Tiêu chuẩn TCVN 13921:2023 về Lấy mẫu chất lỏng một lớp hoặc nhiều lớp, có hoặc không có chất rắn, trong thùng chứa hình trụ

• Số hiệu: TCVN13921:2023
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2023

7.5.2  Dụng cụ để mở thùng chứa hình trụ không được phát ra tia lửa (đồng thau hoặc đồng berili) và bao gồm nhưng không giới hạn ở những dụng cụ sau:

7.5.2.1  Cờ-lê (một thằng và một cong);

7.5.2.2  Tua-vít đầu phẳng;

7.5.2.3  Thanh ngắt [13 mm (1/2 in.)];

7.5.2.4  Chốt [13 mm (1/2 in.)];

7.5.2.5  Bộ phận điều khiển tốc độ [13 mm (1/2 in.)];

7.5.2.6  Cờ-lê có thể điều chỉnh [25 cm và 30 cm (10 in. và 12 in.)];

7.5.2.7  Chìa vặn khí nén và ổ cắm;

7.5.2.8  Dụng cụ mở nắp thùng.

...

...

...

8.1  Thực hành lấy mẫu cơ bản

8.1.1  Lắp dụng cụ lấy mẫu vào thùng chứa hình trụ, nếu được quy định trong bản kế hoạch làm việc.

8.1.2  Lấy mẫu ra khỏi thùng chứa hình trụ. Khi có thể, không lấy mẫu ở nơi đã cắm thanh đo; tuy nhiên, các thùng chứa hình trụ kiểu chốt có thể không cho phép tránh vùng bị xáo trộn.

8.1.3  Ghi lại các đặc tính vật lý, bao gồm cả sự khác biệt bất kỳ (như vật liệu đã đông đặc hoặc vật liệu kết tinh).

8.1.4  Cho vật liệu đã thu thập được vào thùng chứa mẫu.

8.1.5  Đóng thùng chứa mẫu.

8.1.6  Lau bên ngoài thùng chứa mẫu. Loại bỏ khăn lau đúng cách.

8.1.7  Ghi vào nhật ký hiện trường tất cả các tình trạng và đặc điểm vật lý liên quan đến mẫu.

8.1.8  Điền vào tất cả các giấy tờ cần thiết cho từng mẫu, theo yêu cầu của kế hoạch làm việc.

...

...

...

(1) Số ID mẫu,

(2) Tên người lấy mẫu,

(3) Chữ viết tắt hoặc chữ ký của người lấy mẫu,

(4) Ngày và giờ lấy mẫu, và

(5) Vị trí lấy mẫu.

Nhãn mẫu cũng có thể bao gồm những điều sau đây:

(1) Thông tin lấy mẫu (ví dụ: mẫu gộp hoặc mẫu tổng hợp),

(2) Chất bảo quản hoặc yêu cầu bảo quản,

(3) Hướng dẫn đặc biệt, và

...

...

...

8.2  Lấy mẫu bằng ống lấy mẫu hình trụ

8.2.1  Mô tả chung

Ống có đường kính nhỏ, tạo phương thẳng đứng vào lượng chứa bên trong thùng chứa hình trụ khi hạ thấp và bịt kín (xem Hình 1).

CHÚ THÍCH 3: Khi lấy mẫu chất lỏng có tỷ trọng cao, có thể khó giữ lại toàn bộ mẫu trong ống lấy mẫu, ống có đường kính nhỏ hơn có thể khắc phục vấn đề này. Việc sử dụng COLIWASA hoặc dụng cụ tương tự có thể cần thiết nếu sự cố vẫn xảy ra.

Hình 1 - Ống lấy mẫu hình trụ

8.2.2  Thao tác và sử dụng

Từ từ đưa ống theo chiều dọc cho đến khi chạm tới đáy của thùng chứa hình trụ hoặc lớp chất lỏng cần lấy mẫu. Dụng cụ lấy mẫu phải được hạ xuống với tốc độ cho phép mức chất lỏng bên trong và bên ngoài ống xấp xỉ như nhau.

CHÚ THÍCH 4: Thường cần đến nhiều mẫu ban đầu để cung cấp đủ thể tích mẫu cho phân tích và kiểm soát chất lượng (QC). Lượng chứa trong thùng chứa hình trụ ngày càng bị xáo trộn với mỗi lần chèn liên tiếp ống lấy mẫu.

...

...

...

8.2.2.2  Cẩn thận rút ống ra.

8.2.2.3  Sử dụng vải hoặc khăn giấy sạch để lau bên ngoài ống khi ống được lấy ra khỏi chất lỏng, để tránh nhỏ giọt không cần thiết.

8.2.2.4  Ghi lại tỷ lệ của các lớp hoặc chất rắn bất kỳ.

8.2.2.5  Đặt đầu dưới của ống vào thùng chứa mẫu và thả lượng mẫu ra từ từ vào thùng chứa mẫu.

8.3  Lấy mẫu bằng COLIWASA

8.3.1  Mô tả chung

Ống thủy tinh, nhựa hoặc kim loại có một đầu bịt kín có thể mở ra trong khi ống được ngâm trong chất thải cần lấy mẫu (xem ASTM D5495). COLIWASA sẽ tạo phương thẳng đứng theo lượng chứa trong thùng chứa hình trụ khi được nhúng vào thùng chứa hình trụ ở vị trí mở (xem Hình 2).

Hình 2 - COLIWASAS (điển hình)

...

...

...

8.4  Lấy mẫu bằng dụng cụ lấy mẫu dạng xyranh

8.4.1  Mô tả chung

Dùng ống có pít-tông thao tác bằng tay có thể được sử dụng làm xyranh để dùng cho chất lỏng có độ nhớt cao hoặc như dụng cụ lấy lõi bùn (xem Hình 3).

Hình 3 - Dụng cụ lấy mẫu dạng xyranh (điển hình)

8.4.2  Thao tác và sử dụng

(1) Đối với chất lỏng có độ nhớt cao, ống được hạ xuống điểm lấy mẫu và kéo pít-tông để lấy mẫu.

(2) Đối với bùn, ống được hạ xuống bề mặt của bùn. Thân bộ lấy mẫu được đẩy vào bùn trong khi cho phép pít-tông di chuyển lên trong thân bộ lấy mẫu.

8.4.2.1  Lắp pít-tông ở đầu dưới của thân dụng cụ lấy mẫu. Lắp van đáy (đối với chất lỏng có độ nhớt cao) hoặc đầu lõi (đối với bùn).

...

...

...

(2) Đối với bùn, hạ thấp ống lấy mẫu xuống dưới bề mặt của vật liệu được lấy mẫu. Đẩy thân dụng cụ lấy mẫu vào trong vật liệu trong khi để pít-tông di chuyển lên trong thân dụng cụ lấy mẫu.

8.4.2.2  Sử dụng vải hoặc khăn giấy sạch để lau thân dụng cụ lấy mẫu khi được rút ra khỏi chất lỏng hoặc bùn, để tránh nhỏ giọt không cần thiết.

8.4.2.3  Chuyển mẫu vào bình chứa mẫu bằng cách mở van đáy, nếu có, và đẩy pít-tông xuống.

8.5  Lấy mẫu bằng dụng cụ lấy mẫu khoan lõi

8.5.1  Mô tả chung

Dụng cụ lấy mẫu khoan lõi gồm một ống trụ, đầu khoan lõi (hoặc mũi khoan) có bộ phận giữ, nắp trên và phần mở rộng có tay cầm chéo (xem Hình 4). Có thể sử dụng ống bọc trong có thành mỏng để chứa mẫu.

Hình 4 - Dụng cụ lấy mẫu khoan lõi

8.5.2  Thao tác và sử dụng

...

...

...

8.5.3  Tháo nắp trên và chuyển mẫu từ ống trụ vào thùng chứa mẫu. Nếu được trang bị ống bọc bên trong, thì tháo nắp trên và đặt nắp cuối vào ống bọc bên trong. Lật ngược, tháo ống lót bên trong ra khỏi ống trụ và đặt nắp cuối vào miệng ống lót.

8.6  Lấy mẫu bằng dụng cụ lấy mẫu kiểu pit tông

8.6.1  Mô tả chung

Dụng cụ lấy mẫu chất lỏng gồm ống mẫu, đường ống hoặc thanh lấy mẫu, phần đầu và pit tông (xem Hình 5). Bình mẫu được nối với phần đầu và ống mẫu được hạ xuống vật liệu cần lấy mẫu. Sau khi đưa pít-tông vào ống mẫu, nâng vật liệu cần lấy mẫu trực tiếp vào bình đựng mẫu.

Hình 5 - Dụng cụ lấy mẫu kiểu pit tông

8.6.2  Thao tác và sử dụng

Đưa từ từ dụng cụ lấy mẫu theo chiều thẳng đứng vào vật liệu cần lấy mẫu. Hạ dụng cụ lấy mẫu với tốc độ được kiểm soát để cho phép lấy mẫu đại diện. Khi dụng cụ lấy mẫu chạm đáy hoặc độ sâu mong muốn, cơ chế pit tông được kích hoạt. Điều này bảo vệ mẫu trong ống mẫu.

8.6.3  Không lấy dụng cụ lấy mẫu ra khỏi thùng chứa và để pít-tông nằm bên trong ống mẫu, tác động một lực không đổi và liên tục hướng lên trên đường ống hoặc thanh lấy mẫu. Rút pít-tông với tốc độ sao cho có thể kiểm soát được vật liệu vào bình đựng mẫu. Tiếp tục rút pit-tông cho đến hết. Trước khi lấy lọ mẫu ra khỏi phần đầu, đợi đủ thời gian để các vật liệu còn sót lại thoát ra ngoài.

...

...

...

9.1  Chuyển tất cả các dụng cụ lấy mẫu ra khỏi khu vực làm việc.

9.2  Chuyển tất cả các dụng cụ lấy mẫu tái sử dụng đã tiếp xúc với chất thải đến khu vực loại bỏ nhiễm bẩn quy định trước. Loại bỏ nhiễm bẩn thiết bị theo quy định được thiết lập trong kế hoạch làm việc (ASTM D5088). Dụng cụ lấy mẫu đã loại bỏ nhiễm bẩn phải được bảo vệ khỏi nhiễm bẩn. Điều này có thể bao gồm, nhưng không giới hạn ở: bảo quản bằng lá nhôm, giấy bạc, túi nhựa, màng PTFE hoặc các phương tiện bảo vệ khác không ảnh hưởng đến chất lượng mẫu hoặc phép phân tích dự kiến.

9.3  Thải bỏ đúng cách tất cả các dụng cụ tiếp xúc (dùng một lần) đã sử dụng.

10  Mục tiêu chất lượng dữ liệu

10.1  Mục tiêu lấy mẫu và thử nghiệm chất lỏng và bùn phải được quy định trong kế hoạch làm việc.

11  Kiểm soát chất lượng

11.1  Các mẫu kiểm soát chất lượng (QC) (ví dụ: mẫu trắng thiết bị, mẫu trắng hành trình và mẫu trắng lặp lại) phải được thu thập theo yêu cầu của kế hoạch làm việc. Các mẫu kiểm soát chất lượng này phải được đánh giá để đưa ra quyết định về chất lượng của việc lấy mẫu và độ tin cậy của dữ liệu phân tích thu được.

Thư mục tài liệu tham khảo

...

...

...

[2] Occupational safety and health guidance manual for hazardous waste site activities No. 85-115, October 1985. Available from National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH) at 800-356- 4674 or http://www.cdc.gov/niosh/docs/85-115/pdfs/85-115.pdf?id=10.26616/NIOSHPUB85115.