Tiêu chuẩn ngành 22TCN 296:2002 về phương tiện giao thông cơ giới đường bộ - dây phanh mô tô

• Số hiệu: 22TCN296:2002
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn ngành
• Nơi ban hành: Bộ Giao thông vận tải
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2002

L, L1		a + b
Kích thước danh nghĩa	Dung sai	Kích thước danh nghĩa
		100	> 100 đến 200	> 200
		Dung sai
≤ 500	± 2	± 1,5	± 2	± 2
> 500 đến 1000	± 3			± 2,5
> 1000 đến 2000	± 4	± 2,0	± 2,5	± 3

3.1.4. Đầu chắp dây phanh phải chắc, lực kéo tuột phải phù hợp với các yêu cầu được quy định tại mục 5.

3.1.5. Sau khi chắp đầu dây phải phẳng nhẵn, không có sợi thép bị đứt hoặc bong ra. Phần lồi của đầu mối hàn không được lớn hơn 1/4 đường kính mặt đầu phía ngoài của đầu chắp, chiều dài đoạn bọc chì không được lớn hơn 15 mm, vết ép đầu chắp phải đúng qui định và đều đặn.

3.1.6. Bề mặt ngoài của ruột dây phanh phải được bôi trơn khi luồn vào vỏ dây phanh bằng mỡ bôi trơn.

3.1.7. Sau khi luồn vào vỏ, ruột dây phanh phải tự do di động được trong vỏ dây phanh, lực cản không được lớn hơn 3N.

3.1.8. Phương pháp lắp chụp đầu vỏ dây phanh kiểu A với vỏ dây phanh là ép lăn tròn

(hình 3.3), còn đối với các kiểu khác là ép dồn hình lục lăng (hình 3.4). Lực kéo tuột giữa chụp đầu vỏ dây phanh và vỏ dây phanh sau khi lắp theo yêu cầu được quy định ở bảng 3.2

Hình 3.3. Chụp đầu vỏ dây phanh kiểu A         Hình 3.4. Chụp đầu vỏ dây phanh kiểu B

Bảng 3.2. Giới hạn lực kéo tuột chụp đầu vỏ dây phanh

...

...

...

Ép lăn tròn

Ép dồn hình lục lăng

Lực kéo tuột không nhỏ hơn (N)

5

50

80

6

60

100

...

...

...

70

120

8

80

140

9

-

160

10

...

...

...

180

3.1.9. Sau khi lắp chụp đầu vỏ dây phanh kiểu A, kiểu B vào vỏ dây phanh, đường kính ngoài của chụp đầu vỏ dây phanh không được lớn hơn kích thước giới hạn lớn nhất.

3.1.11. Mối ghép ren phải xoay dễ dàng.

3.1.12. Chụp bảo vệ phải lắp chặt với vỏ dây phanh ở vị trí quy định, không được phép có di động theo hướng trục.

3.1.13. Hiệu suất điều khiển của dây phanh (h) bao gồm hiệu suất phụ tải (h_W) và hiệu suất hành trình (h_s). Khi kiểm tra dây phanh dùng vỏ dây phanh kiểu A (hình 4.1), ruột dây phanh mạ kẽm theo phương pháp nêu tại mục 7, hiệu suất điều khiển không được thấp hơn 72, hiệu suất phụ tải không được thấp hơn 60, hiệu suất hành trình không được thấp hơn 80. Lượng biến dạng dư d₀ không lớn hơn 1mm.

Ghi chú: hiệu suất điều khiển: h =1/2(h_w + h_s)

3.1.14. Dây phanh sau khi thử độ bền theo quy định ở bảng 3.3 và mục 6 không được hư hỏng, giá trị hiệu suất h sau nhiều lần thao tác không được thấp hơn 95% giá trị quy định ở mục 3.1.13.

Bảng 3.3

Tên dây phanh

...

...

...

Dây phanh sau

150.000

Dây phanh trước

200.000

Dây li hợp

300.000

Dây ga

500.000

3.2. Mẫu thử: 6 mẫu thử

...

...

...

3.3.1. Kiểm tra các hạng mục sau:

- Dung sai chiều dài dây phanh

- Yêu cầu việc lắp đầu chắp vào ruột dây phanh

- Yêu cầu việc lắp chụp đầu vỏ dây phanh với vỏ dây phanh

- Yêu cầu các mối ghép ren

- Chiều dài đầu chắp và vật liệu chì bọc giữ

- Khuyết tật trên mặt dây phanh

- Yêu cầu mặt ruột dây phanh

- Yêu cầu việc lắp chụp bảo vệ vào vỏ dây phanh

...

...

...

3.3.3. Tiến hành thử 3 mẫu còn lại theo trình tự dưới đây:

a) Thử hiệu suất điều khiển (hiệu suất phụ tải và hiệu suất hành trình) theo phương pháp quy định tại mục 7;

b) Thử độ bền theo phương pháp quy định tại mục 6.

3.4. Yêu cầu kiểm tra

Các mẫu thử được kiểm tra theo các hạng mục được quy định trong mục 3.3.2 và 3.3.3 phải đạt tiêu chuẩn quy định trong 3.1.

4. Kiểm tra vỏ dây phanh

4.1. Phân loại vỏ dây phanh

4.1.1. Kiểu dáng quy cách kiểu A xem hình 4.1, bảng 4.1.

4.1.2. Kiểu dáng quy cách kiểu B xem hình 4.2, bảng 4.1.

...

...

...

Hình 4.1.Vỏ dây phanh kiểu A

Bảng 4.1.Các kích thước giới hạn của vỏ dây phanh

Đơn vị đo: mm

Đường kính danh nghĩa dây phanh

Đường kính danh nghĩa dây phanh chất dẻo

D

d

Kiểu A

Kiểu B

...

...

...

Dung sai

Kích thước

Dung sai

D₁

f^(1)

d

d₁

f^(2)

d^(2)

...

...

...

-

5

0

- 0,18

2,4

±

0,2

3,6

1,0

...

...

...

3,6

0,6

0,4

1,6

1,8

1,2

1,6

1,8

6

...

...

...

4,7

1,6

1,8

4,5

0,8

2

2,2

2

-

...

...

...

0

- 0,22

3,8

5,6

5,8

1,0

2,5

2,6

3

...

...

...

3

3,1

8

4,3

6,1

0,6

9

...

...

...

72

1,8

2,0

10

3

3,8

9

10

5,2

...

...

...

2,2

0,8

4

4,3

12

0

- 0,27

5,4

8,5

...

...

...

1,1

4,8

5,9

9,0

13

6,2

9,8

3,0

Ghi chú: (1) f: Đường kính sợi thép tròn trước khi gia công thành sợi thép dẹt (để tham khảo).

...

...

...

4.2. Yêu cầu kỹ thuật

4.2.1. Chiều quấn sợi thép thường là vòng sang phải.

4.2.2. Sợi thép phải được quấn chặt, khít, phẳng, bề mặt ngoài nhẵn. Không cho phép bề mặt có rìa lờm xờm, vết rạn, han gỉ.

4.2.3. Lớp bao phủ và sợi thép phải dán chắc vào nhau, không được tụt vỏ ngoài hoặc bị trượt với nhau.

4.2.4. Độ dầy lớp bao phủ phải đồng đều. Khi không đồng đều thì độ dầy nhỏ nhất phải phù hợp với yêu cầu quy định ở bảng 4.1.

4.2.5. Mặt ngoài vỏ dây phanh phải sạch sẽ, màu sắc đồng đều, không cho phép để lộ sợi thép hoặc có vết rách.

4.2.6. Mặt ngoài lớp bao phủ không được có khuyết tật đường kính lớn hơn 2mm (như tạp chất, bọt khí, vết lõm) hoặc trong khoảng chiều dài 1m có nhiều nhất 5 khuyết tật đường kính nhỏ hơn 2mm.

4.2.7. Lấy một đoạn vỏ dây phanh đúng như bản vẽ mẫu sản phẩm, cắt theo chiều dài quy định thì hai đầu phải bằng phẳng và không có góc nhọn.

4.2.8. Vỏ dây phanh khi để tự do phải bằng thẳng, cho phép hơi lượn sóng nhưng không cho phép uốn cong hoặc vặn vẹo thay đổi đột ngột.

...

...

...

4.3. Mẫu thử

Ba mẫu vỏ dây phanh có chiều dài theo quy định trong bảng 4.2.

4.4. Phương pháp kiểm tra

4.4.1. Kiểm tra bề ngoài mẫu bằng mắt thường và dùng tay cảm nhận.

4.4.2. Kiểm tra kích thước mẫu bằng thước cặp có độ chia thang đo tới 0,02mm đối với các kích thước cho trong bảng 4.1 và bằng thước cứng và thẳng có độ chia thang đo tới 0,5mm để kiểm tra kích thước theo bảng 4.2.

4.4.3. Kiểm tra độ cứng. Đặt ngang bằng mẫu kiểm tra trên bệ gá theo hình 4.3, một đầu để tự do. Dùng thước cứng và thẳng có độ chia thang đo tới 0,5mm đo độ võng. Tiếp theo xoay mẫu kiểm tra quanh trục của nó 180^0, tiến hành đo lần thứ 2, lấy giá trị lớn nhất làm kết quả đo.

Hình 4.2.Vỏ dây phanh kiểu B

Bảng 4.2.

...

...

...

Đường kính tiêu chuẩn (D)

Chiều dài mẫu kiểm tra

Chiều dài tự do L

Độ võng xuống h

5

≥ 540

450

≤ 250

Lớn hơn 5 đến 13

...

...

...

600

≤ 380

4.4.4. Đo độ dầy nhỏ nhất của lớp bao phủ:

Trên vỏ dây phanh ở những chỗ bất kỳ cách nhau 1,5m, cắt một vòng lớp bao phủ rộng 10mm, bóc lớp vỏ ra để đo bề dầy.

4.5. Yêu cầu kiểm tra

Mẫu thử được kiểm tra phải thoả mãn yêu cầu nêu tại mục 4.2

5. Kiểm tra lực kéo tuột đầu chắp

...

...

...

Lực kéo tuột không được nhỏ hơn giới hạn lực kéo tuột cho phép được cho tại các bảng 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5 theo các kiểu A,B,C,D,E (hình 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5).

5.2 Mẫu thử

Ba mẫu dây phanh.

5.3. Phương pháp kiểm tra

Lấy từng mẫu dây phanh có chiều dài không nhỏ hơn 250mm, thử trên máy kiểm tra lực kéo hoặc thiết bị đo lực, kéo dây phanh theo hướng trục với tốc độ không lớn hơn 50 mm/phút cho đến khi dây tuột khỏi đầu chắp, ghi lại lực kéo tuột lúc đó. Có thể cố định hai đầu dây phanh bằng bất kỳ cách nào nhưng không cho phép có lực cố định tác dụng theo hướng kính đối với các bộ phận của dây phanh được kiểm tra.

Kiểu A

Hình 5.1.Đầu chắp dây phanh kiểu A

Bảng 5.1. Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất

...

...

...

Đường kính danh nghĩa của dây phanh

D

L

d

d₁

l

Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất (N)

Kích thước

Dung sai

...

...

...

Dung sai

Kích thước

Dung sai

(Tham khảo)

Hàn chắp

Ép chắp

Ép đúc

1,2

...

...

...

0

-0,12

5

±0,24

1,4

+0,06

0

-

-

...

...

...

780

6

4,6

2,2

2

780

1180

1,6

4

...

...

...

1,8

-

-

780

1180

6

4

2,6

2

...

...

...

1270

6

980

1470

8,10

±0,29

2,5

1180

1770

...

...

...

0

-0,15

10

1470

2160

2,0

6

0

-0,12

...

...

...

8,10

2,2

3,2

1770

2750

7

0

-0,15

8

...

...

...

3

1960

2940

2,5

6

0

-0,12

10

2,8

...

...

...

2,5

8

0

-0,15

10

3

2160

3140

3,0

...

...

...

10

3,3

+0,075

0

4,4

2750

3920

10

12

...

...

...

2940

4410

Kiểu B

Hình 5.2. Đầu chắp dây phanh kiểu B

Bảng 5.2. Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất

Đơn vị đo kích thước: mm

Đường kính danh nghĩa của dây phanh

D

...

...

...

D₁

L₁

D

D₁

l

Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất

(N)

Kích thước

Dung sai

...

...

...

Dung sai

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

(Tham khảo)

Hàn chắp

Ép chắp

...

...

...

2,0

5

0

-0,12

10

±0,35

4

0

-0,12

...

...

...

2,2

+0,06

0

3,3

2

1600

-

6

12

...

...

...

1960

2940

2,5

6

10

4

2,8

4

2160

...

...

...

12

3,0

9

0

-0,15

15

5

7

3,3

...

...

...

0

4,5

4

2940

-

Kiểu C

Hình 5.3.Đầu chắp dây phanh kiểu C

Bảng 5.3. Giới hạn lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất

...

...

...

Đường kính danh nghĩa dây phanh

D

L

D

L

Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất (N)

Kích thước

Dung sai

Kích thước

...

...

...

Kích thước

Dung sai

1,2

3

0

-0,12

3

±0,24

1,4

...

...

...

0

1

390

4

580

5

780

4

4

...

...

...

1,6

3

3

1,4

390

4

580

5

980

...

...

...

4

2,0

5

8

±0,29

2,2

2

1200

Kiểu D

...

...

...

Hình 5.4. Đầu chắp dây phanh kiểu D

Bảng 5.4. Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất

Đơn vị đo kích thước: mm

Đường kính danh nghĩa của dây phanh

D

L

L₁

d

D₀

...

...

...

L

Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất (N)

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

(Tham khảo)

...

...

...

2,0

M5

70

±2

50

+4

0

2,2

+0,06

...

...

...

4,4

5,2

16

1960

M6

5,2

6,2

2450

2,5

...

...

...

53

2,8

6

7

22

3430

3,0

90

63

...

...

...

+0,075

0

3920

3,5

100

73

3,8

7

8,5

...

...

...

Kiểu E

Hình 5.5. Đầu chắp dây phanh kiểu E

Bảng 5.5. Giới hạn lực kéo tuột nhỏ nhất

Đơn vị đo kích thước: mm

Đường kính danh nghĩa của dây phanh

D

L

L₁

...

...

...

D₀

a

Không lớn hơn

l

Lực kéo tuột cho phép nhỏ nhất (N)

Kích thước

Dung sai

Kích thước

Dung sai

...

...

...

Dung sai

(Tham khảo)

2,0

M6

60

±2

36

+4

0

...

...

...

+0,06

0

6,5

7

18

2160

2,5

85

48

...

...

...

24

2750

3,0

3,3

+0,075

0

3920

3,5

100

...

...

...

3,8

8,5

26

4360

5.4 Yêu cầu kiểm tra

Mẫu thử được kiểm tra phải thoả mãn yêu cầu nêu tại 3.1.4.

6. Phương pháp kiểm tra độ bền

6.1. Khi tiến hành kiểm tra độ bền, phương pháp cố định dây phanh theo yêu cầu quy định tại mục 7.1.2, độ cứng lò so đầu cố định, phụ tải lớn nhất đầu cố định và hành trình làm việc đầu cố định được quy định ở bảng 7.2.

6.2. Khi tiến hành thử nghiệm dây phanh trước và dây phanh sau dùng tần suất (30 ± 2) lần/phút, đối với các loại dây còn lại dùng tần suất (60 ± 2) lần/phút tạo phụ tải đầu cố định dọc theo đường thẳng và thay đổi đều từ 10% phụ tải lớn nhất đến phụ tải lớn nhất. Số lần lặp lại khi thử phải theo bảng 3.3.

...

...

...

6.4. Sau khi thử nghiệm độ bền, tiến hành kiểm tra hiệu suất điều khiển theo phương pháp quy định ở mục 7 và đánh giá theo yêu cầu nêu tại mục 3.1.13.

7. Phương pháp kiểm tra hiệu suất phụ tải và hiệu suất hành trình

7.1. Chuẩn bị trước khi kiểm tra

7.1.1. Chuẩn bị mẫu thử

Tháo bỏ các bộ phận không liên quan đến thử nghiệm mà gây trở ngại cho việc thử nghiệm trên dây phanh như chụp chống bụi, trụ chốt, đai ốc điều chỉnh. Khi các nguyên nhân như kích thước dây phanh không thoả mãn yêu cầu lắp ráp kiểm tra có thể chế tạo linh kiện kiểm tra tiêu chuẩn vỏ dây phanh dài một mét, kích thước di động tương đối giữa ruột dây phanh và vỏ dây phanh (a+b) là 100mm. Hai đầu linh kiện kiểm tra có thể là đầu chắp và chụp đầu vỏ dây phanh cũ, cũng có thể lắp cụm đầu chắp và chụp đầu vỏ dây phanh phù hợp.

7.1.2. Lắp cố định mẫu thử

Cố định mẫu thử trên thiết bị thử theo phương pháp như ở hình 7.1. Dây phanh sau cũng có thể cố định theo phương pháp nêu ở hình 7.2. Chụp đầu ở hai đầu vỏ dây phanh phải cố định chắc, phần giữa vỏ dây phanh chỉ cố định theo hướng kính để có thể tự do di động trượt theo hướng trục. Khi thử nghiệm dây ga, có lắp vỏ dây phanh cong thì phương pháp cố định đầu vỏ dây phanh phải dựa theo hình 7.1.Trong trường hợp bán kính cong của vỏ dây phanh không nhỏ hơn bán kính quy định, có thể điều chỉnh nhưng tổng d₀ chứa các góc cong của vỏ dây phanh cong phải bằng180^0 (Bảng 7.1)

Bảng 7.1. Các thông số trên hình 7.1

...

...

...

R₁(mm)

R₂(mm)

•

∑•

H(mm)

Dây phanh sau

80

120

450

...

...

...

150 ¸ 250

Dây phanh trước

80

120

900

1800

150 ¸ 250

Dây ly hợp

...

...

...

70

900

1800

150 ¸ 250

Dây ga

80

50

900

1800

...

...

...

7.2. Chọn thông số kiểm tra và cách đo

Khi kiểm tra độ cứng K của lò xo đầu cố định, phụ tải lớn nhất W và hành trình làm việc d theo quy định ở bảng 7.2, kéo đầu di động với tốc độ không lớn hơn 100mm/giây, kéo dãn hướng trục. Tại điểm bắt đầu phát sinh phụ tải ở đầu cố định ghi số không để đo hành trình và phụ tải, tới khi đầu cố định đạt trị số phụ tải lớn nhất quy định ở bảng 7.2 thì đo phụ tải W đầu cố định, phụ tải F đầu kéo dãn, hành trình d₁ ở đầu cố định, hành trình d₂ ở đầu kéo dãn và lượng biến dạng dư d₀ đo được khi phục hồi tới trạng thái số không.

7.3. Độ chính xác và sai số

Trong quá trình kiểm tra, phụ tải lớn nhất đầu cố định không sai khác quá "2% trị số W quy định ở bảng 7.2, sai số giá trị đo tương đối của phụ tải và hành trình trên bất cứ điểm đo nào trong hành trình quy định không lớn hơn"2%, sai số lặp lại của ba lần đo liên tục không lớn hơn 2%.

7.4. Lò xo dùng cho kiểm tra.

Lò xo đầu cố định có độ cứng cho trong bảng 7.2.

Bảng 7.2. Độ cứng, phụ tải, hành trình làm việc đầu cố định của lò xo

Loại dây phanh

Độ cứng lò xo

...

...

...

Phụ tải

W (N)

Hành trình làm việc

d (mm)

Dây phanh sau

80

800

10

Dây phanh trước

...

...

...

550

15

Dây li hợp (côn)

15

300

20

Dây ga

4

100

...

...

...

Hình 7.2

7.5. Phương pháp tính

7.5.1. Tính hiệu suất phụ tải

Hiệu suất phụ tải được tính theo hình 7.3 và công thức (1) sau đây:

 (1)

a. Trường hợp phụ tải đầu cố định là trị số quy định W tức là khi W_i =W; n=1; F₀ = 0

h_W =W/F x 100  (2)

b. Trường hợp phụ tải đầu cố định bắt đầu từ điểm không tức là khi W_i =(0 ¸ 1) W

...

...

...

c. Trường hợp khi phụ tải đầu cố định W_i = (0,1 ¸ 1) W hoặc W_i =(0,2 ¸ 1) W

h_W=(Diện tích GPCD / Diện tích GEBD) x 100      (4)

Trong các công thức trên:

- h_W: hiệu suất phụ tải.

- Wi: phụ tải đầu cố định (N)

- F_i: phụ tải đầu kéo dãn (N).

- W: phụ tải lớn nhất đầu cố định (N).

- F: phụ tải đầu kéo dãn khi phụ tải đầu cố định lớn nhất (N).

- n: số lần lấy trị số phụ tải đầu cố định và đầu kéo dãn khi kiểm tra

...

...

...

Hình 7.3

Ghi chú:

- Tại điểm G trong hình 7.3, W_i = (0,1)W hoặc W_i = (0,2)W.

- Phải tiến hành kiểm tra liên tục 3 lần, bỏ trị số trung gian lần cao nhất và lần thấp nhất. Trong 3 cách lấy trị số tính, bất cứ cách nào cũng có hiệu lực. Khi cùng áp dụng, trị số trung bình của kết quả tính khi chọn n lớn nhất là trị số hữu ích của hiệu suất phụ tải.

7.5.2. Tính hiệu suất hành trình

Chọn hiệu suất hành trình và kiểm tra hiệu suất phụ tải bằng giá trị thu được từ của cùng một lần kiểm tra, tính theo công thức (5):

 (5)

Trong công thức trên:

...

...

...

- D: lượng biến dạng tuyệt đối, D= d₂- d₀- d₁ (mm).

- d₂: hành trình đầu kéo dãn (mm)

- d₁: hành trình đầu cố định (mm)

- d₀: lượng biến dạng dư (mm).

- h: hệ số chiều dài, h = L₁/1000, đối với dây phanh kiểm tra tiêu chuẩn thì h =1.

- L₁: tổng chiều dài theo kích thước chuẩn của dây phanh (mm).

Ghi chú:

Trong công thức thường lấy 25mm là trị số hành trình tiêu chuẩn theo lý thuyết. Trị số này lấy từ trị số quy định d, hành trình làm việc đầu cố định của dây ga.