Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5785:1994 về Vật liệu dệt - Sợi - Phương pháp xác định chỉ số của sợi do Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường ban hành

• Số hiệu: TCVN5785:1994
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 1994

Loại sợi	A(%)	Loại sợi	± A(%)
Tơ, sợi filament	1.00	Sợi bông đơn	3.0
Sợi len chải kỹ xe đôi	1.75	Sợi len chải thô xe đôi	3.5
Sợi bông xe đôi	2.00	Sợi len đơn chải thô	4.5
Sợi len đơn chải kỹ	2.5	Tơ thiên nhiên	5.0

3.3 Tiến hành thử

3.3.1 Phụ thuộc vào chỉ số danh nghĩa của sợi, chiều dài con sợi quy định trong bảng 2

Bảng 2

Chỉ số danh nghĩa của sợi

Chiều dài con sợi (m)

Tất cả các loại sợi nhỏ hơn 100 tex

100

Sợi từ xơ, có chỉ số lớn hơn 100 tex

50

...

...

...

10

3.3.2 Trước khi guồng phải bỏ đoạn sợi ban đầu không ít hơn 10 m.

3.3.3 Tốc độ guồng sợi từ 100 đến 200 m/phút và phải đảm bảo chiều dài quy định trong bảng 2.

3.3.4 Các con sợi sau khi đã guồng để ở trạng thái tự do trong điều kiện khí hậu quy định trong TCVN 1748-1991 không ít hơn 2 giờ.

3.3.5 Cân từng con sợi chính xác tới 0,5% khối lượng mẫu.

3.3.6 Khi cần tính chỉ số quy chuẩn xác định độ ẩm thực tế của sợi theo quy định trong TCVN 1750-86. Nếu dùng các con sợi sau khi đã xác định chỉ số sợi để xác định độ ẩm thực tế và khi khối lượng của các mẫu thử không đủ thì phải guồng  thêm từ chính những mẫu ban đầu đã xác định chỉ số sợi

4. Xác định chỉ số sợi bằng các đoạn sợi cắt.

Khi cần xác định chỉ số sợi từ các đoạn sợi được lấy từ sợi đơn trong sợi xe. Sợi tách ra từ vải dệt thoi và vải dệt kim áp dụng theo phương pháp này.

4.1 Phương tiện thử.

...

...

...

Máy thử độ bền sợi theo quy định trong điều 3.1 của TCVN 5786 - 1994

Thước thang dài 1 mét có chia vạch tới 1 mm.

Cân phân tích chính xác tới 0,001 g.

4.2 Lấy mẫu và chuẩn bị mẫu thử.

4.2.1 Đối với mẫu thử tách ra từ vải dệt thoi tiến hành theo điều 3 của TCVN 5094-90.

4.2.2 Đối với vải dệt kim đan ngang lấy ngẫu nhiên 10 mẫu thử trong mẫu thí nghiệm. Nếu mẫu thí nghiệm là vải có nhiều tổ tạo vòng lấy 10 mẫu thử từ 10 sợi liên tiếp trên một phần mẫu thí nghiệm. Đối với vải dệt kim kép lấy 5 mẫu thử từ mỗi loại sợi.

Cắt dọc theo hàng vòng và làm sạch những phần sợi thưa, cẩn thận lấy số mẫu theo yêu  cầu và bảo quản mẫu không bị rối và tơ xoắn.

4.2.3 Đối với sợi đơn trong sợi xe

Điều chỉnh khoảng cách giữa hai miệng kẹp của máy thử độ săn là 500±0,5mm. Kẹp một đầu sợi vào miệng kẹp trái dưới sức căng 0,5 cN/tex theo tỉ số danh nghĩa, đầu còn lại kẹp vào miệng kẹp phải. Tở xoắn cho đến khi các sợi đơn thành phần song song với nhau. Đo chiều dài mẫu thử sau khi đã tở xoắn chính xác tới 0,1 mm. Dùng dao sắc cắt mẫu thử sát mép miệng kẹp và bảo quản các sợi đơn không bị mất xơ và bị tở xoắn.

...

...

...

4.3 Tiến hành thử.

4.3.1 Tiến  hành thử trong điều kiện khí hậu quy định trong TCVN 1748-1991

4.3.2 Đối với sợi tách ra từ vải lấy sức căng ban đầu bằng 0,25cN/tex để duỗi thẳng sợi. Nếu dùng sức căng ban đầu để duỗi thẳng sợi lớn hơn 0,25 cN/tex phải ghi lại sức căng đó trong biên bản thử. Khi chỉ số sợi thực tế khác với chỉ số danh nghĩa cho phép tăng hoặc giảm 10% sức căng ban đầu để xác định chỉ số thực tế trên phương tiện thử như quy định ở điều 4.1.

4.3.3 Khi mẫu thử không đủ chiều dài 1 m, có thể tiến hành trên máy thử độ săn hoặc máy thử độ bền sợi có khoảng cách giữa hai miệng kẹp 500 mm. Nếu mẫu thử ngắn hơn 500 mm tiến hành thử trên máy thử độ săn với khoảng cách giữa hai miệng kẹp là 250 mm.

4.3.4 Cân từng mẫu thử chính xác tới 0,1% khối lượng mẫu.

5. Tính toán kết quả.

5.1 Chỉ số thực tế của sợi theo hệ trực tiếp hoặc hệ gián tiếp tính theo công thức:

T_tt= x

(4)

...

...

...

N_tt= x

(5)

trong đó

M là khối lượng trung bình của các con sợi, tính bằng g;

L - Chiều dài sợi trong con sợi hoặc đoạn sợi, tính bằng m;

A,B - hằng số phụ thuộc vào hệ chỉ số, quy định trong bảng 3.

Hằng số

Hệ trực tiếp

...

...

...

Hệ gián tiếp

T_t(tex)

T_d(den)

N_m

N_e

A/B

1000

9000

...

...

...

1

0,591

5.2 Khi sử dụng các loại cân cho ngay chỉ số sợi thu được từ mỗi con sợi, cho phép tính chỉ số sợi theo công thức :

T =                                              (6)

N =                                    (7)

trong đó

T - chỉ số sợi theo hệ trực tiếp;

N - Chỉ số sợi theo hệ gián tiếp;

n - số con sợi

...

...

...

5.3 Độ không đều, hệ số  biến sai của chỉ số sợi tính theo TCVN 5784-1994.

5.4 Chỉ số quy chuẩn của sợi theo hệ trực tiếp hoặc gián tiếp tính theo công thức:

T_qc = T_tt() (8)

N_qc = N_tt()  (9)

trong đó:

T_qc, T_tt  chỉ số quy chuẩn và chỉ số thực tế theo hệ trực tiếp.

N_qc, N_tt chỉ số quy chuẩn và chỉ số thực tế theo hệ gián tiếp.

W_qc, W_tt độ ẩm quy định và độ ẩm thực tế, tính bằng %.

5.5 Độ lệch tương đối (∆) của chỉ số sợi quy chuẩn so với chỉ số danh nghĩa, tính bằng phần trăm theo công thức:

...

...

...

(10)

∆_N= x 100

(11)

trong đó

T_qc, T₀ chỉ số quy chuẩn và chỉ số danh nghĩa theo hệ trực tiếp.

N_qc, N₀  chỉ số quy chuẩn và chỉ số danh nghĩa theo hệ gián tiếp.

5.6 Độ thay đổi chiều dài của sợi xe, sợi filament xốp, tính theo công thức:

E =( ) x 100

(12)

...

...

...

E- độ thay đổi chiều dài khi tơ xoắn tính bằng %.

L Chiều dài sau khi tơ xoắn, mm.

L₀ chiều dài trước khi tơ xoắn, mm

6. Biên bản thử

Biên bản thử bao gồm những nội dung sau:

Số hiệu tiêu chuẩn áp dụng

Điều kiện khí hậu thử.

Chỉ số sợi thực tế.

Hệ số biến sai chỉ số.

...

...

...

Các chỉ tiêu khác với tiêu chuẩn.

PHỤ LỤC

BẢNG CHUYỂN ĐỔI CHỈ SỐ SỢI THEO CÁC HỆ CHỈ SỐ THƯỜNG DÙNG.

Chỉ số sợi cần tìm

Chỉ số sợi đã biết

T_t(tex)

T_D(den)

...

...

...

N_e

T_t(tex)

T_D/9

1000/N_m

590.54 N_e

T_D(den)

9 T_t

...

...

...

N_m

1000/Tt

9000/T_D

1,693 N_e

N_e

...

...

...