THUẾ - KẾ TOÁN

Hướng dẫn tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối) trong doanh nghiệp nhỏ và vừa 2023

Tham vấn bởi luật sư Nguyễn Thụy Hân

Chuyên viên pháp lý Sơn Tây

14:56 24/03/23

Cho tôi hỏi, tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối) trong doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như thế nào? – Thái Linh (An Giang).

>> Hướng dẫn tài khoản 418 (các quỹ thuộc vốn chủ sở hữu), tài khoản 419 (cổ phiếu quỹ) doanh nghiệp nhỏ và vừa 2023

>> Hướng dẫn tài khoản 353 (quỹ khen thưởng, phúc lợi) trong doanh nghiệp nhỏ và vừa 2023

1. Nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối) trong doanh nghiệp nhỏ và vừa

Theo quy định tại khoản 1 Điều 55 Thông tư 133/2016/TT-BTC, nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối) trong doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như sau:

- Tài khoản này dùng để phản ánh kết quả kinh doanh (lãi, lỗ) sau thuế thu nhập doanh nghiệp và tình hình phân chia lợi nhuận hoặc xử lý lỗ của doanh nghiệp;

- Việc phân chia lợi nhuận hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải đảm bảo rõ ràng, rành mạch và theo đúng chính sách tài chính hiện hành;

- Phải hạch toán chi tiết kết quả hoạt động kinh doanh của từng năm tài chính (năm trước, năm nay), đồng thời theo dõi chi tiết theo từng nội dung phân chia lợi nhuận của doanh nghiệp (trích lập các quỹ, bổ sung Vốn đầu tư của chủ sở hữu, chia cổ tức, lợi nhuận cho các cổ đông, cho các nhà đầu tư);

- Khi áp dụng hồi tố do thay đổi chính sách kế toán và điều chỉnh hồi tố các sai sót trọng yếu của các năm trước nhưng năm nay mới phát hiện dẫn đến phải điều chỉnh số dư đầu năm phần lợi nhuận chưa phân phối thì kế toán phải điều chỉnh tăng hoặc giảm số dư đầu năm của tài khoản 4211 “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước” trên sổ kế toán và điều chỉnh tăng hoặc giảm chỉ tiêu “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối” trên Báo cáo tình hình tài chính. Đối với tất cả các doanh nghiệp, khi phân phối lợi nhuận cần cân nhắc đến các khoản mục phi tiền tệ nằm trong lợi nhuận sau thuế chưa phân phối có thể ảnh hưởng đến luồng tiền và khả năng chi trả cổ tức, lợi nhuận của doanh nghiệp, như:

+ Khoản lãi do đánh giá lại tài sản mang đi góp vốn; do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ; do đánh giá lại các công cụ tài chính;

+ Các khoản mục phi tiền tệ khác…

- Trong hoạt động hợp đồng hợp tác kinh doanh chia lợi nhuận sau thuế, doanh nghiệp phải theo dõi riêng kết quả của hợp đồng hợp tác kinh doanh làm căn cứ để phân phối lợi nhuận hoặc chia lỗ cho các bên. Doanh nghiệp là bên nộp và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp thay các bên trong hợp đồng hợp tác kinh doanh chỉ phản ánh phần lợi nhuận tương ứng với phần của mình được hưởng, không được phản ánh toàn bộ kết quả của hợp đồng hợp tác kinh doanh trên tài khoản này trừ khi có quyền kiểm soát đối với hợp đồng hợp tác kinh doanh.

- Đối với cổ tức ưu đãi phải trả: doanh nghiệp phải căn cứ vào bản chất của cổ phiếu ưu đãi để hạch toán theo nguyên tắc:

+ Nếu cổ phiếu ưu đãi được phân loại là nợ phải trả, kế toán không ghi nhận cổ tức phải trả từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối;

+ Nếu cổ phiếu ưu đãi được phân loại là vốn chủ sở hữu, khoản cổ tức ưu đãi phải trả được kế toán tương tự như việc trả cổ tức của cổ phiếu phổ thông.

- Doanh nghiệp phải theo dõi trong hệ thống quản trị nội bộ số lỗ tính thuế và số lỗ không tính thuế, trong đó:

+ Khoản lỗ tính thuế là khoản lỗ tạo ra bởi các khoản chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế;

+ Khoản lỗ không tính thuế là khoản lỗ tạo ra bởi các khoản chi phí không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.

Khi chuyển lỗ theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp chỉ được chuyển phần lỗ tính thuế làm căn cứ giảm trừ số thuế phải nộp trong tương lai.

Toàn văn File Word Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán năm 2023

Hướng dẫn tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối) trong doanh nghiệp nhỏ và vừa 2023

(Ảnh minh họa - Nguồn từ internet)

2. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối)

Theo quy định tại khoản 2 Điều 55 Thông tư 133/2016/TT-BTC, kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoẳn 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối) được quy định như sau:

Bên Nợ:

- Số lỗ về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp;

- Trích lập các quỹ của doanh nghiệp;

- Chia cổ tức, lợi nhuận cho các chủ sở hữu;

- Bổ sung vốn đầu tư của chủ sở hữu.

Bên Có:

- Số lợi nhuận thực tế hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ;

- Số lỗ của cấp dưới được cấp trên cấp bù;

- Xử lý các khoản lỗ về hoạt động kinh doanh.

Tài khoản 421 có thể có số dư Nợ hoặc số dư Có.

Số dư bên Nợ: Số lỗ hoạt động kinh doanh chưa xử lý.

Số dư bên Có: Số lợi nhuận sau thuế chưa phân phối hoặc chưa sử dụng.

3. Tài khoản cấp 2 của tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối)

Theo quy định tại khoản 2 Điều 55 Thông tư 133/2016/TT-BTC, tài khoản 421 (lợi nhuận sau thuế chưa phân phối), có 02 tài khoản cấp 2 như sau:

- Tài khoản 4211 - Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước: Phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh, tình hình phân chia lợi nhuận hoặc xử lý lỗ thuộc các năm trước. Tài khoản 4211 còn dùng để phản ánh số điều chỉnh tăng hoặc giảm số dư đầu năm của tài khoản 4211 khi áp dụng hồi tố do thay đổi chính sách kế toán và điều chỉnh hồi tố các sai sót trọng yếu của năm trước, năm nay mới phát hiện

Đầu năm sau, kế toán kết chuyển số dư đầu năm từ tài khoản 4212 “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay” sang tài khoản 4211 “Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước”.

- Tài khoản 4212 - Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay: Phản ánh kết quả kinh doanh, tình hình phân chia lợi nhuận và xử lý lỗ của năm nay.

- Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của Pháp luật doanh nghiệp. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email khoinghiep@thuvienphapluat.vn.

- Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo;

- Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc.