Tranh chấp yêu cầu thực hiện hợp đồng hứa thưởng nhà đất

Khi người hứa thưởng không chịu thực hiện lời hứa của mình thì người được hứa thưởng có đòi được không?

Tại Điều 570, 572 Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định về việc hứa thưởng và trả thưởng như sau:

Điều 570. Hứa thưởng

1. Người đã công khai hứa thưởng phải trả thưởng cho người đã thực hiện công việc theo yêu cầu của người hứa thưởng.

2. Công việc được hứa thưởng phải cụ thể, có thể thực hiện được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.”

Điều 572. Trả thưởng

1. Trường hợp một công việc được hứa thưởng do một người thực hiện thì khi công việc hoàn thành, người thực hiện công việc đó được nhận thưởng.

2. Khi một công việc được hứa thưởng do nhiều người cùng thực hiện nhưng mỗi người thực hiện độc lập với nhau thì người hoàn thành đầu tiên được nhận thưởng.

3. Trường hợp nhiều người cùng hoàn thành công việc được hứa thưởng vào cùng một thời điểm thì phần thưởng được chia đều cho những người đó.

4. Trường hợp nhiều người cùng cộng tác để thực hiện công việc được hứa thưởng do người hứa thưởng yêu cầu thì mỗi người được nhận một phần của phần thưởng tương ứng với phần đóng góp của mình.”

Như vậy, người đã hứa thưởng thì phải trả thưởng cho người đã thực hiện công việc mà mình đã yêu cầu. Ngoài ra, đối với trường hợp người hứa thưởng đã chết thì những người hưởng thừa kế của người đó có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ trả thưởng trong phạm vi di sản do người chết để lại (theo quy định tại Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015).

Tuy nhiên người đã hứa thưởng cũng có thể rút lại tuyên bố hứa thưởng khi: Chưa đến hạn bắt đầu thực hiện công việc và việc rút lại tuyên bố hứa thưởng được thực hiện theo cách thức và trên phương tiện mà việc hứa thưởng đã được công bố. (Điều 571 Bộ luật Dân sự 2015).

Toà án sẽ giải quyết tranh chấp đòi hứa thưởng như thế nào?

Cụ thể tại nội dung một vụ án về tranh chấp hợp đồng hứa thưởng số 159/2022/DS-PT do Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm, theo đó:

"Nguyên đơn bà Nguyễn Thị Kim O trình bày: Năm 2008, vợ chồng bà Từ Thị Minh T là con gái bà Nguyễn Thị N nhờ bà giúp vì chủ đầu tư khu Miếu Nổi và Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh tiếp tục cưỡng chế nhà đất của gia đình bà N. Gia đình bà N đã tự lập giấy cam kết ngày 03/5/2008 do bà N ký tên và đưa nguyên đơn cùng ký vào. Nội dung cam kết là gia đình bà N nhờ bà thực hiện các công việc liên quan để gia đình bà N được nhận lại nhà đất 156/30 Nguyễn Lâm với lời hứa tại giấy cam kết là: “Sau khi vụ việc được giải quyết xong và tôi nhận được quyết định của cơ quan có thẩm quyền xác định chủ quyền toàn bộ nhà và đất nói trên, tôi tự nguyện cho bà Nguyễn Thị Kim O một phần miếng đất tương ứng 10m x 12,4m, vị trí hướng về đường Phan Đăng Lưu, giáp căn nhà U24 Phan Xích Long, Phường 3, quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh” và “Tôi cam kết sẽ thực hiện đầy đủ thủ tục chuyển nhượng quyền sở hữu phần đất đã thỏa thuận (124m2) cho bà Nguyễn Thị Kim O và cam đoan không tranh chấp sau này. Nếu các con tôi có tranh chấp, tôi có trách nhiệm giải quyết để thực hiện đầy đủ các điều khoản đã cam kết trong giấy này”.

Bà đã phải đi liên hệ nhiều cơ quan từ trung ương đến địa phương, làm khiếu nại lên Thanh tra Chính phủ, Bộ Xây dựng, Ủy ban nhân dân các cấp. Đến ngày 14/6/2016, Ủy ban nhân dân Thành phố có Công văn 1326/UBND-VP, công văn có đoạn: Trường hợp bà Nguyễn Thị N và các hộ dân có nhu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đề nghị bà và các hộ dân liên hệ và nộp hồ sơ tại chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận Bình Thạnh để được xem xét giải quyết theo quy định. Sau đó bà đã bỏ chi phí để vẽ lại bản vẽ nhà đất và đưa bốn bản vẽ cho bà Từ Thị Minh T để đưa bà Nguyễn Thị N ký và hẹn ra Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh để nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận nhưng sau đó nguyên đơn không liên lạc được với bà Từ Thị Minh T.

Nhận thấy mình đã thực hiện công việc như yêu cầu nhưng gia đình bà N không thực hiện lời hứa đúng như cam kết, nên bà O khởi kiện yêu cầu bà N thực hiện đúng lời hứa như bản cam kết ngày 03/5/2008, giao cho nguyên đơn 124m2 nhà đất mặt tiền căn nhà số 156/30 Nguyễn Lâm, phường 3, quận Bình Thạnh và bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần cho bà."

Nhận định của Tòa án: bà N đã công khai hứa thưởng và công việc hứa thưởng là cụ thể, có thể thực hiện được và không bị pháp luật cấm và không trái đạo đức xã hội. Nguyên đơn đã thực hiện xong yêu cầu hứa thưởng của bị đơn nên được hưởng quyền lợi theo lời hứa của bị đơn. 

Toà án tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn. Buộc những người thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng của bị đơn bà N gồm có bà Từ Thị Minh T, ông Từ Văn N, ông Từ Văn C, ông Từ Xuân T, ông Từ Xuân V, bà Từ Thị Bạch Y, ông Từ Ngọc L, bà Từ Thị Minh C phải thực hiện việc trả thưởng cho bà Nguyễn Thị Kim O là quyền sử dụng đất ở diện tích 10 mét x 12,4 mét và nhà ở trên phần đất này.

Vậy, việc hứa thưởng kèm theo yêu cầu người khác thực hiện công việc thì khi người đó đã thực hiện xong công việc, người đã hứa thưởng phải thực hiện nghĩa vụ trả thưởng của mình, không được chây ỳ trong việc trả thưởng và dù cho người hứa thưởng chết thì con của người đó vẫn phải trả thưởng trên số di sản người chết để lại.