Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11892-1:2017 về Thực hành nông nghiệp tốt (VIETGAP) - Phần 1: Trồng trọt

• Số hiệu: TCVN11892-1:2017
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2017

Thời gian đánh giá (ngày, tháng, năm)	Chỉ tiêu	Kết quả phân tích so với ngưỡng quy định		Nguyên nhân, biện pháp khắc phục, xử lý áp dụng (đối với chỉ tiêu không đạt)	Chi chú^a^)
		Đạt	Không đạt (chỉ tiêu không đạt)
	a) Kim loại nặng trong đất/giá thể
	b) Kim loại nặng/vi sinh vật trong nước tưới, nước sản xuất rau mầm, nấm và nước sử dụng sau thu hoạch
	c) Kim loại nặng, dư lượng thuốc BVTV, vi sinh vật, độc tố vi nấm trong sản phẩm
^a) Ghi thông tin trong các trường hợp sau: - Trường hợp có Quyết định phê duyệt quy hoạch vùng sản xuất an toàn, có Giấy chứng nhận đủ điều Kiện ATTP hoặc có Thông báo tiếp nhận công bố hợp quy đối với QCVN 01-132:2013/BNNPTNT: Ghi số hiệu văn bản, ngày/tháng/năm phát hành. - Trường hợp xử lý đất, giá thể, nước: ghi ngày/tháng/năm, phương pháp, hóa chất và thời gian cách ly (nếu có).

C.2  Bảng theo dõi mua hoặc tự sản xuất vật tư đầu vào

Thời gian mua hoặc sản xuất (ngày/tháng/năm)

Tên vật tư^b)

Số lượng

Tên và địa chỉ mua vật tư^c)

Hạn sử dụng

(ngày/tháng/năm)

Đối với vật tư tự sản xuất, ghi thêm thông tin sau

...

...

...

(đối với phân bón, thuốc BVTV)

Phương pháp xử lý

Hóa chất xử lý

Người xử lý

...

...

...

...

...

...

...

...

...

^b) Bao gồm giống cây trồng (hạt giống, củ giống, cây giống, hom giống...), phân bón/chất bổ sung, thuốc BVTV, hóa chất khác

^c^) Không ghi với trường hợp vật tư tự sản xuất

C.3  Bảng theo dõi quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm8)

- Tên sản phẩm, giống: (VÍ DỤ: Cải Đông Dư)

- Mã số: lô/thửa/vườn/hộ nông dân: (VÍ DỤ: lô D1)

- Diện tích (m^2/ha): (VÍ DỤ: 360 m^2)

- Thời gian gieo/trồng (ngày/tháng/năm): (VÍ DỤ: 02/8/2016)

...

...

...

Bón phân

Sử dụng thuốc BVTV

Sản lượng thu hoạch (kg)

Địa điểm, cách thức sơ chế (nếu có)

Thời gian xuất sản phẩm (ngày/tháng/ năm)

Tên, địa chỉ cơ sở thu mua hoặc tiêu thụ

Khối lượng tiêu thụ (kg/tạ/ tấn)

Tên phân bón

...

...

...

Tên thuốc

Nồng độ và lượng sử dụng

Thời gian cách ly

VÍ DỤ

...

...

...

...

...

...

NPK 16.16.8-8 Lâm Thao

5 kg;

...

...

...

Ure

1 kg

Kali sulphat

1.5 kg

22/8/2016

Ure

1 kg

Agbamex 3.6EC

5ml/360 m^2

...

...

...

Kali sulphat

0.6 kg

10-15 lít thuốc pha/360m^2

10/9/2016

...

...

...

1800 kg

Tại ruộng, tỉa bỏ lá già

10/9/2016

Công ty A, 112 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội

1800 kg

...

...

...

Phụ lục D

(Tham khảo)

Bảng hướng dẫn kiểm tra nội bộ

Tên cơ sở được kiểm tra:

Địa chỉ kiểm tra:

Thời gian kiểm tra:

Điều khoản

Chỉ tiêu

Yêu cầu theo VietGAP

...

...

...

Phân tích nguyên nhân

Hành động khắc phục^e)

Ví DỤ:

3.1

Têu cầu chung

...

...

...

3.1.1

Tập huấn

3.1.1.1

...

...

...

Đ

3.1.1.2

Người lao động phải được tập huấn (nội bộ hoặc bên ngoài) về VietGAP trồng trọt hoặc có kiến thức về VietGAP ở công đoạn họ trực tiếp làm việc. Nếu có sử dụng các hóa chất đặc biệt, cần được tập huấn theo quy định hiện hành của nhà nước.

K

Người sử dụng thuốc BVTV chưa được tập huấn

Tập huấn về sử dụng thuốc BVTV ngày 15/3/2016 (danh sách tập huấn kèm theo)

...

...

...

Người kiểm tra nội bộ phải được tập huấn (nội bộ hoặc bên ngoài) về VietGAP trồng trọt hoặc có kiến thức về VietGAP trồng trọt và kỹ năng đánh giá VietGAP trồng trọt.

Đ

…..

...

...

...

^d) Ghi Đ nêu đạt. ghi K nếu không đạt. Các chỉ tiêu không đạt phải phân tích nguyên nhân và có hành động khắc phục.

^e) Ghi hành động khắc phục và thời gian khắc phục.

ĐẠI DIỆN CƠ SỞ ĐƯỢC KIỂM TRA

(Ký, ghi rõ họ tên; đóng dấu (nếu có))

NGƯỜI KIẾM TRA

(Ký, ghi rõ họ tên)

...

...

...

Phụ lục E

(Tham khảo)

Hướng dẫn đánh giá nguy cơ

Đánh giá nguy cơ là quá trình xác định các mối nguy; phân tích và đánh giá rủi ro liên quan đến mối nguy đó và xác định cách thức thích hợp để loại bỏ mối nguy hoặc kiểm soát rủi ro khi không thể loại bỏ mối nguy. Đánh giá nguy cơ có thể bao gồm các bước sau: xác định mối nguy; xác định đối tượng có thể bị ảnh hưởng; đánh giá rủi ro và quyết định các biện pháp kiểm soát; lập kế hoạch và thực hiện kiểm soát các mối nguy và xem lại đánh giá và cập nhật nếu cần.

E.1  Xác định mối nguy

Trước tiên, cần xác định trong quá trình áp dụng VietGAP (môi trường, người lao động, sản phẩm) có thể xuất hiện những mối nguy nào. Khi xác định các mối nguy cần xem xét kỹ nguồn gốc của nó.

VÍ DỤ: Đối với sản phẩm, các mối nguy mất ATTP gồm có hóa học, sinh học, vật lý

- Mối nguy hóa học: mối nguy hóa học có thể xuất hiện trong suốt quá trình sản xuất, sơ chế, vận chuyển và bảo quản sản phẩm, mối nguy hóa học gồm:

Mối nguy

...

...

...

Độc tố trong sản phẩm

- Cây trồng sinh độc tố, ví dụ sắn

- Điều kiện bảo quản không phù hợp, ví dụ khoai tây bảo quản ngoài ánh sáng

- Độc tố do vi sinh vật gây ra trong quá trình sơ chế, bảo quản

Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong 1 sản phẩm vượt ngưỡng giới hạn tối đa cho phép (MRL)

- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng (không có trong danh mục, quá liều lượng,...).

- Thu hoạch không đảm bảo thời gian cách ly....

Ô nhiễm hóa chất khác (dầu, mỡ, hóa chất tẩy rửa)

Máy móc rò rỉ dầu mỡ dính vào sản phẩm....

...

...

...

Hàm lượng kim loại nặng trong đất, nước, phân bón cao...

Các chất gây dị ứng

Sản phẩm có chứa một số chất gây dị ứng cho một số người mẫn cảm, ví dụ chất Sulfur dioxide được sử dụng để ngăn ngừa thối trên nho, vải và nhãn

- Mối nguy sinh học: mối nguy sinh học có thể xuất hiện trong suốt quá trình sản xuất, sơ chế, vận chuyển và bảo quản sản phẩm nhưng quan trọng nhất là giai đoạn thu hoạch, sơ chế và vận chuyển, đặc biệt đối với sản phẩm ăn sống. Mối nguy sinh học gồm: vi sinh vật (vi khuẩn, vi rút) gây bệnh cho người trên sản phẩm như Salmonella. E. coli... và một số sinh vật khác như giun, sán.

Mối nguy

Nguồn gốc

Vi sinh vật gây bệnh cho người

Từ đất; nước (nước tưới, nước sử dụng sau thu hoạch); phân chuồng chưa được ủ hoai mục; động vật (hoang dại, vật nuôi); dụng cụ, máy móc, phương tiện phục vụ thu hoạch, sơ chế vận chuyển, bảo quản không được vệ sinh sạch sẽ; người thu hoạch, sơ chế không vệ sinh cá nhân sạch sẽ hoặc mang các vi sinh vật gây bệnh khi tiếp xúc với sản phẩm.

- Mối nguy vật lý: mối nguy vật lý có thể xuất hiện trong suốt quá trình sản xuất, sơ chế, vận chuyển và bảo quản sản phẩm nhưng quan trọng nhất là giai đoạn thu hoạch, sơ chế và đóng gói sản phẩm. Mối nguy vật lý gồm:

...

...

...

Nguồn gốc

Vật lạ từ môi trường như: đất, đá, cành cây, hạt cỏ

- Thu hoạch một số sản phẩm dưới đất trong điều kiện ẩm ướt.

- Dụng cụ, vật chứa khi thu hoạch, sơ chế đóng gói bị bẩn.

Vật lạ từ dụng cụ, vật chứa, nhà sơ chế như: mảnh kính, kim loại, gỗ,...

Bóng đèn, vặt chứa đựng sản phẩm, dụng cụ, trang thiết bị thu hoạch, đóng gói bị vỡ

Vặt lạ từ các đồ trang sức, bảo hộ của người lao động.

Do người lao động chưa được đào tạo, quần áo bảo hộ chưa phù hợp.

E.2  Xác định đối tượng bị ảnh hưởng khi có mối nguy

...

...

...

VÍ DỤ: Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng (không có trong danh mục, quá nồng độ....) có thể gây ô nhiễm sản phẩm, môi trường và gây hại cho sức khỏe người lao động.

E.3  Đánh giá rủi ro và quyết định các biện pháp kiểm soát

Với mỗi mối nguy đã xác định tại E.1 cần đánh giá mức độ rủi ro của nó có thể gây ra với các đối tượng đã xác định tại E.2 để quyết định các biện pháp kiểm soát mối nguy đó.

VÍ DỤ: Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng (không có trong danh mục, quá nồng độ,...) có rủi ro cao về dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật trong sản phẩm vượt ngưỡng giới hạn tối đa cho phép (MRl).

E.4  Lập kế hoạch và thực hiện kiểm soát các mối nguy

Trên cơ sở phân tích từ bước 1 đến bước 3 cần lập kế hoạch và thực hiện kiểm soát các mối nguy, ưu tiên kiểm soát các mối nguy có rủi ro cao trước, tiếp đến là các mối nguy có rủi ro trung bình và thấp.

E.5  Xem lại đánh giá và điều chỉnh nếu cần

Xem xét lại toàn bộ các bước trên, nếu cần thiết có thể điều chỉnh kế hoạch để kiểm soát hiệu quả các mối nguy đã phát hiện.

...

...

...

[1]  VietGAP, Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho rau quả tươi an toàn tại Việt Nam.

(2)  VietGAP, Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho chè búp tươi an toàn tại Việt Nam.

[3]  VietGAP, Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho lúa.

[4]  VietGAP, Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho cà phê.

[5]  ASEANGAP, Quy trình thực hành nông nghiệp tốt cho rau, quả tươi trong khu vực ASEAN.

[6]  JGAP (2010), Control Point and Compliance Criteria Fruits and Vegetables.

[7]  GL08ALG.A.P, General Regulations, Part 1 General requirements, Part 2 Quality Management System Rules; Integrated Farm Assurance, All Farm Base - Crops base- Combinable crops, Fruit, and Vegetables, Tea (Version 4.0, Version 5.0).

[8]  TAS 4401-2008, Good Agricultural Practices For Rice.

[9]  Bộ nguyên tắc 4C, (Phiên bản V 2.0).

...

...

...

[11]  QCVN 12-1:2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn vệ sinh đối với bao bì, dụng cụ tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm bằng nhựa tổng hợp;

[12]  QCVN 12-2:2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn vệ sinh đối với bao bì, dụng cụ tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm bằng cao su;

[13]  QCVN 12-3:2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn vệ sinh đối với bao bì, dụng cụ tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm bằng kim loại.

[14]  QCVN 8-1:2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm độc tố vi nấm trong thực phẩm.

[15]  QCVN 8-2:2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm.

[16]  QCVN 8-3:2012/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với ô nhiễm vi sinh vật trong thực phẩm.

[17]  QCVN 03-MT:2015/BTNMT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về giới hạn cho phép của một số kim loại nặng trong đất.

[18]  QCVN 08-MT:2015/BTNMT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.

[19]  QCVN 02:2009/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt.

...

...

...

[21]  Thông tư số 50/2016/TT-BYT Quy định giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong thực phẩm.

[22]  Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT ngày 16/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT và Bộ Tài nguyên và Môi trường Hướng dẫn Việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng.

4) Rau được ăn trực tiếp không qua xử lý nhiệt.

5) Quả được ăn trực tiếp không cần gọt hoặc bỏ vỏ.

6) Rau trồng trên giá thể hoặc ngâm ủ trong điều kiện thích hợp, thu hoạch lúc còn non, chỉ có lá mầm và/hoặc lá thật mới phát sinh.