Đồng Pi là gì? Giao dịch bằng đồng Pi có vi phạm pháp luật không?

Đồng Pi là gì?

Đồng Pi là một loại tiền mã hóa ra mắt vào năm 2019, do nhóm nghiên cứu đến từ đại học Stanford phát triển với dự án mang tên là Pi Network. Mục tiêu của dự án này là tạo ra một hệ sinh thái tiền mã hóa có thể khai thác (đào) ngay trên điện thoại mà không yêu cầu các thiết bị chuyên dụng như các loại tiền mã hóa khác.

Chính vì cơ chế "đào Pi" không tốn sức mà chỉ cần một vài thao tác đơn giản qua ứng dụng trên điện thoại, Pi Network đã nhận được sự chú ý của đông đảo người dùng. Đỉnh điểm chính là việc Pi Network chính thức list sàn, ngay lập tức sự kiện này đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ cộng đồng, đặc biệt là tại Việt Nam.

Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo

Giao dịch bằng đồng Pi có vi phạm pháp luật không?

Theo khoản 10 Điều 3 Nghị định 52/2024/NĐ-CP, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt là phương tiện do tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, công ty tài chính được phép phát hành thẻ tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cung ứng dịch vụ ví điện tử phát hành và được khách hàng sử dụng nhằm thực hiện giao dịch thanh toán, bao gồm:

- Séc;

- Lệnh chi;

- Ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu,

-Thẻ ngân hàng (bao gồm: thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng, thẻ trả trước),

- Ví điện tử và các phương tiện thanh toán khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Đồng thời, căn cứ khoản 2, khoản 3 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010 quy định thì hoạt động ngoại hối là hoạt động của người cư trú, người không cư trú trong các giao dịch vãng lai, giao dịch vốn, sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam, hoạt động cung ứng dịch vụ ngoại hối và các giao dịch khác liên quan đến ngoại hối. Ngoại hối bao gồm:

- Phương tiện thanh toán bằng ngoại tệ, gồm séc, thẻ thanh toán, hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ và các phương tiện thanh toán khác;

- Các loại giấy tờ có giá bằng ngoại tệ, gồm trái phiếu Chính phủ, trái phiếu công ty, kỳ phiếu, cổ phiếu và các loại giấy tờ có giá khác;

- Vàng thuộc Dự trữ ngoại hối nhà nước, trên tài khoản ở nước ngoài của người cư trú; vàng dưới dạng khối, thỏi, hạt, miếng trong trường hợp mang vào và mang ra khỏi lãnh thổ Việt Nam;

- Đồng tiền của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp chuyển vào và chuyển ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc được sử dụng trong thanh toán quốc tế.

Cũng tại Công văn 5747/NHNN-PC năm 2017 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có nội dung về tiền ảo, tiền mã hóa như sau:

Căn cứ quy định nêu trên, tiền ảo nói chung và Bitcoin, Litecoin nói riêng không phải là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam. Việc phát hành, cung ứng và sử dụng tiền ảo nói chung và Bitcoin, Litecoin nói riêng (phương tiện thanh toán không hợp pháp) làm tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm. Chế tài xử lý hành vi này đã được quy định tại Nghị định 96/2014/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng và Bộ luật Hình sự 2015 (đã sửa đổi, bổ sung). Ngoài ra, về việc đầu tư vào tiền ảo, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cảnh báo nhiều lần việc đầu tư này tiềm ẩn rủi ro rất lớn cho nhà đầu tư.

Như vậy, từ những quy định nêu trên thì ta có thể thầy rằng đồng Pi không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Do đó việc phát hành, cung ứng hoặc sử dụng đồng Pi làm tiền tệ thanh toán giao dịch là hành vi trái pháp luật.

Sử dụng đồng Pi làm tiền tệ thanh toán bị xử lý như thế nào?

Việc sử dụng đồng Pi làm phương tiện thanh toán có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:

(1) Xử phạt vi phạm hành chính

Theo khoản 6 Điều 26 Nghị định 88/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 143/2021/NĐ-CP) quy định đối với hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng tiền ảo như là một phương tiện thanh toán mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng. Đây là mức phạt tiền đối với cá nhân, còn mức phạt tiền đối với tổ chức có cùng một hành vi vi phạm hành chính sẽ bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân;

(2) Truy cứu trách nhiệm hình sự

Căn cứ khoản 1 Điều 206 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017) quy định về tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, Qua đó việc phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp; làm giả chứng từ thanh toán, phương tiện thanh toán; sử dụng chứng từ thanh toán, phương tiện thanh toán giả gây thiệt hại cho người khác từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng thì sẽ bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.