Ngày 24/6/2024, Quốc hội chính thức thông qua Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024, gồm 09 chương và 152 điều.
Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.
Theo đó, căn cứ Điều 94 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 quy định thì từ tiêu chuẩn trở thành Thẩm phán Tòa án nhân dân từ ngày 01/01/2025 bao gồm:
- Là công dân Việt Nam, trung thành với Tổ quốc và với Hiến pháp, có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần dũng cảm và kiên quyết bảo vệ công lý, liêm khiết và trung thực.
- Có độ tuổi từ đủ 28 tuổi trở lên.
- Có trình độ cử nhân luật trở lên.
- Đã được đào tạo nghiệp vụ xét xử.
- Có thời gian làm công tác pháp luật.
- Có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Hiện nay, tiêu chuẩn trở thành Thẩm phán Tòa án nhân dân được quy định tại Điều 67 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014 như sau:
- Là công dân Việt Nam, trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần dũng cảm và kiên quyết bảo vệ công lý, liêm khiết và trung thực.
- Có trình độ cử nhân luật trở lên.
- Đã được đào tạo nghiệp vụ xét xử.
- Có thời gian làm công tác thực tiễn pháp luật.
- Có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Như vậy, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 đã bổ sung thêm tiêu chuẩn về độ tuổi của Thẩm phán Tòa án nhân dân. Vì vậy từ năm 2025, cần phải có độ tuổi từ đủ 28 tuổi trở lên thì mới đủ tiêu chuẩn để trở thành Thẩm phán, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt.
Cũng theo Điều 95 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 thì điều kiện bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án nhân dân từ ngày 01/01/2025 được quy định như sau:
- Người có đủ tiêu chuẩn tại Điều 94 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 và có đủ các điều kiện sau đây thì có thể được tuyển chọn, bổ nhiệm làm Thẩm phán Tòa án nhân dân; nếu là sỹ quan quân đội tại ngũ thì có thể được tuyển chọn, bổ nhiệm làm Thẩm phán Tòa án nhân dân thuộc các Tòa án quân sự:
+ Có thời gian làm công tác pháp luật từ đủ 05 năm trở lên; có năng lực xét xử, giải quyết những vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án theo quy định của pháp luật;
+ Đã trúng tuyển kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán Tòa án nhân dân.
- Trong trường hợp đặc biệt, người có đủ tiêu chuẩn quy định tại các khoản 1, 3, 5 và 6 Điều 94 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 có thể được bổ nhiệm làm Thẩm phán Tòa án nhân dân; nếu là sỹ quan quân đội tại ngũ thì có thể được tuyển chọn, bổ nhiệm làm Thẩm phán Tòa án nhân dân thuộc các Tòa án quân sự khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Có thời gian làm công tác pháp luật từ đủ 10 năm trở lên, được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền điều động đến để đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, Tòa án quân sự khu vực;
+ Có thời gian làm công tác pháp luật từ đủ 15 năm trở lên, được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền điều động đến để đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án nhân dân sơ thẩm chuyên biệt, Tòa án quân sự quân khu và tương đương, Tòa án quân sự trung ương.
Như vậy, bên cạnh việc đáp ứng các tiêu chuẩn quy định tại Điều 94 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 thì từ năm 2025, để được bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án nhân dân cần đáp ứng những điều kiện sau:
- Có thời gian làm công tác pháp luật từ đủ 05 năm trở lên; có năng lực xét xử, giải quyết những vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án theo quy định của pháp luật;
- Đã trúng tuyển kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán Tòa án nhân dân.
Trong những trường hợp đặc biệt nêu trên thì người chưa có các tiêu chuẩn quy định tại khoản 2, khoản 4 Điều 94 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 vẫn có thể được bổ nhiệm làm Thẩm phán Tòa án nhân dân.