Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6095:2015 về Hạt lúa mì - Các yêu cầu

• Số hiệu: TCVN6095:2015
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2015

Loại tạp chất	Định nghĩa được nêu trong	Mức tối đa cho phép % (khối lượng)
Hạt vỡ	3.1.1.1	7 ^a
Lúa mì đã giảm giá trị	3.1.1.2	12 ^ab
Hạt nhiễm sinh vật gây hại	3.1.1.3	2 ^a
Hạt không bình thường	3.1.1.4	1 ^a
Hạt ngũ cốc khác	3.1.2	3 ^a
Tạp chất ngoại lai	3.1.3	2
Tạp chất vô cơ	3.1.3.1	0,5
Chất độc và/hoặc chất có hại	3.1.4	0,5
Mỗi loại chất gây độc bất kỳ	3.1.4.1 đến 3.1.4.5	0,05
^a Hàm lượng tối đa của hạt vỡ, lúa mì đã giảm giá trị, hạt không bình thường, hạl nhiễm sinh vật gây hại và các hạt ngũ cốc khác không được vượt quá 15 % khối lượng tổng số. ^b Đối với lúa mì mềm, các hạt nảy mầm bị biến đổi màu đếm được trên 8 % khối lượng

4.3.4  Hoạt độ a-amylase

Hoạt độ a-amylase (xem 3.11.5) được xác định theo TCVN 11208 (ISO 3093) và được biểu thị bằng chỉ số rơi, không được nhỏ hơn 180 s.

5  Lấy mẫu

Lấy mẫu theo TCVN 9027 (ISO 24333).

6  Phương pháp thử

Các phép thử phải được tiến hành theo các phương pháp quy định trong 4.3 và Phụ lục C.

Phụ lục A

(tham khảo)

...

...

...

CẢNH BÁO  Đây là danh mục liệt kê chưa đầy đủ, có thể được hoàn thiện nếu có phát sinh.

A.1  Hạt gây độc

Tên khoa học

Tên thường gọi

Acroptilon repens (L.) DC

Agrostemma githago L.

Coronilla varia L.

...

...

...

Crotalaria spp.

Cây thuộc chi Lục lạc

Datura fastuosa L.

Cà độc dược

Datura stramonium L.

Cà độc dược lùn

Heliotropium lasiocarpum Fisher et C.A

Lolium temulentum L.

...

...

...

Ricinus communis L.

Thầu dầu

Sophora alopecuroides L.

Sophora pachycarpa Schrank ex C.A.Meyer

Thermopsis montana

Thermopsis lanceolata R.Br. in Aiton

...

...

...

Trichodesma incamum

A.2  Hạt có hại

Tên khoa học

Tên thường gọi

Allium sativum L.

Tỏi

Cephalaria syriaca (L) Roemer et Shultes

...

...

...

Melilotus spp.

Cây thuộc chi Nhãn hương

Sorghum halepense (L) Pers.

Lúa miến lép

Trigonella foenum-graecum L.

Cây hồ lô ba

Phụ lục B

...

...

...

Nhóm động vật nhỏ và côn trùng gây hại không được chấp nhận trong ngũ cốc bảo quản

Các loại sau đây không được có trong ngũ cốc bảo quản:

Tên khoa học

Tên thường gọi

Ahasverus advena (Waltl)

Mọt gạo dẹt

Attagenus brunneus Falderman

Mọt khuẩn đen hại thân

Attagenus unicolor japonicus Reitter

...

...

...

Corcyra cephalonica (Slalnton)

Ngài gạo

Cryptolestes ferrugineus (Stephens)

Mọt dẹt đỏ

Cryptolestes pusillus (Schönherr)

Mọt râu dài

Cryptolestes turcicus (Grouville)

Mọt thóc dẹt Thổ Nhĩ Kỳ

Ephestia cautella (Walker)

...

...

...

Ephestia kiihniella Zeller

Ngài bột Địa Trung Hải

Latheticus oryzae Waterhouse

Mọt đầu dài

Liposcelis bostrychophila Badonel

Rệp sách

Nemapogon granella (L.)

Orizaephilus mercator (Fauvel)

...

...

...

Oryzaephilus surinamensus (L.)

Mọt răng cưa

Plodia interpunctella (Hübner)

Ngài Ấn Độ

Prostephanus truncatus (Horn)

Mọt đục hạt lớn

Rhizopertha dominica (Fabricius)

Mọt đục hạt nhỏ

Sitotroga cerealella (Olivier)

...

...

...

Sitotroga granarius (L.)

Mọt thóc

Sitophilus oryzae (L.)

Mọt gạo

Sitophilus zeamais Motschulsky

Mọt ngô

Tenebroides mauritanicus (L.)

Mọt thóc lớn

Tribolium castaneum (Hebst)

...

...

...

Tribolium confusum Jacquelin du Val

Mọt thóc tạp

Trogoderma granarium Everts

Mọt cứng đốt

Trogoderma variabile (Ballion)

Mọt da ăn tạp

Tyroglyphus ovatus Troupeau

Mọt chân dài hại hạt

Tyrophagus putrescentiae (Schrank)

...

...

...

Phụ lục C

(Quy định)

Xác định tạp chất

C.1  Nguyên tắc

Dùng rây tách các tạp chất và phân loại theo Bảng C.1

Bảng C.1 - Phân loại tạp chất

Loại tạp chất

Tương ứng với loại

...

...

...

Lúa mì đã giảm giá trị

Hạt không bình thường

Hạt nhiễm sinh vật gây hại

Hạt lúa mì bị hư hỏng

Hạt ngũ cốc khác

Hạt ngũ cốc khác

Tạp chất hữu cơ

Tạp chất vô cơ

Chất ngoại lai

...

...

...

Chất độc và/hoặc chất có hại

C.2  Thiết bị dụng cụ

C.2.1  Bộ rây thử nghiệm, lỗ dài đầu tròn, gồm các rây 1,00 mm x 20,0 mm; 1,70 mm x 20,0 mm và 3,55 mm x 20,0 mm, như mô tả trong TCVN 4994 (ISO 5223)^[1], có đáy thu nhận và có nắp đậy.

C.2.2  Dụng cụ chia mẫu, như dụng cụ lấy mẫu hình nón hoặc dụng cụ lấy mẫu nhiều rãnh với hệ thống phân chia.

C.2.3  Cặp, dao và chổi quét

C.2.4  Đĩa.

C.2.5  Hộp chứa đáy nông, có diện tích bề mặt tối thiểu là 200 cm^2.

C.2.6  Cân, có thể đọc chính xác đến 0,01 g.

C.3. Lấy mẫu

...

...

...

C.4  Cách tiến hành

C.4.1  Yêu cầu chung

Xem Hình C.1

Nếu hạt có một vài khuyết tật thì phải phân loại theo mức độ tối đa cho phép thấp nhất (xem Bảng 1).

Bất kỳ phần nào bị dính lại ở các khe rây thì coi phần đó như phần còn lại trên rây.

C.4.2  Chuẩn bị mẫu thử

Trộn cẩn thận mẫu thử nghiệm đến đồng nhất, rồi giảm cỡ mẫu, nếu cần, dùng dụng cụ chia mẫu (C.2.2) cho đến khi thu được mẫu có khối lượng khoảng 1 000 g.

Cân mẫu thử thu được với độ chính xác đến 1 g và cho mẫu thử vào hộp chứa (C.2.5).

Trong quá trình chuẩn bị mẫu thử, ghi lại có phát hiện thấy mùi lạ hay không trong khối hạt lúa mì và sự có mặt hay không của các côn trùng sống (được qui định ở Phụ lục B) hoặc các bất thường khác.

...

...

...

Tách hạt bị nấm cựa gà (3.1.4.5) ra khỏi mẫu thử (C.4.2) cho vào đĩa (C.2.4) và cân chính xác đến 0,01 g.

C.4.4  Chia lần đầu

Trộn kỹ mẫu sau khi đã loại bỏ hết các hạt bị nấm cựa gà và chia mẫu bằng dụng cụ chia mẫu (C.2.2) tới khi thu được khoảng 250 g mẫu.

Cân phần thử thu được chính xác đến 0,01 g. Nếu thấy các hạt bị tróc vỏ, thì phải tách các hạt này ra khỏi vỏ của chúng trước khi rây lần đầu.

C.4.5  Rây lần đầu

Lắp các mặt rây 3,55 mm; 1,00 mm với đáy, sao cho các mặt rây song song với nhau.

Cho phần mẫu thử (C.4.4) lên mặt rây 3,55 mm và đậy nắp.

Lắc rây bằng tay trong 45 s với chuyển động qua lại theo hướng chiều dài rãnh rây, cần giữ cho mặt rây theo phương nằm ngang.

Phần không lọt qua rây 3,55 mm thì được lấy ra và cho vào các đĩa (C.2.4) khác: hạt ngũ cốc khác (3.1.2), tạp chất hữu cơ và tạp chất vô cơ của chất ngoại lai (3.1.3), hạt gây độc và/hoặc hạt có hại (3.1.4.1) và hạt bị hỏng do Fusarium (3.1.4.3), hạt bị mục (3.1.4.4), hạt bị thối (3.1.4.2), hạt có chấm đen (3.1.1.2.3) cũng như các hạt lúa mì được giữ lại trên rây. Các hạt lúa mì còn được giữ lại cho lẫn vào phần mẫu không lọt qua rây 1,00 mm. Gộp phần tạp chất vô cơ vào phần lọt qua rây 1,00 mm. Cân các phần trên với độ chính xác đến 0,01 g.

...

...

...

Trộn kỹ phần giữ lại trên rây 1,00 mm và lọt qua rây 3,55 mm, sau đó thêm hạt lúa mì thu được trên rây 3,55 mm và dùng dụng cụ chia mẫu (C.2.2) chia cho đến khi thu được khoảng 60 g. Cân phần mẫu thử chính xác đến 0,01 g.

Dàn đều phần mẫu thử, sau đó tách ra và phân loại bằng cách cho vào các đĩa: hạt vỡ (3.1.1.1), hạt ngũ cốc khác (3.1.2), tạp chất hữu cơ và vô cơ (3.1.3), hạt không bình thường (3.1.1.4), hạt nhiễm sinh vật gây hại (3.1.1.3), hạt gây độc và/hoặc hạt có hại (3.1.4), hạt bị thối (3.1.4.2), hạt bị hỏng do Fusarium (3.1.4.3), hạt bị mục (3.1.4.4), hạt non (3.1.1.2.2) và hạt có chấm đen (3.1.1.2.3). Cân từng phần trên với độ chính xác đến 0,01 g.

Kiểm tra để chắc chắn rằng tổng khối lượng các tạp chất vá khối lượng lúa mì đúng bằng khối lượng phẫn mẫu thử ± 5 %.

C.4.7  Rây lần thứ hai

Cho phần mẫu thử còn lại sau khi đã tách các tạp chất được quy định trong C.4.6, lên rây 1,70 mm, đã gắn với đáy và nắp đậy.

Lắc bằng tay trong 45 s với chuyển động qua lại theo hướng rãnh của rây và giữ cho mặt rây theo phương nằm ngang.

Cân những hạt nhỏ lọt qua rây với độ chính xác đến 0,01 g, các hạt này được coi là hạt lép (3.1.1.2.1).

C.4.8  Số lần xác định

Lặp lại phép xác định trên cùng mẫu thử, dùng phần mẫu thử khác thu được theo qui định trong C.4.4.

...

...

...

Biểu thị hàm lượng của mỗi nhóm tạp chất, sử dụng Công thức (1) đến (3), tính bằng phần trăm khối lượng của hạt thu được.

Lấy kết quả là trung bình cộng của hai lần xác định (C.4.8). Chênh lệch giữa hai giá trị của phép xác định được thực hiện bởi cùng một người phân tích trên cùng một mẫu thử không được vượt quá 5 %. Nếu không thì phép xác định là không hợp lệ và phải lấy mẫu mới để phân tích lại.

Kết quả được tính đến một chữ số thập phân, ngoại trừ các hạt gây độc và/hoặc hạt có hại thì kết quả được tính đến số thập phân thứ hai.

Đối với hạt bị nấm cựa gà

                                  (1)

Trong đó:

m_w là khối lượng của phần mẫu thử (khoảng 1 000 g), tính bằng gam (g);

m₁ là khối lượng của hạt bị nấm cựa gà trong mẫu thử, tính bằng gam (g);

Đối với hạt vỡ, hạt lép, hạt không bình thường và hạt nhiễm sinh vật gây hại:

...

...

...

Trong đó:

w₁ là khối lượng sau lần chia thứ nhất, tính bằng:

w₂ là khối lượng sau lần chia thứ hai, tính bằng:

Trong đó:

m_x là khối lượng của phần mẫu thử (khoảng 250 g), tính bằng gam (g);

m_y là khối lượng của phần giữ lại trên rây 1,00 mm, tính bằng gam (g);

m_z là khối lượng của phần thu được trong C.4.6 (khoảng 60 g), tính bằng gam (g);

...

...

...

Đối với các hạt ngũ cốc khác, chất ngoại lai (vô cơ và hữu cơ) và chất gây độc và/hoặc gây hại không gồm hạt có cựa gà do nấm

                                   (3)

Trong đó:

m₃ là khối lượng gộp lại của tạp chất sau lần chia thứ nhất, tính bằng gam (g);

m₄ là khối lượng gộp lại của tạp chất sau lần chia thứ hai, tính bằng gam (g).

C.6  Báo cáo thử nghiệm

Báo cáo thử nghiệm phải ghi rõ:

a) tất cả các thông tin cần thiết để nhận biết đầy đủ mẫu;

b) phương pháp lấy mẫu đã sử dụng, nếu biết;

...

...

...

d) mọi thao tác không qui định trong tiêu chuẩn này, hoặc được coi là tuỳ chọn, cùng với các chi tiết của sự cố bất kỳ mà có thể ảnh hưởng đến kết quả;

e) các kết quả thử thu được.

f) nếu kiểm tra độ lặp lại thì nêu kết quả cuối cùng thu được.

Hình C.1 - Sơ đồ tiến hành

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN 4994 (ISO 5223), Rây thử ngũ cốc

[2] TCVN 4995:2008 (ISO 5527:1995), Ngũ cốc - Thuật ngữ và định nghĩa

...

...

...

[4] TCVN 7847-1 (ISO 6639-1), Ngũ cốc và đậu đỗ - Xác định sự nhiễm côn trùng ẩn náu - Phần 1: Nguyên tắc chung

[5] TCVN 7847-2 (ISO 6639-2), Ngũ cốc và đậu đỗ - Xác định sự nhiễm côn trùng ẩn náu - Phần 2: Lấy mẫu

[6] ISO 11051:1994, Durum wheat (Triticum durum Desf.) - Specification

[7] TCVN 9632:2013 (CAC/GL 21-1997) Nguyên tắc thiết lập và áp dụng các tiêu chí vi sinh đối với thực phẩm

[8] CAC/MISC 6:2010, List of Codex specifications for food additives. Available (viewed 2011-10-21) at: www.codexalimentarius.net/download/standards/9/CXA_006e.pdf

[9] TCVN 10168:2013 (CAC/RCP 49-2001), Quy phạm thực hành về các biện pháp trực tiếp tại nguồn để giảm thiểu nhiễm bẩn hóa chất vào thực phẩm

[10] CAC/GL 45:2003, Guideline for the conduct of food safety assessment of foods derived from recombinant-DNA plants. Available (viewed 2011-10-21) at: www.codexalimentarius.net/download/standards/10021/CXG_045e.pdf

[11] CAC/GL 30:1999, Principles and guidelines for the conduct of microbiological risk assessment: Available (viewed 2011-10-21) at: www.codexalimentarius.net/download/standards/357/CXG_030e.pdf

[12] CAC/GL 09:1987+AM1:1989+AM2:1991, General principies for the addition of essential nutrients to foods. Available (viewed 2011-10-21) at: www.codexalimentarius.net/download/standards/299/CXG_009e.pdf

...

...

...

[14] CAC/GL 55-2005, Guidelines for vitamin and mineral food supplements. Available (viewed 2011-10-21) at: www.codexalimentarius.net/download/standards/10206/cxg_055e.pdf