|
BAN
BÍ THƯ
--------
|
ĐẢNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM
---------------
|
|
Số
10-CT/TW
|
Ngày
28 tháng 3 năm 2002
|
CHỈ THỊ
VỀ
TIẾP TỤC ĐẨY MẠNH VIỆC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN QUY CHẾ DÂN CHỦ Ở CƠ SỞ
Thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, ngày
18-02-1998 của Bộ Chính trị (khoá VIII), Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội,
Chính phủ đã ban hành các Nghị định số 29, 71, 07 về xây dựng và thực hiện Quy
chế dân chủ ở cơ sở. Qua hơn 3 năm tiến hành, trên 90% xã, phường, thị trấn,
trên 80% số cơ quan hành chính sự nghiệp và doanh nghiệp nhà nước đã xây dựng
và thực hiện Quy chế dân chủ.
Việc thực hiện Quy chế dân chủ ở
cơ sở, tuy mức độ có khác nhau, nhưng đã đạt được kết quả bước đầu, quan trọng
:
- Tạo ra bầu không khí dân chủ,
cởi mở hơn trong xã hội, thực hiện tốt hơn quyền làm chủ của nhân dân, củng cố
thêm lòng tin của nhân dân vào chế độ, từ đó tạo thêm động lực thúc đẩy việc thực
hiện các nhiệm vụ kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng ở địa phương,
các ngành; rõ nhất là trên lĩnh vực phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng ở
xã, phường, thị trấn, xây dựng nếp sống văn hoá ở nông thôn và đô thị.
- Làm chuyển biến một bước về ý
thức và phong cách làm việc của cán bộ đảng, chính quyền, đoàn thể theo hướng gần
dân, tôn trọng dân và có trách nhiệm với dân hơn.
- Có tác động tích cực tới việc
xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn
thể nhân dân; xây dựng các cộng đồng dân cư tự quản ở thôn, làng, ấp, bản, tổ
dân phố.
Tuy vậy, kết quả việc tổ chức thực
hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở còn chưa vững chắc, chưa rộng khắp, chưa đều giữa
các địa phương, khu vực, chưa thường xuyên, liên tục. Dân chủ hình thức còn nhiều.
Dân chủ, công khai về kinh tế, tài chính chưa được triển khai sâu rộng. Dân chủ
trong cơ quan và doanh nghiệp nhà nước chưa được phát huy mạnh mẽ. Còn nhiều loại
hình cơ sở chưa được hướng dẫn xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ. Tình trạng
vi phạm quyền làm chủ của dân cũng như tình trạng lợi dụng dân chủ, vi phạm kỷ
cương, pháp luật còn xảy ra ở nhiều nơi. Việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân
chủ ở một số nơi chưa gắn kết thật tốt với các công việc thường xuyên, nhất là
cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng; cải cách hành chính; chống tham nhũng,
lãng phí; xây dựng Mặt trận và đoàn thể. Việc giám sát, kiểm tra thực hiện Quy
chế dân chủ còn nhiều hạn chế.
Nguyên nhân của những khuyết điểm,
hạn chế trên chủ yếu là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng,
chính quyền ở địa phương và các ngành, nhất là của người đứng đầu chưa quán triệt
sâu sắc các quan điểm chỉ đạo trong Chỉ thị 30-CT/TW của Bộ Chính trị, chưa gắn
Quy chế dân chủ với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ thường xuyên của địa
phương, đơn vị. Việc thể chế hoá Chỉ thị 30-CT/TW trên một số mặt còn chậm và
thiếu đồng bộ. Nhiều bộ, ngành chậm hoặc thiếu hướng dẫn, kiểm tra cấp dưới xây
dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. Mặt trận và nhiều tổ chức đoàn thể ở
một số nơi chưa thật chủ động trong công tác này. Công tác tuyên truyền, giáo dục
về dân chủ và thực hiện Quy chế dân chủ trong các cơ sở đảng và trong nhân dân
chưa thường xuyên, liên tục. Mặt khác, hệ thống chính trị ở cơ sở còn nhiều yếu
kém. Những nơi không thực hiện tốt Quy chế dân chủ thường là những nơi cán bộ mắc
nhiều khuyết điểm, hệ thống chính trị cơ sở chưa được quan tâm củng cố.
Để phát huy những kết quả đã đạt
được, khắc phục có hiệu quả những mặt còn yếu kém trong việc xây dựng và thực
hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, Ban Bí thư yêu cầu các cấp uỷ đảng và các tổ chức
trong hệ thống chính trị làm tốt mấy việc quan trọng dưới đây :
1- Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo,
sự phối hợp thực hiện của các cấp uỷ đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể
nhân dân trong việc đẩy mạnh xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
- Tiếp tục tuyên truyền, giáo dục
sâu rộng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân những quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính
trị và những nội dung cơ bản của Quy chế dân chủ ở ba loại hình cơ sở; coi việc
xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở là những nhiệm vụ quan trọng thường
xuyên, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Những ngành, địa phương, đơn vị
chưa triển khai hoặc đã triển khai nhưng chưa tốt cần tiếp tục triển khai thực
hiện nghiêm túc.
- Đưa công tác lãnh đạo, chỉ đạo
thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở vào nền nếp. Gắn chặt việc thực hiện Quy chế
dân chủ với thực hiện chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức, từng mặt công tác
và trách nhiệm của từng cá nhân, trước hết là người đứng đầu. Mặt trận và các
đoàn thể nhân dân cần phát huy tốt vai trò chủ động vận động nhân dân thực hiện
và giám sát việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
- Tổ chức đảng, cán bộ, đảng
viên gương mẫu thực hiện dân chủ : giữ nghiêm kỷ luật của Đảng, tôn trọng và
phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Đưa việc xây dựng, thực hiện Quy chế dân
chủ ở cơ sở thành một tiêu chuẩn để xem xét chi bộ, đảng bộ trong sạch, vững mạnh,
đảng viên đủ tư cách, đơn vị tiên tiến, xuất sắc. Thực hiện tốt chế độ lấy ý kiến
nhân dân trước khi ban hành các chủ trương, chính sách, các dự án đầu tư phát
triển kinh tế - xã hội quan trọng, có liên quan rộng đến đời sống nhân dân ở cơ
sở và trước khi phân loại cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng cũng như trong công
tác cán bộ. Ban Tổ chức Trung ương chủ trì phối hợp với Ban Dân vận Trung ương
cùng các ban, ngành có liên quan xây dựng những nội dung cụ thể hướng dẫn thực
hiện Quy chế dân chủ trong sinh hoạt đảng, trong công tác cán bộ và trong các
cơ quan của Đảng.
- Xác định ngay một số nhiệm vụ
quan trọng, phù hợp với từng nơi để tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện tốt
Nghị quyết Trung ương 5 (khoá IX) "Về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống
chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn".
2- Hoàn chỉnh các quy chế đã ban
hành; nghiên cứu ban hành và hướng dẫn thực hiện Quy chế dân chủ ở các loại
hình cơ sở khác.
Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo
sửa đổi, bổ sung, hoàn chỉnh các quy chế đã ban hành cho phù hợp; tích cực chuẩn
bị nâng Quy chế dân chủ thành pháp lệnh hoặc luật; đưa một số nội dung Quy chế
dân chủ được thực tế khẳng định là có hiệu quả vào các văn bản pháp luật sắp
ban hành; nghiên cứu ban hành, hướng dẫn xây dựng thực hiện Quy chế dân chủ ở
các loại hình cơ sở khác, trước hết là khu vực kinh tế tư nhân, kinh tế hợp
tác, kinh tế có vốn đầu tư của nước ngoài, các cơ quan quản lý các chương trình
kinh tế - xã hội, giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ bản, nghiên cứu khoa học. Hết
năm 2003 phải hoàn thành việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở đại bộ phận
các loại hình cơ sở, tiến tới tổng kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 30-CT/TW của Bộ
Chính trị (khoá VIII).
3- Về tổ chức chỉ đạo thực hiện.
- Cùng với việc tăng cường chỉ đạo
đúc rút kinh nghiệm, nâng cao chất lượng thực hiện Quy chế dân chủ ở những nơi
làm tốt, cần tập trung hướng dẫn, giúp đỡ những địa phương và cơ sở làm kém,
làm chậm hoặc chưa triển khai, nhất là khu vực cơ quan hành chính sự nghiệp,
doanh nghiệp nhà nước, những nơi có nhiều khó khăn, phức tạp.
- Hội đồng Lý luận Trung ương cần
tiếp tục nghiên cứu sâu hơn nữa những vấn đề về dân chủ xã hội chủ nghĩa, dân
chủ trong điều kiện một đảng cầm quyền, các hình thức dân chủ; làm rõ những điều
kiện để thực hiện "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" ở từng
loại hình cơ sở, đưa một số nội dung về Quy chế dân chủ ở cơ sở vào chương
trình huấn luyện của các trường chính trị, quản lý.
- Củng cố và tăng cường hoạt động
của Ban chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở từ Trung ương đến địa phương
và cơ sở. Ban chỉ đạo phải do đồng chí bí thư hoặc phó bí thư cấp uỷ làm trưởng
ban và 2 phó ban là trưởng ban dân vận của cấp uỷ và trưởng ban tổ chức chính quyền,
trong đó phân công một đồng chí làm thường trực.
Định kỳ 3 tháng các cấp uỷ, tổ
chức đảng trực thuộc báo cáo kết quả về Ban Bí thư qua Thường trực Ban chỉ đạo
Trung ương.
Hàng năm các cấp kiểm điểm đánh
giá việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở và báo cáo lên cấp trên trực tiếp.
Chỉ thị này được triển khai quán
triệt đến chi bộ cơ sở.