều dày tính toán của mối hàn (mm) ;

- cường độ đặc trưng xác định của thép cốt (N/mm²) ;

r_w - cường độ tính toán khi cắt của kim loại hàn (N/mm²).

Chiều dài lớn nhất của đường hàn góc phải bằng 5d. Trường hợp khi có yêu cầu đường hàn dài hơn, đường hàn phải được phân thành các đoạn hàn không nhỏ hơn 5d. Khoảng cách giữa các đoạn hàn này không nhỏ hơn 5d (hình 5).

11. Kỹ thuật hàn

11.1. Điều kiện thời tiết

...

11.2. Nung nóng sơ bộ

11.2.1. Quy định chung

Tuân thủ các điều 11.2.3 và 11.2.4 khi không thí nghiệm quy trình hàn. Nếu quy trình hàn được thí nghiệm thì các quy định ở điều 11.2.3 và 11.2.4 không phải áp dụng.

11.2.2. Hàm lượng cácbon tương đương (C_c)

Các trị số C_c ở các bảng 1 và 2, ở các hình 8 và 9 là các trị số phân loại thép hàn.

Trị số C_c được tính theo công thức sau :

C_c = C +Mn/6 +(Cr +Mo +V)/5 + (Ni +Cu)/15 (1)

Trong đó : C, Mn, Cr, Mo, V, Ni, Cu - hàm lượng các nguyên tố hóa học có trong vật liệu thép cốt bêtông (%), được xác định bằng phương pháp phân tích.

11.2.3. Liên kết hàn đối đầu và hàn chữ thập

...

11.2.4. Liên kết hàn ốp táp và hàn ghép chồng

Liên kết hàn ghép chồng kể cả hàn dính ghép chồng và liên kết hàn chữ thập, nếu có yêu cầu về nung nóng sơ bộ thì lấy theo các giá trị nêu ở các hình 8 và 9.

Năng lượng đường (Q), được xác định theo công thức :

Q = (U.I/V).10^-3 (KJ/mm)

Trong đó:

U - điện áp hồ quang (V);

I - dòng điện hàn (A);

V - tốc độ hàn (m/s).

Trong trường hợp hàn hồ quang tay có thể tính Q theo công thức trên hoặc bằng cách tra trong các bảng 3, 4. và 5.

...

Trong mọi trường hợp, nếu cần nung nóng sơ bộ, phải sử dụng ngọn lửa khí đốt hoặc bằng nhiệt điện. Nên dùng thiết bị chuyên dùng để nung nóng.

Khi hàn một lớp, nhiệt độ ở vùng liên kết không được phép thấp hơn nhiệt độ quy định cho nung nóng sơ bộ.

Khi hàn không liên tục, hoặc khi nhiệt độ ở vùng liên kết thấp hơn nhiệt độ phải nung nóng sơ bộ, vùng liên kết đó phải được nung nóng lại trước khi hàn lượt sau. Khoảng cách nung nóng sơ bộ tính từ điểm hàn không nhỏ hơn 75mm. Tuy nhiên, trong mọi vị trí của liên kết không cho phép bất cứ điểm nào lớn hơn 325°C.

Trị số nung nóng sơ bộ cho liên kết phải được xác định bằng các dụng cụ đo. Tốc độ nung nóng trong khoảng 2 phút tính cho 25mm đường kính thép cốt.

Năng Iượng đường KJ/mm

Hình 8: Đồ thị nung nóng sơ bộ cho các liên kết hàn ốp táp, ghép chồng và dính, áp dụng cho thép cốt có hàm lượng cácbon tương đương không lớn hơn 0,42%.

Chú thích:

1- Đồ thị này áp dụng cho các vật liệu hàn có quy định hàm lượng hyđrô thấp;

...

Hình 9: Đồ thị nung nóng sơ bộ cho các liên kết ốp táp, ghép chồng và dính, áp dụng cho thép cốt có hàm lượng cácbon tương đương lớn hơn 0,42% đến 0,51%.

Ghi chú:

1 - Đồ thị này áp dụng cho các vật liệu hàn có quy định hàm lượng hyđrô thấp. Đối với các các vật liệu có hàm lượng hyđrô cao thì phải nung nóng sơ bộ cao hơn 50^oC, trừ trường hợp thép cốt có đường kính lớn hơn 25mm vì khi đó thì không được phép hàn;

2 - Bề dày liên Kết tính bằng tổng các đường kính thép cốt và chiều dày thép hình.

11.3. Mức tăng nhiệt trong quá trình hàn

Để tránh sự gia tăng nhiệt quá mức làm thay đổi cơ tính kim loại, nhiệt độ thép cốt quy định không vượt quá 325^oC đo từ điểm cách điểm vừa được hàn 25mm.

11.4. Hồ quang lệch

Không được phép hàn khi hồ quang lệch khỏi đường định hàn. Các khuyết tật do hàn lệch hồ quang gây ra như rạn nứt, lõm khuyết, hình dạng mối hàn không hợp lý phải được xử lý bằng phương pháp cơ học.

...

Trước khi hàn tiếp lên lớp hàn trước, phải tẩy sạch xỉ khỏi lớp hàn. Không cho phép có sơn ở liên kết hàn. Các khuyết tật quan sát được như khuyết lõm, rạn nứt phải được xử lý trước khi hàn lớp tiếp theo.

11.6. Hàn đính

Hàn đính phải thực hiện với kích thước tối thiểu đủ để đảm bảo định vị khi lắp ráp thép cốt cho bước hàn chính thức. Kích thước mối hàn đính cho liên kết ghép chồng: chiều cao tối thiểu 4mm, chiều dài tối thiểu 25mm. Thép cốt có yêu cầu nung nóng sơ bộ phải thực hiện trước khi hàn đính theo yêu cầu nêu ở các hình 8 và 9.

Hàn đính liên kết chữ thập phải đảm bảo sao cho chiều cao mối hàn không nhỏ hơn 1/3 đường kính thanh thép cốt nhỏ hơn, hoặc bằng 6mm (chọn giá trị lớn hơn trong hai giá trị nêu trên). Thép cốt có yêu cầu nung nóng sơ bộ phải thực hiện trước khi hàn đính theo yêu cầu nêu ở các bảng 1 và 2.

11.7. Khuyết tật liên kết

Liên kết không đạt yêu cầu tiêu chuẩn phải được xử lý và hàn lại theo đúng yêu cầu quy định.

11.8. Phương pháp hàn

Có thể sử dụng các phương pháp hàn : hàn hồ quang tay, hàn bán tự động trong khí bảo vệ, hàn không có khí bảo vệ.

Chú thích : Các phương pháp hàn khác có thể sử dụng khi đã qua thử nghiệm.

...

Khi bên đặt hàng có yêu cầu về công nghệ hàn thì phải đảm bảo trình tự sau :

a) Phương pháp hàn hoặc các phương pháp hàn được áp dụng;

b) Các đặc tính của kim loại cơ bản, bề dày và các kích thước khác ;

c) Nhiệt độ nhà xưởng hoặc ở chỗ hàn;

d) Vệ sinh, tẩy...

Bảng 3. Năng lượng đường khi dùng que hàn hiệu suất không lớn hơn 110%

Năng lượng đường kJ/mm

Chiều dài hàn mm

Cho đường kính que hàn, mm

...

3,2

4,0

5,0

6,0

6,3

8,0

10,0

0,6

220

...

550

870

0,8

165

270

...

650

940

1040

1,0

130

215

330

...

750

830

1,2

110

180

275

435

...

690

1110

1,4

150

235

370

535

...

955

1,6

135

205

325

470

520

...

1,8

120

185

290

415

460

745

...

2,0

105

165

260

375

415

670

1040

...

150

235

340

375

610

950

2,5

...

130

205

300

330

535

835

3,0

...

110

175

250

275

445

695

3,5

...

150

215

235

380

595

4,0

...

185

205

335

520

4,5

115

...

185

295

465

5,0

105

150

...

265

415

5,5

135

150

...

380

6,0

125

135

225

...

6,5

115

125

205

320

...

105

115

190

300

8,0

...

105

165

260

Chú thích: Chiều dài hàn là độ dài đạt được khi hàn một que hàn dài 450mm có để lại 40mm đầu mẫu.

e) Nhóm, loại, kích thước que hàn và dụng cụ hàn;

...

g) Sơ đồ chuẩn bị các đầu nối, xác định một cách tương đối số lớp hàn cho liên kết hàn nhiều lớp;

h) Lắp ghép và hàn đính;

i) Vị trí hàn :

j) Kỹ thuật hàn;

k) Nhiệt độ nung nóng sơ bộ tối thiểu:

l) Lật mặt phía sau, vệ sinh đường hàn ;

m) Các yêu cầu khác.

Thợ hàn phải nắm vững quy trình hàn và các yêu cầu kỹ thuật hàn.

Bảng 4. Năng lượng đường khi dùng que hàn hiệu suất lớn hơn 110% đến 130%

...

Chiều dài hàn mm

Cho đường kính que hàn, mm

2,5

3,2

4,0

5,0

6,0

6,3

8,0

...

0,6

250

410

640

1000

...

190

310

480

750

1090

1220

1,0

...

245

385

600

875

980

1,2

125

...

320

500

730

820

1,4

105

175

...

430

620

700

1100

1,6

155

240

...

545

610

965

1,8

135

215

335

...

545

860

2,0

125

190

300

435

...

775

1210

2,2

110

175

275

395

445

...

1100

2,5

100

155

240

350

390

620

...

3,0

125

200

290

325

515

805

...

110

170

250

280

440

690

4,0

...

150

220

245

385

605

4,5

...

135

195

215

345

535

5,0

...

120

175

195

310

485

5,5

...

160

175

280

440

6,0

100

...

160

260

405

6,5

135

...

240

370

7,0

125

140

...

345

8,0

105

120

195

...

Chú thích: Chiều dài hàn là độ dài đạt được khi hàn một que hàn dài 450mm có để lại 40mm đầu mẫu.

Bảng 5. Năng lượng đường khi dùng que hàn hiệu suất lớn hơn 130%

Năng lượng đường kJ/mm

Chiều dài hàn mm

Cho đường kính que hàn, mm

2,5

3,2

4,0

5,0

...

6,3

8,0

10,0

0,6

325

530

830

...

0,8

240

395

620

975

...

1,0

195

315

495

780

1120

1230

...

1,2

160

265

415

650

935

1030

...

135

225

355

555

800

880

1,6

...

200

310

485

700

770

1240

1,8

105

...

275

430

620

685

1100

2,0

160

...

390

560

620

1000

2,2

145

225

...

510

560

905

2,5

125

200

310

...

495

800

1240

3,0

105

165

260

370

...

665

1030

3,5

140

220

320

350

...

890

4,0

125

195

280

310

500

...

4,5

110

170

250

275

445

690

...

100

155

225

245

400

620

5,5

...

140

205

225

360

565

6,0

...

130

185

205

330

520

6,5

...

120

170

190

305

480

7,0

...

160

175

285

445

8,0

...

155

250

390

Chú thích: Chiều dài hàn là độ dài đạt được khi hàn một que hàn dài 450mm có để lại 40mm đầu mẫu.

12. Phê chuẩn quy trình hàn

12.1. Quy trình được phê chuẩn

Các quy trình hàn cho các dạng liên kết thép cốt phải được thử nghiệm theo điều 12.3 trước khi phê chuẩn.

Việc phê chuẩn phải tiến hành đối với mọi tư thế hàn.

Chú thích 1: Có thể bỏ qua thử nghiệm quy trình hàn nếu nó được khẳng định là phù hợp với quy định nêu ở điều 3.3.

...

Chú thích 2 : Các các vẽ và yêu cầu kỹ thuật, bao hàm cả quy trình hàn được quy định trong phụ lục B.

12.2. Các giới hạn cho phép

Việc kiểm tra quy trình hàn phải được tiến hành đối với mỗi nhóm và loại thép cốt.

Mỗi thử nghiệm phải được tiến hành cho loại thép có đường kính lớn nhất. Bất kì một hay nhiều thay đổi sau đây đều phải được phê chuẩn Iại:

a) Thay đổi phương pháp hàn;

b) Tăng cường độ kim loại mối hàn;

c) Thay đổi loại que hàn, thí dụ thay đổi từ loại thuốc bọc nhóm bazơ sang nhóm rutil;

d) Thay đổi đường kính que hàn hay dây hàn;

e) Thay đổi khí bảo vệ hay hỗn hợp khí bảo vệ;

...

g) Thay đổi thiết bị hàn;

h) Thay đổi dòng diện hàn một chiều sang xoay chiều hoặc ngược lại. Thay đổi cực tính hàn;

i) Thay đổi tư thế hàn hay đổi chiều hướng hàn khi thực hiện đường hàn leo;

j) Giảm nhiệt độ nung nóng sơ bộ quá 20^oC;

k) Thay đổi đường kính thép cốt ngoài phạm vi 0,75 đến 1,5d. Bất kì sự thay đổi nào trong phạm vi nêu trên chỉ được phép khi đảm bảo được các yêu cầu nêu ở các hình 8, 9 hoặc ở các bảng 1, 2.

12.3. Phê chuẩn thử nghiệm quy trình hàn

12.3.1. Quy định chung

Quy định các phép thử sau:

a) Thử kéo mối hàn ;

...

12.3.2. Công nghệ hàn

Tất cả các liên kết cần kiểm tra phải được hàn ở vị trí hàn trong thực tế, với các vị trí thép cốt nằm ngang, thẳng đứng như mô tả ở các hình 10 và 11.

12.3.3. Số lượng và loại phép thử xem trong bảng 6 và hình 12.

12.3.4. Chiều dài mẫu thử (L)

12.3.4.1. Mẫu thử kéo:

a) Hàn đối đầu và hàn chữ thập : tối thiểu L = 8d + 500mm, mối hàn nằm ở giữa mẫu thử ;

b) Hàn ốp táp và ghép chồng : tối thiểu L = 8d + 500mm + chiều dài ốp táp.

12.3.4.2. Mẫu thử kim tương:

a) Hàn đối đầu, chữ thập và hàn đính : L = 200mm ;

...

12.3.5. Thử kéo

12.3.5.1. Điều kiện phép thử : mẫu thử kéo không được sửa đổi.

12.3.5.2. Phương pháp thử : tốc độ kéo nên giữ ở mức không thay đổi và không lớn hơn 10 N/mm² trong 1 giây. Đối với liên kết hàn chữ thập, thử kéo thép cốt có đường kính lớn hơn. Giới hạn bền tính bằng lực kéo lớn nhất chia cho tiết diện danh định thép cốt.

Hình 10: Chuẩn bị mẫu thử cho liên kết hàn đối đầu

a) Vị trí hàn bằng (thép cốt nằm ngang; vát mép hai đầu; góc vát mở phía trên);

b) Vị trí hàn ngang (thép cốt thẳng đứng; vát mép đầu trên; góc vát mở mặt bên);

c) Vị trí hàn đứng (thép cốt nằm ngang; vát mép hai đầu; góc vát mở mặt bên);

d) Vị trí hàn ngửa (thép cốt nằm ngang; vát mép hai đầu; góc vát mở phía dưới).

...

a) Loại và kích thước mẫu thử ;

b) Ứng suất bền kéo (N/mm²) ;

c) Vị trí đứt mẫu thử : ở mối hàn, vùng ảnh hưởng nhiệt hay ở kim loại thép cốt;

d) Vị trí và dạng khuyết tật ở tiết diện đứt mẫu.

12.3.5.4. Đánh giá chất lượng :

Chất lượng mối hàn đạt yêu cầu nếu ứng suất bền kéo mối hàn không nhỏ hơn giới hạn bền kéo thép cốt theo tiêu chuẩn sản phẩm TCVN 1651 : 1985 hay TCVN 3101 : 1979.

12.3.6. Thử kim tương

12.3.6.1. Chuẩn bị mẫu thử

Mẫu chọn để thử kim tương phải đảm bảo :

...

b) Mẫu hàn ốp táp, ghép chồng và đính ghép chồng : cắt 2 mẫu ở hai đầu mối hàn ;

c) Mẫu hàn chữ thập và hàn đính chữ thập : cắt ở chỗ có tiết diện hàn lớn nhất.

Hình 11 : Mẫu thử mối hàn ốp táp

a) Hàn bằng (trục hàn nằm ngang, chiều dày mối hàn thẳng đứng);

b) Hàn ngang (trục hàn nằm ngang, chiều dày mối hàn nằm ngang);

c) Hàn đứng (trục hàn thẳng đứng, chiều dày mối hàn nằm ngang);

d) Hàn ngửa (trục hàn nằm ngang, chiều dày mối hàn thẳng đứng).

12.3.6.2. Chuẩn bị bề mặt :

...

12.3.6.3. Phương pháp thử

Mẫu được quan sát bằng mắt, chụp ảnh qua kính phóng đại không quá 5 lần.

12.3.6.4. Báo cáo kết quả thử nghiệm gồm :

a) Mô tả cấu trúc tinh thể, góc xuyên ;

b) Vị trí và loại khuyết tật.

12.3.6.5. Đánh giá chất lượng :

Theo các mức quy định trong bảng 7.

Hình 12 : Mẫu thử kéo và thử kim tương để kiểm tra quy trình hàn và tay nghề thợ hàn.

...

c) Hàn chữ thập, L_min = 8D + 500; c) Hàn ghép chồng, L_min = 8D + L₁ + 500.

Ghi chú :

1. L_min - chiều dài tối thiểu của mẫu thử, mm

2. L₁- chiều dài mẫu tính cả phần kẹp mẫu, thường là 100mm cho mỗi đầu.

Với thép cốt D = 25mm thì mẫu có thể dài hơn.

Bảng 6. Yêu cầu thử nghiệm mối hàn

Dạng liên kết hàn

Số lượng mẫu thử và loại thép thử

thử kéo

...

Đối đầu

Ốp táp

Ghép chồng

...

Đính ghép chồng

Đính chữ thập

Bảng 7. Đánh giá chất lượng

...

Giá trị tối đa cho phép

Kiểm tra quy trình hàn, thợ hàn (quan sát và kim tương)

Kiểm tra sản phẩm hàn (quan sát)

a) Nứt

Không cho phép

b) Không đầy chân*; không đầy mép ; không đầy giữa các lớp

Không cho phép

Không đạt yêu cầu

...

* Không cho phép

Không đạt yêu cầu

d) Chảy chân

Không sâu quá 1 mm

e) Quá đầy

Mài tẩy kim loại hàn đến bằng mặt thép cơ bản

f) Chảy tràn

...

Không cho phép

*) Chỉ áp dụng cho liên kết hàn đối đầu.

Bảng 8. Đánh giá chất lượng các mối hàn đối đầu (kiểm tra bảng phóng xạ)

Dạng khuyết tật

Giá trị tối đa cho phép

Rõ khí

a) Các rõ khí đơn (hoặc tập trung thành nhóm)

Đường kính không lớn quá 0,125d không quá 3mm

b) Các rõ khí nằm rải rác

...

Lãn phi kim loại

Lãn xi

Dài tối đa 10mm; Rộng tối đa 2mm

*) Tiết diện hình chiếu là tiết diện tính trên phim chụp có đoạn chiều dài chứa số lượng các rõ khí rải rác và chiều rộng lớn nhất của mối hàn;

Bảng 9. Yêu cầu thử nghiệm thợ hàn

Dạng liên kết hàn

Số lượng mẫu thử và loại phép thử

thử kéo

thử kim tương

...

Ốp táp

Ghép chồng

Chữ thập

...

Đính ghép chồng

Đính chữ thập

13. Kiểm tra thợ hàn

13.1. Quy định chung

...

13.2. Các thay đổi chưa được thỏa thuận

Các thay đổi chưa được thỏa thuận phải được kiểm tra lại, gồm:

a) Thay đổi loại và nhóm thép cốt;

b) Thay đổi cấu trúc kim loại hàn ;

c) Thay đổi que hàn từ loại thuốc bọc nhóm bazơ sang nhóm rutil;

d) Thay đổi nhiệt độ nung nóng sơ bộ.

Chú thích: Các thay đổi quy định hàn được thỏa thuận, nhưng chỉ cho phép thợ hàn khi đã qua thử nghiệm.

13.3. Các sai lệch cho phép

Một trong những thay đổi sau đây đều phải được thử nghiệm lại :

...

b) Thay đổi tư thế hàn ;

c) Thay đổi từ thép không mạ sang thép mạ.

13.4. Số lượng và loại phép thử

Số lượng và loại phép thử tay nghề thợ hàn tuân thủ quy định trong bảng 9 và tiến hành thử nghiệm theo điều 12.3.4 và hình 12. Điều kiện thử nghiệm, phương pháp thử nghiệm và báo cáo kết quả theo các điều 12.3.5.1 đến 12.3.6.4.

13.5. Đánh giá chất lượng

Đối với kiểm tra bằng mắt . đánh giá theo bảng 7.

Đối với kiểm tra bằng phương pháp phóng xạ : đánh giá theo bảng 8.

Các khuyết tật có kích thước lớn hơn trị số ghi trong các bảng 7 và 8 đều không đạt chất lượng.

Phụ lục A

...

Hàn đính định vị

A.1. Que hàn

Que hàn loại rutil, chọn phù hợp với loại thép cốt theo tiêu chuẩn TCVN 1651 : 1985

A.2. Chuẩn bị liên kết

Liên kết phải được làm sạch, làm khô, lắp ghép đúng quy định.

A.3. Nhiệt độ

Khi T° ≤ 0°C không được tiến hành hàn. Trường hợp này phải nung nóng sơ bộ trên chiều dài 75mm về mỗi phía của mối hàn và đảm bảo nhiệt độ trong vùng hàn ít nhất ở 25^oC. Trị số gia nhiệt tối thiểu cho trong các bảng 1 và 2.

A.4. Kỹ thuật hàn

a) Cường độ điện hàn chọn vừa đủ để làm nóng chảy ngâu nhưng không chảy khuyết thép cốt ;

...

c) Nếu hàn hai hay nhiều lớp hàn thì bề dày mỗi lớp phải nhỏ hơn 1/3 lần thép cốt có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 6mm (chọn trị số nhỏ hơn trong hai trị số trên). Sau mỗi lớp hàn phải tẩy sạch xỉ hàn mới được hàn lớp tiếp theo;

d) Đường kính que hàn chọn cho thanh thép cốt có đường kính nhỏ hơn và dòng điện hàn cho trong bảng 10 ;

Ghi chú : Hình dạng mối hàn theo chỉ dẫn ở hình 13.

e) Tránh gãy hồ quang hàn không đúng quy định và tránh làm nguội nhanh chóng mối hàn.

Bảng 10. Đường kính que hàn, dòng diện hàn khi hàn đính thép cốt

d_{thép cốt}, mm

...

d_{que hàn}, mm

1,5

2,0

2,5

3,25

I, A

...

Hình 13: Các kiểu mối hàn đính để định vị

Các kích thước tính bằng mm

S - Điểm gãy hồ quang

W - Điểm ngưng hồ quang

Phụ lục B

(Quy định)

Phiếu công nghệ hàn

Phiếu công nghệ hàn phải thể hiện các thông tin cần thiết một cách đầy đủ, rõ ràng và ngắn gọn. Dưới đây là thí dụ cách trình bày một phiếu công nghệ hàn :

...

Phiếu số N° ...

Phương pháp hàn

Bản vẽ phác

Vật liệu của liên kết hàn

Chỉ tiêu kỹ thuật

Thành phần

Đường kính

Vật liệu hàn

...

Chỉ tiêu kỹ thuật

Nhãn hiệu sản phẩm

Đường kính

Khí bảo vệ

Nhiệt độ bảo quản

Cách điều kiện hàn

...

Nhiệt độ khống chế trong quá trình hàn

Điện áp không tải tối thiểu

Làm sạch sau mỗi lớp hàn

Tốc độ phun khí bảo vệ

Số lớp hàn

Đường kính dây hàn hoặc que hàn

...

Dòng điện hàn

Điện áp hàn

Các thông tin khác