Việc xây dựng phương án sử dụng lao động khi tổ chức lại doanh nghiệp được quy định cụ thể tại Bộ luật Lao động 2019. Trong đó, có những nội dung đáng chú ý sau đây:
Theo Điều 44 Bộ luật Lao động 2019, phương án sử dụng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau đây:
- Số lượng và danh sách người lao động tiếp tục được sử dụng, người lao động được đào tạo lại để tiếp tục sử dụng, người lao động được chuyển sang làm việc không trọn thời gian.
- Số lượng và danh sách người lao động nghỉ hưu.
- Số lượng và danh sách người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động.
- Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động, người lao động và các bên liên quan trong việc thực hiện phương án sử dụng lao động.
- Biện pháp và nguồn tài chính bảo đảm thực hiện phương án.
Khi xây dựng phương án sử dụng lao động, người sử dụng lao động phải trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.
Xây dựng phương án sử dụng lao động khi tổ chức lại doanh nghiệp
(Ảnh minh họa – Nguồn từ Internet)
Căn cứ khoản 2 Điều 44 Bộ luật Lao động 2019, phương án sử dụng lao động phải được thông báo công khai cho người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày được thông qua.
Người sử dụng lao động xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động trong các trường hợp sau đây:
- Thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động (khoản 3 Điều 42 Bộ luật Lao động 2019).
- Vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc (khoản 4 Điều 42 Bộ luật Lao động 2019).
- Trong trường hợp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động (khoản 1 Điều 43 Bộ luật Lao động 2019).
- Khi chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã, người sử dụng lao động hiện tại và người sử dụng lao động kế tiếp có trách nhiệm thực hiện phương án sử dụng lao động đã được thông qua (khoản 2 Điều 43 Bộ luật Lao động 2019).
Ngoài ra, phương án sử dụng lao động còn dùng để làm căn cứ cho người sử dụng lao động kế tiếp và tổ chức đại diện người lao động có thương lượng theo quy định tại Điều 68 Bộ luật Lao động 2019 xem xét lựa chọn việc tiếp tục thực hiện, sửa đổi, bổ sung thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp cũ hoặc thương lượng để ký kết thỏa ước lao động tập thể mới đối với trường hợp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp (khoản 1 Điều 80 Bộ luật Lao động 2019).
Trong đó, quyền thương lượng tập thể của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở trong doanh nghiệp tại Điều 68 của Bộ luật Lao động 2019 gồm những nội dung sau:
- Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở có quyền yêu cầu thương lượng tập thể khi đạt tỷ lệ thành viên tối thiểu trên tổng số người lao động trong doanh nghiệp theo quy định của Chính phủ.
- Trường hợp doanh nghiệp có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đáp ứng quy định nêu trên thì tổ chức có quyền yêu cầu thương lượng là tổ chức có số thành viên nhiều nhất trong doanh nghiệp. Các tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở khác có thể tham gia thương lượng tập thể khi được tổ chức đại diện người lao động có quyền yêu cầu thương lượng tập thể đồng ý.
- Trường hợp doanh nghiệp có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà không có tổ chức nào đáp ứng quy định nêu trên thì các tổ chức có quyền tự nguyện kết hợp với nhau để yêu cầu thương lượng tập thể nhưng tổng số thành viên của các tổ chức này phải đạt tỷ lệ tối thiểu theo quy định nêu trên.
- Mẫu Biên bản lấy ý kiến tập thể về nội dung Thỏa ước lao động tập thể.
- Mẫu Phương án sử dụng người lao động khi thay đổi cơ cấu/ công nghệ/ lý do kinh tế.
- Phụ lục 01/PLI-Báo cáo tình hình sử dụng lao động (do người sử dụng lao động lập) ban hành kèm theo Nghị định 145/2020/NĐ-CP.
- Phụ lục 02/PLI-Báo cáo tình hình sử dụng lao động (do sở Lao động - Thương binh và Xã hội lập) ban hành kèm theo Nghị định 145/2020/NĐ-CP.