Học sinh có bắt buộc phải mua bảo hiểm y tế theo trường học không?

Học sinh có bắt buộc phải mua bảo hiểm y tế theo trường học không? (Hình từ internet)

Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:

1. Học sinh có bắt buộc phải mua bảo hiểm y tế theo trường học không?

Theo khoản 3 Điều 4 Nghị định 146/2018/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 75/2023/NĐ-CP) quy định học sinh, sinh viên thuộc nhóm đối tượng được Ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng.

Theo đó, tại điểm a khoản 5 Điều 9 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định phương thức đóng bảo hiểm y tế đối với học sinh, sinh viên như sau:

Định kỳ 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng, học sinh, sinh viên hoặc cha, mẹ, người giám hộ của học sinh, sinh viên có trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế phần thuộc trách nhiệm đóng theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Nghị định 146/2018/NĐ-CP cho cơ quan bảo hiểm xã hội;

Như vậy, học sinh, sinh viên là đối tượng tham gia BHYT bắt buộc và được Ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng BHYT. 

Bên cạnh đó, tại Điều 5 Nghị định 146/2018/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 75/2023/NĐ-CP) quy định nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình:

- Người có tên trong cùng một hộ gia đình đăng ký thường trú, trừ những người thuộc đối tượng quy định tại các Điều 1, 2, 3, 4 và 6 Nghị định 146/2018/NĐ-CP.

- Những người có tên trong cùng một hộ gia đình đăng ký tạm trú, trừ đối tượng quy định tại các Điều 1, 2, 3, 4 và 6 Nghị định 146/2018/NĐ-CP và đối tượng đã tham gia bảo hiểm y tế theo quy định nêu trên.

- Các đối tượng sau đây được tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình:

+ Chức sắc, chức việc, nhà tu hành;

+ Người sinh sống trong cơ sở bảo trợ xã hội trừ đối tượng quy định tại các Điều 1, 2, 3, 4 và 6 Nghị định 146/2018/NĐ-CP mà không được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế.

Tại khoản 2 Điều 13 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) quy định về mức đóng và trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế, theo đó:

- Trong trường hợp một người mà đồng thời thuộc nhiều đối tượng để tham gia bảo hiểm y tế khác thì phải đóng bảo hiểm y tế theo đối tượng đầu tiên mà người đó đã được xác định theo thứ tự của những đối tượng quy định tại Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008.

- Trong trường hợp các đối tượng được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 mà đồng thời thuộc nhiều các đối tượng tham gia bảo hiểm y tế khác nhau thì phải đóng bảo hiểm y tế theo thứ tự như sau: do chính tổ chức bảo hiểm xã hội đóng, do chính ngân sách nhà nước đóng, do chính đối tượng và Ủy ban nhân dân cấp xã đóng.

Theo đó, một người mà đồng thời thuộc nhiều đối tượng để tham gia bảo hiểm y tế khác nhau thì họ sẽ thực hiện đóng bảo hiểm y tế theo đúng đối tượng đầu tiên mà người đó và được xác định theo thứ tự như sau: Nhóm do chính người lao động và người sử dụng lao động đóng, Nhóm do chính tổ chức bảo hiểm xã hội đóng, Nhóm do chính ngân sách nhà nước đóng, Nhóm được chính ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng, Nhóm mà tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình.

Do đó, những học sinh mà thuộc hộ nghèo; những học sinh thuộc người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại các vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn; các đối tượng là con của đối tượng là công an, bộ đội đang phục vụ tại ngũ,…thì sẽ không phải đóng tiền bảo hiểm y tế cho trường học.

Chính vì vậy, không phải mọi trường hợp là học sinh đều phải mua/tham gia bảo hiểm y tế theo trường học.

2. Mức đóng bảo hiểm y tế học sinh hiện nay là bao nhiêu?

Tại khoản 1 Điều 8 Nghị định 146/2018/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 75/2023/NĐ-CP) quy định về mức hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước cụ thể như sau:

(1) Hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế đối với người thuộc hộ gia đình cận nghèo đang cư trú trên địa bàn các huyện nghèo theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản khác của cơ quan có thẩm quyền;

(2) Hỗ trợ tối thiểu 70% mức đóng bảo hiểm y tế đối với đối tượng:

- Người thuộc hộ gia đình cận nghèo theo chuẩn hộ cận nghèo giai đoạn 2022-2025 quy định tại Nghị định 07/2021/NĐ-CP và các văn bản khác của cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế chuẩn hộ cận nghèo áp dụng cho từng giai đoạn.

-  Người thuộc hộ gia đình nghèo đa chiều không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 9 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP.

- Người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại địa bàn các xã khu vực II, khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2016-2020 mà các xã này không còn trong danh sách các xã khu vực II, khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

(3) Hỗ trợ tối thiểu 30% mức đóng bảo hiểm y tế đối với đối tượng:

- Học sinh, sinh viên.

- Người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình theo chuẩn hộ có mức sống trung bình giai đoạn 2022-2025 quy định tại Nghị định 07/2021/NĐ-CP và các văn bản khác của cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế chuẩn hộ có mức sống trung bình áp dụng cho từng giai đoạn.

Đồng thời, mức đóng bảo hiểm y tế hàng tháng của học sinh là 4,5% (tại điểm đ khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP).

Hiện nay, mức lương cơ sở là 1.800.000 đồng/tháng (được áp dụng theo Nghị định 24/2023/NĐ-CP)

Như vậy, hiện tại mức đóng bảo hiểm y tế của học sinh đang được áp dụng mức lương cơ sở là 4,5% của 1.800.000 đồng/tháng.

Do đó, mức đóng bảo hiểm y tế học sinh năm học 2023 - 2024 được tính khi đã được hỗ trợ 30% mức đóng như sau:

Số tiền bảo hiểm y tế phải đóng = 4,5% x 1.800.000 đồng x 12 tháng = 972.000 đồng/năm.

Trong đó:

- Số tiền được Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế là: 291.400 đồng/năm.

- Số tiền học sinh thực đóng bảo hiểm y tế là: 680.400 đồng/năm.