Tiêu chuẩn 10759-1:2016 Đo hoạt độ phóng xạ môi trường - Không khí: randon-222 - Phần 1

• Số hiệu: TCVN10759-1:2016
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2016

Phép đo	Đặc điểm lấy mẫu	Khoảng thời gian lấy mẫu thông thường	Đặc điểm của kết quả đo
Điểm	Tức thời	Dưới một giờ	Chỉ đại diện cho nồng độ hoạt độ tại một thời điểm xác định và tại một điểm xác định
Liên tục	Liên tục	Thay đổi	Đại diện cho sự thay đổi nồng độ hoạt độ trong suốt thời gian lấy mẫu tại một điểm xác định. Cách lấy mẫu này được áp dụng để theo dõi sự thay đổi tạm thời nồng độ hoạt độ radon; khoảng thời gian lấy mẫu và tổng hợp các khoảng thời gian lấy mẫu phải tương thích với tính thay đổi của hiện tượng đang được nghiên cứu
Ngắn hạn tích hợp		Vài ngày	Đại diện cho giá trị trung bình của nồng độ hoạt độ trong việc lấy mẫu tại một điểm xác định
Dài hạn tích hợp		Vài tháng	Ước tính giá trị trung bình hàng năm của nồng độ hoạt độ tại một điểm xác định. Phép đo này thường được áp dụng để đánh giá sự phơi nhiễm của con người đối với radon

6.4.3  Thể tích khí được lấy mẫu

Đối với việc lấy mẫu chủ động, thể tích khí được lấy mẫu phải được đo bằng một lưu lượng kế đã được hiệu chuẩn theo nhiệt độ và áp suất (tính bằng mét khối ở áp suất và nhiệt độ chuẩn tương ứng là 1,013 hPa và 0 ^oC).

Đối với việc lấy mẫu thụ động, không cần đo trực tiếp thể tích khí được lấy mẫu vì hệ số hiệu chuẩn, tính bằng hoạt độ trên đơn vị thể tích, được sử dụng để tính nồng độ hoạt độ.

7  Phương pháp phát hiện

Bẩy loại phương pháp phát hiện khác nhau có thể được sử dụng. Xem 7.1 đến 7.7.

7.1  Phương pháp đếm nhấp nháy sử dụng kẽm sunfua hoạt hóa bạc ZnS(Ag)

Một số electron trong vật liệu nhấp nháy như ZnS(Ag) có đặc điểm là phát ra các photon ánh sáng khi chúng bị kích thích bởi một hạt alpha và quay trở về trạng thái cơ bản. Các photon ánh sáng có thể được phát hiện bằng bộ nhân quang.

Đây là nguyên lý được áp dụng cho các ống nhấp nháy (như các tế bào Lucas) được sử dụng để thực hiện phép đo điểm đối với radon.

Ống nhấp nháy ZnS(Ag) cũng có thể được sử dụng để phát hiện các sản phẩm phân rã radon thu thập được trên một cái lọc.

...

...

...

7.2  Phương pháp phổ gamma

Radon hấp phụ trên than chì hoạt tính đặt trong một bình chứa kín, được xác định bằng phép đo phổ gamma cho các sản phẩm phân rã của nó (^214Bi và ^214Pb) sau khi đạt được trạng thái cân bằng phóng xạ.

7.3  Phương pháp đếm nhấp nháy lỏng

Radon hấp phụ trên than chì hoạt tính đặt trong một lọ nhỏ sẽ được đo sau khi thêm một hỗn hợp nhấp nháy vào. Phép đo được thực hiện bằng cách đếm các hạt alpha và beta phát ra từ radon và các sản phẩm phân rã của nó (^218Po, ^214Bi, ^2^1^4Pb, ^2^14Po) sau khi đạt được trạng thái cân bằng phóng xạ.

7.4  Phương pháp ion hóa không khí

Khi di chuyển trong khí, mỗi hạt alpha tạo ra vài chục ngàn cặp ion mà trong điều kiện thử nghiệm, sẽ tạo ra một dòng ion hóa. Mặc dù rất thấp, dòng này có thể được đo bằng cách sử dụng một buồng ion hóa và từ đó cho biết nồng độ hoạt độ radon và các sản phẩm phân rã của nó. Khi lấy mẫu được thực hiện thông qua một vật liệu lọc, chỉ radon mới khuếch tán được vào buồng ion hóa và các tín hiệu tỉ lệ với nồng độ hoạt độ radon.

7.5  Phương pháp sử dụng detector bán dẫn (phát hiện alpha)

Một detector bán dẫn (ví dụ làm bằng silic) sẽ chuyển năng lượng từ một hạt alpha tới thành các điện tích. Các điện tích này được chuyển thành các xung điện với biên độ tỉ lệ với năng lượng của các hạt alpha phát ra từ radon và các sản phẩm phân rã sống ngắn của nó.

CHÚ THÍCH: Nguyên lý phát hiện này đôi khi gắn với sự kết tủa tĩnh điện của các đồng vị phát alpha.

...

...

...

Một hạt alpha gây ra sự ion hóa khi nó đi qua một số detector vết hạt nhân polyme (ví dụ như nitrat xenluloza). Tái hợp ion chưa được hoàn thành sau khi hạt đã đi qua. Việc tạo vết thích hợp tác động như một tác nhân phát triển diễn giải kết quả đo. Sau đó, detector sẽ cho thấy các tạo vết dạng lỗ hoặc tạo vết hình nón, với số lượng tương ứng với số các hạt alpha đã đi qua detector.

7.7  Phương pháp phóng điện của bề mặt phân cực bên trong buồng ion hóa

Một đĩa polytetrafloroethylene (PTFE) với điện thế dương được đưa vào một buồng ion hóa có thể tích xác định, làm bằng vật liệu dẻo dẫn điện. Trường điện từ được tạo ra bên trong buồng sẽ thu gom các ion hình thành trong quá trình phân rã radon và các sản phẩm phân rã của nó trên đĩa. Sau khi các ion đã được thu thập, điện thế của đĩa giảm xuống theo nồng độ hoạt độ radon. Một điện kế sẽ đo sự thay đổi điện thế này, trực tiếp với nồng độ hoạt độ radon trong thời gian phơi nhiễm.

8  Quy trình đo

8.1  Phương pháp

Như đã đề cập trong 6.1, khoảng thời gian lấy mẫu rất quan trọng để đạt được mục tiêu đo và độ không đảm bảo cần có của nó. Theo cách thực hiện, các phương pháp đo do đó có thể được phân biệt dựa trên thời gian của giai đoạn lấy mẫu: phương pháp đo điểm, phương pháp đo liên tục và phương pháp đo tích hợp. Thông tin mà các phép đo của ba loại này cung cấp được mô tả ngắn gọn dưới đây.

a) Phương pháp đo tích hợp: phương pháp này biểu thị việc đo nồng độ hoạt độ trung bình của radon-222 hoặc nồng độ năng lượng alpha tiềm tàng trung bình của các sản phẩm phân rã sống ngắn của radon trong không khí trong các chu kỳ thay đổi từ vài ngày đến một năm. Phương pháp đo tích hợp dài hạn được áp dụng trong việc đánh giá phơi nhiễm con người với khí radon và các sản phẩm phân rã của nó.

b) Phương pháp đo liên tục: việc liên tục theo dõi cho phép đánh giá sự thay đổi tức thời nồng độ hoạt độ radon trong môi trường, trong các tòa nhà công cộng, trong nhà ở và tại nơi làm việc, như một hàm của các điều kiện thông gió và/hoặc điều kiện khí tượng.

c) Phương pháp đo điểm: phương pháp này cho phép biểu thị việc đo điểm, thực hiện trong vài phút tại một điểm xác định, đối với nồng độ hoạt độ radon hoặc nồng độ năng lượng alpha tiềm tàng của các sản phẩm phân rã sống ngắn của radon trong không khí mở và không khí bị giới hạn.

...

...

...

8.2  Đại lượng ảnh hưởng

Các đại lượng khác nhau có thể dẫn tới phép đo bị sai lệch và cho ra kết quả không mang tính đại diện. Tùy thuộc vào phương pháp đo và việc kiểm soát các đại lượng ảnh hưởng thông thường như được nêu trong IEC 61577-1, các đại lượng sau phải được xem xét cụ thể:

a) Nhiệt độ trong quá trình lấy mẫu;

b) Ảnh hưởng của độ ẩm đối với khả năng thu thập mẫu của thiết bị lấy mẫu;

c) Nhiễu loạn không khí trong quá trình lấy mẫu;

d) Lưu lượng dòng không khí được lấy mẫu;

e) Điều kiện bảo quản detector trước khi lấy mẫu;

f) Tính ổn định của bộ lấy mẫu hệ thống đo trong quá trình đo;

g) Lưu giữ và bảo quản mẫu

...

...

...

i) Nồng độ các sản phẩm phân rã radon khi đo các đồng vị radon;

j) Sự tồn tại các hạt nhân phóng xạ dạng khí khác phát bức xạ alpha, beta hay gama, trong thể tích đo, bao gồm cả các đồng vị radon khác và các sản phẩm phân rã của chúng;

k) Phông nền bức xạ trong quá trình đo;

I) Phông nền thiết bị đo và sự thay đổi của nó theo thời gian.

Bảng 2 - Đặc điểm các phương pháp đo được mô tả trong bộ TCVN 10759 (ISO 11665)

Phương pháp đo

Lấy mẫu

Phương pháp phát hiện

Đặc điểm

...

...

...

Khoang ion hóa

Phổ alpha

Nhấp nháy ZnS(Ag)

Nhấp nháy lỏng

Phổ gamma

SSNTD

Electret

Điểm

Chủ động

...

...

...

TCVN 10759-6 (ISO 11665-6)

TCVN 10759-3 (ISO 11665-3)^a

TCVN 10759-7 (ISO 11665-7)^b

TCVN 10759-6 (ISO 11665-6)

TCVN 10759-9 (ISO 11665-9)^b

...

...

...

Liên tục

Liên tục

TCVN 10759-5 (ISO 11665-5)

TCVN 10759-5 (ISO 11665-5)

TCVN 10759-7 (ISO 11665-7)^b

...

...

...

TCVN 10759-2 (ISO 11665-2)^a

Dài hạn tích hợp

...

...

...

TCVN 10759-2 (ISO 11665-2)^a

Liên tục

Thụ động

Liên tục

TCVN 10759-5 (ISO 11665-5)

...

...

...

TCVN 10759-5 (ISO 11665-5)

TCVN 10759-10 (ISO 11665-10)

TCVN 10759-7 (ISO 11665-7)^b

Ngắn hạn tích hợp

...

...

...

TCVN 10759-4 (ISO 11665-4)

TCVN 10759-4 (ISO 11665-4)

TCVN 10759-4 (ISO 11665-4)

Dài hạn tích hợp

...

...

...

TCVN 10759-4 (ISO 11665-4)

TCVN 10759-4 (ISO 11665-4)

TCVN 10759-4 (ISO 11665-4)

^aPhương pháp đo: sản phẩm phân rã radon.

^bPhương pháp đo: tốc độ xả.

8.3  Hiệu chuẩn

Cần hiệu chuẩn thiết bị để thiết lập mối quan hệ giữa các biến số được đo bằng hệ thống phát hiện (dòng điện, tốc độ đếm) và nồng độ hoạt độ radon và/hoặc các sản phẩm phân rã của nó trong không khí bằng cách sử dụng nguồn phóng xạ chuẩn hoặc không khí quy chiếu, với nồng độ hoạt độ của radon và/hoặc các sản phẩm phân rã của nó được kiểm soát.

Kết quả hiệu chuẩn thiết bị phải cho phép xác nhận độ tin cậy của các kết quả đo dựa trên một chuẩn đầu. Trường hợp không có chuẩn gốc thì sử dụng không khí quy chiếu trong cơ sở dữ liệu so sánh quốc tế (xem IEC 61.577-4).

8.4  Kiểm soát chất lượng

...

...

...

Độ tin cậy của các kết quả đo được duy trì bởi việc thường xuyên sử dụng vật liệu chuẩn đã được chứng nhận và tiến hành so sánh liên phòng thử nghiệm và thử nghiệm chất lượng (xem TCVN ISO/IEC 17025).

Các quy trình của phòng thử nghiệm phải đảm bảo rằng không xảy ra sự nhiễm bẩn phòng của thí nghiệm và thiết bị cũng như nhiễm bẩn chéo các mẫu.

9  Biểu thị kết quả

Các mô hình đánh giá đối tượng đo cũng như độ không đảm bảo tiêu chuẩn và các giới hạn đặc trưng gắn liền với đối tượng đo được tính theo TCVN 9595-3 (ISO/IEC 98-3) và ISO 11929, như được mô tả chi tiết trong các phần khác nhau của TCVN 10759 (ISO 11665) cho mỗi phương pháp đo.

10  Báo cáo thử nghiệm

10.1  Báo cáo thử nghiệm phải tuân theo các quy định của TCVN ISO/IEC 17025 và phải bao gồm các thông tin sau:

a) Viện dẫn tới tiêu chuẩn này được sử dụng cho phép đo;

b) Phương pháp đo (điểm, tích hợp hay liên tục);

c) Nhận dạng mẫu;

...

...

...

e) Thời điểm lấy mẫu (ngày và giờ);

f) Khoảng thời gian lấy mẫu;

g) Vị trí lấy mẫu;

h) Các đơn vị biểu thị kết quả;

i) Kết quả thử nghiệm, y ± u(y) hoặc y ± U (độ không đảm bảo tiêu chuẩn hoặc mở rộng), với giá trị k liên đới.

10.2  Có thể đưa các thông tin bổ sung như:

a) Mục đích đo;

b) Xác suất a, b và (1 - g);

c) Ngưỡng quyết định và giới hạn phát hiện; tùy thuộc vào yêu cầu của khách hàng mà có các cách khác nhau để thể hiện kết quả:

...

...

...

2) Khi đối tượng đo được so sánh với giới hạn phát hiện thì kết quả của phép đo được thể hiện là ≤ y^# nếu kết quả thấp hơn giới hạn phát hiện hoặc nếu giới hạn phát hiện vượt quá giá trị khuyến cáo thì phải lập thành tài liệu về phương pháp đo không phù hợp cho mục đích của phép đo;

d) Tất cả các thông tin liên quan có thể ảnh hưởng đến kết quả:

1) Điều kiện thời tiết tại thời điểm lấy mẫu;

2) Điều kiện thông gió đối với việc đo trong nhà (hệ thống thông gió cơ học, cửa ra vào và cửa sổ được mở hoặc đóng, v.v...).

10.3  Kết quả có thể được thể hiện theo mẫu tương tự như được chỉ ra trong Phụ lục C.

Phụ lục A

(Tham khảo)

Radon và các sản phẩm phân rã của nó - Thông tin chung

...

...

...

Radon có ba đồng vị tự nhiên sinh ra bởi hạt nhân phóng xạ trong vỏ trái đất. Do đó, dư lượng của chúng phụ thuộc vào loại đất dưới bề mặt (hàm lượng ^235U, ^238U và ^232Th) và chu kỳ bán rã phóng xạ của chúng (xem các Hình A.1, A.2 và A.3).

Radon-222, một sản phẩm phân rã của ^23^8U, phát ra ít hơn radon-220 (trung bình thấp hơn 100 lần). Tuy nhiên, nó là đồng vị phổ biến nhất trong không khí do chu kỳ bán rã (3,823 5 ngày) đủ lâu để nó di chuyển từ đá sinh ra nó, qua đất và vào không khí.

Radon-220 (thoron), một sản phẩm phân rã của ^232Th, là đồng vị có nhiều nhất trong ba đồng vị phát ra từ đất. Nó biến mất rất nhanh do chu kỳ bán rã ngắn (55,8 s).

Radon-219 (actinon), một sản phẩm phân rã của ^23^5U, là đồng vị ít nhất trong số ba đồng vị. Hàm lượng ^2^35U trong đá và đất bằng khoảng 0,7 % hàm lượng ^238U. Do chu kỳ bán rã ngắn (3,96 s), nó hầu như không thể phát hiện được trong không khí và nước ngầm.

Hàm lượng của ba đồng vị này có thể thay đổi tại một số địa điểm sản xuất.

Hằng số phân rã (l) của radon-222 là 2,1x10^-^6s^-1, 1,25x10^-2s^-^1 đối với radon-220. Hoạt độ 1 Bq (một lần phân rã mỗi giây) tương ứng với 476 600 nguyên tử radon-222 and 80 nguyên tử radon-220.

TCVN 10759 (ISO 11665) chỉ xem xét radon-222.

Hình A.1 - Urani-238 và các sản phẩm phân rã của nó^[^1^]

...

...

...

Hình A.2 - Thori-232 và các sản phẩm phân rã của nó^[1]

Hình A.3 - Urani-235 và các sản phẩm phân rã của nó^[1]

A.2  Sự thay đổi nồng độ hoạt độ radon

A.2.1  Trong đất

Radon có nguồn gốc chủ yếu trong vỏ trái đất nơi nó được sinh ra bởi sự phân rã nguyên tử radi có trong các khoáng tạo nên đá. Lượng radon-222 được sinh ra tỉ lệ với hàm lượng radi-226 trong đất. Tuy nhiên, chỉ một phần thoát ra, còn phần lớn nguyên tử bị mắc trong mạng tinh thể của đá mẹ, nơi chúng phân rã. Tùy thuộc vào độ xốp đất, kích cỡ các hạt, độ ẩm và các yếu tố khác, tỷ lệ thoát ra thay đổi đáng kể, từ một vài chục phần trăm đến khoảng 30 %. Một khi nguyên tử radon đã thoát ra khỏi mạng, chúng được vận chuyển qua không khí hoặc nước ngầm qua các khoảng cách khác nhau qua khuếch tán hoặc đối lưu. Nồng độ hoạt độ radon-222 trong đất thay đổi đặc biệt theo gradient theo phương thẳng đứng và thời gian, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và các đặc điểm nội tại của đất như là độ thẩm thấu, độ xốp, v.v...

A.2.2  Tại nơi tiếp xúc đất-không khí

Lượng radon chuyển vào không khí mở trong một đơn vị thời gian và một đơn vị bề mặt (được gọi là tốc độ xả radon-222 bề mặt) phụ thuộc vào nồng độ hoạt độ radon trong đất và điều kiện thời tiết^[^29^][30]. Do đó, tốc độ xả radon-222 bề mặt thường tăng theo độ ẩm của đất lên tới xấp xỉ 80 % và giảm với sự tăng lên của áp suất khí quyển. Khi nền đất bị bao phủ bởi tuyết hoặc lớp nước, hoặc bị đóng băng, tốc độ xả rất thấp.

Tốc độ xả là một thông số giải thích hữu dụng vì nó được quy định bởi đặc điểm của đất và điều kiện thời tiết^[^31^].

...

...

...

Một khi ở trong không khí ngoài trời, sự pha loãng/phát tán radon phụ thuộc vào điều kiện khuếch tán liên quan tới thời tiết và địa hình. Građien theo phương thẳng đứng của sự thay đổi nồng độ hoạt độ và thời gian theo chu kỳ ngày thường được quan sát (xem Hình A.4). Phát tán không khí thường cao hơn vào ban ngày và nồng độ radon tương đối yếu. Sự phân tán không khí thấp hơn khi có sự nghịch đảo nhiệt độ vào ban đêm; radon được tích lũy và nồng độ hoạt độ của nó tăng từ 10 đến 100 lần trong lớp không khí tiếp xúc với nền đất (xem Hình A.5).

Hình A.4 - Ví dụ về sự thay đổi nồng độ hoạt độ radon trong không khí ngoài trời theo chu kỳ ngày

Hình A.5 - Ví dụ về sự thay đổi nồng độ hoạt độ radon ngoài trời theo thời gian

A.2.4  Trong các tòa nhà

Trong các tòa nhà, radon chủ yếu sinh ra từ nền đất tiếp xúc với các tòa nhà và đôi khi từ vật liệu xây dựng. Ít phổ biến hơn, nước từ vòi có thể có nhiều radon (ví dụ khi nước được lấy từ giếng trong vùng đá granit) và trong trường hợp đó việc khử độc là một nguồn đáng kể. Không khí ngoài trời trong các vùng khác nhau cũng có thể là một nguồn radon.

Nồng độ hoạt độ radon trong nhà thay đổi đáng kể theo thời gian và không gian (xem các Hình A.6, A.7 và A.8) vì các lý do khác nhau bao gồm:

- Đặc điểm của tòa nhà, như loại tầng hầm (có hộp kỹ thuật, có hầm chứa, sàn đất, v.v...), số tầng, đường nối giữa các tầng (đường ống, cầu thang, v.v...);

...

...

...

- Gradient áp suất đang giảm/đang tăng từ bên ngoài vào bên trong;

- Tốc độ cấp khí ngoài trời vào phụ thuộc vào mức độ thông gió, mức độ thẩm thấu của tòa nhà và lối sống của người ở trong nhà.

Nồng độ hoạt độ radon trong tòa nhà thường cao hơn trong không khí bên ngoài vì tốc độ lưu thông khí thấp hơn (xem Hình A.9). Trong một ngày sự thay đổi nồng độ hoạt độ trong các tòa nhà đôi khi được quan sát thấy.

Do nồng độ hoạt độ radon trong nhà cao hơn, quá trình phơi nhiễm radon đối với người trong nhà được đánh giá như minh họa trong Hình A.10.

Hình A.6 - Ví dụ về nồng độ hoạt độ radon trong nhà trong chu kỳ 24 tiếng (Thụy Điển)^[^34^]

Hình A.7 - Ví dụ về sự thay đổi nồng độ hoạt độ radon trong nhà được đo tại hai tầng khác nhau của nhà

...

...

...

Hình A.9 - Ví dụ về sự thay đổi nồng độ hoạt độ radon trong nhà: có ảnh hưởng của thông gió tự nhiên

Hình A.10 - Sơ đồ tổng quát cho quá trình phơi nhiễm radon

A.3  Các sản phẩm phân rã sống ngắn của radon-222

Radon-222 phân rã trong không khí, liên tục sinh ra các nguyên tử poIoni-218, chì-214, bitmut-214 và poloni-214 (xem Hình A.1) dưới dạng các hạt siêu nhỏ trong không khí.

Các hạt sol khí này có thể được hít vào. Do chu kỳ bán rã ngắn (165 ms), poloni-214 không đi vào phổi. Ba sản phẩm phân rã khác có chu kỳ bán rã dài hơn có thể đi vào phổi, nơi chúng phân rã và sinh ra chì-210.

Một nguyên tử poloni-218 phát ra một hạt alpha với năng lượng 6,002 MeV khi nó chuyển thành chì-214^[^1^]. Chì-214 biến đổi thành bitmut-214 và sau đó là poloni-214 thông qua phân rã beta. Poloni-214 sau đó phát ra hạt alpha khác với năng lượng 7,69 MeV và biến đổi thành chì-210 (có chu kỳ bán rã dài hơn rất nhiều là 22,23 năm)^[^1^]. Tổng năng lượng hai alpha này (13,692 MeV, tức là 2,19 x 10^-^12 J; 1 eV = 1,602 x 10^-^19 J) là năng lượng alpha tiềm tàng của nguyên tử poloni-218. Năng lượng alpha tiềm tàng của mỗi nguyên tử chì-214 và bitmut-214 là 1,23 x 10^-^12 J (7,69 MeV)^[^1^]. Đây là năng lượng được truyền vào mô phổi khi các nguyên tử này được hít vào.

Đối với 1 Bq radon-222 cân bằng với các sản phẩm phân rã sống ngắn của nó, năng lượng alpha tiềm tàng của các sản phẩm phân rã sống ngắn của radon-222 bằng 5,57 x 10^-^9 J (xem Bảng A.1).

...

...

...

Sản phẩm phân rã sống ngắn của radon-222

Bán rã

Năng lượng alpha tiềm tàng

trên nguyên tử

trên đơn vị hoạt độ

10^-^12J

MeV

J/Bq

MeV/Bq

...

...

...

3,094 min

2,19

13,692

5,875 x 10^-^10

3,672 x 10^3

^2^1^4Pb

26,8 min

1,23

7,69

...

...

...

1,77 x 10^4

^214Bi

19,9 min

1,23

7,69

2,12 x 10^-9

1,33 x 10^4

^214Po

164,3 ms

...

...

...

7,69

2,885 x 10^-1^6

1,803 x 10^3

Toàn bộ trong trạng thái cân bằng trên becquerel của radon-222

5,57 x 10^-^9

3,48 x 10^4

...

...

...

Nồng độ năng lượng alpha tiềm tàng của ^222Rn trung bình trong tháng được đo tại lưu vực Pari (Pháp) từ năm 2000 đến năm 2008

Hình A.11 - Ví dụ về sự thay đổi theo mùa của nồng độ năng lượng alpha tiềm tàng của các sản phẩm phân rã sống ngắn của radon-222 ở ngoài trời - Dữ liệu trung bình hàng tháng được báo cáo trong thời gian 9 năm^[38].

Phụ lục B

(Tham khảo)

Ví dụ kết quả đo điểm, đo tích hợp và đo liên tục nồng độ hoạt độ radon-222

Kết quả của phép đo tích hợp nồng độ hoạt độ radon được nêu trong Hình B.1.

...

...

...

Hình B.2 - Ảnh hưởng của thời gian tích hợp lên kết quả đo nồng độ hoạt độ radon-222 ngoài trời tiến hành ở Saint-Priest-La-Prugne (Loire, Pháp) trong thờt gian 3 năm^[^39^]

Phụ lục C

(Tham khảo)

Ví dụ báo cáo thử nghiệm

Nhận dạng

Viện dẫn tiêu chuẩn liên quan của bộ TCVN 10759 (ISO 11665)

...

...

...

Phương pháp đo

Lấy mẫu

Nhận dạng mẫu

Đặc điểm lấy mẫu

Thụ động - chủ động

Ngày và giờ

...

...

...

Bắt đầu

Ngày/tháng/năm   giờ:phút

Kết thúc

Ngày/tháng/năm   giờ:phút

Khoảng thời gian lấy mẫu

Vị trí - địa điểm

Nước/khu vực hành chính

xã/tên địa phương

...

...

...

Vị trí trong nhà

Mức:

Phòng:

Đặc điểm tòa nhà

Tầng hầm

Có - không (nếu có, loại mặt bằng)

Hộp kỹ thuật

Có - không

...

...

...

Có - không

Ngày xây dựng

Trước 1945 - sau 1945 - v.v...

Vật liệu xây dựng

Gạch làm bằng than xỉ/cát và bê tông - đá hộc - gạch - v.v...

Thông gió

Thông gió tự nhiên - thông gió cơ học

Loại lớp phủ cuối

Sàn: đá lát - sàn gỗ - v.v...

...

...

...

Loại gia nhiệt

Trần nhà: Thạch cao - sơn - giấy dán - v.v...

Địa nhiệt - bộ trao đổi nhiệt - v.v...

Vị trí ngoài trời

Loại mặt bằng

Đặc điểm mặt bằng

Thảm thực vật - v.v...

KẾT QUẢ THỬ NGHIỆM

Khoảng thời gian đo

...

...

...

Thông số đo

Nồng độ hoạt độ hoặc PAEC

Kết quả ± độ không đảm bảo (đơn vị)

THÔNG TIN BỔ SUNG

Ngưỡng quyết định

Giới hạn phát hiện

...

...

...

[1] Nuclear Data Base issued from the Decay Data Evaluation Project. Available at:http://www.nucleide.org/DDEP_WG/DDEPdata.htm

[2] ICRP Publication 39. Principles for limiting exposure of the public to natural sources of radiation. In: Annals of the ICRP, 14 (1), 1984

[3] ICRP Publication 60. Recommendations of the International Commission on Radiation Protection. In: Annals of the ICRP, 21 (1-3), 1990

[4] ICRP Publication 65. Protection against radon-222 at home and at work. In: Annals of the ICRP, 23 (2), 1993

[5] WHO. Handbook on Indoor Radon. A Public Health Perspective. World Health Organization, 2009

[6] UNSCEAR 2006 Report: Effects of ionizing radiation (Vol. 1, report to the General Assembly and two scientific annexes). United Nations Publication, New York, 2008

[7] Institut de Protection et de Sûreté Nucléaire - Direction Générale de la Santé. Campagne nationale de mesure de I'exposition domestique au radon. Bilan et représentation cartographique des mesures au 1 janvier 2000

[8] Decree 90-222 of 9 March 1990 compteting the general regulations for extraction industries instigated by Decree 80-331 of 7 May 1980. Journal Officiel de la République Francaise, pp. 3067-3071, 13 March 1990

[9] Council Directive 96/29/Euratom of 13 May 1996 laying down basic safety standards for the protection of the health of workers and the general public against the dangers arising from ionizing radiation

...

...

...

[11] AFNOR X 43-021, Air quality - Fitter sampling of special materials in suspension in the ambient air - Automatic sequential equipment, 1984

[12] Lucas H.F. Improved low level alphascintillation counter for radon. Rev. Sci. Instrum., 28, 1957, pp. 689-693

[13] Thomas J.w. Measurement of Radon Daughters in Air. Health Phys., 23,1972, pp. 783-789

[14] Rolle R. Rapid Working Level Monitoring. Health Phys., 22, 1972, pp. 223-238

[15] Hartley B.M. A Computer method for simulating the decay of radon daughters. Radiation protection in Australia, 6 (4), pp. 126-130, 1988

[16] Nazaroff w.w. Optimizing the total three counts technique for measuring concentrations of radon progeny in residences. Health Physics, 46 (2), 1984, pp. 395-405

[17] Thomas J.W., Countess R.J. Continuous radon monitor, Health Phys., 36, 1979, p. 734

[18] Environmental Protection Agency Report, EPA 402-R-92-004 (Washington, USA). Indoor radon and radon decay product measurement device protocols, 1992

[19] Andreas c. George, Passive, integrated measurement of indoor radon using activated carbon. Health Phys., 46 (4), 1984, pp. 867-872

...

...

...

[21] Canoba A.C., Lopez F.O., Oliveira A.A. Radon determination by activated charcoal adsorption and liquid scintillation measurement. J. Radioanal. Nucl. Chem., 240 (1), 1999, pp. 237-241

[22] Knoll G.F. Radiation detection and measurements, third edition, J.Wiley, 2000

[23] Rottger S., Paul A., Honig A., Keyser u. On-line low- and medium-level measurements of the radon activity concentration. Nucl. Instrum. and Method Phys. Res., A466. 2001, pp. 475-481

[24] Papastepanou c. An overview of instrumentation for measuring radon in soil gas and groundwaters. J. Environ. Radioact., 63, 2002, pp. 271-283

[25] JEANMAIRE L., Rannou A., Posny F., Verry M. Mesure du radon dans les habitations: comparaison entre des détecteurs actifs et passifs. 6th Int. Congress IRPA, Berlin, May 7-12 1984, in: Proc. of the Congress (Kaul A. et al., Ed.), Vol. III, pp. 1205-1208, 1984

[26] DIN 25706-1, Passive measurements of radon - Part 1: Track etch method

[27] KOTRAPPA P., DEMPSEY J.C., HICKEY J.R, STIEFFL.R. An electret passive environmental ^222Rn monitor based on ionization measurement. Health Phys., 54, 1988, pp. 47-56

[28] KOTRAPPA P., DEMPSEY J.C., RAMSEY W., STIEFF L.R. A practical E-PERM™ (Electret Passive Environmental Radon Monitor) system for indoor ^222Rn measurement. Health Phys., 58 (4), 1990, pp. 461-467

[29] IAEA. Measurement of radon concentration and flux. In: Measurement and calculation of radon releases from uranium mill tailings. Technical reports series N^o333, Vienna, 1992

...

...

...

[31] WlLKENlNG M. Radon in environment studies. In: Environmental Science 4. Elsevier, Amsterdam, Oxford, New York, Tokyo, 1990

[32] ROBÉ M.C., RANNOU A., LE BRONEC J. Radon measurements in the environment in france. Radiat. Prot. Dosimetry, 45 (1-4), 1992, pp. 455-457

[33] AMEON R., DUPUIS M., MARIE L., DIEZ O. Site expérimental de Kersaint-Plabennec. Bilan des données au 15 avril 2005. Report IRSN/DEI/SARG-06-01, 2006

[34] JONSSON G. Statistics and enor considerations at the application of SSNTD-technique in radon measurement. Nucl. Tracks Radiat. Meas., 22, 1993, pp. 347-349

[35] AMEON R., DIEZ O., DUPUIS M., LIONS J., MARI, L., TYMEN G. Experimental and theoretical study of radon levels in a house. Proceedings of the 2nd European International Radiation Protection Association IRPA Congress, Paris, 15-19 May, 2006

[36] STECK D.J. Spatial and Temporal Indoor Radon Variations. Health Phys., 62 (4), 1992, pp. 351-355

[37] ROBE M.C., RANNOU A., LE BRONEC J., TYMEN G. Le radon dans les habitations : identification des voies de transfert et caractérisation des aérosols radioactifs produits. Mém. Expl. Cartes géologiques et minières de la Belgique, no. 32, pp. 93-130, 1992

[38] AMEON R. Influence de la durée et de la période du prélèvement sur le résultat d’une mesure du radon et de ses descendants dans l’atmosphère. Report IRSN/DEI/SARG-09-02, 2009

[39] ROBE M.C., METIVIER H. Le radon de I’environnement à I’homme, Collection Livre IPSN, EDP Sciences, 1999

...

...

...

[41] ISO/IEC Guide 99:2007, International vocabulary of metrology - Basic and general concepts and associated terms (VIM)

[42] ISO 921:1997, Nuclear energy - Vocabulary

[43] TCVN 10759-2, Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Không khí: radon-222 - Phần 2: Phương pháp đo tích hợp để xác định nồng độ năng lượng alpha tiềm tàng trung bình của sản phẩm phân rã sống ngắn của radon-222.

[44] TCVN 10759-3, Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Không khí: radon-222 - Phần 3: Phương pháp đo điểm để xác định nồng độ năng lượng alpha tiềm tàng của sản phẩm phân rã sống ngắn của radon-222

[45] TCVN 10759-4, Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Không khí: radon-222 - Phần 4: Phương pháp đo tích hợp để xác định nồng độ hoạt độ trung bình với việc lấy mẫu thụ động và phân tích trễ.

[46] TCVN 10759-5, Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Không khí: radon-222 - Phần 5: Phương pháp đo liên tục để xác định nồng độ hoạt độ

[47] TCVN 10759-6, Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Không khí: radon-222 - Phần 6: Phương pháp đo điểm để xác định nồng độ hoạt độ.

[48] TCVN 10759-7, Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Không khí: radon-222 - Phần 7: Phương pháp tích lũy để xác định ước lượng tốc độ xả bề mặt.

[49] TCVN 10759-8, Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Không khí: radon-222 - Phần 8: Phương pháp luận về khảo sát sơ bộ và khảo sát bổ sung trong các tòa nhà

...

...

...

[51] ISO 11665-10, Measurement of radioactivity in the environment - Air: radon-222 - Part 10: Detemnination of diffusion coefficient in waterproof materials using activity concentration measurement

[52] ISO 11929:2010, Determination of the characteristic limits (decision threshold, detection limit and limits of the confidence interval) for measurements of ionizing radiation - Fundamentals and application

[53] TCVN 17058-1 (ISO 18589-1), Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Đất - Phần 1: Hướng dẫn chung và định nghĩa

[54] TCVN 17058-2 (ISO 18589-2), Đo hoạt độ phóng xạ trong môi trường - Đất - Phần 2: Hướng dẫn lựa chọn chiến lược lấy mẫu, lấy mẫu và xử lý sơ bộ mẫu.

[55] TCVN 7870-10:2010 (ISO 80000-10:2009), Đại lượng và đơn vị đo - Phần 10: Hóa lý và vật lý phân tử.

[56] IEC 61577-4, Radiation protection instrumentation - Radon and radon decay product measuring instruments - Part 4: Equipment for the production of reference atmospheres containing radon isotopes and their decay products (STAR)

[57] ENSDF Brookhaven National Library, http://www.nndc.bnl.gov/nds/

1) Tổ chức ISO đã hủy tiêu chuẩn này, và đang xây dựng ISO 11665-12 và ISO 11665-13 thay thế cho phương pháp này.