Bồi thường thiệt hại khi nhà nước trưng dụng đất từ ngày 01/01/2025 (Hình từ Internet)
Về vấn đề này, THƯ VIỆN PHÁP LUẬT giải đáp như sau:
Trưng dụng đất được hiểu là việc Nhà nước sử dụng có thời hạn tài sản của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư thông qua quyết định hành chính trong trường hợp cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 90 Luật Đất đai 2024, nhà nước trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trung dụng đất trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.
Như vậy, việc trưng dụng đất sẽ không làm cho người sử dụng đất mất đi quyền sử dụng đất mà khi hết thời gian trưng dụng và khi được nhà nước hoàn trả đất thì người sử dụng đất sẽ vẫn sẽ nhận lại được quyền sử dụng đất.
Về việc thực hiện bồi thường thiệt hại do trưng dụng đất sẽ được thực hiện như sau:
- Trường hợp đất trưng dụng mà bị hủy hoại sẽ được nhà nước bồi thường bằng tiền theo giá chuyển nhượng sử dụng đất trên thị trường vào thời điểm thanh toán cho người có quyền sử dụng phần đất trưng dụng bị hủy hoại.
- Trường hợp việc trưng dụng đất trực tiếp gây ra thiệt hại về thu nhập thì mức bồi thường được xác định căn cứ vào mức thiệt hại thu nhập thực tế tính từ ngày giao đất đến ngày hoàn trả đất trưng dụng.
Ngày hoàn trả đất trưng dụng sẽ được ghi trong quyết định hoàn trả đất trưng dụng. Tuy nhiên, mức thiệt hại thu nhập thực tế phải phù hợp với thu nhập do đất trưng dụng mang lại trong điều kiện bình thường trước thời điểm trung dụng đất.
- Trường hợp do việc trưng dụng đất mà gây ra thiệt hại trực tiếp về tài sản thì mức bồi thường thiệt hại sẽ được xác định theo giá chuyển nhượng tài sản trên thị trường tại thời điểm thanh toán.
- Việc xác định mức bồi thường thiệt hại do trưng dụng đất sẽ do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất trưng dụng thành lập Hội đồng để có thể xác định mực bồi thường dựa trên cơ sở văn bản kê khai của người sử dụng đất và hồ sơ địa chính.
Từ mức bồi thường thiệt hại do Hội đồng xác định sẽ là căn cứ để Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định mức bồi thường.
- Người có đất được nhà nước trưng dụng hoăc chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được nhà nước trung dụng sẽ được ngân sách nhà nước chi trả tiền bồi thường thiệt hại một lần và trực tiếp trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày hoàn trả đất.
(Khoản 7 Điều 90 Luật Đất đai 2024)
Cụ thể, quyết định trưng dụng đất phải được thể hiện bằng văn bản và có hiệu lực thi hành kể từ thời điểm ban hành.
Trong trường hợp khẩn cấp nếu không thể ra quyết định bằng văn bản thì người có thẩm quyền được quyết định trưng dụng đất bằng lời nói và có hiệu lực thi hành ngay.
Tuy nhiên, người có thẩm quyền quyết định trưng dụng phải viết giấy xác nhận việc quyết định trưng dụng đất tại thời điểm trưng dụng và trao cho người có đất trưng dụng.
Chậm nhất là 48 giờ kể từ thời điểm ra quyết định trưng dụng đất bằng lời nói, cơ quan của người đã ra quyết định trưng dụng bằng lời nói phải có trách nhiệm xác nhận bằng văn bản về việc trưng dụng đất và gửi cho người có đất trưng dụng.
Như vậy, có hai dạng hình thức của quyết định trưng thu đất là dạng văn bản sẽ có hiệu lực thi hành kể từ thời điểm ban hành, và bằng lời nói sẽ có hiệu lực thi hành ngay.
(Khoản 2 Điều 90 Luật Đất đai 2024)
Phạm Tường Vy