TIÊU CHUẨN VIỆT
NAM
TCVN 7889
: 2008
NỒNG
ĐỘ KHÍ RADON TỰ NHIÊN TRONG NHỠ - MỨC QUY ĐỊNH VỠ YÊU CẦU CHUNG VỀ PHƯƠNG PHÁP
ĐO
Natural Radon activity in buildings-Levels and general requirements of
measuring methods
Lời nói đầu
TCVN 7889 : 2008 do Viện Vật liệu xây dựng biên
soạn, Tổng Cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Xây dựng đề nghị,
Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
NỒNG ĐỘ KHÍ RADON TỰ NHIÊN TRONG NHÀ -
MỨC QUY ĐỊNH VÀ YÊU CẦU CHUNG VỀ PHƯƠNG PHÁP ĐO
Natural Radon
activity in buildings - Levels and general requirements of measuring methods
1 Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này quy định các mức nồng độ khí Radon
tự nhiên trung bình năm trong nhà ở, nhà làm việc và yêu cầu chung về phương
pháp đo.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
IEC 61577-1: 2000 Radiation protection instrumentation
- Radon and radon decay product measuring instruments (Thiết bị bảo vệ bức xạ -
Thiết bị đo Radon và các sản phẩm phân rã của Radon) – Part 1: General
principles.
IEC 61577-2: 2000 Radiation protection instrumentation
- Radon and radon decay product measuring instruments (Thiết bị bảo vệ bức xạ -
Thiết bị đo Radon và các sản phẩm phân rã của Radon) – Part 2: Specific
requirements for radon measuring instruments.
3 Thuật ngữ, định
nghĩa
Các thuật ngữ sử dụng trong tiêu chuẩn này được
hiểu như sau:
3.1
Radon
Nguyên tố hoá học, có ký hiệu Rn và nguyên tử
số là 86. Radon là khí trơ được tạo thành khi nguyên tố Radi (Ra) phân rã. Đồng
vị bền nhất của khí Radon là Radon-222 (Rn222) có chu kỳ bán rã 3,8 ngày, có
hoạt tính phóng xạ và gây ảnh hưởng tới sức khoẻ con người. Trong tiêu chuẩn
này khí Radon được hiểu là đồng vị Radon –222.
3.2
Nồng độ Radon trong không khí (CRn – Radon
concentration)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.3
Nồng độ Radon trung bình năm trong nhà (Average radon
concentration in building)
Nồng độ Radon (Rn222) trong không khí trong
nhà được đo bằng các thiết bị đo thích hợp với thời gian đo liên tục hơn 3
tháng bất kỳ, đơn vị đo là Bequerel trên mét khối (Bq/m3).
3.4
Mức hành động (Radon action levels)
Khi nồng độ khí Radon trung bình năm trong
nhà vượt giá trị này, phải tiến hành các giải pháp kỹ thuật để giảm thiểu nồng
độ khí Radon trong nhà, đơn vị đo là Bequerel trên mét khối (Bq/m3).
3.5
Mức khuyến cáo (Recommended safety
levels)
Mức chấp nhận được đối với nồng độ khí Radon
trung bình năm trong nhà, đơn vị đo là Bequerel trên mét khối (Bq/m3).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mức phấn đấu (Target health
level)
Mức thấp nhất đối với nồng độ khí Radon trung
bình năm trong nhà có thể đạt được theo khả năng, đơn vị đo là Bequerel trên
mét khối (Bq/m3).
4 Quy định các mức
nồng độ khí Radon tự nhiên trong nhà
Các mức nồng độ khí Radon tự nhiên trung bình
năm trong nhà được quy định ở Bảng 1.
Bảng 1 - Các mức nồng
độ khí Radon tự nhiên trung bình năm trong nhà
Các mức
Đối tượng áp dụng
Quy định
Mức hành động
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
> 150 Bq/m3
Nhà ở
> 200 Bq/m3
Nhà làm việc
> 300 Bq/m3
Mức khuyến cáo
Nhà xây mới
< 100 Bq/m3
Nhà hiện sử dụng
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mức phấn đấu
Các loại nhà
< 60 Bq/m3
Chú thích : Sau khi đã áp dụng
tất cả các giải pháp giảm thiểu, nồng độ khí Radon tự nhiên trung bình năm
trong nhà vẫn ở mức hành động thì phải chuyển đổi mục đích sử dụng.
5 Yêu cầu chung về phương
pháp đo
5.1 Nguyên tắc đo
Nồng độ khí Radon được xác định bằng cách đo
tổng alpha của khí Radon và các sản phẩm phân rã Radon trong không khí trong
nhà bằng các thiết bị thích hợp.
5.2 Phương pháp đo
Có 2 phương pháp đo nồng độ khí Radon theo
thời gian là đo ngắn hạn và đo dài hạn bằng các thiết bị đo nêu trong phụ lục
A.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Các phép đo ngắn hạn bằng các thiết bị đo tương
ứng với thời gian đo liên tục ít hơn 90 ngày (tuỳ thuộc loại thiết bị) được
thực hiện trong điều kiện đóng kín cửa. Mọi cửa sổ, quạt thông gió, cửa ra vào
đều phải đóng (chỉ mở khi cần thiết – ví dụ khi đi lại) ít nhất 12h trước khi
đo và trong suốt thời gian đo (quạt trao đổi gió trong phòng có thể được bật).
Không tiến hành đo ngắn hạn với thời gian đo 2-3 ngày trong điều kiện thời tiết
bất thường (bão, gió mạnh, khí áp thấp).
Kết quả đo của phương pháp đo ngắn hạn được
coi là giá trị nồng độ khí Radon tự nhiên tiềm ẩn trong nhà. Nếu giá trị này
thấp hơn mức quy định thì nồng độ khí Radon trung bình năm trong nhà sẽ thấp
hơn mức quy định. Nếu giá trị này bằng hoặc cao hơn mức quy định thì nồng độ
khí Radon trung bình năm trong nhà sẽ có nguy cơ cao hơn mức quy định.
5.2.2 Phương pháp đo dài hạn
Việc đo dài hạn với thời gian lâu hơn 90 ngày
liên tục bất kỳ trong nhà bằng các thiết bị đo tương ứng thực hiện trong điều
kiện các cửa sử dụng bình thường.
Kết quả của phương pháp đo dài hạn được coi
là giá trị nồng độ khí Radon trung bình năm trong nhà.
5.3 Thiết bị đo
Các thiết bị đo nồng độ khí Radon trong nhà
nêu trong Phụ lục A.
5.3.1 Các yêu cầu kỹ thuật chung đối với
thiết bị đo
5.3.1.1 Thiết bị đo nồng độ khí Radon phải có
ngưỡng đo tối thiểu không lớn hơn 40 Bq/m 3 .
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
E = (Qi -
Qt )100/Qt
trong đó:
Qi: là chỉ số đo của thiết bị
Qt: là giá trị khi đo với mẫu
chuẩn hoặc thiết bị chuẩn.
5.3.1.3 Dao động thống kê số liệu đo (V) của
thiết bị đo, tính theo %, không lớn hơn 10% và được tính theo công thức:

trong đó:
: là giá trị trung
bình của n lần đo
xi :là giá trị lần đo thứ i.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Giới hạn dao động cho phép của thiết bị đo theo
các yếu tố môi trường khi đo được quy định ở Bảng 2.
Bảng 2 – Giới hạn dao
động của thiết bị theo các yếu tố ảnh hưởng
Yếu tố ảnh hưởng
Khoảng giá trị của yếu tố ảnh hưởng
Giới hạn dao động giá trị đo
Bức xạ gamma của môi trường
Từ 1 µGy.h-1 đến 10 µGy.h-1
Theo thông báo của nhà sản xuất
Điện thế cấp
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
± 10% chỉ số đo ở điều kiện chuẩn theo IEC
61577-2: 2000 điều 11.3
Nhiệt độ môi trường
Từ –5 °C đến +40 °C
± 10% chỉ số đo ở 20°C
theo IEC 61577-2: 2000 điều 10.3
Độ ẩm tương đối
Tới 90% ở 30 °C
± 10% theo IEC 61577-2: 2000 điều 10.4
áp suất khí quyển
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Theo thông báo của nhà sản xuất
UN: Hiệu điện thế danh định
5.3.1.5 Thiết bị đo nồng độ khí Radon được
hiệu chuẩn với buồng chuẩn quốc gia hoặc quốc tế .
5.3.2 Cấu hình của thiết bị đo
Thiết bị đo có thể có một, nhiều hay tất cả
các bộ phận chức năng sau:
- Bộ đo bức xạ;
- Bơm không khí;
- Bộ lọc;
- Bộ sấy khô không khí;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Bộ xử lý tín hiệu;
- Bộ hiển thị đo;
- Bộ cấp điện;
- Các bộ hiển thị thao tác;
- Đèn báo vượt ngưỡng nồng độ quy định.
Khi các thiết bị đo có các bộ phận chức năng
kể trên thì chúng phải đáp ứng các yêu cầu sau:
5.3.2.1 Bộ đo bức xạ
Bộ đo cần có hiệu suất ghi hình học càng cao
càng tốt và có lớp bảo vệ chống nhiễm bẩn bởi các hạt nhân phát alpha có trong
môi trường hay bụi của không khí khi không sử dụng.
5.3.2.2 Bơm không khí
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5.3.2.3 Bộ lọc
Phần lớn các thiết bị đo có sử dụng bộ lọc
ngăn các sản phẩm phân rã của Radon. Nhà sản xuất thiết bị phải thông báo kiểu
bộ lọc. Bộ lọc phải cho phép khí Radon đi qua. Khuyến cáo sử dụng các bộ lọc có
hiệu suất cao.
5.3.2.4 Bộ sấy khô không khí
Nếu hiệu suất đo phụ thuộc vào độ ẩm của
không khí lấy mẫu thì thiết bị đo phải được trang bị bộ sấy không khí (dùng hạt
chống ẩm hay dùng pin điện). Hạt chống ẩm không được hấp phụ Radon và có ghi rõ
thời hạn sử dụng.
5.3.2.5 Bộ kiểm tra
Bộ kiểm tra cho phép người sử dụng tiến hành
kiểm tra định kỳ sự vận hành chính xác của thiết bị. Việc kiểm tra phải được
thực hiện với các nguồn phóng xạ thích hợp hay nguồn không khí chuẩn.
5.3.2.6 Bộ xử lý tín hiệu
Bộ xử lý tín hiệu bao gồm cụm chức năng tiếp
nhận tín hiệu của đầu đo và xử lý các tín hiệu đó.
5.3.2.7 Bộ thiết bị hiển thị và thiết bị
ngoại vi
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đơn vị đo cần phải được hiện rõ trên màn hiển
thị.
Bộ hiển thị phải dễ đọc trong các điều kiện
môi trường khác nhau. Có đèn báo bật/tắt màn hình. Nếu phương pháp đo yêu cầu,
cần có hiển thị lưu tốc dòng khí.
Các thông số đầu ra được hiển thị hay lưu giữ
trong một hay nhiều các thiết bị sau:
- Màn hình;
- Bộ ghi số liệu;
- Máy in;
- Máy vi tính;
- Hoặc các thiết bị khác qua cổng số liệu.
Thiết bị đo có thể trang bị bộ báo động mức
nồng độ Radon vượt ngưỡng quy định và có thể điều chỉnh ngưỡng.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bộ cấp điện phải có các cụm sau:
- Cụm cấp điện cho máy bơm không khí (nếu
có);
- Cụm cấp điện để kiểm tra và đo.
Điện cấp phải ổn định trong thời gian đo, khi
ngắt điện phải tắt màn hình hiển thị.
5.4 Yêu cầu đối với vị trí các điểm đo
Vị trí các điểm đo trong nhà phải đáp ứng các
yêu cầu sau:
- Phải cố định trong suốt quá trình đo.
- Không gần các dòng không khí trong nhà gây
ra do thiết bị sinh nhiệt, quạt, thiết bị điều hoà không khí, cửa… Tránh gần các
vị trí phát nhiệt như bếp, ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Tránh các vị trí
có độ ẩm cao.
- Không đo ở bếp, khu vệ sinh hay phòng tắm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Đầu đo phải đặt cách sàn ít nhất 50 cm và
cách các vật khác ít nhất 10 cm. Với các thiết bị đo treo (thiết bị đo vết
alpha hay theo dõi liên tục nồng độ khí Radon), độ cao tối ưu để đo là 2 – 2,5
m cách sàn.
- Diện tích đo tối đa là 200 m2 sàn nhà/ điểm
đo.
5.5 Tiến hành đo và tính kết quả
Việc tiến hành đo và tính kết quả đo thực
hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất thiết bị đo.
5.6 Ghi chép kết quả đo và lập báo cáo kết
quả
Cần ghi vào sổ thí nghiệm và phiếu kết quả đo
ít nhất các thông tin sau:
- Ngày đo, thời gian bắt đầu và kết thúc đo;
- Điều kiện đo (kín cửa hay bình thường, thời
tiết khi đo);
- Sơ đồ chính xác vị trí đặt thiết bị đo
trong nhà;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Số, mã hiệu của thiết bị đo, nhà sản xuất,
số, mã hiệu hay số hiệu của khách hàng, ngôi nhà, phòng, vị trí lấy mẫu.
- Kết quả đo nồng độ khí Radon.
Phiếu kết quả xác
định nồng độ khí Radon theo TCVN 7889 : 2008
Cơ quan, cá nhân yêu cầu đo:
Cơ quan đo :
Thiết bị đo :
Chứng chỉ hiệu chuẩn hoặc kiểm định của thiết
bị đo:
Thời gian đo :
Điều kiện đo :
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
TT
Địa điểm đo
Thông tin chi tiết
về địa điểm đo
Nồng độ Rn, Bq/m3
Ghi chú
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Kết luận:
Ngày tháng năm
Thí nghiệm viên Phụ
trách phòng thí nghiệm Thủ trưởng cơ quan
Phụ
lục A
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Phân loại các thiết bị đo khí Radon trong nhà:
Bảng A1. Kiểu thiết bị dùng đo Radon
Kiểu thiết bị/ phương
pháp
Phân tích tức thời (kiểu
grab)
Phân tích liên tục
Phân tích tích luỹ
ống nhấp nháy
Gián tiếp (GT)
TT/GT
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Dung dịch nhấp nháy
GT
TT/GT
GT
Đầu đo vết alpha không lọc
GT
Đầu đo vết alpha có lọc
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
GT
Đầu đo vết alpha có buồng khuyếch tán
GT
Đầu đo vết alpha có buồng phân rã hồi lưu
Trực tiếp (TT)
TT
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đầu đo than hoạt tính
GT
Buồng đếm có hồi lưu
TT/GT
Buồng ion hoá hồi lưu (xung)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
TT
Buồng ion hoá hồi lưu (đo tức thời)
GT
GT
Buồng ion hoá tích luỹ
TT/GT
GT
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đĩa tĩnh điện
GT
Đĩa tĩnh điện có buồng khuếch tán
GT
Đầu đo bán dẫn
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
TT/GT
GT
Đầu đo bán dẫn có buồng khuếch tán
GT
GT
Đầu đo bán dẫn có buồng phân rã hồi lưu
GT
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đầu đo bán dẫn có thiết bị lọc mẫu
GT
GT
Đầu đo bán dẫn tập hợp tĩnh điện
GT
GT
Chú thích 1: Trực tiếp (TT): là các phương
pháp cho phép đo trực tiếp đồng vị phóng xạ Radon thông qua năng lượng bức xạ
alpha của Rn222 là 5,490 MeV. Ngoài ra, là các phương pháp đo gián tiếp (GT).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66