Những trường hợp phải thay đổi người tiến hành tố tụng hình sự

Những trường hợp phải thay đổi người tiến hành tố tụng hình sự (Ảnh minh họa)

1. Căn cứ thay đổi người tiến hành tố tụng hình sự

Theo Điều 21 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về bảo đảm sự vô tư của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng như sau:

Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người phiên dịch, người dịch thuật, người giám định, người định giá tài sản, người chứng kiến không được tham gia tố tụng nếu có lý do cho rằng họ có thể không vô tư trong khi thực hiện nhiệm vụ.

2. Người có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng hình sự

Theo Điều 50 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định những người có quyền đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

- Kiểm sát viên.

- Người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người đại diện của họ.

- Người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự.

3. Trường hợp chung khi thay đổi người có thẩm quyền tố tụng hình sự

Theo Điều 49 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về các trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

- Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

+Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo.

+ Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó.

+ Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.

4. Trường hợp cụ thể khi thay đổi người người tiến hành tố tụng hình sự

4.1. Trường hợp thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra.

Theo Điều 51 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Điều tra viên, Cán bộ điều tra phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

+ Trường hợp quy định tại Điều 49 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

+ Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên hoặc Thư ký Tòa án.

4.2. Trường hợp thay đổi Kiểm sát viên, Kiểm tra viên

Theo Điều 52 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 Kiểm sát viên, Kiểm tra viên phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

+ Trường hợp quy định tại Điều 49 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

+ Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên hoặc Thư ký Tòa án.

4.3. Trường hợp thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm

Theo Điều 53 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

+ Trường hợp quy định tại Điều 49 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

+ Họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau.

+ Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.

Chí Nhân