Đề xuất 06 nhóm cơ chế đặc thù để thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”

Nội dung chính

• Đề xuất 06 nhóm cơ chế đặc thù để thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”
• Hệ thống đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh (Dự kiến)
• Mục tiêu cụ thể về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam

Đề xuất 06 nhóm cơ chế đặc thù để thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”

Theo Tờ trình đề nghị bổ sung dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TP.HCM (gọi tắt là Đề án metro), Chính phủ đã đưa ra 6 nhóm cơ chế cần quy phạm hóa gồm:

(1) Huy động nguồn vốn;

(2) Trình tự, thủ tục đầu tư;

(3) Phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit Oriented Development, mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng);

(4) Phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực;

(5) Chính sách vật liệu xây dựng;

(6) Các quy định áp dụng riêng cho TPHCM.

Đề xuất 06 nhóm cơ chế đặc thù để thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM” (Hình từ Internet)

Việc Thành phố Hồ Chí Minh có riêng 06 nhóm cơ chế đặc thù để thực hiện “Siêu đề án metro 355km” bởi Thành phố chưa có cơ chế quy định cụ thể để triển khai thực hiện một dự án giao thông đường sắt đô thi với quy mô lớn như vậy, trong khi Thành phố Hà Nội đã được tháo gỡ vướng mắc này tại Luật Thủ đô năm 2024.

Từ các nhóm cơ chế đặc thù nêu trên, dự kiến UBND TPHCM có một số thẩm quyền nhất định, đơn cư như: Được thu và sử dụng 100% tiền thu đối với một số khoản thu từ việc khai thác giá trị tăng thêm từ đất trong khu vực TOD; Được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ tổ chức tài chính trong nước, vay lại khoản vay của Chính phủ...

Hệ thống đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh (Dự kiến)

Theo Tờ trình 06/TTr-BGTVT ngày 23/01/2025 Tờ trình 06/TTr-BGTVT, hệ thống đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến sẽ có các tuyến như sau:

(1) Hệ thống đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội

- Giai đoạn từ 2026 – 2030:

+ Tuyến 2: Nội Bài - Thượng Đình - Bưởi: Đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo; Đoạn Trần Hưng Đạo - Thượng Đình; Đoạn Nam Thăng Long - Nội Bài; Đoạn Nam Thăng Long - Nội Bài

+ Tuyến 3: Trôi - Nhổn - Yên Sở: Đoạn Nhổn - ga Hà Nội (đoạn Nhổn - Cầu Giấy đã đưa vào khai thác từ 08/08/2024); Đoạn ga Hà Nội - Yên Sở (Hoàng Mai)

+ Tuyến 5: Văn Cao - Hòa Lạc

- Giai đoạn từ 2031 – 2035:

+ Tuyến 1: Ngọc Hồi - Yên Viên - Như Quỳnh: Đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên; Đoạn Gia Lâm - Dương Xá

+ Tuyến 2: Nội Bài - Thượng Đình - Bưởi: Đoạn kéo dài đi Sóc Sơn

+ Tuyến 2A: Cát Linh - Hà Đông - Xuân Mai: Đoạn kéo dài đi Xuân Mai

+ Tuyến 3: Trôi - Nhổn - Yên Sở: Đoạn Nhổn - Trôi và kéo dài đi Sơn Tây

+ Tuyến 4: Mê Linh - Sài Đồng - Liên Hà

+ Tuyến 6: Nội Bài - Ngọc Hồi

+ Tuyến 7: Mê Linh - Hà Đông

+ Tuyến 8: Sơn Đồng - Mai Dịch - VĐ3 - Lĩnh Nam - Dương Xá

+ Tuyến VT: Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai

- Giai đoạn từ 2036 – 20345:

+ Tuyến 2: đoạn từ Trần Hưng Đạo - Chợ Mơ - Ngã Tư Sở - Hoàng Quốc Việt

+ Tuyến 7: đoạn Mê Linh - Nội Bài

+ Tuyến 1A: Ngọc Hồi - Sân bay thứ 2 phía Nam

+ Tuyến 9: Mê Linh - Cổ Loa - Dương Xá

+ Tuyến 10: Cát Linh - Láng Hạ - Lê Văn Lương - Yên Nghĩa

+ Tuyến 11: Vành đai 2 - Trục phía Nam - Sân bay thứ 2

+ Tuyến 12: kéo dài Tuyến VT từ Xuân Mai đi Phú Xuyên

(2) Hệ thống đường sắt đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh

- Giai đoạn từ 2026 – 2035:

+ Tuyến metro số 1: Suối Tiên - Bến Thành - An Hạ: Hoàn thành tuyến metro Bến Thành - An Hạ.

+ Tuyến metro số 2: Củ Chi - QL22 - An Sương - Bến Thành - Thủ Thiêm

+ Tuyến metro số 3: Hiệp Bình Phước - Bình Triệu - Ngã 6 Cộng Hòa - Tân Kiên - An Hạ

+ Tuyến metro số 4: Đông Thạnh (Hóc Môn) - sân bay Tân Sơn Nhất - Bến Thành - Nguyễn Hữu Thọ - Khu đô thị Hiệp phước

+ Tuyến metro số 5: Long Trường - Xa lộ Hà Nội - cầu Sài Gòn - Bảy Hiền - Depot Đa Phước

+ Tuyến số metro số 6: Vành đai trong

+ Tuyến metro số 7: Tân Kiên - đường Nguyễn Văn Linh - Thủ Thiêm - Thảo Điền - Thanh Đa - Khu Công nghệ cao - Vinhomes Grand Park

- Giai đoạn từ 2036 – 2045:

+ Tuyến metro số 8: Đa Phước - Phạm Hùng - Ngô Gia Tự - Ga Sài Gòn - Công viên phần mềm Quang Trung - Hóc Môn - Bình Mỹ (Củ Chi)

+ Tuyến metro số 9: An Hạ - Vĩnh Lộc - Ga Sài Gòn - Bình Triệu

+ Tuyến metro số 10: Vành đai ngoài

Xem thêm: Siêu đề án metro 355km tại TPHCM: Dự kiến 07 tuyến metro đi qua đâu? (Theo Tờ trình mới)

Mục tiêu cụ thể về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam

Theo Kết luận 49-KL/TW năm 2023, Bộ Chính trị đã đưa ra các mục tiêu cụ thể về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 như sau:

- Đến năm 2025: Phấn đấu hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; khởi công các đoạn ưu tiên trong giai đoạn 2026 - 2030 (Hà Nội - Vinh; Thành phố Hồ Chí Minh - Nha Trang).

- Đến năm 2030: Tập trung cải tạo, nâng cấp, khai thác có hiệu quả các tuyến đường sắt hiện có. Tiếp tục triển khai đầu tư các tuyến đường sắt đô thị có nhu cầu vận tải lớn (Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh...); phấn đấu khởi công một số tuyến kết nối các cảng biển cửa ngõ quốc tế (Hà Nội - Hải Phòng, Biên Hoà - Vũng Tàu...), cửa khẩu quốc tế (Hà Nội - Lào Cai; Hà Nội - Lạng Sơn...), cảng hàng không quốc tế (Thủ Thiêm - Long Thành), đường sắt vành đai phía Đông khu đầu mối Hà Nội (Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Bắc Hồng - Thạch Lỗi); đối với tuyến Thành phố Hồ Chí Minh - Cần Thơ đầu tư bằng phương thức đối tác công - tư (PPP) hoặc phương thức đầu tư khác phù hợp. Tiếp tục đầu tư hoàn thành tuyến Hà Nội - Hạ Long.

- Đến năm 2045: Hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội (có tính kết nối với vùng Thủ đô) và Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2035. Hoàn thành toàn bộ tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trước năm 2045; tuyến đường sắt khu đầu mối Hà Nội, khu đầu mối Thành phố Hồ Chí Minh; tuyến đường sắt kết nối với các đầu mối vận tải có lưu lượng lớn (cảng biển, khu công nghiệp, khu kinh tế), các tỉnh Tây Nguyên; tuyến đường sắt ven biển, đường sắt xuyên Á.