Tiêu chuẩn quốc gia TCVNISO 10014:2008 Quản lý chất lượng – Hướng dẫn để thu lợi ích kinh tế và tài chính

• Số hiệu: TCVNISO10014:2008
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2008

Mức độ thành thạo	Mô tả
1	Không hoàn thiện, mức độ thực hiện 0 %, không có hành động trong thực tế hoặc chưa bắt đầu, không xảy ra tại tất cả các cấp độ. Không có bằng chứng của việc thực hiện. Không có bằng chứng về cách tiếp cận hệ thống, không có mục tiêu mang tính khả thi trong thực tế. Không có hoạt động đo lường, các kết quả đo lường nghèo nàn hoặc không đánh giá được. Không chú ý thích đáng đến các nhu cầu và khiếu nại của khách hàng. Có một số ý tưởng tốt nhưng không tiến triển mà mới chỉ dừng ở mức độ mong muốn.
2	Mức độ hoàn thiện thấp, thực tế đạt mức khoảng 25 %, hoạt động chỉ xảy ra ở một số khu vực trong thực tế. Có bằng chứng của việc thực hiện. Cách tiếp cận mang tính thụ động, đối phó, chủ yếu là sửa chữa, khắc phục các vấn đề xảy ra. Bằng chứng về cách tiếp cận thực hiện hành động khắc phục còn hạn chế. Thông tin hoặc sự hiểu biết về các yêu cầu cải tiến ở mức giới hạn, có đạt được một vài mục tiêu và kết quả tốt. Sự hài lòng của khách hàng được chú ý hợp lý tuy nhiên mới có tiến bộ nhỏ trong việc làm hài lòng các bên quan tâm khác. Có sự thừa nhận về cách tiếp cận theo quá trình, bằng chứng yếu về sự hữu ích trong thực tế. Có kết quả đánh giá và xem xét định kỳ trong một số hoạt động cải tiến và nâng cao.
3	Mức độ hoàn thiện trung bình, thực tế đạt mức khoảng 50 %, việc thực hiện khá phổ biến tuy nhiên không thấy có ở những khu vực chính. Có thể thấy rõ các bằng chứng của việc cải tiến. Có bằng chứng về cách tiếp cận dựa trên quá trình và mang tính chủ động nhiều hơn là thụ động. Có một số cải tiến hệ thống và thực hiện tốt hành động khắc phục cùng với việc xác định nguyên nhân gốc rễ. Sẵn có thông tin về mục tiêu và hoạt động để đạt mục tiêu, một vài xu hướng cải tiến tốt. Nhìn chung đã chú ý đến sự hài lòng của các bên quan tâm. Có bằng chứng về việc đạt được thành công ban đầu với một số hành động và xem xét đánh giá các chỉ tiêu. Có một số bằng chứng về cải tiến hoặc tiến bộ tuy nhiên chưa đầy đủ về mức độ và phạm vi.
4	Mức độ hoàn thiện khá cao, thực tế đạt mức khoảng 75 %, việc thực hiện phổ biến trừ một số ngoại lệ. Cách tiếp cận dựa trên quá trình tương tác được thiết lập tốt trong hệ thống. Quá trình cải tiến liên tục được thực hiện ở tổ chức và các nhà cung ứng chính. Có bằng chứng rõ ràng thể hiện xu hướng cải tiến liên tục và kết quả tích cực thu được. Đạt được sự hài lòng của phần lớn các bên quan tâm. Có bằng chứng về hành động khắc phục là đã chấm dứt được sự tái diễn, có bằng chứng rõ ràng về đánh giá rủi ro/hành động phòng ngừa. Xem xét thường xuyên và định kỳ với các cải tiến và tiến bộ rõ ràng, tuy nhiên một số vấn đề chưa được chú ý đầy đủ về mức độ và phạm vi. Có bằng chứng về việc cải tiến được duy trì liên tục trong khoảng thời gian dài, ít nhất là một năm.
5	Mức độ hoàn thiện cao, thực tế gần đạt hoặc đạt mức 100 %, việc thực hiện phổ biến trong toàn bộ tổ chức và hầu như không có ngoại lệ. Được xếp ở hạng tốt nhất, kết quả tốt khi so sánh đối chứng, quá trình cải tiến và thông tin được tích hợp mạnh mẽ (từ người sử dụng cuối trên thị trường và trong toàn chuỗi cung ứng). Tất cả các kết quả được xếp hạng tốt nhất và được chứng minh, duy trì hoạt động kinh doanh tốt, thỏa mãn được tất cả các bên liên quan. Là tổ chức biết học hỏi một cách sáng tạo, nhanh chóng và thành công. Sự thành công được thể hiện đầy đủ trên tất cả các lĩnh vực và khía cạnh. Là một mô hình tuyệt hảo. Hoạt động xem xét được thực hiện định kỳ tuy khó để có thể nhận ra các cải tiến quan trọng. Có bằng chứng về việc cải tiến được duy trì liên tục trong thời gian dài, ví dụ như ít nhất là ba năm.

Bảng A.2 – Bản câu hỏi tự đánh giá ban đầu

Nguyên tắc quản lý chất lượng

Mức độ hoàn thiện

Trung bình

1. Hướng vào khách hàng (xem 5.1)

a) Tổ chức có xác định các thị trường hoặc nhóm khách hàng thích hợp đem lại các lợi ích tài chính và kinh tế tốt nhất cho mình?

...

...

...

b) Tổ chức có thấu hiểu các nhu cầu và mong đợi của khách hàng và chuỗi cung ứng liên quan cũng như xác định các nguồn lực cần thiết để thỏa mãn các yêu cầu này?

c) Tổ chức có thiết lập hoạt động đo lường sự thỏa mãn của khách hàng? Nếu có sự gia tăng khiếu nại của khách hàng thì chúng có được giải quyết một cách công bằng và kịp thời?

2. Sự lãnh đạo (xem 5.2)

...

...

...

b) Lãnh đạo cao nhất có thiết lập và truyền đạt một cách hiệu lực các mục tiêu kinh tế và tài chính, cung cấp các nguồn lực cần thiết và phản hồi thông tin về việc thực hiện?

c) Lãnh đạo cao nhất có tạo lập và duy trì môi trường cần thiết để mọi người có thể tham gia đầy đủ trong việc đạt được các mục tiêu của tổ chức?

3. Sự tham gia của mọi người (xem 5.3)

...

...

...

a) Mọi người ở tất cả các các cấp có được thừa nhận là nguồn lực quan trọng nhất của tổ chức có ảnh hưởng lớn tới việc đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

b) Tổ chức có khuyến khích sự tham gia đầy đủ của mọi người trong việc tạo lập các cơ hội cải tiến năng lực, kiến thức và kinh nghiệm của họ cho lợi ích chung của tổ chức?

c) Mọi người có sẵn lòng cộng tác trong công việc với đồng nghiệp, khách hàng, nhà cung ứng và các bên liên quan khác?

...

...

...

4. Cách tiếp cận theo quá trình (xem 5.4)

a) Các hoạt động, sự kiểm soát, nguồn lực và các đầu ra có được quản lý theo một cung cách chuyên nghiệp tương xứng?

b) Khả năng của các hoạt động và quá trình chính có được thấu hiểu thông qua phân tích và đo lường nhằm đạt được các kết quả kinh tế và tài chính tốt hơn?

...

...

...

5. Cách tiếp cận theo hệ thống đối với quản lý (xem 5.5)

a) Các quá trình tương ứng có được xác định, thấu hiểu và quản lý một cách hiệu quả nhằm tạo ra một hệ thống cho phép thu được các lợi ích kinh tế và tài chính?

b) Khả năng về nguồn lực và quá trình và sự ràng buộc có được thấu hiểu và được tính đến trong sự tương tác giữa các quá trình?

...

...

...

c) Cách tiếp cận theo hệ thống có được dùng để đảm bảo sử dụng các quá trình cụ thể vì lợi ích của hệ thống?

6. Cải tiến liên tục (xem 5.6)

a) Lãnh đạo cao nhất có khuyến khích và hỗ trợ cải tiến liên tục nhằm đạt được các mục tiêu về lợi ích kinh tế và tài chính?

...

...

...

b) Tổ chức có các biện pháp theo dõi và đo lường hiệu quả thích hợp để xem xét đánh giá các lợi ích kinh tế và tài chính?

c) Lãnh đạo cao nhất có thừa nhận và công nhận các lợi ích kinh tế và tài chính đạt được?

7. Quyết định dựa trên sự kiện (xem 5.7)

...

...

...

b) Lãnh đạo cao nhất có đảm bảo việc truy cập thích hợp các dữ liệu, thông tin và công cụ để giúp thực hiện hiệu quả việc phân tích?

c) Lãnh đạo cao nhất có đảm bảo việc ra quyết định được dựa trên tối đa hóa lợi ích gia tăng đạt được, tránh việc cải tiến ở một khu vực này lại gây suy yếu cho một khu vực khác?

8. Quan hệ hợp tác cùng có lợi với người cung ứng

...

...

...

a) Có tồn tại các quá trình hiệu lực nhằm đánh giá, chọn lựa và theo dõi hoạt động của các nhà cung ứng và các bên trong chuỗi cung ứng để đảm bảo các lợi ích kinh tế và tài chính chung?

b) Lãnh đạo cao nhất có đảm bảo việc xây dựng các mối quan hệ hiệu quả với các bên đối tác và nhà cung ứng quan trọng trên cơ sở cân bằng giữa lợi ích ngắn hạn và dài hạn?

c) Tổ chức có khuyến khích việc chia sẻ các kế hoạch dự định và thông tin phản hồi với các nhà cung ứng/ đối tác trong chuỗi cung ứng nhằm thúc đẩy và đảm bảo cùng có lợi?

...

...

...

Bảng A.3 – Bản câu hỏi tự đánh giá toàn diện

Nguyên tắc quản lý

Mức độ hoàn thiện

Chú thích và ví dụ

1. Hướng vào khách hàng (xem 5.1)

Tổ chức có thể chứng tỏ:

...

...

...

a) tổ chức có xác định thị trường hoặc nhóm khách hàng thích hợp đem lại các lợi ích tài chính và kinh tế tốt nhất cho mình?

b) các nhu cầu, mong đợi và yêu cầu của khách hàng có được thấu hiểu một cách đầy đủ?

c) các nhu cầu, mong đợi và yêu cầu của chuỗi cung ứng liên quan được thấu hiểu một cách đầy đủ?

...

...

...

e) các mục tiêu được truyền đạt hiệu quả tới toàn bộ nhân viên có liên quan?

f) sử dụng phương pháp tiếp cận cân bằng và không thiên vị đối với tất cả khách hàng?

g) các khiếu nại và vấn đề liên quan đến khách hàng có được giải quyết công bằng và kịp thời?

...

...

...

h) các thông tin về sự thỏa mãn của khách hàng có được thu thập, đo lường và xem xét đánh giá?

i) sự thỏa mãn của khách hàng có được truyền đạt trong tổ chức?

j) có chuỗi cung ứng ổn định thích hợp để thỏa mãn khách hàng một cách lâu dài?

...

...

...

k) tổ chức có cung cấp các nguồn lực cần thiết và đáp ứng các yêu cầu của khách hàng?

l) nếu được yêu cầu, tổ chức có chấp nhận nhu cầu hợp tác phát triển chung?

m) thường xuyên xem xét các thay đổi nhu cầu của thị trường, kể cả bối cảnh cạnh tranh?

...

...

...

2. Sự lãnh đạo (xem 5.2)

Lãnh đạo của tổ chức có:

a) xem xét và đề ra các hướng chiến lược, chính sách và kế hoạch kinh doanh của tổ chức nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng để đảm bảo đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

...

...

...

b) xem xét và đề ra các định hướng chiến lược, chính sách và kế hoạch kinh doanh của tổ chức nhằm đáp ứng nhu cầu của nhân viên cho phép đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

c) xem xét và đề ra các định hướng chiến lược, chính sách và kế hoạch kinh doanh của tổ chức nhằm đáp ứng nhu cầu của nhà cung ứng cho phép đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

d) xem xét và đề ra các định hướng chiến lược, chính sách và kế hoạch kinh doanh của tổ chức nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội cho phép đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

...

...

...

e) trao đổi rõ về tầm nhìn, sứ mệnh, định hướng, chính sách, kế hoạch, hoạt động và các thông tin quan trọng khác liên quan tới sự bền vững của tổ chức trong tương lai?

f) đặt ra các mục tiêu thách thức nhưng khả thi và rõ ràng cho tất cả các nhóm và/hoặc cá nhân thực hiện công việc?

g) tạo lập và duy trì môi trường thích hợp để mọi nhân viên có thể tham gia đầy đủ trong việc đạt được các mục tiêu công việc?

...

...

...

i) tạo lập và duy trì môi trường thích hợp để mọi nhân viên có thể tham gia đầy đủ trong việc đạt được các mục tiêu về thỏa mãn các bên quan tâm khác?

k) thiết lập hình mẫu trong quan hệ với khách hàng về sự chia sẻ các giá trị, sự công bằng, công khai và hợp đạo lý?

l) thiết lập hình mẫu trong quan hệ xã hội về sự chia sẻ các giá trị, sự công bằng, công khai và hợp đạo lý?

...

...

...

m) chứng minh cam kết, tạo lập niềm tin và giảm thiểu sự lo ngại trong tổ chức?

n) cung cấp cho mọi người các nguồn lực cần thiết, đào tạo và cho phép sự tự do hành động trong khuôn khổ trách nhiệm và quyền hạn được giao?

o) động viên, khuyến khích và thừa nhận sự đóng góp của mọi người trong công việc?

...

...

...

p) thiết lập định hướng và mục đích thống nhất cho tổ chức thông qua việc trao đổi thông tin rõ ràng và chính xác giữa tất cả các cấp?

q) thúc đẩy và hỗ trợ sự hợp tác trong các nhóm công việc liên quan đến nhân viên, khách hàng, nhà cung ứng và các bên quan tâm khác?

r) khuyến khích và khen thưởng các đổi mới và sáng tạo trong tổ chức?

...

...

...

Mức hoàn thiện trung bình

3. Sự tham gia của mọi người (xem 5.3)

Có sự chứng tỏ rằng các nhân viên:

...

...

...

a) sử dụng tất cả năng lực của họ để giành được các lợi ích kinh tế và tài chính cho tổ chức?

b) đóng góp hiệu quả cho sự phát triển và đạt được các mục tiêu của tổ chức?

c) thừa nhận nhu cầu đổi mới và sáng tạo?

...

...

...

d) nhận thức được tầm quan trọng của vị trí công việc của họ?

e) nhận biết về các ràng buộc trong công việc, trao đổi cởi mở về các vấn đề xảy ra?

f) chấp nhận đứng ra nhận và chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề?

...

...

...

h) sẵn sàng chia sẻ các kiến thức và kinh nghiệm?

i) muốn tham gia và đóng góp cho hoạt động cải tiến?

j) sẵn lòng hợp tác công việc với các nhân viên khác, khách hàng, nhà cung ứng và các bên quan tâm có liên quan khác?

...

...

...

Mức hoàn thiện trung bình

4. Cách tiếp cận theo quá trình (xem 5.4)

Quá trình có được thực hiện hiệu quả thông qua:

...

...

...

a) xác định các hoạt động cần thiết nhằm đạt được các lợi ích mong đợi về kinh tế và tài chính trong bất kỳ một quá trình nào?

b) nhận biết và quản lý đầy đủ sự phụ thuộc và tương tác lẫn nhau của các hoạt động, nguồn lực, đầu vào và đầu ra của quá trình?

c) qui định rõ trách nhiệm và hệ thống báo cáo của nhân viên trong việc quản lý các hoạt động chính?

...

...

...

e) xác định các hoạt động chủ yếu và sự tương tác của chúng trong tổ chức?

f) tập trung vào các yếu tố liên quan (ví dụ như nhân viên, máy móc, phương pháp, nguyên vật liệu, môi trường) sẽ làm cải tiến các hoạt động/quá trình chính?

g) đánh giá/dự đoán trước rủi ro, ảnh hưởng và hậu quả của các quá trình/hoạt động đối với khách hàng, nhà cung ứng và các bên quan tâm khác?

...

...

...

Mức hoàn thiện trung bình

5. Cách tiến cận theo hệ thống đối với quản lý (xem 5.5)

Hệ thống có được thực hiện hiệu quả thông qua:

...

...

...

a) xác định các quá trình cần thiết để đạt được các lợi ích mong đợi về kinh tế và tài chính trong toàn bộ hệ thống của tổ chức?

b) xác định, thấu hiểu và quản lý sự tương tác giữa các quá trình liên quan trong toàn bộ hệ thống của tổ chức?

c) xác định, thấu hiểu và quản lý ảnh hưởng của toàn bộ các ràng buộc và khả năng về nguồn lực, có tính đến sự phụ thuộc giữa các quá trình?

...

...

...

e) sử dụng tốt nhất các quá trình cụ thể vì lợi ích của toàn hệ thống?

f) hiểu rõ vai trò và trách nhiệm cần thiết để đạt được thành công chung trong khi tránh được các rào cản từ các giao diện?

g) cải tiến liên tục toàn bộ hệ thống thông qua đánh giá và đo lường thích hợp, tránh trường hợp cải tiến trong lĩnh vực này nhưng lại gây suy giảm cho lĩnh vực khác?

...

...

...

h) sự hợp tác của tất cả các bên liên quan để cải tiến liên tục và gia tăng các lợi ích kinh tế và tài chính?

Mức hoàn thiện trung bình

6. Cải tiến liên tục (xem 5.6)

...

...

...

Cải tiến liên tục có đạt được thông qua việc:

a) có triết lý phát triển mở rộng và nhất quán giúp khuyến khích và hỗ trợ cải tiến liên tục các lợi ích kinh tế và tài chính của tổ chức?

b) cung cấp cho mọi người các phương pháp và công cụ đào tạo để giúp họ giành được các cải tiến cho sản phẩm và/hoặc quá trình?

...

...

...

d) có các đo lường hiệu quả thích hợp để theo dõi và đánh giá việc cải tiến liên tục các lợi ích kinh tế và tài chính?

e) chọn lựa và đánh giá các sáng kiến cải tiến thích hợp có thể áp dụng để đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

f) thừa nhận và hoan nghênh các cải tiến giúp đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

...

...

...

Mức hoàn thiện trung bình

7. Quyết định dựa trên sự kiện (xem 5.7)

Các quyết định có đạt được thông qua việc:

...

...

...

a) có sẵn các dữ liệu và thông tin cần thiết giúp cho việc đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính?

b) đảm bảo các dữ liệu và thông tin là chính xác và đáng tin cậy?

c) cung cấp sự truy cập tới các dữ liệu, thông tin và công cụ để cho phép thực hiện hiệu quả các phân tích quan trọng (ví dụ như xem xét kinh tế và tài chính, dự báo nhu cầu, hoạch định, phân tích quá trình và đo lường việc thực hiện)?

...

...

...

e) ra quyết định và thực hiện hành động dựa trên phân tích sự kiện thực tế, khi cần có thể kết hợp giữa kinh nghiệm và trực quan?

Mức hoàn thiện trung bình

8. Quan hệ hợp tác cùng có lợi với người cung ứng (xem 5.8)

...

...

...

Quan hệ hợp tác cùng có lợi với người cung ứng có đạt được thông qua:

a) quá trình hiệu lực để đánh giá, chọn lựa và theo dõi giám sát nhà cung ứng và các đối tác trong chuỗi cung ứng nhằm đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính chung?

b) trao đổi thông tin hiệu quả giữa các đối tác trong chuỗi cung ứng, thừa nhận sự phụ thuộc lẫn nhau giữa tổ chức, khách hàng và nhà cung ứng?

...

...

...

c) thiết lập các mối quan hệ trên cơ sở cân bằng giữa lợi ích ngắn hạn và dài hạn, khi cần thiết có thể thiết lập các hoạt động cải tiến và phát triển chung?

d) sự chia sẻ của tổ chức, khi thích hợp, về các thông tin và kế hoạch trong tương lai với nhà cung ứng và các đối tác trong chuỗi cung ứng phục vụ cho lợi ích chung?

e) thừa nhận các cải tiến và kết quả đạt được, đặc biệt khi chúng xuất phát từ nhà cung ứng hoặc đối tác trong chuỗi cung ứng?

...

...

...

g) tiếp nhận thường xuyên các thông tin phản hồi về hoạt động của tổ chức từ nhà cung ứng và các đối tác trong chuỗi cung ứng?

h) các hoạt động của tổ chức phối hợp cùng nhà cung ứng và các đối tác trong chuỗi cung ứng nhằm làm giảm chi phí và gia tăng lợi ích kinh tế và tài chính cho khách hàng và các bên quan tâm khác?

Mức hoàn thiện trung bình

...

...

...

Phụ lục B

(Tham khảo)

Mô tả tóm tắt các phương pháp và công cụ đề cập tại Điều 5

Mục tiêu chủ yếu của phụ lục này là đưa ra sự mô tả tóm tắt các phương pháp và công cụ được dùng phổ biến để thu được các lợi ích kinh tế và tài chính. Phụ lục không nhằm liệt kê hay đưa ra định nghĩa đầy đủ tất cả các phương pháp và công cụ. Có thể tìm kiếm thông tin từ tài liệu hoặc tìm trong các trang web.

Phương pháp và công cụ

Mô tả tóm tắt

Chi phí dựa trên hoạt động (ABC)

...

...

...

Quản lý dựa trên hoạt động (ABM)

Hệ thống quản lý sử dụng một hệ thống tính toán như là yếu tố quản lý nhằm phân bổ chi phí cho sản phẩm dựa trên nguồn lực sử dụng để sản xuất ra sản phẩm đó.

Hoạch định chất lượng sản phẩm vượt trội (APQP)

Phương pháp triển khai kế hoạch chất lượng sản phẩm để hỗ trợ sự phát triển của sản phẩm hoặc dịch vụ với mục tiêu chính là thỏa mãn khách hàng. Các giai đoạn bao gồm lập kế hoạch và xác định chương trình, thiết kế và phát triển sản phẩm, kiểm tra xác nhận, thiết kế quá trình và kiểm tra xác nhận việc triển khai, xác nhận giá trị sử dụng của sản phẩm và quá trình.

Đánh giá (assessment)

Hoạt động dựa trên xem xét việc thực hiện công việc nhằm nhận biết các cơ hội cải tiến và các khu vực có thế mạnh để triển khai trong tổ chức các hoạt động tiềm năng tốt nhất.

Đánh giá (audits)

Quá trình có hệ thống, độc lập và được lập thành văn bản để thu được các bằng chứng đánh giá (hồ sơ, sự kiện thực tế và các thông tin khác có thể kiểm tra xác nhận) và đánh giá chúng một cách khách quan để xác định mức độ thực hiện các chuẩn mực đánh giá (các chính sách, thủ tục hoặc yêu cầu). Đánh giá có thể bao gồm đánh giá hệ thống, đánh giá quá trình hoặc đánh giá sản phẩm (xem TCVN ISO 19011).

Ma trận quyền hạn

...

...

...

Thẻ điểm cân bằng (BSC)

Công cụ đo lường sử dụng bốn khía cạnh (tài chính, khách hàng, các quá trình kinh doanh nội bộ, học hỏi và tăng trưởng) của hoạt động trong quá khứ và tương lai nhằm cung cấp cơ sở cho đo lường và quản lý chiến lược. Còn có các thẻ điểm khác (ví dụ như thẻ sử dụng bốn khía cạnh từ kết quả mô hình kinh doanh tuyệt hảo). Sử dụng ở các dạng mức khác.

So sánh đối chứng

Phương pháp so sánh tương ứng các quá trình và đặc điểm về sản phẩm và dịch vụ của tổ chức với các quá trình và đặc điểm về sản phẩm và dịch vụ tương ứng của tổ chức hàng đầu được thừa nhận để nhận biết các cơ hội cải tiến.

Quản lý nút cổ chai

Phương pháp xác định các hoạt động gây đình trệ hoạt động, quá trình hoặc hệ thống khiến cho công suất hoạt động là nhỏ nhất từ đó kiểm soát tốc độ của cả hệ thống/tổ chức. Xem thêm “lý thuyết về sự ràng buộc”.

Não công

Hoạt động được thiết kế nhằm khuyến khích sự cởi mở, tự do tư duy và sáng tạo ý tưởng được thực hiện theo nhóm. Phương pháp này thường được sử dụng để trợ giúp việc hoạch định và giải quyết các vấn đề.

Bảng tin

...

...

...

Hoạch định kinh doanh liên tục

Lập kế hoạch để không làm gián đoạn hoạt động kinh doanh và bảo vệ các quá trình kinh doanh then chốt khỏi ảnh hưởng của các thảm họa (tự nhiên hoặc do con người gây ra) và cho phép tiếp tục kịp thời các hoạt động kinh doanh.

Mô hình kinh doanh tuyệt hảo

Tham khảo Giải thưởng chất lượng quốc gia Malcolm Baldrige (MBNQA).

Trung tâm dịch vụ

Nơi các đại diện dịch vụ khách hàng (các điện thoại viên) thực hiện và nhận các cuộc gọi theo các mục tiêu của tổ chức.

Nghiên cứu năng lực

Nghiên cứu được tiến hành để xác định việc đo lường thống kê các biến đổi tính chất quá trình qua các đặc tính (C_p, C_pk, P_pc).

Hoạch định đánh giá và tăng cường năng lực

...

...

...

Ma trận năng lực

Ma trận bao gồm một hoặc nhiều hạng mục sau: Nhiệm vụ công việc/năng lực tối đa hoặc tối thiểu cần có/năng lực có thể chấp nhận được/các mức năng lực đã được xác định.

Hoạch định đối phó sự kiện bất thường

Lập kế hoạch các hành động để quản lý các sự kiện hoặc tình huống bất ngờ.

Kiểm soát sự không phù hợp

Quá trình quản lý việc không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu/luật/tiêu chuẩn/qui tắc.

Hành động khắc phục

Quá trình loại bỏ các nguyên nhân gốc rễ của sự không phù hợp, sai lỗi hoặc tình trạng không mong muốn khác nhằm ngăn chặn sự tái diễn.

Tránh chi phí vô ích

...

...

...

Phân tích lợi ích – chi phí

Công cụ sử dụng để phân tích và so sánh chi phí tính bằng tiền của việc thực hiện một cải tiến và giá trị tính bằng tiền của các lợi ích thu được nhờ cải tiến đó.

Phương pháp chiều hướng quyết định (CPM)

Phương pháp quản lý dự án định hướng hoạt động sử dụng biểu đồ mũi tên để thực hiện chi phí và thời gian cần thiết để hoàn thành dự án. Chỉ sử dụng một ước lượng thời gian: thời gian chuẩn.

Nhóm khách hàng trọng điểm

Hoạt động chọn lựa lấy ra các nhóm mẫu từ tổng thể, sử dụng thảo luận mở, lấy ý kiến thành viên nhóm về các lĩnh vực hoặc chủ đề cụ thể. Thường sử dụng phương pháp này trong nghiên cứu thị trường.

Quản lý quan hệ với khách hàng (CRM)

Quá trình kiểm soát hiểu biết của tổ chức về yêu cầu và mong đợi của khách hàng cũng như sử dụng thông tin để đạt được sự thỏa mãn của khách hàng, giữ và duy trì được sự trung thành của họ.

Khảo sát sự hài lòng của khách hàng và phân tích thông tin phản hồi

...

...

...

Đồng hồ đo/Đèn tín hiệu cảnh báo

Công cụ được sử dụng để thể hiện bằng hình tượng và màu sắc cho các đo lường việc thực hiện các công việc chủ yếu. Ý nghĩa điển hình của màu xanh lá cây: mọi việc đều tốt, không cần đưa ra các hành động; màu hổ phách: cảnh báo và có thể cần đưa ra hành động; màu đỏ: cần đưa ra hành động. Công cụ này thường được sử dụng kết hợp cùng với thẻ cân bằng điểm nhằm cải tiến hiệu quả các cuộc họp.

Thiết kế các thực nghiệm (DOE)

Phương pháp thống kê để nghiên cứu, phân tích và hiểu rõ sự biến đổi của dữ liệu và quá trình nhằm cho phép cải tiến và phát triển nhanh hơn (xem TCVN 7781)

Giá trị kinh tế gia tăng (EVA)

Số đo hiệu quả tài chính được sử dụng để đánh giá lợi nhuận thực của tổ chức. Sự tập trung chủ yếu là nhằm xem xét trị giá tài chính của các cổ đông.

EVA = (Lợi nhuận sau thế) – (tổng vốn sử dụng x chi phí sử dụng vốn)

Trao đổi dữ liệu điện tử (EDI)

Quá trình trao đổi các mẫu biểu văn bản đã được tiêu chuẩn hóa giữa các hệ thống máy tính của các công ty khác nhau (hoặc giữa khách hàng và người cung ứng) cho mục đích kinh doanh. Trao đổi dữ liệu điện tử là một phần của thương mại điện tử, nhờ đó khách hàng có thể đặt hàng trực tiếp với nhà cung ứng và nhà cung ứng cung cấp lại sự xác nhận (bao gồm cả giá và thời hạn) thông qua các phương tiện điện tử.

...

...

...

Phương pháp tiếp nhận các thông tin phản hồi từ các nhân viên trong tổ chức về sự hài lòng của họ.

Hoạch định nguồn lực tổ chức (ERP)

Chương trình phần mềm tích hợp tất cả các chức năng và phòng ban của tổ chức trong một hệ thống máy tính, hệ thống này có thể phục vụ được tất cả các nhu cầu cụ thể của các chức năng và phòng ban khác nhau.

Phân tích sai lỗi và ảnh hưởng (FMEA)

Phương pháp dự tính trước các rủi ro và đưa ra các hành động phòng ngừa nhằm làm giảm thiểu rủi ro.

Công đoạn đầu tiên

Quá trình liên quan đến việc sản xuất (các) sản phẩm (hoặc các lô sản phẩm) đầu tiên trong quá trình vận hành sản xuất.

Lưu đồ và bản đồ quá trình

Biểu diễn bằng đồ thị các bước chính của quá trình, việc tạo sản phẩm hay dịch vụ.

...

...

...

Bộ phận chức năng chịu trách nhiệm hỗ trợ hoặc trợ giúp kỹ thuật.

Trao đổi thông tin qua mạng nội bộ và mạng internet

Hệ thống sử dụng để tiến hành việc trao đổi thông tin điện tử, thư điện tử, mạng toàn cầu, v.v…

Thiết kế công việc

Thiết kế công việc nhằm tăng cường hiệu quả thực hiện của nhân viên (ví dụ: mở rộng công việc nhằm tăng cường việc sử dụng các kỹ năng của nhân viên), gia tăng sự đa dạng của công việc và tạo cho các cá nhân cơ hội tự chủ lớn hơn.

Quản lý tri thức

Hoạt động chuyển đổi dữ liệu thành thông tin thông qua việc tạo lập, mở rộng, lưu giữ, khôi phục và phổ biến nguồn vốn tri thức.

Sản xuất tinh gọn

Công cụ tập trung vào việc giảm thiểu thời gian và sự lãng phí nhằm cải tiến hoạt động. Đây là phương pháp tư duy động, định hướng bởi tri thức và tập trung vào khách hàng của toàn thể nhân viên để xác định và đạt được các mục tiêu tài chính trong việc liên tục giảm thiểu các lãng phí.

...

...

...

Theo dõi phí tổn trong suốt khoảng thời gian từ khi tạo sản phẩm cho tới khi kết thúc việc sử dụng theo dự kiến và phá hủy sản phẩm. (xem IEC 60300-3-3.)

Quản lý theo mục tiêu

Phương pháp tập trung chủ yếu vào các cơ hội cải tiến thông qua sự tham gia đo lường được của nhân viên nhằm đảm bảo đáp ứng hiệu lực các kế hoạch kinh doanh. Quản lý việc thiết lập các mục tiêu hàng đầu là: cụ thể, đo lường được, thích hợp, thực tế và kịp thời (SMART). Các mục tiêu này là thác mục tiêu và được xây dựng trong toàn bộ các cấp của tổ chức. Các xem xét việc thực hiện mục tiêu được tiến hành thường xuyên để đảm bảo tiến độ, hoàn thiện và các sửa đổi cần thiết cho các hành động/mục tiêu và đồng thời đưa ra các mục tiêu mới cho thay đổi. Một số tổ chức kết nối việc thực hiện mục tiêu với hoạt động khen thưởng.

Xem xét của lãnh đạo

Hoạt động định kỳ của lãnh đạo cao nhất để quyết định hành động thích hợp thông qua việc đánh giá tình trạng, tính thích hợp, hiệu quả và hiệu lực của tổ chức và các hệ thống quản lý của tổ chức. (Xem thư mục tài liệu tham khảo một số tiêu chuẩn về hệ thống quản lý ISO)

Khảo sát và nghiên cứu thị trường

Phương pháp thu nhận thông tin phản hồi từ khách hàng của tổ chức về mức độ hài lòng đối với sản phẩm.

Hoạch định yêu cầu về nguyên vật liệu (MRP)

Phương pháp trợ giúp công ty trong việc hoạch định chi tiết hoạt động sản xuất.

...

...

...

Phương pháp dựa trên sự tin tưởng vào các chuyên gia, cố vấn hoặc giảng viên, đặc biệt phổ biến trong môi trường nghề nghiệp.

Bản tin

Xuất bản phẩm định kỳ gồm tin tức và các thông báo theo chủ đề. Bản tin có thể được phát hành qua thư điện tử hay mạng nội bộ.

Đào tạo tại chỗ (OJT)

Việc đào tạo thường được thực hiện ngay tại nơi làm việc. Thông thường, đào tạo tại chỗ được thực hiện theo cách một kèm một hoặc từng nhóm nhỏ.

Quản lý thông tin mở (OBM)

Hoạt động quản lý “công khai” các thông tin về tài chính của tổ chức cho nhân viên. Tổ chức cũng có thể cung cấp các chỉ dẫn giải thích cho thông tin. Mục đích là giúp nhân viên hiểu rõ hơn về vai trò và ảnh hưởng của mình đối với tổ chức.

Phát triển tổ chức (OD)

Hoạt động chiến lược nhằm tăng cường hiệu lực tổ chức thông qua việc củng cố và phát triển các quá trình, cấu trúc và chiến lược của tổ chức.

...

...

...

Quá trình thống kê nhằm thiết lập một biểu đồ đường kẻ cấu tạo từ mức tần suất cao hơn đến mức thấp hơn. Biểu đồ PARETO so sánh tầm quan trọng giữa các yếu tố khác nhau trong một vấn đề và giúp xác định các hành động ưu tiên.

Phân tích thời gian thu hồi vốn (PP)

Xem xét lượng thời gian cần thiết để thu hồi vốn đầu tư ban đầu của một dự án.

Đánh giá hoạt động

Công cụ được sử dụng để đo lường tiến bộ của nhân viên dựa trên các tiêu chuẩn hoạt động. Hoạt động này cũng cung cấp các thông tin phản hồi.

Biểu đồ tròn

Biểu đồ hình tròn (giống như hình chiếc bánh) được chia bởi các tia bán kính nhằm mô tả tỷ lệ của các biến số.

Phương pháp PDCA

Tham khảo điều 4 và điều 5

...

...

...

Phương pháp xác định chi phí thành ba loại giúp tập trung và xem xét tiến trình cải tiến; đặc biệt quan trọng đối với các lợi ích kinh tế và tài chính.

Hành động phòng ngừa

Quá trình đưa ra các hành động để loại bỏ (các) nguyên nhân gốc rễ của sự không phù hợp tiềm ẩn, sai lỗi hoặc các tình trạng không mong muốn khác nhằm ngăn ngừa việc xảy ra. Đây là hành động được thực hiện trước khi sự việc xảy ra.

Quá trình phê duyệt yếu tố sản xuất (PPAP)

Quá trình phê duyệt các yếu tố được yêu cầu đối với nhà cung ứng tới nhà sản xuất cũng như xếp loại nhà cung ứng.

Phát triển nghề nghiệp

Đây là một công cụ về nhân sự. Kế hoạch được thiết lập giữa nhân viên và người giám sát hoặc chuyên gia cố vấn giúp phối hợp các nhu cầu và mục tiêu của nhân viên với các nhu cầu của tổ chức.

Triển khai chức năng chất lượng (QFD)

Phương pháp gắn kết việc thiết kế sản phẩm và dịch vụ với nhu cầu của khách hàng.

...

...

...

Quá trình xử lý và phản hồi các khiếu nại và ý kiến của khách hàng đồng thời bảo vệ được thị phần (xem TCVN ISO 10002)

Ma trận trách nhiệm

Ma trận hoặc biểu đồ chỉ ra các hoạt động chính và mô tả chi tiết trách nhiệm của mỗi bên tham gia. Với công cụ này, tất cả những người liên quan có thể thấy rõ ai là người cần liên hệ cho mỗi hoạt động.

Phân tích thu hồi vốn đầu tư (ROI)

Hoạt động đánh giá tiềm năng đầu tư bằng cách so sánh mức độ/thời gian của lợi nhuận mong đợi với chi phí đầu tư:

[(lợi nhuận – chi phí)/chi phí] x 100%.

Phân tích rủi ro

Công cụ được sử dụng để xác định và kiểm soát rủi ro phát sinh trong bất kỳ lĩnh công việc, hoạt động, quá trình hoặc hệ thống của tổ chức. Tốt nhất việc phân tích rủi ro phải được tổ chức thực hiện như một hoạt động mang tính chất tiên phong dù các sự kiện rủi ro không mong muốn có thể phá hỏng việc phân tích.

Tự đánh giá

...

...

...

Tham khảo Phụ lục A về công cụ tự đánh giá cụ thể nhằm xác định và ưu tiên thực hiện để đạt được các lợi ích kinh tế và tài chính.

Thỏa thuận dịch vụ

Thỏa thuận giữa nhà cung cấp và khách hàng về dịch vụ hậu mãi cung cấp cho khách hàng với mức độ và thời gian xác định.

Kiểm soát quá trình bằng phương pháp thống kê (SPC)

Việc sử dụng các kỹ thuật thống kê và/hoặc thuật toán kiểm soát thống kê để đạt được một hoặc nhiều mục tiêu dưới đây:

- tăng cường hiểu biết về quá trình;

- hướng việc thực hiện các quá trình theo cách thức mong muốn;

- giảm sự biến thiên của các thông số của sản phẩm cuối, hoặc nói cách khác là cải tiến việc thực hiện quá trình.

(Xem TCVN 7781 và ISO 11462-1)

...

...

...

Tầm nhìn, sứ mệnh, mục đích và vị trí trên thị trường. Thường sử dụng phân tích SWOT (Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức). Phương pháp hoạch định chiến lược mới nhất được thể hiện như là “cộng đồng mở”, trong đó tổ chức liên tục cập nhật các tư duy chiến lược của mình.

Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức (SWOT)

Quá trình xác định các điểm mạnh, điểm yếu của tổ chức cũng như các cơ hội và thách thức bên ngoài (thường được mô tả bằng đồ thị)

Hoạch định nhân sự kế thừa

Hoạch định, đào tạo và bồi dưỡng các nhân sự kế thừa tiềm năng nhằm thay thế các nhân sự đang nắm giữ các vị trí công việc hiện tại của tổ chức.

Chương trình sáng kiến

Chương trình khuyến khích các đề xuất, sáng kiến cá nhân của nhân viên nhằm cải tiến công việc hoặc môi trường làm việc.

Đánh giá hoạt động của nhà cung ứng

Công cụ được sử dụng để đánh giá, đo lường mức độ thực hiện công việc của các nhà cung ứng sản phẩm cho tổ chức so với mong muốn đặt ra.

...

...

...

Danh sách xếp loại nhà cung ứng hàng hóa và dịch vụ theo thứ tự ưu tiên, khả năng đáp ứng nhanh, giá trị gia tăng hay các tiêu chí lựa chọn khác.

Quản lý dựa trên cung ứng

Quá trình theo dõi và đánh giá nguyên liệu và hoạt động cũng như chất lượng nhà cung ứng có liên quan qua việc giảm thiểu lãng phí, loại trừ các vấn đề về chất lượng và hợp lý hóa quá trình sản xuất.

Xây dựng nhóm làm việc

Hoạt động chọn lựa, khuyến khích nhóm các cá nhân cùng làm việc để hoàn thành các mục đích và mục tiêu hoạt động cụ thể.

Lý thuyết sự ràng buộc (TOC)

Các công cụ và kỹ thuật nhằm xác định và giảm thiểu sự ngừng trệ trong quá trình. Lý thuyết này đưa ra hướng dẫn về việc tại sao xảy ra các ràng buộc hệ thống và cách thức giải quyết chúng.

Phân tích xu hướng

Phân tích dữ liệu nhằm xác định xu hướng hoặc chiều hướng theo thời gian

...

...

...

Thể hiện dữ liệu theo thời gian bằng biểu đồ trực quan nhằm xác định xu hướng hoặc chiều hướng.

Quản lý giá trị

Việc áp dụng có hệ thống các kỹ thuật đã được thừa nhận để xác định chức năng của sản phẩm hoặc dịch vụ, thiết lập giá trị của các chức năng này, và cung cấp các chức năng cần thiết để đáp ứng công năng yêu cầu với mức chi phí chung thấp nhất.

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN ISO 9001, Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu 

[2] TCVN ISO 9004, Hệ thống quản lý chất lượng – Hướng dẫn cải tiến   

[3] TCVN ISO 10002, Hệ thống quản lý chất lượng – Sự thỏa mãn của khách hàng – Hướng dẫn về xử lý khiếu nại trong các tổ chức

[4] TCVN ISO 10007, Hệ thống quản lý chất lượng – Hướng dẫn quản lý cấu hình

...

...

...

[6] TCVN 7781 (ISO/TR 10017), Hướng dẫn kỹ thuật thống kê cho việc áp dụng TCVN ISO 9001:2000 (ISO 9001:2000)

[7] ISO 11462-1, Guidelines for implementation of statistical process control (SPC) – Part 1: Elements of SPC (Hướng dẫn áp dụng việc kiểm soát quá trình thống kê SPC – Phần 1: Các yếu tố của SPC)

[8] TCVN ISO 14001 Hệ thống quản lý môi trường – Qui định và hướng dẫn sử dụng

[9] TCVN ISO 19011 Hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý chất lượng và/hoặc hệ thống quản lý môi trường

[10] ISO/IEC 17799, Information technology – Sercurity techniques – Code of practice for information security managerment (Công nghệ thông tin – Kỹ thuật an ninh – Mã thực hành cho quản lý an ninh thông tin)

[11] ISO/IEC Guide 73, Risk management – Vocabulary – Guidelines for use in standards (Quản lý rủi ro – Từ vựng – Hướng dẫn sử dụng trong các tiêu chuẩn)

[12] ISO/IEC 15288, System engineering – Systems life cycle processes (Kỹ thuật hệ thống – Quá trình vòng đời hệ thống)

[13] IEC 60300-3-3, Dependability management – Part 3-3: Application guide – Life cycle costing (Quản lý khả năng phát triển bền vững – Phần 3-3: Hướng dẫn áp dụng – Chi phí vòng đời)

[14] EN 12973, Value management (Quản lý giá trị)

...

...

...

[16] ISO/TC176/SC2, Quality management principles brochure (Tài liệu giới thiệu các nguyên tắc quản lý chất lượng)

MỤC LỤC

Lời nói đầu

Lời giới thiệu

1 Phạm vi áp dụng

2 Tài liệu viện dẫn

3 Thuật ngữ và định nghĩa

4 Cấu trúc của tiêu chuẩn

...

...

...

5.1 Hướng vào khách hàng

5.2 Sự lãnh đạo

5.3 Sự tham gia của mọi người

5.4 Cách tiếp cận theo quá trình

5.5 Cách tiếp cận theo hệ thống đối với quản lý

5.6 Cải tiến liên tục

5.7 Quyết định dựa trên sự kiện

5.8 Quan hệ hợp tác cùng có lợi với người cung ứng

Phụ lục A (tham khảo) Tự đánh giá việc áp dụng các nguyên tắc quản lý chất lượng

...

...

...

Thư mục tài liệu tham khảo