Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 10751:2015 về Thuốc bảo quản gỗ - Phương pháp thử tại hiện trường có lớp phủ

• Số hiệu: TCVN10751:2015
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2015

- Nhúng	Thời gian	3 min
- Tẩm chân không kép	Chân không ban đầu 70 kPa	3 min
	Áp suất khí quyển	3 min
	Chân không kết thúc 35 kPa	20 min

Sau xử lý, cân các thanh mộng ghép chữ L, tính lượng thuốc thấm của mỗi thanh và chọn các mẫu để phơi ngoài trời theo điều 8.3. Ổn định mẫu ghép mộng chữ L theo điều 8.4.1, trong ít nhất 14 ngày. Chuẩn bị mẫu ghép mộng chữ L để thử nghiệm điều 8.4.2 và 8.4.5.

CHÚ THÍCH: Ngoài ra, thuốc bảo quản tham khảo chuẩn có thể được xử lý bằng các quá trình khác, chẳng hạn cùng một quy trình tẩm như của thuốc bảo quản thử nghiệm. Đối với một số thuốc bảo quản thử nghiệm, các thuốc tham khảo thay thế đôi khi lại phù hợp hơn (xem Phụ lục B).

10. Mẫu ghép mộng chữ L đối chứng không tẩm

Tại mỗi địa điểm thử nghiệm, phải đặt thêm một chuỗi ít nhất 20 mẫu đối chứng không tẩm ghép mộng chữ L (10 L1 và 10 L2) bằng gỗ thông mã vĩ. Các mẫu đối chứng phải được chuẩn bị, lưu giữ, sơn phủ và thao tác tương tự các mẫu thử nghiệm trước khi đặt lên giá.

CHÚ THÍCH: Mục tiêu của việc sử dụng mẫu không tẩm là để so sánh mức độ mục của gỗ không tẩm với gỗ tẩm thuốc bảo quản thử nghiệm và thuốc bảo quản tham khảo chuẩn. Mức độ mục ở mẫu đối chứng là cơ sở đánh giá mức độ phá hại ở mỗi địa điểm thử nghiệm.

11. Địa điểm thử nghiệm

11.1. Số lượng địa điểm

Chỉ cần một địa điểm thử nghiệm. Tuy nhiên có thể tốt hơn nếu chọn hơn một địa điểm với các điều kiện khác nhau một cách rõ ràng về khí hậu và mối nguy hại do vi sinh vật gây ra.

11.2. Đặt mẫu ghép mộng chữ L ở địa điểm thử nghiệm

...

...

...

12. Kiểm tra mẫu

12.1. Mẫu kiểm tra không phá hủy mẫu

Mẫu phải được kiểm tra ít nhất mỗi năm một lần, tốt hơn là 6 tháng một lần.

Kiểm tra ngoại quan trên tất cả các bề mặt bên ngoài và ghi lại. Việc kiểm tra không bao gồm thăm dò hoặc sử dụng các biện pháp trợ giúp khác có thể làm hỏng lớp sơn. Các mẫu ghép mộng sau đó được tách ra để kiểm tra bề mặt bên trong mộng ghép và ghi lại. Có thể sử dụng các biện pháp thăm dò nhẹ nhàng nếu cần thiết. Cho điểm cho mỗi mẫu ghép mộng chữ L theo thang điểm trong bảng 1.

CHÚ THÍCH: Hiện trạng của lớp sơn cũng cần được ghi lại.

Mẫu ghép mộng chữ L sau đó được ghép trở lại và đặt lại vị trí cũ trên giá.

12.2. Mẫu kiểm tra có phá hủy mẫu

Mẫu kiểm tra có phá hủy mẫu được lấy ra khỏi giá phơi mẫu theo từng bộ sau giai đoạn 3 năm và 5 năm hoặc khi điểm số quy ước trung bình V^n của các mẫu đối chứng không tẩm trong lô kiểm tra ngoại quan không phá mẫu (L1) đạt từ 2 điểm trở lên.

Các mẫu ghép mộng chữ L dùng cho kiểm tra có phá hủy mẫu phải được kiểm tra ngay khi lấy ra khỏi giá phơi. Đầu tiên phải kiểm tra và cho điểm mẫu giống như cách thức thực hiện với mẫu kiểm tra ngoại quan không phá mẫu. Sau đó mỗi thanh gỗ có mộng dương phải được cắt như hình 3 với cưa như mô tả trong điều 6.1. Kiểm tra các bề mặt sau khi cưa và cho điểm theo thang điểm trong bảng 1.

...

...

...

Điểm số

Phân loại

Đặc điểm

0

Không bị phá hại

Không có bằng chứng bị phá hại

1

Bị phá hại nhẹ

Biến màu nhẹ, thường có vệt tối, không có dấu hiệu rõ ràng cho thấy gỗ bị mềm hoặc suy yếu.

...

...

...

Bị phá hại trung bình

Biến màu rõ ở các mảng và vệt rời rạc. Có các vùng mục nhỏ (mềm, yếu). Phần có dấu hiệu hư hại điển hình không quá 25% diện tích.

3

Bị phá hại nghiêm trọng

Gỗ bị mềm và yếu mạnh, những mảng mục rộng. Phần có dấu hiệu hư hại điển hình trên 25% diện tích

4

Hỏng hoàn toàn

Mục rất nhiều và nghiêm trọng. Phần mộng dương dễ dàng bị gãy vỡ.

CHÚ THÍCH: Quan sát trên các mẫu không phá hủy cho thấy tỷ lệ hư hại thấp hơn so với trường hợp mẫu được cưa ra.

...

...

...

13.1. Khái quát

Hiệu lực của thuốc bảo quản được đánh giá dựa trên cơ sở so sánh với thuốc bảo quản tham khảo chuẩn, dựa vào mức độ bị mục ở các mẫu kiểm tra ngoại quan không phá mẫu và có thể ở các mẫu kiểm tra có phá mẫu, sau mỗi lần kiểm tra.

13.2. Tiến hành

Đánh giá mức độ bị hư hại của mẫu ghép mộng chữ L theo thang điểm ở bảng 1. Phải quan sát bề mặt bên ngoài và trên các bề mặt bên trong khớp nối khi tháo khớp (xem điều 12.1). Trong trường hợp kiểm tra có phá mẫu, phải quan sát thêm trên các bề mặt sau khi cưa mẫu (12.2). Tính điểm trung bình V^n khi kiểm tra ngoại quan không phá mẫu cho mỗi tập hợp mẫu sau mỗi lần đánh giá. Tính cả điểm số trung bình khi kiểm tra có phá mẫu cho mỗi tập hợp mẫu, bằng cách tính riêng điểm trung bình cho các bề mặt ngoài và bên trong mối ghép mộng (V^e), sau đó cưa để tính điểm cho tình trạng bên trong (V^i). Các thông số này có thể được sử dụng làm giá trị tạm thời để so sánh diễn biến thử nghiệm cho đến khi tất cả các mẫu đều bị hỏng.

Khi tất cả các mẫu trong bộ kiểm tra ngoại quan không phá mẫu đều đã hỏng (4 điểm), tính tuổi thọ trung bình (theo năm) của các mẫu ghép mộng chữ L trong bộ mẫu kèm theo độ lệch tiêu chuẩn.

14. Thời gian thử nghiệm

Thử nghiệm được thực hiện ít nhất 5 năm hoặc cho đến khi điểm số trung bình V^n của các mẫu đối chứng không tẩm dùng để kiểm tra ngoại quan không phá mẫu (L1) đạt 2 điểm trở lên.

CHÚ THÍCH: Thử nghiệm nên được tiếp tục đến khi tất cả các mẫu kiểm tra ngoại quan không phá mẫu đều bị hỏng - đạt 4 điểm.

15. Tính hợp lệ của thử nghiệm

...

...

...

Kích thước tính bằng milimét

Hai thanh mộng phải tạo thành mối ghép chắc nhưng không quá chặt

Hình 1. Mẫu ghép mộng chữ L

Kích thước tính bằng milimét

Hình 2. Mẫu ghép mộng khi phơi trên giá

Kích thước tính bằng milimét

...

...

...

16. Báo cáo thử nghiệm

Báo cáo thử nghiệm phải bao gồm:

a. Số hiệu của tiêu chuẩn thử nghiệm;

b. Tên riêng, tên duy nhất hoặc mã số của loại thuốc được thử nghiệm, kèm theo hướng dẫn về việc các thành phần đã được tuyên bố rõ ràng hay chưa;

c. Dung môi và chất pha loãng được sử dụng;

d. Loài gỗ và khối lượng thể tích của gỗ;

e. Số lượng mẫu lặp dùng cho kiểm tra có phá hủy mẫu và không phá hủy mẫu;

f. Các nồng độ thử nghiệm;

g. Phương pháp và ngày xử lý;

...

...

...

i. Lượng thuốc thấm trung bình tính theo kg/m^3 hoặc g/m^2 của các thanh gỗ có mộng âm và dương;

j. Thuốc bảo quản tham khảo chuẩn, kèm theo nồng độ, lượng thuốc thấm, phương pháp và ngày xử lý, phương pháp và thời gian sấy;

k. Hệ thống sơn phủ chuẩn, bất kỳ một biện pháp sơn phủ nào khác được áp dụng và chi tiết của bất kỳ biện pháp bảo trì nào được thực hiện;

l. Địa điểm và đặc trưng của địa điểm thử nghiệm;

m. Ngày đặt mẫu lên giá phơi;

n. Ngày tháng của từng lần kiểm tra;

o. Thời gian phơi mẫu;

p. Thang điểm phân loại dùng cho đánh giá ngoại quan;

q. Điểm số trung bình V^n và tuổi thọ trung bình (kèm theo độ lệch chuẩn) của mẫu đối chứng, mẫu tham khảo chuẩn và mẫu thử nghiệm trong đánh giá không phá hủy mẫu (nếu có);

...

...

...

s. Tên của đơn vị chịu trách nhiệm cho báo cáo, ngày ban hành báo cáo;

t. Tên, chữ ký của những người chịu trách nhiệm;

u. Tên và địa chỉ đơn vị cung cấp;

v. Ghi chú như sau:

“Việc diễn giải và kết luận từ bản báo cáo này yêu cầu phải có kiến thức chuyên môn về bảo quản gỗ, do đó bản thân bản báo cáo này không thể được xem là một chứng chỉ phê duyệt”,

w. Bất kỳ sự thay đổi nào so với tiêu chuẩn và bất kỳ yếu tố đặc biệt nào có thể ảnh hưởng đến kết quả, ví dụ điều kiện sơn phủ.

Một ví dụ về báo cáo thử nghiệm ở Phụ lục C.

Phụ lục A

...

...

...

Sơ đồ chuẩn bị và phơi mẫu ghép mộng chữ L

Phụ lục B

(Quy định)

Thông tin về quy trình xử lý và thuốc bảo quản tham khảo chuẩn

B1. Phương pháp tẩm mẫu

B.1.1. Khái quát

Phương pháp tẩm dưới đây được đưa vào với mục đích hướng dẫn và phải được xem như một thông số tẩm kiểu mẫu. Phương pháp chân không kép và phương pháp nhúng được sử dụng cho thuốc bảo quản hexabutyldistannoxan 1% (theo khối lượng). Quy trình tẩm tế bào đầy là phù hợp cho cả hai loại thuốc thay thế nêu trong mục B2.

...

...

...

- Chân không ban đầu 70kPa     3 min

- Áp suất khí quyển                   3 min

- Chân không kết thúc                20 min

B.1.3. Phương pháp tẩm nhúng

Tổng thời gian nhúng                 3 min

B.1.4. Phương pháp tìm tế bào đầy

- Chân không ban đầu 20 kPa    30 min

Áp suất 1,35 MPa                      60 min

B.2. Thuốc bảo quản tham khảo chuẩn

...

...

...

Trong một số trường hợp, để so sánh hiệu lực bảo quản với thuốc thử nghiệm, giải pháp phù hợp hơn là lựa chọn một thuốc bảo quản thay thế (hoặc bổ sung) cho thuốc hexabutyldistanoxan 1% (theo khối lượng).

B.2.2. Thuốc bảo quản thay thế 1

CuSO₄.5H₂O                  35% (theo khối lượng)

K₂Cr₂O₇                         45% (theo khối lượng)

As₂O₅.2H₂O                   20% (theo khối lượng)

Độ tinh khiết của từng thành phần phải đạt ít nhất 98% (theo khối lượng)

CHÚ THÍCH: Lượng thuốc thấm tính theo khối lượng muối khô khoảng 5,3 kg/m^3 theo phương pháp tẩm tế bào đầy (B.1.4) là phù hợp cho mục đích sử dụng không tiếp xúc với đất.

B.2.3. Thuốc bảo quản thay thế 2

CuSO₄.5H₂O                  50% (theo khối lượng)

...

...

...

CrO₃                             2% (theo khối lượng)

Độ tinh khiết của từng thành phần phải đạt ít nhất 98 % (theo khối lượng)

CHÚ THÍCH: Lượng thuốc thấm tính theo khối lượng muối khô khoảng 9,0 kg/m^3 theo phương pháp tẩm tế bào đầy (B.1.4) là phù hợp cho mục đích sử dụng không tiếp xúc với đất.

Phụ lục C

(Tham khảo)

Ví dụ về một báo cáo thử nghiệm

Tiêu đề: Thử nghiệm hiệu lực của thuốc bảo quản gỗ A sử dụng không tiếp xúc với đất

Số hiệu của tiêu chuẩn:

...

...

...

Sản phẩm thử nghiệm:

Sản phẩm A, thuốc bảo quản tan trong dung môi hữu cơ chứa 5% khối lượng hoạt chất X tan trong dung môi hữu cơ ở nhiệt độ 153 °C đến 193 °C.

Dung môi:

Không

Loài và Khối lượng thể tích gỗ:

Gỗ dác thông mã vĩ, khối lượng thể tích trung bình 550 kg/m^3

Số lần lặp:

10 đối với mẫu không phá hủy, 5 đối với mẫu có phá hủy trong quá trình thử nghiệm

Nồng độ thử nghiệm:

...

...

...

Phương pháp và ngày xử lý:

Tẩm chân không kép 01.06.1982

Nhúng                        02.06.1982

Lượng thuốc thấm trung bình

Tẩm chân không kép 57,0 kg/m^3 mộng dương

                                     62,9 kg/m^3 mộng âm

Nhúng                         275 g/m^2 mộng dương

                                    285 g/m^2 mộng âm

Thuốc bảo quản tham khảo chuẩn

...

...

...

Lượng thuốc thấm trung bình của thuốc tham khảo chuẩn

Tẩm chân không kép    49,9 kg/m^3 mộng dương

                                      54,5 kg/m^3 mộng âm

Phương pháp và thời gian làm khô mẫu

Để khô tự nhiên trên thanh ngang trong 4 tuần

Hệ thống phủ chuẩn:

Crown wood primer (white)

Crown undercoat

Crown liquid gloss

...

...

...

Phòng thử nghiệm A B, ở ven đô, không có cây gỗ lá kim và lá rộng trong vòng bán kính 300 m

Ngày thử nghiệm:

27.07.1982

Thời gian phơi và ngày phá mẫu

1 năm 21.07.1983 (chỉ đối với mẫu không phá hủy)

2 năm 18.07.1984 (chỉ đối với mẫu không phá hủy)

3 năm 01.08.1985

4 năm 28.07.1986 (chỉ đối với mẫu không phá hủy)

5 năm 22.07.1987

...

...

...

Xem bảng C.1

Sai số với tiêu chuẩn

Không

Giải thích và kết luận thực tế từ một bản báo cáo thử nghiệm cần đến các kiến thức chuyên môn về độ bền gỗ và bảo quản gỗ, do đó bản thân báo cáo này không thể được xem là một chứng chỉ phê duyệt.

Thử nghiệm cho:

Công ty hóa chất A (địa chỉ)

Thử nghiệm bởi:

Phòng thử nghiệm A B (địa chỉ)

Nhà tài trợ:

...

...

...

Ông B (chữ ký)

Ngày:

10.09.1987

Bảng C.1 Quan sát ngoại quan - Đánh giá mức độ tấn công trung bình của nấm^1^)

Loại xử lý

Loại mẫu (số lần lặp)

Thời gian phơi (năm)

1

2

...

...

...

4

5

Đối chứng

Không phá mẫu (10) -V^n

0

0,9

1,6

2,1

2,6

...

...

...

na

na

1,4

na

2,4

                     -V^i

na

na

2,0

...

...

...

2,8

TnBTO 1 % khối lượng (tẩm chân không kép)^2^)

Không phá mẫu (10) -V”

0

0,3

0,8

1,0

1,0

Phá mẫu (5) - V^e

...

...

...

na

0,8

na

1,0

                     -V^i

na

na

0,8

na

...

...

...

Sản phẩm A (nhúng)

Không phá mẫu (10) -V^n

0

0,3

0,6

0,7

1,0

Phá mẫu (5) - V^e

na

...

...

...

0,8

na

1,0

                    -V^i

na

na

1,0

na

1,2

...

...

...

Không phá mẫu (10) -V^n

0

0

0,2

0,4

0,6

Phá mẫu (5) - V^e

na

na

...

...

...

na

0,8

                    -V^i

na

na

0,4

na

0,8

CHÚ THÍCH:

...

...

...

^2)Thuốc bảo quản tham khảo chuẩn

na: chưa được đánh giá

Bảng C.2 Thang phân loại

Điểm số

Phân loại

Đặc điểm

0

Không bị phá hại

Không có bằng chứng bị phá hại

...

...

...

Bị phá hại nhẹ

Biến màu nhẹ, thường có vệt tối, không có dấu hiệu rõ ràng cho thấy gỗ bị mềm hoặc suy yếu.

2

Bị phá hại trung bình

Biến màu rõ nhưng ở các màng và vệt rời rạc. Có các vùng mục nhỏ (mềm, yếu). Phần có dấu hiệu hư hại điển hình không quá 25% diện tích.

3

Bị phá hại nghiêm trọng

Gỗ bị mềm và yếu mạnh, những mảng mục rộng. Phần có dấu hiệu hư hại điển hình trên 25% diện tích

4

...

...

...

Mục rất nhiều và nghiêm trọng. Phần mộng dương dễ dàng bị gãy vỡ.

Phụ lục D

(Quy định)

Thư mục tài liệu tham khảo

EN 212: 1996 Bảo quản gỗ - Hướng dẫn lấy mẫu gỗ, chuẩn bị thuốc và xử lý bảo quản gỗ tròn.

MỤC LỤC

Lời nói đầu

...

...

...

2. Tài liệu viện dẫn

3. Thuật ngữ và định nghĩa

4. Nguyên tắc

5. Vật liệu thử nghiệm

5.1. Vật liệu bịt đầu mẫu gỗ

5.2. Sơn phủ chuẩn

5.3. Thuốc bảo quản tham khảo chuẩn

5.4. Mẫu gỗ

6. Thiết bị, dụng cụ

...

...

...

8. Mẫu ghép mộng chữ L tẩm thuốc thử nghiệm

9. Mẫu ghép mộng chữ L tẩm thuốc tham khảo

10. Mẫu ghép mộng chữ L đối chứng không tẩm

11. Địa điểm thử nghiệm

12. Kiểm tra mẫu

13. Đánh giá

14. Thời gian thử nghiệm

15. Tính hợp lệ của thử nghiệm

16. Báo cáo thử nghiệm

...

...

...

Phụ lục B (Quy định): Thông tin về quy trình xử lý và thuốc bảo quản tham khảo chuẩn

Phụ lục C (Quy định): Ví dụ về một báo cáo thử nghiệm

Phụ lục D (Quy định): Tài liệu tham khảo