Việc thành lập Công đoàn cơ sở được thực hiện theo quy định sau đây:
>> Bổ nhiệm kế toán trưởng, người phụ trách kế toán
>> Đăng ký thành lập doanh nghiệp
Căn cứ khoản 3 Điều 3 Bộ Luật lao động 2019, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (hay thường được gọi là Công đoàn) là tổ chức được thành lập trên cơ sở tự nguyện của người lao động tại một đơn vị sử dụng lao động nhằm mục đích bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động trong quan hệ lao động thông qua thương lượng tập thể hoặc các hình thức khác theo quy định của pháp luật về lao động. Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở bao gồm Công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp. Trong đó:
- Công đoàn cơ sở là tổ chức cơ sở của Công đoàn, tập hợp đoàn viên Công đoàn trong một hoặc một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, được Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở công nhận theo quy định của pháp luật và Điều lệ Công đoàn Việt Nam (Căn cứ khoản 2 Điều 4 Luật Công đoàn 2012).
- Tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp phải có số lượng tối thiểu thành viên là người lao động làm việc tại doanh nghiệp theo quy định của Chính phủ. Ban lãnh đạo do thành viên của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp bầu. Thành viên ban lãnh đạo là người lao động Việt Nam đang làm việc tại doanh nghiệp; không đang trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chấp hành hình phạt hoặc chưa được xóa án tích do phạm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, các tội xâm phạm quyền tự do của con người, quyền tự do, dân chủ của công dân, các tội xâm phạm sở hữu theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 (Căn cứ Điều 173 Bộ Luật lao động 2019).
Ảnh minh họa (Nguồn từ Internet)
Căn cứ Điều 13 Quyết định 174/QĐ-TLĐ năm 2020, điều kiện thành lập Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp được quy định như sau:
(i) Doanh nghiệp được thành lập và hoạt động hợp pháp.
(ii) Có từ 05 đoàn viên hoặc 05 người lao động trở lên, có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam.
(iii) Hình thức tổ chức Công đoàn cơ sở:
- Công đoàn cơ sở không có tổ Công đoàn, Công đoàn bộ phận, Công đoàn cơ sở thành viên.
- Công đoàn cơ sở có tổ Công đoàn.
- Công đoàn cơ sở có Công đoàn bộ phận.
- Công đoàn cơ sở có Công đoàn cơ sở thành viên.
Lưu ý:
+ Tùy theo số lượng đoàn viên và tính chất, địa bàn hoạt động của doanh nghiệp; số lượng đoàn viên của Công đoàn cơ sở có thể tổ chức các Công đoàn cơ sở thành viên, Công đoàn bộ phận, tổ Công đoàn.
+ Việc thành lập Công đoàn cơ sở thành viên, Công đoàn bộ phận do Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở quyết định; đồng thời phân cấp một số nhiệm vụ, quyền hạn và hướng dẫn nội dung cụ thể để Công đoàn cơ sở thành viên, Công đoàn bộ phận, tổ Công đoàn tổ chức các hoạt động.
(Căn cứ Mục 11.3 của Hướng dẫn 03/HD-TLĐ năm 2020)
(i) Lập ban vận động thành lập Công đoàn cơ sở
- Trước khi thành lập Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp (sau đây gọi tắt là Công đoàn), người lao động tự nguyện lập Ban vận động thành lập Công đoàn cơ sở (sau đây gọi tắt là Ban vận động).
- Ban vận động thực hiện tuyên truyền, vận động, tiếp nhận đơn xin gia nhập Công đoàn của người lao động. Trong quá trình này, các thành viên Ban vận động cử trưởng Ban vận động và liên hệ Công đoàn cấp trên gần nhất hướng dẫn, giúp đỡ, hỗ trợ việc thành lập Công đoàn.
(Căn cứ điểm a và điểm b Mục 12.1 Quyết định 174/QĐ-TLĐ năm 2020)
(ii) Đại hội thành lập Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp
Căn cứ điểm c Mục 12.1 Quyết định 174/QĐ-TLĐ năm 2020, khi có 05 người trở lên (gồm người lao động đang là đoàn viên Công đoàn và người lao động có đơn gia nhập Công đoàn) tự nguyện liên kết thành lập Công đoàn, trưởng Ban vận động liên hệ Công đoàn cấp trên để được giúp đỡ công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội thành lập Công đoàn.
Đại hội thành lập Công đoàn: - Thành phần dự đại hội gồm: + Ban vận động thành lập Công đoàn cơ sở. + Người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp đã là đoàn viên hoặc chưa là đoàn viên có đơn xin gia nhập Công đoàn Việt Nam. + Đại diện Công đoàn cấp trên, công ty và các thành phần khác (nếu có) cùng dự, chứng kiến đại hội thành lập Công đoàn cơ sở. - Việc tổ chức điều hành đại hội thành lập Công đoàn cơ sở: Do Ban vận động thực hiện; có thể mời thêm đoàn viên, người lao động ngoài ban vận động, có kinh nghiệm, uy tín tham gia điều hành hoặc làm thư ký đại hội. - Nội dung đại hội thành lập Công đoàn cơ sở gồm: + Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu. + Báo cáo quá trình vận động người lao động gia nhập Công đoàn và công tác chuẩn bị tổ chức thành lập Công đoàn cơ sở. + Công bố danh sách người lao động có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn. + Tuyên bố thành lập Công đoàn cơ sở. + Đại diện Công đoàn cấp trên phát biểu (nếu có). + Người sử dụng lao động phát biểu (nếu có). + Bầu cử Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở. + Bầu cử chủ tịch Công đoàn cơ sở. + Thông qua kế hoạch hoạt động của Công đoàn cơ sở. >> Tham khảo Mẫu phiếu bầu cử tại Đại hội thành lập Công đoàn cơ sở (theo Mẫu số 03d tại Phụ lục ban hành kèm theo Hướng dẫn 03/HD-TLĐ ngày 20/02/2020 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam)). - Việc bầu cử tại đại hội thành lập Công đoàn cơ sở: Thực hiện bằng hình thức bỏ phiếu kín, theo Mục 8 của Hướng dẫn 03/HD-TLĐ. Phiếu bầu cử tại đại hội thành lập Công đoàn phải có chữ ký của trưởng Ban vận động thành lập Công đoàn cơ sở ở góc trái, phía trên phiếu bầu. Lưu ý: Những nơi do điều kiện sản xuất, kinh doanh, không thể triệu tập toàn thể người lao động có đơn xin gia nhập Công đoàn dự đại hội thành lập Công đoàn cơ sở thì Ban vận động tổ chức lấy phiếu giới thiệu nhân sự và phát phiếu bầu cử Ban Chấp hành, Chủ tịch Công đoàn cơ sở cho đoàn viên tại các phòng, ban, tổ, đội, phân xưởng, nhóm công việc; đồng thời thực hiện công tác kiểm phiếu theo quy định và công bố kết quả bầu cử để toàn thể đoàn viên được biết. - Kết thúc đại hội thành lập Công đoàn cơ sở: Ban vận động bàn giao toàn bộ hồ sơ đại hội cho Ban Chấp hành hoặc đồng chí chủ tịch mới được bầu, gồm cả danh sách ban vận động để lưu hồ sơ, tài liệu thành lập Công đoàn cơ sở. - Ban vận động chấm dứt nhiệm vụ sau khi tổ chức thành công đại hội thành lập Công đoàn cơ sở. Căn cứ Mục 12.1 Quyết định 174/QĐ-TLĐ năm 2020 |
(iii) Họp Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở
Căn cứ điểm a Mục 12.3 Quyết định 174/QĐ-TLĐ, trong vòng 10 ngày làm việc kể từ khi kết thúc Đại hội thành lập, Chủ tịch Công đoàn tổ chức họp Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở để bầu Ban Thường vụ, phó Chủ tịch, Ủy ban kiểm tra và Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Công đoàn (nếu đủ điều kiện). Quá trình chuẩn bị cần liên hệ Công đoàn cấp trên để được hướng dẫn.
>> Tham khảo Mẫu phiếu bầu cử tại Hội nghị Ban Chấp hành Công đoàn (theo Mẫu Phiếu bầu cử số 03b và Mẫu Phiếu bầu cử số 03c tại Phụ lục ban hành kèm theo Hướng dẫn 03/HD-TLĐ).
(iv) Lập hồ sơ đề nghị Công đoàn cấp trên xem xét, công nhận Công đoàn cơ sở
Căn cứ điểm b Mục 12.3 Quyết định 174/QĐ-TLĐ, trong vòng 15 ngày làm việc kể từ khi kết thúc đại hội, Ban Chấp hành phải lập hồ sơ đề nghị Công đoàn cấp trên xem xét, công nhận, gồm có:
- Văn bản đề nghị công nhận đoàn viên, Công đoàn cơ sở và kết quả bầu cử Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ủy ban kiểm tra và các chức danh của Ban Chấp hành, Ủy ban kiểm tra Công đoàn.
- Danh sách đoàn viên và đơn xin gia nhập Công đoàn Việt Nam của người lao động.
Tham khảo Mẫu đơn xin gia nhập Công đoàn (ban hành kèm theo Hướng dẫn 03/HD-TLĐ), cụ thể:
+ Đơn dành cho cá nhân (Mẫu số 05a).
+ Đơn dành cho tập thể người lao động (Mẫu số 05b).
- Danh sách trích ngang lý lịch Ủy viên Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ủy viên Ủy ban kiểm tra Công đoàn cơ sở (theo Mẫu số 02 tại Phụ lục ban hành kèm theo Hướng dẫn 03/HD-TLĐ).
- Biên bản Đại hội thành lập Công đoàn cơ sở.
- Biên bản kiểm phiếu bầu cử tại Đại hội thành lập Công đoàn cơ sở (tham khảo Mẫu Biên bản kiểm phiếu Bầu cử Ban Chấp hành công đoàn Mẫu Biên bản kiểm phiếu Bầu cử Ban Chấp hành công đoàn và Mẫu Biên bản kiểm phiếu Bầu cử Chủ tịch công đoàn cơ sở Mẫu Biên bản kiểm phiếu Bầu cử Chủ tịch công đoàn cơ sở tại Phụ lục ban hành kèm theo Hướng dẫn 03/HD-TLĐ) và biên bản bầu cử tại Hội nghị Ban Chấp hành (nếu có).
(v) Thủ tục cần thực hiện sau khi Công đoàn cấp trên công nhận Công đoàn cơ sở
Căn cứ điểm b Mục 12.3 Quyết định 174/QĐ-TLĐ, khi được Công đoàn cấp trên công nhận, Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở thực hiện các thủ tục khắc dấu; đồng thời triển khai tổ chức các hoạt động theo quy định của Điều lệ và Hướng dẫn thi hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam; hướng dẫn của Công đoàn cấp trên và kế hoạch hoạt động đã được thống nhất tại hội nghị thành lập Công đoàn cơ sở.
- Báo cáo dự toán thu, chi tài chính công đoàn gắn với chương trình, kế hoạch hoạt động hàng năm (Mẫu số B14-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ ngày 30/12/2021 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
- Báo cáo quyết toán thu, chi tài chính hàng năm (Mẫu số B07-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Sổ tiền gửi ngân hàng, kho bạc (Mẫu số S12-H) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Sổ quỹ tiền mặt (Mẫu số S11-H) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Phiếu thu (Mẫu số C40-BB) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Phiếu chi (Mẫu số C41-BB) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Giấy đề nghị thanh toán tạm ứng (Mẫu số C43-BB) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Biên lai thu tiền (Mẫu số C45-BB) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Bảng thanh toán phụ cấp cán bộ công đoàn (Mẫu số C05-HD) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Biên bản kiểm quỹ tiền mặt (Mẫu số C34-HD) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Bảng kê chi tiền cho người dự hội thảo, tập huấn (Mẫu số C40-HD) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Phiếu thăm hỏi đoàn viên (Mẫu số C11-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Giấy đề nghị trợ cấp khó khăn (Mẫu số C12-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Quyết định trợ cấp khó khăn (Mẫu số C13-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Giấy đề nghị đóng kinh phí công đoàn (Mẫu số C16-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Bản xác nhận về việc đóng kinh phí công đoàn (Mẫu số C17-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Biên bản bàn giao tài chính công đoàn (Mẫu số C18-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Mẫu chứng từ kế toán (kèm theo Phụ lục số 01) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Sổ quỹ tiền mặt (Mẫu số S11-H) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Sổ tiền gửi ngân hàng, kho bạc (Mẫu số S12-H) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Sổ thu, chi tài chính công đoàn cơ sở (Mẫu số S82-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Sổ theo dõi tài sản cố định và công cụ dụng cụ tại nơi sử dụng (Mẫu số S26-H) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Sổ theo dõi các khoản phải thu (tạm ứng, đầu tư tài chính, phải thu khác) (Mẫu số S31-H) ban hành kèm theo Thông tư 107/2017/TT-BTC.
- Sổ theo dõi các khoản phải trả (Mẫu số S18-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Sổ thu đoàn phí (Mẫu số S81-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Mẫu sổ kế toán (kèm theo Phụ lục số 02) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Báo cáo dự toán thu, chi tài chính công đoàn gắn với chương trình, kế hoạch hoạt động hàng năm (Mẫu số B14-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Báo cáo quyết toán thu, chi tài chính hàng năm (Mẫu số B07-TLĐ) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.
- Mẫu báo cáo tài chính và phương pháp lập (kèm theo Phụ lục số 03) ban hành kèm theo Hướng dẫn 47/HD-TLĐ.