Ai được phép khởi tạo thông điệp dữ liệu trong giao dịch điện tử?

Chào anh, Ban biên tập xin giải đáp như sau:

1. Thông điệp điện tử là gì?

Theo quy định tại Khoản 12 Điều 4 Luật Giao dịch điện tử 2005 (hết hiệu lực từ ngày 30/06/2024) định nghĩa thông điệp dữ liệu là thông tin được tạo ra, được gửi đi, được nhận và được lưu trữ bằng phương tiện điện tử.

Theo đó, tại Khoản 10 Điều 4 Luật Giao dịch điện tử 2005 quy định phương tiện điện tử là phương tiện hoạt động dựa trên công nghệ điện, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, truyền dẫn không dây, quang học, điện từ hoặc công nghệ tương tự.

Tuy nhiên, theo Khoản 2 Điều 3 Luật Giao dịch điện tử 2023 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2024) quy định phương tiện điện tử là phần cứng, phần mềm, hệ thống thông tin hoặc phương tiện khác hoạt động dựa trên công nghệ thông tin, công nghệ điện, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, truyền dẫn không dây, quang học, điện từ hoặc công nghệ khác tương tự.

Như vậy, thông điệp dữ liệu là dùng phần cứng, phần mềm, hệ thống thông tin hoặc phương tiện khác hoạt động dựa trên công nghệ thông tin, công nghệ điện, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, truyền dẫn không dây, quang học, điện từ hoặc công nghệ khác tương tự để tạo ra thông tin điện tử đồng thời thông tin này được dùng để gửi đi, được nhận lại hoặc được lưu trữ ngay trên phương tiện điện tử.

2. Ai được phép khởi tạo thông điệp dữ liệu trong giao dịch điện tử?

Giao dịch điện tử là gì?

Theo Khoản 1 Điều 3 Luật Giao dịch điện tử 2023 thì giao dịch điện tử là giao dịch được thực hiện bằng phương tiện điện tử.

Theo đó, tại Điều 14 Luật Giao dịch điện tử 2023 quy định về người khởi tạo thông điệp dữ liệu trong giao dịch điện tử như sau:

- Người khởi tạo thông điệp dữ liệu là cơ quan, tổ chức, cá nhân tạo hoặc gửi một thông điệp dữ liệu trước khi thông điệp dữ liệu đó được lưu trữ nhưng không bao gồm người trung gian chuyển thông điệp dữ liệu.

- Trường hợp các bên tham gia giao dịch không có thỏa thuận khác thì việc xác định người khởi tạo một thông điệp dữ liệu được quy định như sau:

+ Thông điệp dữ liệu được xem là của người khởi tạo nếu được gửi bởi người khởi tạo thông điệp dữ liệu, người đại diện của người khởi tạo hoặc bởi một hệ thống thông tin được thiết lập để hoạt động tự động do người khởi tạo chỉ định;

+ Người nhận có thể coi thông điệp dữ liệu là của người khởi tạo nếu đã áp dụng các phương pháp xác minh được người khởi tạo chấp thuận và cho kết quả thông điệp dữ liệu đó là của người khởi tạo;

+ Kể từ thời điểm người nhận biết có lỗi kỹ thuật hoặc nhận được thông báo từ người khởi tạo rằng thông điệp dữ liệu được gửi do lỗi kỹ thuật và đã sử dụng các phương pháp xác minh lỗi được người khởi tạo chấp thuận thì không áp dụng quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 14 Luật Giao dịch điện tử 2023.

- Trường hợp một bên mắc lỗi nhập thông tin thông qua hệ thống thông tin tự động mà hệ thống thông tin tự động đó không cung cấp cho bên đó cơ hội sửa lỗi thì bên mắc lỗi nhập thông tin có quyền rút lại thông tin đã nhập nếu đáp ứng đủ các yêu cầu sau đây:

+ Người khởi tạo mắc lỗi nhập thông tin đã có thông báo về lỗi nhập thông tin của mình cho các bên liên quan ngay khi nhận ra lỗi;

+ Người khởi tạo mắc lỗi nhập thông tin chưa sử dụng hoặc nhận được bất kỳ lợi ích nào (nếu có) từ các bên.

- Quyền rút thông tin có lỗi quy định tại khoản 3 Điều 14 Luật Giao dịch điện tử 2023 không ảnh hưởng đến trách nhiệm giải quyết hậu quả phát sinh do lỗi trong giao dịch điện tử theo quy định khác của pháp luật có liên quan.

- Người khởi tạo phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông điệp dữ liệu do mình khởi tạo.

Theo đó, người khởi tạo thông điệp dữ liệu là cơ quan, tổ chức, cá nhân tạo hoặc gửi một thông điệp dữ liệu trước khi thông điệp dữ liệu đó được lưu trữ nhưng không bao gồm người trung gian chuyển thông điệp dữ liệu.

Người trung gian là cơ quan, tổ chức, cá nhân đại diện cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khác thực hiện việc gửi, nhận hoặc lưu trữ thông điệp dữ liệu hoặc cung cấp dịch vụ khác liên quan đến thông điệp dữ liệu đó. (Theo khoản 17 Điều 3 Luật Giao dịch điện tử 2023).

Như vậy, người trung gian chuyển thông điệp dữ liệu không được phép khởi tạo thông điệp dữ liệu.

Từ khóa: Thông điệp dữ liệu | Giao dịch điện tử | Phương tiện điện tử | Khởi tạo thông điệp dữ liệu | Luật Giao dịch điện tử 2005 | Luật Giao dịch điện tử 2023 |