Danh mục hàng hóa rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan

Danh mục hàng hóa rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan (Hình từ Internet)

1. Danh mục hàng hóa rủi ro là gì?

Theo quy định tại khoản 16 Điều 3 Thông tư 81/2019/TT-BTC thì danh mục hàng hóa rủi ro là danh sách các mặt hàng rủi ro về buôn lậu, trốn thuế, gian lận thương mại và các vi phạm pháp luật khác trong lĩnh vực hải quan.

2. Danh mục hàng hóa rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan

Danh mục hàng hóa rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan được quy định cụ thể tại Điều 19 Thông tư 81/2019/TT-BTC (sửa đổi khoản 10 Điều 1 Thông tư 06/2024/TT-BTC)  như sau;

- Danh mục hàng hóa rủi ro được cơ quan hải quan ban hành và sử dụng làm nguồn thông tin để phân tích, đánh giá rủi ro, hỗ trợ quyết định áp dụng các biện pháp nghiệp vụ hải quan và kiến nghị, xây dựng chế độ, chính sách quản lý đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Không sử dụng Danh mục hàng hóa rủi ro làm căn cứ duy nhất để quyết định kiểm tra, giám sát hải quan, kiểm tra sau thông quan, thanh tra và các hoạt động nghiệp vụ khác đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh.

- Các Danh mục hàng hóa rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan bao gồm:

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về chính sách quản lý chuyên ngành;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về phân loại hàng hóa;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về trị giá;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về xuất xứ;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về môi trường;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về hàng giả, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về ma túy, tiền chất;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về vũ khí, chất phóng xạ;

+ Danh mục hàng hóa rủi ro về buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới.

- Danh mục hàng hóa rủi ro bao gồm những nội dung sau:

+ Lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu hoặc chỉ có một (01) lĩnh vực xuất khẩu hoặc lĩnh vực nhập khẩu;

+ Tên, mã số hàng hóa rủi ro được chi tiết theo mã HS 8 chữ số, 10 chữ số và được chuẩn hóa đáp ứng yêu cầu xử lý dữ liệu trên hệ thống;

+ Chủng loại và các đặc điểm để nhận biết hàng hóa;

+ Dấu hiệu rủi ro và các thông tin khác có liên quan.

- Tiêu chí xây dựng Danh mục hàng hóa rủi ro tại khoản 2 Điều 19 Thông tư 81/2019/TT-BTC (sửa đổi khoản 10 Điều 1 Thông tư 06/2024/TT-BTC) được thực hiện theo quy định tại Điều 17 Thông tư 81/2019/TT-BTC (sửa đổi khoản Điều 1 Thông tư 06/2024/TT-BTC).

- Danh mục hàng hóa rủi ro được theo dõi đánh giá, sửa đổi, bổ sung theo tiêu chí quy định tại khoản 4 Điều 19 Thông tư 81/2019/TT-BTC (sửa đổi khoản 10 Điều 1 Thông tư 06/2024/TT-BTC), phù hợp với thực tế quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu và cập nhật, quản lý trên hệ thống thông tin quản lý rủi ro.

3. Cách thức phân loại mức độ rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan

Theo quy định tại Điều 18 Thông tư 81/2019/TT-BTC (sửa đổi khoản 9 Điều 1 Thông tư 06/2024/TT-BTC) thì cách thức phân loại mức độ rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan như sau:

- Mức độ rủi ro của người khai hải quan, doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho, bãi, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh được hệ thống tự động phân loại định kỳ, trên cơ sở xử lý dữ liệu, thông tin hải quan theo các yếu tố quy định tại Điều 15 Nghị định 08/2015/NĐ-CP, Điều 15 và Điều 17 Thông tư 81/2019/TT-BTC (sửa đổi khoản 7 Điều 1 Thông tư 06/2024/TT-BTC).

- Hệ thống tự động cập nhật đánh giá, phân loại mức độ rủi ro người khai hải quan trong trường hợp mức độ tuân thủ pháp luật của người khai hải quan và các yếu tố quy định tại Điều 15 Thông tư 81/2019/TT-BTC (sửa đổi khoản 7 Điều 1 Thông tư 06/2024/TT-BTC thay đổi.

Trường hợp hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan chưa tự động điều chỉnh và phân loại mức độ rủi ro, việc cập nhật kết quả phân loại mức độ rủi ro đối với người khai hải quan, doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho bãi, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh được thực hiện thủ công bởi công chức hải quan.

Võ Tấn Đại