Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9234:2012 Máy phay đất do người đi bộ điều khiển - Định nghĩa

• Số hiệu: TCVN9234:2012
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2012

Bề rộng làm việc của bộ phận phay, mm	Chiều dài ngắn nhất của tấm chắn L, mm
< 600	Bề rộng làm việc của bộ phận phay
≥ 600	600

Kích thước tính bằng milimet

Côn A

Côn B

Hình 2 - Đầu côn thử nghiệm

Kích thước tính bằng milimet

Hình 3 - Phương tiện che chắn phay - Phay lắp phía sau

...

...

...

Hình 4 - Che chắn phương tiện làm đất -

Máy phay lắp phay phía trước và máy phay cầm tay

a) - Tấm chắn bảo vệ; b) - Càng lái có thanh ngang; c) - Càng lái không có thanh ngang;

1) - Kích thước tấm chắn (xem trong Bảng 1).

Khoảng cách từ quỹ đạo điểm giữa của đường thẳng nối các điểm cuối của tay cầm trên càng lái, tới đường biên ngoài cùng của bộ phận quay/lưỡi phay (đo trên hình chiếu mặt phẳng ngang) phải không nhỏ hơn 900 mm và ít nhất là 500 mm trong trường hợp càng lái nằm ngang, không song song với hướng chuyển động của máy (xem Hình 4b).

Phải bố trí giữa hai càng lái một thanh giằng ngang, cách biên ngoài cùng của bộ phận quay/lưỡi dao phay một khoảng lớn hơn 550 mm để ngăn ngừa sự tiếp xúc ngẫu nhiên của người vận hành máy (xem Hình 4.b). Cho phép bỏ thanh giằng ngang nếu tại vị trí 550 mm tính từ bộ phận quay/lưỡi dao phay, khoảng cách giữa các càng lái cách nhau nhỏ hơn 320 mm (xem Hình 4c).

Càng lái và các tấm chắn phải được gắn chặt vào liên hợp máy, không bị bong/lỏng trong quá trình vận hành để đảm bảo điều khiển chắc chắn và tin cậy. Tấm hoặc thanh chắn giữa càng lái và thân máy phải được thiết kế sao cho không bị cong vênh ở điều kiện làm việc bình thường.

6. Cơ cấu điều khiển

...

...

...

Các cơ cấu điều khiển của người lái phải thỏa mãn các yêu cầu quy định trong ISO 3789 - 1 và ISO 3789 - 3, đồng thời cũng phải phù hợp cho các phân vị từ nhóm 5% đến 95% nhóm người điều khiển đã trưởng thành như định nghĩa trong ISO 3411.

Các công việc sau đây không được xem là điều khiển của người lái:

- Điều chỉnh độ sâu làm đất;

- Khởi động động cơ;

- Tháo lắp các bộ phận của máy phay đất;

- Lắp ráp điều chỉnh vỏ bảo vệ máy phay đất.

Vị trí và phạm vi dịch chuyển của các cơ cấu điều khiển phải tiện lợi cho người thao tác vận hành và phù hợp với quy định vùng kích thước nhân trắc học (xem Hình 5). Cho phép mở rộng vùng điều khiển để lắp đặt một số cơ cấu có tần suất sử dụng thấp tùy thuộc kích thước thân thể người lái, sao cho khi đứng thẳng hai chân trên nền đất có thể thực hiện các động tác điều khiển ăn khớp trong giới hạn không gian của vùng điều khiển (ví dụ: nghiêng người về phía trước cho đến khi chạm tay vào mọi vị trí cơ cấu điều khiển...)

Điều khiển khởi động động cơ có thể nằm ngoài phạm vi này nếu quá trình khởi động chỉ có thể thiết lập khi ngắt truyền động phay ra.

Chức năng khứ hồi của cơ cấu kéo điều khiển truyền động đòi hỏi duy trì tác động liên tục theo chiều chuyển động, và sẽ tự động trả lại vị trí trung gian - khi ngừng không tác động.

...

...

...

Trên máy phải có được gắn cơ cấu điều khiển, tự động dừng quay dao phay khi tay người điều khiển ngừng tác động. Điều này có thể thực hiện nếu dừng động cơ dẫn động hoặc nhờ cơ cấu ly hợp/phanh trung gian.

Xem chú thích ở trang sau

a) Vùng người điều khiển

b) Cần điều khiển Phải

c) Cần điều khiển trái

CHÚ THÍCH:

...

...

...

2 - Tất cả các cần lái trong vùng người điều khiển sẽ làm giảm vùng không gian choán chỗ và được bảo vệ bởi cần lái.

3 - Vùng người điều khiển bao gồm tầm với tối đa của các chuyển động điều khiển sử dụng thường xuyên nhất nhưng không phải các vị trí điều khiển thuận tiện nhất.

Hình 5 - Khu vực người lái - Máy phay do người đi bộ điều khiển

6.2 Cơ cấu khởi động

Máy phay phải được trang bị cơ cấu bảo vệ an toàn, ngăn ngừa mọi khả năng làm quay bánh truyền động/dao phay khi khởi động máy. Kiểu cơ cấu được xem là thỏa mãn yêu cầu là, ví dụ cơ cấu chỉ cho phép động cơ khởi động khi cần số nằm ở vị trí trung gian và công cụ làm đất đã được ngắt ly hợp.

Không bắt buộc trang bị cơ cấu khởi động an toàn, nếu hệ thống khởi động được đặt ở vị trí sao cho khi ngắt ly hợp, người điều khiển không thể tiếp cận khu vực nguy hiểm để thao tác vận hành. Khu vực nguy hiểm (xem Hình 6) là vết dọc xác định bề rộng làm việc của công cụ làm đất hay thiết bị, bị giới hạn về phía đuôi máy một khoảng 550 mm từ vùng bao ngoài cùng của công cụ hay thiết bị làm đất.

Trong trường hợp chuyển động lùi về phía sau, vùng nguy hiểm bao gồm toàn bộ chiều dài của vùng này tới đuôi máy, chỉ bị giới hạn bởi bề rộng làm việc của công cụ làm đất.

Hình 6 - Giới hạn vùng nguy hiểm khi vận hành thiết bị khởi động máy không có số lùi

...

...

...

Không trang bị thiết bị khởi động vận hành bằng dây chão hoặc dây đai cho động cơ.

6.3 Điều khiển tốc độ động cơ

Cần điều khiển tốc độ động cơ (tay ga) nếu nằm ở khu vực tay điều khiển của người lái phải chuyển dịch ra xa (thông thường đẩy về phía trước hoặc đẩy lên trên) khi tăng tốc độ động cơ và chuyển dịch theo chiều ngược lại (thông thường kéo lùi/xuống dưới) khi giảm tốc.

Cần điều khiển tốc độ động cơ kiểu đẩy/kéo, nếu nằm ở khu vực tay điều khiển của người lái, phải đẩy lên để tăng và kéo vào lòng để giảm tốc độ động cơ.

6.4 Điều khiển kéo/dao phay

6.4.1 Quy định chung

Vận hành máy phay theo chiều ngược lại với chiều chuyển động đòi hỏi phải có cơ cấu điều khiển/giám sát sự có mặt của người điều khiển đối với chuyển động kéo và gài ly hợp truyền động cho bộ phận dao phay, nằm tại khu vực tay người điều khiển (xem Hình 5)

Phương tiện điều khiển ngắt ly hợp đối với bộ phận quay/dao phay đòi hỏi phải có tác động chủ định để khởi động/vận hành máy.

Đối với tất cả các loại máy có số lùi, phải có vị trí trung gian. Kể cả hai trường hợp phay lắp sau và lắp trước bánh dẫn động, máy phay đất không được truyền động khi gài số lùi. Tuy nhiên, có thể cho phép các trường hợp sau đây:

...

...

...

- Gài ly hợp dẫn động phay, đồng thời ngăn không cho gài số lùi.

6.4.2 Thử nghiệm ngắt truyền động

6.4.2.1 Truyên động phay

Ngoại trừ các máy phay đất dẫn động bằng bộ ly hợp kiểu ly tâm và bằng động cơ điện, máy phay đất dẫn động bằng động cơ máy kéo hai bánh phải được thử ở hai chế độ sau: Trước tiên, vận hành động cơ máy kéo không tải tại tốc độ quay theo quy định của nhà chế tạo, và sau đó với động cơ tốc độ quay cực đại theo quy định của nhà chế tạo.

Gài truyền động cho phay/lưỡi dao phay trong khi nâng phay khỏi mặt đất.

Phay phải ngừng quay ngay sau khi ngắt ly hợp và hạ xuống mặt nền cứng và phẳng.

Đối với máy phay trang bị bộ ly hợp ly tâm, nếu ngắt ly tâm truyền động phay theo phương pháp quy định điều 6.4.1, kết hợp điều khiển đóng van tiết lưu/cắt ly hợp, nâng cao phay khỏi mặt đất và kích hoạt cơ cấu điều khiển để gài ly hợp dẫn động cho phay.

Ngay sau khi nhả cần điều khiển, các lưỡi phay phải ngừng quay khi hạ xuống nền đất cứng và phẳng.

Đối với máy phay dẫn động cơ điện chỉ thử nghiệm ở một chế độ, với động cơ chạy không tải tại tốc độ do nhà chế độ máy phay quy định.

...

...

...

Các lưỡi phay phải ngừng quay ngay sau khi ngắt ly hợp, hạ máy phay xuống nền đất cứng và phẳng.

6.4.2.2 Truyền động hệ thống di động

Ngắt ly hợp dẫn động bộ phận/lưỡi phay và bánh xe, đặt toàn bộ các bánh xe của máy phay trước bậc cao 25,4 mm (theo chiều thẳng đứng). Điều khiển máy phay trèo qua bậc chướng ngại, trước tiên ở chế độ động cơ chạy không tải ở tốc độ do nhà chế tạo quy định và sau đó - động cơ chạy với tốc độ lớn nhất ổn định có thể theo quy định của nhà chế tạo. Tuy nhiên, đối với động cơ điện dẫn động chỉ thử ở chế độ làm việc không tải tại tốc độ do nhà chế tạo phay quy định.

Máy phay phải không vượt qua được bậc thẳng đứng và bánh xe không quay khi cắt ly hợp dẫn động.

6.5 Đừng động cơ

Phải trang bị cơ cấu điều khiển để dừng động cơ (motor). Cơ cấu này yêu cầu phải tác động bằng tay một cách chủ định khi khởi động động cơ (motor). Công tắc đóng cắt hay thiết bị tương tự phải đảm bảo ngăn ngừa động cơ (motor) khởi động bởi người không có trách nhiệm, ngoại trừ khởi động động cơ bằng tay là phương tiện tách khởi động duy nhất.

6.6 Nhận biết các cơ cấu điều khiển

6.6.1 Các cơ cấu điều khiển phải có chức năng, chiều/phương pháp vận hành được nhận dạng bởi nhãn mác hoặc dấu hiệu lâu bền.

Phải có các chỉ dẫn chi tiết, dễ hiểu đối với tất cả các cơ cấu điều khiển, trình bày trong hướng dẫn vận hành/sử dụng máy.

...

...

...

6.6.3 Máy phay trang bị dây khởi động “tự cuộn lại” phải gắn nhãn mác chỉ rõ nơi người vận hành có thể đặt chân hoặc tỳ tay vào khi khởi động động cơ bằng tay.

7. Yêu cầu và hệ thống điện

Các yêu cầu sau đây chỉ áp dụng cho các máy điện có điện áp thấp hơn 42V và không bao gồm mạch ma nhê tô nối đất. Đối với các trang thiết bị điện được truyền động nối với lưới điện, tuân thủ theo chỉ dẫn của tiêu chuẩn IEC 60335-1 hoặc tiêu chuẩn thích hợp.

7.1 Lắp đặt ắc quy

Khoang chứa ắc quy phải có lỗ thoát thích hợp dưới đáy phòng ngừa khi dung dịch điện phân bị rây rớt, đổ tràn ... Tháo axit bị chảy tràn từ acqui tại vị trí vận hành phải không làm ngắn mạch các bộ phận quan trọng để gây nên sự cố nguy hiểm.

7.2 Bảo vệ quá tải

Tất cả các mạch điện, trừ mạch điện của máy đề và hệ thống đánh lửa phải có thiết bị bảo vệ quá tải ở phía mạch điện cung cấp từ ắc quy hay công tắc chính. Đối với mạch điện hai dây dẫn không nối đất, thiết bị bảo vệ quá tải có thể đặt ở vị trí khác trong mạch điện.

7.3 Các đầu nối và các bộ phận không cách điện

Phải có biện pháp bảo vệ các đầu nối và các bộ phận không bọc cách điện để chống ngắn mạch từ phía bình nhiên liệu hoặc công cụ làm đất trong quá trình vận hành, lọc nhiên liệu hay tra dầu mỡ bôi trơn.

...

...

...

8.1 Quy định chung

8.1.1 Máy phay phải được gắn nhãn, ghi rõ các thông tin về : nhà chế tạo, ký mã hiệu/kiểu, số seri (loạt sản xuất) cùng với thông tin chỉ dẫn cần thiết (về loại nhiên liệu/tỷ lệ pha trộn, quy định đeo thiết bị bảo vệ tai, khoảng cách quan sát an toàn, chỉ dẫn đọc hướng dẫn sử dụng).

8.1.2 Trên máy phay phải gắn nhãn bền lâu ở nơi dễ nhận biết với dấu hiệu cảnh báo “đeo thiết bị bảo vệ mắt” hoặc dấu hiệu thích hợp cảnh báo nguy hiểm (xem ISO 11684).

8.1.3 Nhãn cảnh báo phải được gắn gần vị trí tiềm ẩn mối nguy hiểm, viết bằng ngôn ngữ chính thức của quốc gia nơi máy được sử dụng.

8.1.4 Nhãn cảnh báo an toàn bền lâu phải được gắn gần bộ phận quay/dao phay để chỉ dẫn người vận hành máy phay nhận biết, tránh tiếp xúc chân với lưỡi phay nguy hiểm. Nhãn cảnh báo an toàn phải được định dạng gồm 2 hoặc 3 phần thông tin theo quy định trong ISO 11684 (xem Hình 7)

8.2 Nhãn mác

8.2.1 Nhãn mác để nhận biết, đưa ra thông tin về hướng chuyển động và cảnh báo, phải có tuổi thọ hợp lý để chống lại môi trường vận hành máy, phải thỏa mãn các yêu cầu sau:

a) Gắn chặt, bền lâu bằng keo dính bề mặt thích hợp (ví dụ: keo gốc kiềm);

b) Nhãn mác phải có khả năng chống lại điều kiện thời tiết khí hậu, không bị phai mờ hay nứt vỡ hoặc bị tróc khi được làm sạch bằng các chất rửa thông thường, và duy trì sự rõ ràng.

...

...

...

d) Các nhãn mác trên máy phay phải chịu được dòng nước lạnh phun làm sạch có áp suất cao.

8.2.2 Chùi nhãn mác bằng tay khoảng 15 s bằng vải bông sạch thấm nước và lặp lại bằng vải bông sạch thấm xăng.

Sau thử nghiệm, các ký tự nhãn mác phải đọc được rõ ràng, không dễ bị loại bỏ và phải không bị gẫy, vỡ, tróc hoặc không bị quăn vênh.

Hình 7 - Minh họa nhãn cảnh báo an toàn đối với phay/lưỡi dao phay

a) - Kết hợp biểu tượng vào chữ; b)- Chỉ sử dụng biểu tượng

9. Bảo dưỡng

9.1 Yêu cầu chung

Các tài liệu chỉ dẫn với các thông tin an toàn phải được viết cho từng kiểu máy phay cụ thể và cùng cấp cùng các thiết bị/dụng cụ vận hành sửa chữa theo quy định của nhà chế tạo, đặc biệt là đối với máy/động cơ trong khi làm việc.

...

...

...

Phải trang bị đầy đủ các tấm che/chắn bảo vệ để ngăn ngừa sự tiếp xúc không chủ định của người vận hành với các điểm thao tác vận hành tiềm ẩn nguy hiểm.

10. Hướng dẫn sử dụng

Nhà chế tạo phải cung cấp tài liệu hướng dẫn sử dụng máy phay một cách đầy đủ và chi tiết (xem Phụ lục A)

Phụ lục A

(Tham khảo)

Chỉ dẫn an toàn chung đối với máy phay đất.

Phụ lục này giới thiệu kinh nghiệm vận hành an toàn chung cho tất cả các máy phay đất.

Tùy theo từng trường hợp, các nội dung trong tài liệu hướng dẫn này phải được chọn lựa cho phù hợp đối với loại/kiểu máy phay cụ thể.

...

...

...

a) Phải đọc kỹ sổ tay chỉ dẫn chăm sóc và vận hành máy. Làm quen với các cơ cấu điều khiển, và sử dụng đúng các thiết bị. Phải biết cách dừng máy, ngắt các bộ phận điều khiển nhanh chóng.

b) Tuyệt đối không cho trẻ em vận hành liên hợp máy. Không cho người lớn vận hành máy nếu chưa được đào tạo hướng dẫn thích hợp.

c) Giữ gìn khu vực vận hành khỏi người lạ, đặc biệt là trẻ em và vật nuôi.

A.2 Chuẩn bị

a) Kiểm tra toàn bộ khu vực sử dụng thiết bị phay, loại bỏ tất cả các vật lạ, các chướng ngại vật.

b) Ngắt toàn bộ ly hợp và gài cần số vào vị trí trung gian trước khi khởi động động cơ.

c) Không vận hành liên hợp máy nếu không mặc quần áo bảo hộ thích hợp, đi giầy/ủng bảo vệ để đảm bảo an toàn khi bước chân trên nền đất trơn.

d) Thận trọng khi sử dụng nhiên liệu, chất dễ bắt lửa;

1- Sử dụng thùng chứa nhiên liệu đã được kiểm tra cho phép.

...

...

...

3- Nạp nhiên liệu vào thùng chứa ở nơi thoáng mát, không nạp nhiên liệu ở trong nhà kín.

4- Đậy nắp kín và chắc chắn sau khi nạp xăng dầu vào thùng chứa, lau sạch nhiên liệu dây rớt ra ngoài trước khi khởi động động cơ.

e) Không thực hiện bất kỳ điều chỉnh nào khi động cơ đang chạy (trừ khi có yêu cầu đặc biệt và hướng dẫn của nhà chế tạo).

f) Đeo kính bảo hiểm trong khi chuẩn bị, vận hành và bảo dưỡng máy.

A.3 Vận hành máy

a) Không để tay hoặc chân gần hoặc dưới các chi tiết đang quay.

b) Đặc biệt thận trọng khi vận hành máy, đi qua bãi/đường sỏi cát, đường bộ hay đường giao thông. Phải lường trước các nguy hiểm tiềm ẩn, hoặc xe cộ trên đường giao thông. Không được chở người trên máy phay.

c) Sau khi va vào vật lạ phải dừng động cơ, kiểm tra phát hiện và sửa chữa bất kỳ hỏng hóc nào trước khi tiếp tục công việc.

d) Luôn đảm bảo sao cho không bị trượt chân, ngã trong quá trình vận hành máy.

...

...

...

f) Phải ngừng (tắt) động cơ khi rời khỏi vị trí vận hành, trước khi gỡ đất bùn/cỏ ùn tắc lưỡi phay hoặc tiến hành sửa chữa, điều chỉnh hay kiểm tra.

g) Tuân thủ các biện pháp an toàn đối với các mối nguy hiểm đã được cảnh báo có thể xảy ra khi rời khỏi máy mà không thể giám sát. Ngắt ly hợp trục thu công suất, hạ phay, chuyển cần số về vị trí trung gian, dừng động cơ và lấy chìa khóa điện ra khỏi ổ.

h) Tắt động cơ, bảo đảm chắc chắn tất cả các chi tiết quay đã ngưng hoạt động trước khi tiến hành các công việc làm sạch, sửa chữa và kiểm tra máy.

i) Không vận hành động cơ trong nhà vì khí xả độc hại.

j) Không vận hành máy phay nếu không có hoặc không lắp các thiết bị bảo vệ an toàn thích hợp.

k) Không cho trẻ em và vật nuôi đến gần liên hợp máy.

l) Không cho máy làm việc quá công suất hoặc quay quá lâu ở tốc độ cao.

m) Không vận chuyển máy ở tốc độ cao trên đường trơn trượt. Quan sát phía sau, và cẩn thận khi lùi.

n) Không cho phép người ngoài/không phận sự tiếp cận máy phay.

...

...

...

p) Không vận hành phay khi không có tầm nhìn rõ hoặc không có đèn chiếu sáng.

q) Cẩn thận khi phay trên nền đất cứng, lưỡi phay có thể mắc vào trong đất và đẩy về phía trước. Nếu sự cố trên xảy ra, phải giữ lỏng càng lái và không được ghì máy lại.

r) Không vận hành phay trên mặt ruộng hoặc đường có độ dốc lớn.

s) Để phòng phay bị lật, phải điều khiển nâng phay lên và hạ phay xuống theo mặt dốc.

A.4 Bảo dưỡng và bảo quản

a) Đảm bảo duy trì điều kiện an toàn cho máy phay, các cơ cấu treo, các phụ kiện và ngăn đựng ắc quy trong điều kiện làm việc. Phải kiểm tra chăm sóc và nạp ắc quy thường xuyên, đều đặn theo quy định của nhà chế tạo.

b) Kiểm tra định kỳ xiết chặt hợp lý các bu lông chịu cắt, bu lông treo động cơ và các bu lông khác để đảm bảo điều kiện làm việc an toàn.

c) Cắt giữ máy trong nhà kho, cách xa nguồn phát sinh tia lửa. Để nguội máy trước khi đưa vào kho kín cất giữ.

d) Phải tuân thủ các chỉ dẫn của nhà chế tạo khi bảo quản máy phay trong kho trong thời gian kéo dài.

...

...

...

MỤC LỤC

Lời nói đầu

1 Phạm vi áp dụng

2 Tài liệu viện dẫn

3 Thuật ngữ và định nghĩa

4 Kết cấu chung

4.1 Các thành phần được dẫn động bằng động cơ

4.2 Ngăn ngừa tiếp xúc với bộ phận có nhiệt độ cao

...

...

...

5 Che chắn các phương tiện làm đất

5.1 Phay lắp phía sau

5.2 Phay lắp phía trước và máy phay cầm tay

6 Cơ cấu điều khiển

6.1 Quy định chung

6.2 Cơ cấu khởi động

6.3 Điều khiển tốc độ động cơ

6.4 Điều khiển kéo/dao phay

6.5 Đừng động cơ

...

...

...

7 Yêu cầu và hệ thống điện

7.1 Lắp đặt ắc quy

7.2 Bảo vệ quá tải

7.3 Các đầu nối và các bộ phận không cách điện

8 Ghi nhãn

8.1 Quy định chung

8.2 Nhãn mác

9 Bảo dưỡng

10 Hướng dẫn sử dụng

...

...

...