|
ỦY BAN NHÂN DÂN
TỈNH THÁI BÌNH
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số: 3312/QĐ-UBND
|
Thái Bình, ngày 29 tháng 12 năm 2015
|
QUYẾT ĐỊNH
VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP TỈNH THÁI BÌNH ĐẾN
NĂM 2020, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030.
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH THÁI BÌNH
Căn cứ Luật Tổ chức Hội đồng nhân
dân và Ủy ban nhân dân ngày 26/11/2003;
Căn cứ Nghị định số 210/2013/NĐ-CP
ngày 19/12/2013 của Chính phủ về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư
vào nông nghiệp, nông thôn;
Căn cứ Nghị định số 67/2014/NĐ-CP
ngày 07/7/2014 của Chính phủ về một số chính sách
phát triển thủy sản;
Căn cứ Quyết định số 339/QĐ-TTg
ngày 19/2/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển
đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013-2020;
Căn cứ Quyết định số 899/QĐ-TTg
ngày 10/6/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng
nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền
vững;
Căn cứ Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày
19/6/2013 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ triển khai trong 03 năm
2013 -2015 nhằm thực hiện Đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi
mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013 - 2020;
Căn cứ Chỉ thị 2039/CT-BNN-KH ngày
20/6/2013 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc triển
khai Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và
phát triển bền vững;
Căn cứ Quyết định số
3346/QĐ-BNN-KH ngày 29/7/2014 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn về việc phê duyệt Kế hoạch Đổi mới
cơ chế, chính sách và pháp luật phục vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng
nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền
vững, gắn với xây dựng nông thôn mới;
Căn cứ Quyết định số
4930/QĐ-BNN-KTHT ngày 14/11/2014 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn về việc phê duyệt Kế hoạch Đổi mới tổ chức sản xuất phục vụ tái cơ cấu
ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững,
gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2014-2020;
Căn cứ Nghị quyết số 29/NQ-HĐND
ngày 09/12/2015 của Hội đồng nhân dân tỉnh Khóa XV, Kỳ họp thứ Mười một về phê
duyệt Đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp tỉnh Thái Bình đến năm 2020, tầm nhìn
đến năm 2030;
Xét đề nghị của Sở Nông nghiệp và
Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 408/TTr-SNNPTNT ngày 28/12/2015,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Phê duyệt Đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp tỉnh
Thái Bình đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, với những nội dung chủ yếu sau:
1. Tầm
nhìn, quan điểm tái cơ cấu ngành nông
nghiệp
1.1. Tầm nhìn ngành nông nghiệp
Thái Bình đến năm 2030
Nông nghiệp là ngành quan trọng trong
ổn định kinh tế, xã hội của tỉnh Thái Bình, cung cấp các nguồn lực quan trọng
(nông sản, lao động, tài nguyên) cho sự phát triển của công nghiệp và dịch vụ.
Thái Bình hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn, sản xuất theo tiêu chuẩn
đảm bảo chất lượng và có sự liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp trong và
ngoài tỉnh phân phối nông sản tới người tiêu dùng trong
nước và xuất khẩu.
1.2. Quan điểm tái cơ cấu ngành
nông nghiệp
- Rút lao động ra khỏi nông nghiệp để
chuyên môn hóa và nâng cao hiệu quả lao động trong nông nghiệp;
- Thu hút và phát triển doanh nghiệp
là đột phá cho tái cơ cấu nông nghiệp và giải quyết lao động nông thôn. Lấy
doanh nghiệp là đầu tàu trong phát triển
chuỗi giá trị có sự liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với các hộ sản xuất, tạo
việc làm phi nông nghiệp và xuất khẩu lao động;
- Tập trung phát triển những ngành
hàng hiện có theo chiều sâu, hướng tới nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và
phát triển bền vững;
- Lấy tiến bộ khoa học kỹ thuật và khả
năng áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất là động lực cho phát triển nông nghiệp;
- Nâng cao hiệu quả sản xuất nông
nghiệp thông qua mở rộng quy mô hộ, áp dụng cơ giới hóa và
kỹ thuật canh tác tiên tiến;
- Gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm;
- Cơ cấu lại cây trồng, vật nuôi phù hợp với
điều kiện biến đổi khí hậu.
2. Mục
tiêu của Đề án
2.1. Mục tiêu chung:
Tái cơ cấu ngành nông nghiệp nâng cao
giá trị gia tăng, chất lượng và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp,
đảm bảo phát triển bền vững và nâng cao thu nhập cho hộ nông dân thông qua việc
đẩy mạnh ứng dụng quy trình kỹ thuật tiên tiến, tăng quy mô hộ sản xuất, phát
triển công nghiệp chế biến, xây dựng chuỗi giá trị liên kết giữa các tác nhân,
nhất là giữa doanh nghiệp và các hộ nông dân (hay các Hợp tác xã, tổ nhóm).
2.2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2020
a. Mục tiêu toàn ngành
- Tốc độ tăng trưởng toàn ngành trung
bình giai đoạn 2016-2020 đạt: 2,5%/năm, trong đó trồng trọt
0,4%; chăn nuôi 3,5%; thủy sản 6%;
- Tỷ trọng các
ngành trong tổng cơ cấu nông, lâm, thủy sản:
Trồng trọt 32%; chăn nuôi 31%, dịch vụ 6,9%, lâm nghiệp 0,1% và thủy sản 30%.
b. Mục tiêu theo lĩnh vực
+ Về
trồng trọt
- Tỷ lệ diện tích đất canh tác được
tích tụ với quy mô từ 02 ha trở lên đạt trên 50%;
- Diện tích trồng trọt áp dụng tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt đạt 25%;
- Sản lượng được tiêu thụ qua hợp đồng: Lúa gạo 10%; rau củ quả 10%; ngô 20%;
- Diện tích đất lúa bảo đảm tiêu thụ
nội tỉnh, sản xuất hàng hóa, và góp phần đảm bảo an ninh
lương thực và đời sống dân sinh;
- Diện tích ngô: Khoảng 12.500
ha/năm, tăng 1.956 ha so với hiện nay, chủ
yếu tăng ở vụ Xuân do chuyển từ đất lúa sang trồng ngô, mỗi
năm tăng khoảng 400 ha;
- Diện tích rau gieo trồng các loại: Khoảng 37.765 ha/năm, trong đó:
Diện tích khoai tây khoảng 6.000 ha (vụ Xuân 500 ha, vụ Đông 5.500 ha); diện
tích rau chuyên canh tăng từ 1.800 ha lên 2.500 ha.
+ Về chăn nuôi
- Ổn định đàn lợn
khoảng 1 -1,1 triệu con, tăng đàn bò lên 100 nghìn con, tăng đàn gia cầm lên 13 triệu con (trong đó đàn gà 10 triệu con);
- Duy trì đàn lợn
nái chiếm khoảng 18% tổng đàn lợn. Tăng tỷ lệ đàn lợn nái
lai và lợn nái ngoại lên 75% tổng đàn vào năm 2020;
- Tăng số lượng các cơ sở chăn nuôi
trang trại quy mô vừa và lớn lên 1.000 trang trại;
- Đưa 40% số điểm giết mổ gia súc,
gia cầm nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh vào các cơ sở giết mổ đã
được quy hoạch;
- Sản lượng thịt bò tăng 80 - 90%
thông qua việc tăng cường phối giống bằng thụ tinh nhân tạo bò lai Sind với
nhóm bò Zebu.
+ Về thủy sản
- Cơ cấu giá trị sản xuất thủy sản
chiếm 30% tổng giá trị sản xuất ngành nông, lâm, thủy sản và diêm nghiệp;
- Sản lượng ngao được tiêu thụ thông
qua hợp đồng đạt 10%;
- Lượng giống thủy sản được cung cấp
bởi địa phương chiếm 75%;
- Khoảng 25% sản phẩm thủy sản là sản
phẩm chế biến;
- Diện tích ngao khoảng 4.100 ha, sản
lượng 123.000 tấn;
- Diện tích nuôi tôm sú xen ghép cá
rô phi khoảng 3.000 ha và nuôi cá các loại (cá vược, cá song, cá bống bóp);
- Cá rô phi: Khoảng 2.500 ha, sản lượng:
37.500 tấn;
- Sản lượng khai thác 70.000 tấn.
+ Về giải quyết lao động
- Chuyên nghiệp hóa lao động nông
nghiệp, rút một nửa lao động nông nghiệp sang phi nông nghiệp;
- Năm 2020, xuất khẩu khoảng 10 nghìn
lao động, thu hút thêm 03 doanh nghiệp tham gia vào hoạt động xuất khẩu lao động;
- Hình thành 01 trung tâm giao dịch
việc làm hỗ trợ những người làm ở tỉnh ngoài;
- Đến năm 2020,
các doanh nghiệp trong các khu, cụm công
nghiệp tạo khoảng 150-160 nghìn công việc mới;
- Lao động ở lại nông nghiệp được
chuyên nghiệp hóa khoảng 50 nghìn người.
3. Nhiệm vụ và giải pháp
3.1. Các
giải pháp đột phá
- Tăng quy mô đồng ruộng, tiến lên nền
sản xuất hàng hóa lớn, tập trung;
- Xây dựng một số chuỗi giá trị nông
sản chính;
- Đột phá về khoa học công nghệ;
- Rút mạnh lao động ra khỏi nông nghiệp,
nông thôn;
- Đột phá về môi trường kinh doanh, đầu
tư thu hút doanh nghiệp.
3.2. Nhóm
các giải pháp khác
- Giải pháp lãnh đạo chỉ đạo, tuyên
truyền;
- Giải pháp về quy hoạch;
- Giải pháp về tổ chức hành chính:
Thành lập Ban Chỉ đạo Tái cơ cấu nông nghiệp;
- Giải pháp về phát triển thị trường;
- Giải pháp về cơ sở hạ tầng;
- Giải pháp về đào tạo, tập huấn;
- Giải pháp về huy động nguồn lực đầu
tư vào phát triển nông nghiệp;
- Giải pháp về bảo vệ môi trường và vệ
sinh an toàn thực phẩm.
4. Các chương trình, dự án ưu tiên
Để thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, cần xây dựng chi tiết và triển
khai một số chương trình dự án cụ thể. Các chương trình dự án này có thể được
thực hiện trong những giai đoạn khác nhau.
4.1. Giai đoạn 2016 - 2018
a. Nông lâm thủy sản
- Nghiên cứu đẩy mạnh tích tụ đất đai
thông qua tạo điều kiện thuận lợi trong
việc thuê đất mở rộng quy mô sản xuất;
- Nghiên cứu chính sách thu hút đầu
tư vào nông nghiệp, nông thôn;
- Đề
án Tích tụ ruộng đất thúc đẩy sản xuất nông nghiệp
hàng hóa và liên kết trong chuỗi giá trị;
- Dự án Nghiên cứu và xây dựng thương
hiệu cho các sản phẩm gạo của tỉnh Thái Bình;
- Đề
án Tăng cường áp dụng Chương trình Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) cho cây trồng nhằm nâng cao hiệu
quả và chất lượng sản phẩm;
- Đề án Phát triển sản xuất rau an
toàn áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP;
- Đề
án hỗ trợ chuyển đổi đất lúa sang cây trồng khác có hiệu quả cao hơn;
- Đề án Tái cơ cấu giống lợn nhằm
tăng năng suất và hiệu quả chăn nuôi tỉnh Thái Bình giai đoạn 2016 - 2020;
- Đề án Phát triển chuỗi liên kết
trong chăn nuôi lợn và gà tỉnh Thái Bình giai đoạn 2016 - 2020;
- Đề án Phát triển các mô hình kinh tế
hợp tác (nhóm hợp tác, hợp tác xã) trong
sản xuất nông nghiệp;
- Đề
án Quy hoạch tổng thể thủy sản Thái Bình giai đoạn 2016 - 2020;
- Dự án Hỗ trợ phát triển thương hiệu ngao sạch chất lượng cao Thái Bình tại thị trường nội địa
và xuất khẩu;
- Đề
án Phát triển ngao giống phục vụ sản xuất tại tỉnh Thái Bình và các tỉnh lân cận;
- Dự án Hỗ trợ doanh nghiệp phát triển
doanh nghiệp chế biến xuất khẩu ngao Thái Bình.
b. Việc làm
Dự án Phát triển xuất khẩu lao động của
Thái Bình sang nước ngoài.
4.2. Giai đoạn 2018 - 2020
a. Nông lâm thủy sản
- Dự án Phát triển sản xuất chế biến
khoai tây của tỉnh Thái Bình;
- Đề
án Phát triển chăn nuôi trang trại và gia trại theo hướng an toàn dịch bệnh;
- Đề
án Quy hoạch vùng trọng điểm, xã trọng điểm chăn
nuôi theo hướng tiêu chuẩn an toàn dịch bệnh GAHP;
- Dự án Xây dựng cảng cá Thụy Tân,
huyện Thái Thụy;
- Dự án Trồng rừng và bảo vệ đê ven
biển khu vực Đồng Châu.
b. Việc
làm
- Đề
án Đào tạo hộ nông dân chuyên nghiệp hóa phục vụ nền sản xuất quy mô lớn;
- Dự án Xây dựng nghiệp đoàn hỗ trợ những người lao động của Thái Bình ở những
tỉnh ngoài;
- Quy hoạch lại Khu Công nghiệp, cụm
công nghiệp nhằm thu hút lao động nông nghiệp;
Điều 2. Tổ chức
thực hiện
1. Sở Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn
- Chủ trì và phối hợp với các sở, ban, ngành và
địa phương triển khai thực hiện đề án;
- Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành để chỉ đạo triển khai, thực
hiện, điều phối, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện Đề án;
- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố rà soát, bổ
sung và lập mới các quy hoạch nông nghiệp, nông thôn; xây dựng các Đề án, Dự án, Kế
hoạch về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; phát triển giống cây trồng, vật nuôi và xây dựng vùng sản xuất hàng hóa
tập trung. Xác định các nông sản thực phẩm chủ lực của tỉnh, tiếp thu các tiến
bộ kỹ thuật mới để xây dựng bộ giống cây, giống con hàng hóa, hướng dẫn nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ
thuật mới vào sản xuất;
- Phối
hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình Thái
Bình, Báo Thái Bình, hệ thống phát thanh, truyền thanh của huyện, thành phố,
xã, phường, thị trấn tích cực tuyên truyền các nội dung Đề án;
- Tổng
hợp, đánh giá tình hình thực hiện hàng năm, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và các sở, ngành liên
quan, đề xuất những giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện Đề án hoặc sửa đổi bổ sung Đề án nếu cần thiết.
2. Sở Kế hoạch và Đầu tư
- Tiếp tục thực hiện Nghị quyết “về
nông nghiệp nông dân, nông thôn”, ưu tiên vốn bố trí ngân sách nhà nước cho
ngành nông nghiệp để thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu;
- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở,
ngành, địa phương nghiên cứu đề nghị bổ sung cơ chế, chính sách thu hút vốn đầu
tư từ các thành phần kinh tế để phục vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Hướng dẫn
các địa phương, doanh nghiệp lập, thẩm định
các dự án trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê
duyệt; tham mưu xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển nông
nghiệp, nông thôn chuyển đổi cơ cấu
cây trồng, vật nuôi theo hướng phát triển bền vững.
3. Sở Tài chính
- Rà soát các cơ chế, chính sách theo
hướng tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của ngành nông nghiệp, hỗ
trợ thực hiện Đề án;
- Phối
hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,
các sở, ngành liên quan tổng hợp nhu cầu
vốn, cân đối đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh
bố trí kinh phí cho việc triển khai thực hiện Đề án và các chương
trình, dự án liên quan.
4. Sở Khoa học và Công nghệ
- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở,
ngành liên quan rà soát lại các đề tài nghiên cứu khoa học, tập trung đầu tư
cho nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng các tiến bộ khoa học hỗ trợ ngành Nông
nghiệp thực hiện Đề án;
- Chủ trì hướng dẫn xây dựng nhãn hiệu
hàng hóa cho nông sản, thực phẩm phù hợp
VietGAP; hướng dẫn các tổ chức, cá nhân xây dựng các thương hiệu và chỉ
dẫn địa lý cho nông sản, thực phẩm chất lượng cao và đặc
trưng của tỉnh;
- Rà soát, bổ sung, đề xuất một số chính sách hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng
khoa học công nghệ phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn.
5. Sở Công thương
- Phối
hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu đề xuất các
chính sách thương mại, tạo thuận lợi thúc đẩy phát triển công nghiệp chế biến,
tiêu thụ, xuất khẩu nông sản;
- Kiểm
soát chặt chẽ, xử lý nghiêm hoạt động buôn lậu và gian lận trong thương mại hàng nông sản;
- Hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng
thương hiệu cho các nông sản, thực phẩm chất lượng cao và đặc trưng của tỉnh. Tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu
thụ nông sản; tổ chức các hội nghị xúc tiến
thương mại và liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản, thực phẩm.
6. Sở Tài nguyên và Môi trường: Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương rà
soát kiểm tra chặt chẽ quy hoạch và quản lý, thực hiện quy
hoạch sử dụng đất nông nghiệp (đặc biệt là đất lúa) và đề xuất các chính sách
liên quan đến đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học theo hướng
phát triển nông nghiệp bền vững.
7. Sở Y tế: Phối hợp chặt chẽ với Sở Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn trong quá trình triển khai thực hiện Luật An
toàn vệ sinh thực phẩm và vệ sinh môi trường nông thôn.
8. Sở Lao động Thương binh và Xã hội
- Phối
hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đào tạo và cấp chứng chỉ
nghề nông nghiệp và phi nông nghiệp cho lao động nông thôn.
- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn xúc tiến tạo việc làm phi nông nghiệp với thu nhập ổn định
cho lao động nông thôn, bao gồm các kênh xuất khẩu lao động, lao động ngoại tỉnh
và lao động trong các khu, cụm công nghiệp và làng nghề.
9. Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh
Thái Bình
- Chỉ đạo các tổ chức tín dụng ưu
tiên tập trung vốn phục vụ lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Tích cực triển khai
các chương trình tín dụng đối với các lĩnh vực thuộc ngành nông nghiệp;
- Phối
hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát, đề xuất các cơ
chế chính tín dụng hỗ trợ ngành nông nghiệp.
10. Đề nghị các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể
- Liên minh các Hợp tác xã Thái Bình: Phối hợp các địa phương tổ chức hình thành các tổ chức kinh tế hợp tác và Hợp
tác xã; củng cố nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp để tham gia thực
hiện Đề án đạt kết quả cao. Hỗ trợ, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý Hợp tác xã;
- Hội Nông dân tỉnh: Tuyên truyền, phổ
biến các nội dung Đề án; phối hợp triển
khai các chính sách hỗ trợ đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn; phối hợp với các
địa phương vận động thành lập các hình thức kinh tế tập thể, xây dựng và củng cố
các Hợp tác xã;
- Liên hiệp Hội Phụ nữ tỉnh, Đoàn
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh: Tích cực tuyên truyền, vận động các hội
viên, đoàn viên gương mẫu, nhiệt tình tham gia các nội dung Đề án.
11. Các sở, ban, ngành có liên
quan: Căn cứ chức năng, nhiệm vụ phối hợp với
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban
nhân dân các huyện, thành phố tổ chức triển khai thực hiện các nội dung Đề án.
12. Ủy
ban nhân dân các huyện, thành phố
- Căn cứ nội dung Đề án Tái cơ cấu của
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lập và triển
khai thực hiện các Chương trình, Đề án, Kế hoạch chuyển đổi (về cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn và chuyển
đổi cây trồng, vật nuôi) phù hợp
với điều kiện của địa phương;
- Triển
khai, rà soát điều chỉnh quy hoạch, cơ cấu sản xuất theo hướng tập
trung, quy mô lớn, lựa chọn các đối tượng
cây trồng, vật nuôi, đối tượng nuôi thủy sản năng suất, chất lượng, có giá trị kinh tế
cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường, phù hợp
với quy hoạch phát triển của ngành,
nghiên cứu, phát triển các mô hình sản xuất có hiệu quả;
- Chỉ đạo các xã, phường, thị trấn rà
soát, bổ sung các quy hoạch cấp xã; tăng cường quản lý và thực hiện đúng các quy hoạch đã được phê duyệt.
13. Các đơn vị, doanh nghiệp
- Các công ty, doanh nghiệp sản xuất
giống, Trung tâm Khảo nghiệm Khuyến nông Khuyến ngư và các Trung tâm giống (cây
trồng, vật nuôi, thủy sản): Tích cực du nhập, khảo nghiệm, đánh giá, tuyển chọn
các giống cây trồng, vật nuôi mới. Căn cứ
nhu cầu giống cây, giống con hàng năm theo cơ cấu của tỉnh, tổ chức sản xuất
khép kín từ giống gốc đến giống thương mại để cung ứng, phục vụ sản xuất;
- Các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân
trong tỉnh tích cực tham gia liên doanh, liên kết sản xuất, mở rộng thị trường,
hỗ trợ tiêu thụ nông sản, thực phẩm; đầu tư xây dựng các cơ sở bảo quản, chế biến
nông sản, thực phẩm và xây dựng thương hiệu cho các nông sản, thực phẩm chất lượng
cao.
(có
Đề án tóm tắt kèm theo).
Điều 3: Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày
ký ban hành.
Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, các Giám đốc Sở, Thủ trưởng
ngành: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Khoa học và Công nghệ, Công thương, Tài
nguyên và Môi trường, Y tế, Lao động Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền
thông, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Thái Bình, Đài Phát thanh và Truyền hình Thái Bình, Báo Thái Bình; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố; Thủ trưởng ngành, đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành
Quyết định này ./.
|
Nơi nhận:
- Như Điều 3;
- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn;
- Thường trực Tỉnh ủy;
- Thường trực HĐND tỉnh;
- Chủ tịch, các PCT UBND tỉnh;
- VP Đoàn Đại biểu Quốc hội và HĐND tỉnh;
- Ban Kinh tế ngân sách (HĐND tỉnh);
- UB MT Tổ quốc tỉnh, Liên minh các Hợp tác xã Thái
Bình, Hội Nông dân tỉnh, Liên hiệp Hội Phụ nữ tỉnh, Đoàn Thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh tỉnh;
- Lãnh đạo VP UBND tỉnh;
- Công Thông tin Điện tử tỉnh;
- Phòng: KHTC, TH;
- Lưu: VT, NNTNMT
|
TM. ỦY BAN NHÂN
DÂN TỈNH
CHỦ TỊCH
Nguyễn Hồng Diên
|
ĐỀ ÁN TÓM TẮT
VỀ TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP TỈNH THÁI BÌNH ĐẾN NĂM 2020, TẦM NHÌN ĐẾN
NĂM 2030
(Kèm theo Quyết định số 3312/QĐ-UBND ngày
29/12/2015 của UBND tỉnh).
I. SỰ CẦN THIẾT
TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP THÁI BÌNH
Là tỉnh sản xuất nông nghiệp trọng điểm
của Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) và của Việt Nam, Thái Bình đã đạt được những kết
quả đáng ghi nhận trong sản xuất nông nghiệp với mức tăng
trưởng bình quân 4,1% trong giai đoạn 2010-2014 thuộc dạng cao ở ĐBSH, Mặc dù vậy,
ngành nông nghiệp Thái Bình nhìn chung vẫn là một nền nông nghiệp giá trị thấp
và phát triển không bền vững. Ngành trồng trọt với
trọng tâm là lúa gạo đã phát triển đến ngưỡng và hầu như tăng trưởng rất thấp
trong giai đoạn 2012- 2104. Khu vực chăn nuôi mặc dù cũng đã đóng góp lớn hơn
vào tổng giá trị sản xuất của nông nghiệp nhưng cũng chưa tạo thành động lực
phát triển chính của ngành. Thủy sản có tốc độ tăng trưởng tốt nhưng còn nhiều
bất ổn ở cả khâu sản xuất, thị trường đầu ra và bắt đầu chững lại trong những năm gần đây. Các điểm yếu chính của
ngành vẫn là quy mô sản xuất nhỏ lẻ, hoạt động chế biến nâng cao giá trị nông sản
còn yếu kém, thiếu liên kết giữa người sản xuất, thị trường còn lỏng lẻo (chủ yếu
dựa vào mạng lưới tư thương).
Thực trạng trên đặt trong bối cảnh biến
đổi khí hậu diễn ra gay gắt và hội nhập quốc tế sâu rộng đòi hỏi phải thay đổi
mô hình tăng trưởng của ngành nông nghiệp Thái Bình nhằm phát huy tối đa những
tiềm năng về điều kiện tự nhiên, con người của tỉnh, thích nghi tốt hơn với thách thức từ các yếu tố biến động bên ngoài, tăng thu nhập cho người
nông dân, hướng tới phát triển bền vững và hiệu quả. Xuất phát từ thực tế phát triển
của ngành nông nghiệp địa phương và tinh thần Đề án “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng
nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và phát triển bền vững” được phê duyệt tại
Quyết định 899/2013/QĐ-TTg, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Sở NN và
PTNT) Thái Bình phối hợp với Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn
(IPSARD) xây dựng đề án “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Thái Bình đến 2020
và tầm nhìn đến 2030”.
II. THỰC TRẠNG NÔNG NGHIỆP VÀ
LAO ĐỘNG THÁI BÌNH
1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế
chung của tỉnh
Thái Bình có nhiều điều kiện tự nhiên
thuận lợi cho phát triển nông nghiệp. Là một trong 3 tỉnh có diện tích đất nông nghiệp lớn nhất vùng ĐBSH, tỉnh có ưu
thế lớn trong phát triển trồng trọt và chăn nuôi quy mô lớn nếu tích tụ được ruộng
đất. Bên cạnh đó, Thái Bình có bờ biển dài với 52 km, rất
thuận lợi cho phát triển thủy sản nhuyễn thể hai mảnh vỏ
ven biển. Vị trí tương đối gần hai thành phố lớn Hà Nội và
Hải Phòng, là điều kiện thuận lợi cho
nông sản Thái Bình tiếp cận thị trường quy mô và giá trị lớn.
Bên cạnh những thuận lợi, nông nghiệp
Thái Bình cũng đối mặt với hai nguy cơ liên quan đến điều kiện tự nhiên.
Thứ nhất, do ở gần biển, Thái Bình cũng dễ bị tác động bởi thiên tai và biến đổi
khí hậu (BĐKH).
Thứ hai, việc tỉnh có trữ lượng than bùn khá lớn cũng gây ra những nguy cơ tiềm
ẩn cho phát triển nông nghiệp cũng như sinh kế người nông dân nếu như không có
những kế hoạch khai thác kết hợp với phát triển ngành nghề hợp lý.
Thái Bình có hệ thống giao thông vận
tải liên tỉnh, liên huyện, liên xã khá hoàn thiện, thuận lợi cho thương mại
hàng hóa nông sản. Hạ tầng nông thôn của tỉnh (thủy lợi,
giao thông nội đồng) thuộc vào loại tốt nhất ĐBSH. Thái Bình cơ bản đã thực hiện
xong dồn điền, đổi thửa gắn với chỉnh trang đồng ruộng, đủ tiêu chuẩn áp dụng
cơ khí hóa. Toàn bộ hệ thống đê biển đã được cứng hóa.
2. Thành tựu và hạn chế của ngành
nông nghiệp Thái Bình
2.1. Thành tựu
Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp
Thái Bình có những bước tăng trưởng khá ổn định, mặc dù có xu hướng chậm lại
sau năm 2009 do ảnh hưởng lớn của khủng hoảng kinh tế thế giới và kinh tế trong
nước. Sản xuất nông nghiệp phát triển tương đối tốt giúp đảm bảo an ninh lương
thực và góp phần ổn định kinh tế xã hội. Bên canh đó, sản phẩm nông sản ngày càng đa dạng. Nhiều mặt hàng
như gạo, ngao, thịt lợn (cả lợn sữa) phát triển mạnh và có vị thế trên thị trường, đóng vai trò quan trọng đối với tỉnh, khu vực và cả nước. Trình độ canh tác phát triển, một
số mặt hàng có năng suất, chất lượng đứng đầu vùng và cả nước như gạo, ngao.
Bên cạnh đó, Thái Bình đã hình thành một số mô hình sản xuất quy mô lớn mang lại
hiệu quả cao cả trong chăn nuôi và trồng trọt. Những mô hình này có thể nhân rộng trong thời gian tới để tăng quy mô
hiệu quả cho ngành nông nghiệp. Thương mại nông sản ngày càng phát triển, nhiều
mặt hàng thâm nhập được vào các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc,
Châu Âu.
Một trong
những yếu tố quyết định sự phát triển ổn định của ngành nông nghiệp Thái Bình trong
thời gian qua là sự quan tâm sâu sát của lãnh đạo tỉnh trong ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ ngành. Bên cạnh đó, việc
nông dân Thái Bình cần cù, có kinh nghiệm, sáng tạo trong sản xuất và có trình
độ thâm canh cao cũng đóng vai trò hết sức quan trọng. Cơ
sở hạ tầng liên tỉnh ngày càng được nhà nước quan tâm đầu tư giúp gắn kết nông
sản Thái Bình với các thị trường xung quanh.
2.2. Hạn chế
Bên cạnh những thành tựu trên, ngành
nông nghiệp Thái Bình vẫn còn nhiều điểm hạn chế:
Thứ nhất, cơ cấu đóng góp của các tiểu ngành chưa hợp
lý. Tỷ trọng trồng trọt (đặc biệt là lúa gạo) - tiểu ngành có giá trị gia tăng thấp và dường
như đã phát triển đến ngưỡng nếu không có những đột phá về quy mô sản xuất và
công nghệ - vẫn chiếm 40% cơ cấu giá trị sản xuất của ngành nông nghiệp. Trong
khi đó, ngành thủy sản lại có xu hướng tăng trưởng giảm trong 3 năm gần đây do
những biến động thị trường.
Thứ hai, quy mô sản xuất nhỏ lẻ ở dạng nông hộ (trung bình 1 hộ có khoảng 4-5
sào đất nông nghiệp), chưa hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn (vùng chuyên canh, cánh đồng lớn...). Trong khi đó, các hoạt động tập thể của
nông dân diễn ra chưa thực sự hiệu quả. Phần lớn các Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp vẫn chỉ tập
trung vào cung ứng đầu vào và dịch vụ thủy lợi, chưa có những
hoạt động kết nối với doanh nghiệp hình
thành các vùng sản xuất lớn.
Thứ ba, công tác sản xuất giống cây trồng
(trừ lúa), vật nuôi và thủy sản còn nhiều bất cập; địa phương chưa chủ động được con giống và kiểm soát được chất lượng
các nguồn giống trên thị trường, làm tăng
rủi ro dịch bệnh và giảm năng suất.
Thứ tư, hoạt động chế biến nông sản còn yếu kém, sản phẩm thô, giá thấp. Liên
kết trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm lỏng lẻo. Thương mại nông sản
chủ yếu dựa vào hệ thống tư thương với mức độ lợi nhuận thấp và rủi ro cao.
Thứ năm, kết cấu hạ tầng và dịch vụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp mặc dù đã
được đầu tư nhưng vẫn thiếu, chưa đồng bộ, nhất là phục vụ bảo quản, chế biến.
Hậu quả chất lượng các mặt hàng nông sản trong tỉnh không đồng đều, chưa tạo được
thương hiệu nên khả năng cạnh tranh thấp, sản xuất nông
nghiệp thiếu bền vững, tính ổn định chưa cao, phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên,
thị trường.
Có hai nguyên nhân chính gây nên các
bất cập trên:
Một là, quá trình hút lao động của các ngành công nghiệp – dịch vụ ra khỏi khu vực nông nghiệp chưa hiệu quả. Về cơ bản, Thái Bình vẫn là
một tỉnh thuần nông. Tỷ trọng các ngành kinh tế thay đổi khá chậm, GDP NLTS vẫn
còn chiếm tới 34,5% trong tổng GDP toàn tỉnh, cao hơn nhiều so với Hà Nam
(15,2%) hay Nam Định (24,6%).
Hai là, đầu tư vào khu vực nông nghiệp rất hạn chế, vắng bóng các doanh nghiệp
đầu tàu. Cụ thể các chính sách thu hút đầu tư chưa thực sự hiệu quả nên chưa
thu hút doanh nghiệp đầu tư vào trong khu
vực nông nghiệp.
3. Thực trạng lao động
Năm 2014, dân số trung bình của tỉnh
1,79 triệu người, trong đó dân số từ 15
tuổi trở lên 1,41 triệu người, chiếm 78,9% (Niên giám Thống kê Thái Bình 2014).
Xét về quy mô dân số, Thái Bình xếp thứ 4 trên 11 tỉnh khu vực ĐBSH. Thái Bình
đang có cơ cấu dân số vàng, với tỷ lệ dân số phụ thuộc thấp hơn tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động. Đây là cơ hội nhưng cũng là
thách thức trong quá trình tạo việc làm
cho người lao động. Cơ cấu dân số vàng sẽ chỉ kéo dài trong khoảng 20 năm nữa
và là cơ hội một đi không trở lại. Đặc biệt, tốc độ già
hóa dân số ở Thái Bình sẽ nhanh hơn trung bình các tỉnh ĐBSH do cơ cấu dân số
Thái Bình già hơn.
Bên cạnh đó, lao động Thái Bình đông
nhưng chưa tinh. Khoảng 66% lực lượng lao động của Thái Bình ở nông thôn. Tỷ lệ
lao động đã qua đào tạo chỉ đạt 55% năm 2014. Khoảng 48% lao động đang làm các
công việc liên quan đến nông, lâm, thủy sản nhưng do tính chất mùa vụ, thời
gian nông nhàn nhiều nên hoạt động nông nghiệp chỉ chiếm
19% tổng thời gian lao động cả năm. Như vậy, nếu lao động nông nghiệp chuyên
nghiệp (làm 8 tiếng/ngày, 22 ngày/tháng) thì chỉ cần 1/5 số lao động hiện tại.
Tuy nhiên, khả năng tạo việc làm trong tỉnh
từ các hoạt động phi nông nghiệp còn hạn chế do hoạt động công nghiệp, dịch vụ
chưa phát triển. Năm 2015, trong số 1,1
triệu lao động đang làm việc, chỉ có 162 nghìn lao động có việc làm chính thức
trong các doanh nghiệp, trong đó 52 nghìn
lao động tại các Khu Công nghiệp, 30 nghìn lao động tại các cụm công nghiệp, 80
nghìn lao động tại các doanh nghiệp rải rác ở địa phương.
Một điểm đáng lưu ý là tỉnh có tỷ lệ
tăng dân số tự nhiên thấp nhất (0,06%) nhưng lại có tỷ suất di cư thuần cao nhất
khu vực ĐBSH. Phần đông lao động di cư làm việc tại các thành phố lớn như Hà Nội,
thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng. Kênh xuất khẩu lao động đã hình thành nhưng
chưa phát huy hết tiềm năng, lao động chủ yếu được xuất khẩu sang các nước trong khu vực và thực hiện các công việc có thu
nhập thấp.
Tỷ lệ lao động trong nông nghiệp cao, dân số nông thôn nhiều sẽ
là áp lực rất lớn cho quá trình tái cơ cấu tiến lên sản xuất
hàng hóa quy mô lớn. Để có thể giải bài toàn tái cơ cấu
thông qua việc tăng quy mô, từ đó đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ thì phải
rút lao động ra khỏi khu vực nông nghiệp, thu hút nhiều lao động nông nghiệp
vào các hoạt động phi nông nghiệp tại các khu cụm công nghiệp tại địa phương, tổ
chức tốt lao động của tỉnh đi ra tỉnh ngoài và xuất khẩu.
III. TÁI CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP
TỈNH THÁI BÌNH ĐẾN NĂM 2020, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030
1. Thách thức và cơ hội cho tái cơ
cấu nông nghiệp tỉnh Thái Bình
Quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp
của Thái Bình trong thời gian tới sẽ có những khó khăn và thách thức từ cả bên trong và bên ngoài.
Trước hết, tập quán sản xuất lạc hậu, nông dân có tâm lý giữ đất sản xuất là
thách thức lớn cho việc chuyển từ sản xuất nhỏ lên sản xuất hàng hóa quy mô lớn
ở Thái Bình.
Thứ hai, đất đai manh mún, khan hiếm tài nguyên cho nông nghiệp. Tình trạng đất
đai manh mún (trung bình 0,2ha/hộ) đang là thách thức lớn cho công tác quy hoạch
lại và xây dựng các vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa lớn của Thái Bình.
Thứ ba, tổ chức sản xuất lạc hậu, không bền vững tạo nguy cơ tụt hậu của nông
nghiệp Thái Bình.
Thứ tư, thách thức từ hội nhập kinh tế gây ra cạnh tranh mạnh mẽ trong việc tiêu thụ nông sản cả ở trên thị trường
thế giới và ngay trong thị trường nội địa.
Thứ năm, nhu cầu thị trường thay đổi hướng tới những sản phẩm nông sản có chất
lượng ngày càng cao và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Thứ sáu, BĐKH ảnh hưởng mạnh tới nông nghiệp. BĐKH được dự báo sẽ gây ra những
tác động tiêu cực trên quy mô lớn đối với sản xuất nông nghiệp của Thái Bình.
Ngoài ra, áp lực về dân số lớn và lao động dư thừa trong nông thôn, sự già hóa của dân số cũng là thách thức lớn, không
tận dụng tốt thì Thái Bình rất dễ đánh mất lợi thế này.
Bên cạnh đó, bối cảnh trong thời gian
tới cũng mang lại cơ hội thúc đẩy quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp Thái
Bình:
Thứ nhất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại Thái Bình diễn ra với tốc độ nhanh hơn trong thời gian tới, tạo điều kiện cho phát triển nông nghiệp và rút
lao động ra khỏi nông nghiệp.
Thứ hai, cơ hội từ việc hình thành các vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng
ĐBSH, hợp tác với các tỉnh về kinh tế biển,
du lịch, dịch vụ, công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, xuất khẩu để phát triển
nhanh, bền vững.
Thứ ba, nhu cầu tiêu thụ nông sản có chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm có
xu hướng tăng lên là cơ hội tốt cho tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh.
Thứ tư, quá trình hội nhập sẽ toàn diện hơn, tạo điều kiện mở rộng thị trường, thu hút đầu tư và công nghệ. Bên cạnh
mở rộng thị trường nông sản, một trong những cơ hội quan trọng cho Thái Bình chính là việc phát triển các ngành công nghiệp (da giầy,
may mặc) để xuất khẩu vào những thị trường lớn sau khi Việt Nam ký kết một loạt
những hiệp định Việt Nam-Châu Âu (Vietnam-EU), Hiệp định đối tác xuyên Thái
Bình Dương (TPP), tạo điều kiện thu hút lao động từ nông nghiệp và là tiền đề tốt
để tích tụ đất đai, mở rộng quy mô sản xuất.
Thứ năm, khoa học và công nghệ trong nước và trên thế giới sẽ tiếp tục phát triển
mạnh. Với đặc thù là tỉnh có trình độ sản xuất nông nghiệp thâm canh cao, nông
dân có khả năng tiếp thu và ứng dụng khoa học công nghệ tốt, tỉnh Thái Bình sẽ
có cơ hội tốt để tăng hiệu quả sản xuất, mở ra những hướng chuyển đổi cơ cấu
kinh tế mới.
2. Tầm nhìn, quan điểm tái cơ cấu
ngành nông nghiệp
2.1. Tầm nhìn ngành nông nghiệp Thái Bình đến năm 2030
Nông nghiệp là ngành quan trọng trong
ổn định kinh tế, xã hội của tỉnh Thái Bình, cung cấp
các nguồn lực quan trọng (nông sản, lao động, tài nguyên) cho sự phát triển của công nghiệp và dịch vụ. Thái Bình hình thành các
vùng chuyên canh quy mô lớn, sản xuất
theo tiêu chuẩn đảm bảo chất lượng và có sự liên kết chặt chẽ với các doanh
nghiệp trong và ngoài tỉnh phân phối nông sản tới người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
2.2. Quan điểm tái cơ cấu ngành nông nghiệp
- Rút lao động ra khỏi nông nghiệp để
chuyên môn hóa và nâng cao hiệu quả lao động trong nông nghiệp;
- Thu hút và phát triển doanh nghiệp
là đột phá cho tái cơ cấu nông nghiệp và giải quyết lao động nông thôn. Lấy
doanh nghiệp là đầu tàu trong phát triển chuỗi giá trị có sự liên kết chặt chẽ
giữa doanh nghiệp với các hộ sản xuất, tạo việc làm phi nông nghiệp và xuất khẩu
lao động;
- Tập trung phát triển những ngành
hàng hiện có theo chiều sâu, hướng tới nâng cao chất lượng,
giá trị gia tăng và phát triển bền vững;
- Lấy tiến bộ khoa học kỹ thuật và khả
năng áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất là động lực cho phát triển nông nghiệp;
- Nâng cao hiệu quả sản xuất nông
nghiệp thông qua mở rộng quy mô hộ, áp dụng cơ giới hóa và kỹ thuật canh tác
tiên tiến;
- Gắn sản xuất với chế biến và tiêu
thụ sản phẩm;
- Cơ cấu lại cây trồng, vật nuôi phù
hợp với điều kiện BĐKH.
3. Mục tiêu tái cơ cấu ngành nông
nghiệp
3.1. Mục tiêu chung
Tái cơ cấu ngành nông nghiệp nâng cao
giá trị gia tăng, chất lượng và khả năng cạnh
tranh của các sản phẩm nông nghiệp, đảm bảo phát triển bền vững và nâng
cao thu nhập cho hộ nông dân thông qua việc đẩy mạnh ứng dụng
quy trình kỹ thuật tiên tiến, tăng quy mô hộ sản xuất, phát triển công nghiệp
chế biến, xây dựng chuỗi giá trị liên kết giữa các tác nhân, nhất là giữa doanh
nghiệp và các hộ nông dân (hay các Hợp tác
xã, tổ nhóm).
3.2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2020
Toàn ngành
- Tốc độ tăng trưởng toàn ngành trung
bình giai đoạn 2016-2020 đạt: 2,5%/năm, trong đó trồng
trọt 0,4%; chăn nuôi 3,5%; thủy sản 6%;
- Tỷ trọng các ngành trong tổng cơ cấu
nông, lâm, thủy sản: Trồng trọt 32%; chăn nuôi 31%, dịch vụ 6,9%, lâm nghiệp
0.1% và thủy sản 30%.
Trồng trọt
- Tỷ lệ diện tích đất canh tác được
tích tụ với quy mô từ 02 ha trở lên đạt trên 50%;
- Diện tích trồng
trọt áp dụng tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt đạt 25%;
- Sản lượng được tiêu thụ qua hợp đồng: Lúa gạo 10%; rau củ quả 10%; ngô 20%;
- Diện tích đất lúa bảo đảm tiêu thụ
nội tỉnh, sản xuất hàng hóa, và góp phần đảm bảo an ninh
lương thực và đời sống dân sinh;
- Diện tích ngô: Khoảng 12.500
ha/năm, tăng 1.956 ha so với hiện nay, chủ
yếu tăng ở vụ Xuân do chuyển từ đất lúa sang trồng
ngô, mỗi năm tăng khoảng 400 ha;
- Diện tích rau gieo trồng các loại:
Khoảng 37.765 ha/năm, trong đó: Diện tích
khoai tây khoảng 6.000 ha (vụ Xuân 500 ha, vụ Đông 5.500 ha); diện tích rau
chuyên canh tăng từ 1.800 ha lên 2.500 ha.
Chăn nuôi
- Ổn định đàn lợn khoảng 1 - 1,1 triệu
con, tăng đàn bò lên 100 nghìn con, tăng đàn gia cầm lên
13 triệu con (trong đó đàn gà 10 triệu
con);
- Duy trì đàn lợn
nái chiếm khoảng 18% tổng đàn lợn. Tăng tỷ lệ đàn lợn nái lai và lợn nái ngoại lên 75% tổng đàn vào năm 2020;
- Tăng số lượng các cơ sở chăn nuôi
trang trại quy mô vừa và lớn lên 1.000 trang trại;
- Đưa 40% số điểm giết mổ gia súc,
gia cầm nhỏ lẻ trên địa bàn toàn tỉnh vào
các cơ sở giết mổ đã được quy hoạch;
- Sản lượng thịt bò tăng 80-90% thông
qua việc tăng cường phối giống bằng thụ tinh nhân tạo bò lai Sind với nhóm bò
Zebu.
Thủy
sản
- Cơ cấu giá trị sản xuất thủy sản
chiếm 30% tổng giá trị sản xuất ngành nông, lâm, thủy sản và diêm nghiệp; sản
lượng ngao được tiêu thụ thông qua hợp đồng
đạt 10%;
- Lượng giống thủy sản được cung cấp
bởi địa phương chiếm 75%;
- Khoảng 25% sản phẩm thủy sản là sản
phẩm chế biến;
- Diện tích ngao 4.100 ha, sản lượng
123.000 tấn;
- Diện tích nuôi tôm sú xen ghép cá
rô phi 3.000 ha và nuôi cá các loại (cá vược, cá song, cá bống bóp);
- Cá rô phi: 2.500 ha, sản lượng:
37.500 tấn;
- Sản lượng khai thác 70.000 tấn.
Giải quyết lao động
- Chuyên nghiệp hóa lao động nông
nghiệp, rút một nửa lao động nông nghiệp sang phi nông nghiệp;
- Năm 2020, xuất khẩu khoảng 10 nghìn
lao động, thu hút thêm 03 doanh nghiệp tham gia vào hoạt động xuất khẩu lao động;
- Hình thành 01 trung tâm giao dịch
việc làm hỗ trợ những người làm ở tỉnh ngoài;
- Đến năm 2020,
các doanh nghiệp trong các khu, cụm công nghiệp tạo khoảng 150-160 nghìn công
việc mới;
- Lao động ở lại nông nghiệp được
chuyên nghiệp hóa khoảng 50 nghìn người.
4. Giải pháp tái cơ cấu
4.1. Các giải pháp đột phá
Từ những phân tích về hiện trạng, tiềm
năng nông nghiệp của tỉnh cũng như bối cảnh trong thời gian tới để hiện thực
hóa tầm nhìn, đi đúng định hướng và đạt được các mục tiêu đã đặt ra về tái cơ cấu
nông nghiệp, Thái Bình cần tập trung thực hiện năm nhóm giải pháp đột phá sau:
4.1.1. Tăng quy mô đồng ruộng, tiến lên nền sản xuất hàng hóa lớn, tập trung
Tăng quy mô sản xuất là điều kiện
tiên quyết cho những đột phá trong sản xuất
nông nghiệp của Thái Bình. Tăng quy mô đồng ruộng tạo điều kiện cơ giới hóa, giảm
chi phí lao động, đảm bảo sản phẩm đồng đều với
chất lượng cao, tăng hiệu quả sản xuất, tiến tới sản xuất nông nghiệp hàng hóa
lớn. Bên cạnh đó, tăng quy mô đồng ruộng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho liên kết
giữa doanh nghiệp với các hộ nông dân/nhóm hợp
tác hay Hợp tác xã.
Tăng quy mô sản xuất cần được thực hiện thông qua các đột phá chính trong việc thúc đẩy quá
trình thuê/góp đất trong sản xuất nông nghiệp, khuyến khích các hộ không sử dụng
hoặc không muốn sử dụng đất nông nghiệp cho các hộ khác thuê. Chính quyền tạo
điều kiện thuận lợi về mặt thủ tục pháp lý để các hộ đi thuê yên tâm đầu tư sản
xuất. Bên cạnh đó, cũng cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp thuê đất của
nông dân, nông dân góp đất cùng với doanh nghiệp (Mô hình doanh nghiệp thuê đất
của các hộ dân và tự tổ chức sản xuất cũng bắt đầu phát triển ở một số địa
phương như Nam Định, Vĩnh Phúc).
Bên cạnh đó, cần có những chính sách
hỗ trợ để phát triển tổ hợp tác, Hợp tác xã tập hợp
đất của các hộ nông dân thành những cánh đồng lớn, tiến tới cùng sản xuất loại
sản phẩm nhất định, sử dụng loại giống đồng nhất, đồng thời sẽ là đại diện cho
hộ nông dân trong liên kết với các doanh nghiệp cung cấp đầu
vào và doanh nghiệp thu mua nông sản.
4.1.2. Xây dựng một số chuỗi
giá trị nông sản chính
Đây là giải pháp quan trọng để có thể đẩy mạnh liên kết giữa hộ nông dân, đại diện của hộ nông dân
(nhóm hợp tác, Hợp tác xã) với doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ là đầu tàu trong
chuỗi giá trị để tiếp cận thị trường, đồng thời sẽ giúp hộ nông dân tổ chức lại
sản xuất và sản xuất theo các tiêu chuẩn, chất lượng mà thị trường cần. Song
song với việc mở rộng qui mô sản xuất thông qua đẩy mạnh tích tụ ruộng đất,
liên kết nhóm nông dân, phát triển cánh đồng liên kết, để xây dựng được một số
chuỗi giá trị chính trong các ngành hàng nông sản, cần thực hiện một số biện
pháp sau:
- Khuyến khích và hỗ trợ phát triển
các Hợp tác xã kiểu mới nhằm tập hợp
nông dân;
- Thu hút đầu tư của các doanh nghiệp
vào việc xây dựng vùng chuyên canh liên kết với nông dân hình thành nên những
chuỗi giá trị. Hình thành liên kết lâu dài giữa các Hợp tác xã với các doanh
nghiệp nòng cốt. Tạo điều kiện cho các Hợp tác xã, doanh nghiệp có liên kết được
tiếp cận chính sách ưu đãi thông qua hỗ trợ mặt bằng, tín dụng, kết nối thị trường;
- Ưu tiên tập huấn, xây dựng sản xuất theo tiêu chuẩn, tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp cho các hộ nông dân tham gia vào chuỗi giá
trị, ký kết hợp đồng với doanh nghiệp;
- Chính quyền hỗ trợ doanh nghiệp và
hộ nông dân trong việc đảm bảo liên kết giữa hộ nông dân và Hợp tác xã được thực hiện một cách nghiêm túc theo
hợp đồng.
4.1.3. Đột phá về khoa học công
nghệ
Ưu tiên đầu tư phát triển khoa học
công nghệ và tăng cường khả năng áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông
nghiệp. Coi khoa học công nghệ là nhân tố chính cho tăng trưởng nông nghiệp, kết
hợp với đổi mới tổ chức sản xuất để đảm bảo
phát triển ổn định;
- Xây dựng quỹ sáng tạo với kinh phí
của tỉnh và các nhà tài trợ, cho phép tất cả các thành phần kinh tế được đề xuất
nghiên cứu, đối tượng được lựa chọn khi tham gia cần có vốn đối ứng theo hình
thức đối tác công tư;
- Đột phá về khâu giống cần được coi
là trọng tâm trong chính sách khoa học
công nghệ của Thái Bình trong giai đoạn tới nhằm đạt được các mục tiêu sau đây:
Chủ động cả về chất lượng, số lượng, nguồn gốc giống; bình ổn giá giống; kiểm
soát hiệu quả sử dụng các bộ giống đã được tỉnh lựa chọn trong các cơ sở trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản; phục vụ đắc lực cho công tác xây dựng thương
hiệu nông, thủy sản Thái Bình dựa trên
tính ưu việt của các bộ giống vật nuôi, cây trồng, thủy sản
của Thái Bình so với các địa phương khác. Các giải pháp về khâu giống cần tập
trung vào:
- Đối với
lúa: Đầu tư nghiên cứu ở cả khía cạnh sản xuất và thị trường để tuyển chọn bộ
giống lúa chủ lực cho Thái Bình, phát triển từ 03-06 giống lúa ưu việt của Thái
Bình phục vụ các phân khúc thị trường tiêu thụ gạo khác nhau; hỗ trợ một phần kinh phí hoặc ưu tiên về thuế
cho các doanh nghiệp tự nghiên cứu thành công giống lúa ưu việt có thể nhân rộng
tại Thái Bình;
- Với
thủy sản: Đầu tư công nghệ mở rộng quy mô sản xuất giống của đơn vị nhà nước hoặc
hỗ trợ doanh nghiệp cung cấp đầy đủ ngao
giống chất lượng cao, phù hợp với môi trường
địa phương cho người sản xuất;
- Với chăn nuôi: Hỗ trợ cải tạo đàn lợn cho các doanh nghiệp xây dựng cơ sở cung cấp giống ông, bà; hỗ trợ hộ
trang trại nuôi lợn bố, mẹ và cung cấp tinh giống lợn ngoại
cao sản; hỗ trợ vốn, lãi suất cho doanh nghiệp nhập khẩu giống lợn có
năng suất cao để sản xuất con giống bố mẹ, con thương phẩm đáp ứng nhu cầu tái
cơ cấu ngành chăn nuôi; hỗ trợ kinh phí mua tinh lợn ngoại hoặc lợn nái ngoại
cho các cơ sở chăn nuôi đáp ứng được các tiêu chuẩn về quy mô chăn nuôi, điều
kiện chăn nuôi;...
- Áp dụng các tiêu chuẩn trong trồng
trọt (VietGAP, GlobalGAP), chăn nuôi (GAHP) và thủy sản thông qua công tác đào
tạo, hỗ trợ kinh phí chứng nhận ban đầu;
- Xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm
nông nghiệp nổi bật của Thái Bình để nâng cao khả năng cạnh tranh và tiêu thụ của
sản phẩm trên thị trường trong nước, quốc
tế.
4.1.4. Rút mạnh lao động ra khỏi
nông nghiệp, nông thôn
Đây là giải pháp rất quan trọng làm
tiền đề cho việc tích tụ ruộng đất đồng thời góp phần giải quyết việc làm nâng
cao thu nhập cho hộ nông dân. Một số nhóm giải pháp cần thực hiện:
- Thúc đẩy xuất khẩu lao động: Coi
đây là một trong các giải pháp quan trọng để hút lao động trong thời gian tới nhất là những lao động trẻ, cụ
thể:
+ Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu lao động
trong tỉnh bằng cách cung cấp thông tin về
người lao động, ưu đãi vay vốn, đất đai làm trụ sở đào tạo, dịch vụ hậu cần cho
đào tạo (ăn, nghỉ của lao động học nghề); hỗ trợ đào tạo cơ bản trước khi đào tạo
chuyên sâu theo kế hoạch/tiêu chuẩn của doanh nghiệp;
+ Hỗ trợ cho người đi lao động thông
qua các chính sách/dịch vụ như hỗ trợ vay vốn, hỗ
trợ pháp lý, thủ tục khác (khám sức khỏe, VISA...), dịch vụ chuyển
tiền, hỗ trợ về làm quen với
văn hóa xã hội,... Cung cấp dịch vụ Một cửa cho xuất khẩu lao động (khám sức khỏe,
cấp VISA, kiểm tra ngoại ngữ,... );
+ Tổ chức xây dựng nghiệp đoàn cho
lao động xuất khẩu: Thí điểm hỗ trợ xây dựng văn phòng nghiệp đoàn (kết nối với
các Đại sứ quán, hỗ trợ đăng ký, thành lập quỹ hoạt động, tổ chức mạng lưới,...).
Thông qua nghiệp đoàn và phối hợp với
doanh nghiệp để đảm bảo đời sống, an ninh, đi lại, sức khỏe, dịch vụ chuyển tiền
an toàn và các quyền lợi chính đáng khác của người lao động tại nước ngoài.
- Tổ chức lại hệ thống lao động của
Thái Bình sang làm việc tại các tỉnh khác:
+ Thu hút, hỗ trợ các doanh nghiệp ở các tỉnh ngoài Thái Bình trong công tác
đưa lao động di cư từ Thái Bình thông qua các hoạt động như: Đào tạo nghề, cho
vay vốn, thông tin về lao động;
+ Tổ chức nghiệp đoàn lao động theo
ngành nghề, theo địa bàn, hỗ trợ và giao quyền
cho nghiệp đoàn đào tạo nghề, cấp chứng chỉ, vay vốn, cung cấp thông tin,..
+ Thành lập các điểm thông tin, hỗ trợ
pháp lý cho lao động của tỉnh đi làm tại các thị trường trọng điểm trong nước.
- Tập trung phát triển các cụm công
nghiệp, làng nghề:
+ Hoàn thiện cơ sở hạ tầng cơ bản tại
các khu/cụm công nghiệp, có các chính sách ưu đãi về tiền thuê đất, chi phí làm
mặt bằng, thủ tục... thu hút doanh nghiệp về cụm công nghiệp sử dụng lao động tại
địa phương;
+ Đẩy mạnh hỗ trợ
đào tạo nghề phi nông nghiệp cho lao động nông thôn: Ưu tiên hỗ trợ đào tạo theo nhu cầu của người sử dụng
lao động, gắn đào tạo với địa chỉ sử dụng
lao động cụ thể (doanh nghiệp, Hợp tác xã, cơ sở kinh doanh,...). Chuyển kinh
phí hỗ trợ đào tạo nghề trực tiếp cho các
doanh nghiệp Khu công nghiệp, cụm công nghiệp.
4.1.5. Đột phá về môi trường kinh doanh, đầu tư thu hút doanh nghiệp
Đột phá về môi trường kinh doanh, đầu
tư nhằm đưa Thái Bình lên tốp 15 tỉnh có chỉ số PCI cao nhất Việt Nam là điều
kiện quan trọng để thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài
tỉnh đầu tư vào nông nghiệp, hoặc các ngành nghề sản xuất, kinh doanh khác nhằm đạt được các mục tiêu:
- Phát triển doanh nghiệp để thu hút
lao động ra khỏi khu vực nông nghiệp nhằm tạo việc làm, nâng cao thu nhập và tạo
tiền đề cho quá trình tích tụ ruộng đất;
- Phát triển các doanh nghiệp nông
nghiệp đầu tàu dẫn dắt trong toàn chuỗi
giá trị theo định hướng thị trường. Phát triển các doanh nghiệp chế biến nâng
cao giá trị gia tăng nhất là chế biến ngao, sản phẩm chăn nuôi, rau quả;
- Phát triển các doanh nghiệp cung cấp
đầu vào cho sản xuất nông nghiệp, đảm bảo nền nông nghiệp của tỉnh có cơ cấu hợp lý, phát triển bền vững.
Như vậy, đây cũng là giải pháp rất tốt
hỗ trợ cho việc rút lao động ra khỏi nông nghiệp, tạo việc làm tại tỉnh đồng thời
từ đó có thể mở đường cho các doanh nghiệp đầu tàu trong việc xây dựng chuỗi giá trị. Để cải
thiện môi trường kinh doanh, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào trong nông nghiệp,
cần thực hiện đồng thời những giải pháp
sau:
+ Về tư tưởng: Quán triệt tinh thần
phát triển doanh nghiệp trong quyết tâm
chính trị từ lãnh đạo tỉnh đến các ban, ngành, địa phương. Đẩy mạnh công tác
truyền thông để lãnh đạo, các ban, ngành, địa phương thống nhất chủ trương ưu
tiên thu hút doanh nghiệp đầu tư của tỉnh.
+ Tăng cường công tác truyền thông,
xúc tiến đầu tư: Tổ chức diễn đàn đầu tư vào nông nghiệp, vai trò doanh nghiệp
đối với phát triển kinh tế của tỉnh; tổ chức hội nghị, hội thảo tại tỉnh để thu
hút, kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào trong tỉnh; phối
hợp với các tổ chức, hiệp hội của doanh nghiệp như Phòng Thương mại và
Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hội Doanh nghiệp trẻ, Hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ,
Cơ quan xúc tiến thương mại của các nước ở Việt Nam như Nhật Bản, Hàn Quốc để tổ
chức giới thiệu tiềm năng đầu tư vào tỉnh Thái Bình, những chính sách ưu đãi của
tỉnh với các doanh nghiệp; xây dựng trang thông tin về tình hình phát triển của
doanh nghiệp, quy hoạch, chính sách ưu đãi, cơ hội đầu tư vào tỉnh, các mô hình
kinh doanh hiệu quả;
+ Đơn giản tối thiểu các thủ tục hành
chính cho doanh nghiệp, đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình làm
thủ tục đăng ký, cấp phép...
+ Thu hút đầu tư: Xây dựng phương án
liên kết thu hút đầu tư với các tỉnh lân cận để thu hút một số doanh nghiệp lớn
cần có vùng nguyên liệu lớn, cung cấp liên tục đầu vào nông sản (vượt qua khả
năng cung ứng cục bộ của Thái Bình), có hệ thống phân phối mạnh, chi phối thị
trường đã đầu tư sang các tỉnh như Nam Định, Hải Dương... để tận dụng các lợi
thế chung của vùng và hỗ trợ nhau trong trường hợp một tỉnh bị thiên tai, mất mùa không
thể đảm bảo đủ lượng nông sản thu mua của doanh nghiệp.
+ Quy hoạch lại Khu công nghiệp: Quy
hoạch lại Khu công nghiệp đảm bảo thành Khu công nghiệp khép kín ở đó có các
ngành nghề lĩnh vực hỗ trợ tốt cho nhau, có quan hệ chặt chẽ với nhau.
+ Tăng cường chính sách ưu đãi: Tăng
cường các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp về tín dụng,
mặt bằng kinh doanh, chi phí san lấp mặt bằng, thuế, xúc tiến thương mại, đào tạo...
theo Nghị Định 210 của Chính phủ và Quyết định
16/2014/QĐ-UBND ngày 24/9/2014 của Ủy ban
nhân dân tỉnh Thái Bình ban hành quy định,
cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư vào một số lĩnh vực nông nghiệp, nông
thôn. Tuy nhiên, cần có sự điều chỉnh phù hợp với điều kiện
thực tế của tỉnh nhất là về quy mô và mức hỗ
trợ.
4.2. Nhóm các giải pháp khác
Bên cạnh những giải pháp đột phá ở trên, Thái Bình cần thực hiện một số giải pháp
khác để thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Những giải pháp này cũng đóng
vai trò rất quan trọng và hỗ
trợ rất tốt cho nhóm giải pháp đột phá, cụ thể:
- Giải pháp lãnh đạo chỉ đạo, tuyên
truyền: Phải có sự chỉ đạo quyết liệt, quyết tâm chính trị cao từ lãnh đạo tỉnh,
phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để triển khai, thực hiện tái cơ cấu
phát triển ngành nông nghiệp. Bên cạnh đó phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để lãnh đạo tỉnh,
lãnh đạo các địa phương và toàn dân trong tỉnh biết được nội dung tái cơ cấu nền
nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng phát triển bền vững;
- Giải pháp về quy hoạch: Rà soát, bổ
sung các quy hoạch nông nghiệp, nông thôn ở các cấp đảm bảo sử dụng đất phù hợp với quy hoạch tổng thể nông nghiệp giai
đoạn đến năm 2020, trong đó có bổ sung nội dung tái cơ cấu ngành nông nghiệp, lồng
ghép các giải pháp ứng phó với BĐKH vào quy hoạch;
- Giải pháp về tổ chức hành chính:
Thành lập Ban Chỉ đạo Tái cơ cấu nông nghiệp liên ngành của tỉnh với nhiệm vụ
chính là định hướng chỉ đạo, theo dõi, đánh giá thực hiện Tái cơ cấu nông nghiệp
của tỉnh thông qua những chỉ tiêu cụ thể rõ ràng;
- Giải pháp về phát triển thị trường:
Ưu tiên hàng đầu việc tìm kiếm, khai thác, ổn định thị trường; cần đa dạng hóa
cách thức xúc tiến thương mại thông qua hội thảo, hội chợ để khuyến khích và tạo
điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh ký kết hợp đồng tiêu thụ, chế biến, bảo quản nông sản.
Ngoài ra, cần có chính sách ưu đãi về đầu tư cơ sở hạ tầng,
liên kết, cam kết của tỉnh hỗ trợ các doanh nghiệp. Xây dựng chiến lược quảng
bá sản phẩm tại thị trường tiêu thụ trong nước và xuất
khẩu đặc biệt đối với các sản phẩm có giá trị, chủ lực của tỉnh như: gạo,
ngao, cá vược, ớt, dưa giang, củ cải đường, thịt lợn, thịt gà và đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, chủ động tìm đối tác để xuất khẩu
thay vì thụ động chờ các đơn hàng xuất khẩu như hiện nay, nhất là đối với các
nhà nhập khẩu Trung Quốc;
- Giải pháp về cơ sở hạ tầng: Tiếp tục
đầu tư cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông, thủy lợi nội đồng, hạ tầng vùng nuôi (đường giao
thông vào vùng nuôi ngao, hệ thống thủy lợi);
- Giải pháp về đào tạo: Mở rộng các
hình thức đào tạo nghề cho lao động nông thôn gắn với chuyển giao tiến bộ khoa
học kỹ thuật và công nghệ mới. Đổi mới phương thức đào tạo theo hướng gắn đào tạo với các ngành hàng và quy hoạch vùng chuyên canh. Tăng cường
tập huấn kỹ thuật sản xuất theo tiêu chuẩn (VietGAP, GlobalGAP, Hữu Cơ) đảm bảo
vệ sinh an toàn thực phẩm. Tăng cường đào tạo kỹ năng quản trị, lập kế hoạch cho lãnh đạo các tổ nhóm, Hợp tác xã; kỹ năng về quản lý kinh doanh và thị trường nông sản;
- Giải pháp về huy động nguồn lực đầu
tư vào phát triển nông nghiệp: Xã hội hóa các nguồn lực trong tỉnh, thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn ODA, các chương trình mục tiêu quốc gia, vốn sự nghiệp của
nhà nước và các nguồn vốn Trung ương khác. Thí điểm các dự án liên kết công tư
(PPP) tạo điều kiện thuận lợi cho các khu vực tư nhân đầu tư hoặc tham gia đầu
tư vào xây dựng cơ sở hạ tầng quan trọng như: Đường giao
thông, trạm thu mua nông sản, kho bảo quản nông sản; tổ chức hoặc hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật,
cung cấp dịch vụ tư vấn... để huy động tối đa nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, nông thôn;
- Giải pháp về bảo vệ môi trường:
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm
môi trường; ứng dụng khoa học công nghệ để xử lý ô nhiễm môi trường trong hoạt động sản xuất, chế biến nông sản
như: Sử dụng chế phẩm xử lý các sản phẩm
phụ của trồng trọt (rơm, rạ) thành phần bón hữu cơ; của
chăn nuôi thành khí đốt (biogas); khuyến cáo nông dân thực
hiện tốt các biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM.
IV. CÁC CHƯƠNG
TRÌNH, DỰ ÁN ƯU TIÊN
Để thực hiện Đề
án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp, cần xây dựng chi tiết và triển khai một số chương trình dự án cụ thể. Các chương trình dự án này
có thể được thực hiện trong những giai đoạn khác nhau.
1. Giai đoạn 2016-2018
a. Nông lâm thủy sản
- Nghiên cứu đẩy mạnh tích tụ đất đai
thông qua tạo điều kiện thuận lợi trong việc thuê đất mở rộng quy mô sản xuất;
- Nghiên cứu chính sách thu hút đầu
tư vào nông nghiệp, nông thôn;
- Đề
án Tích tụ ruộng đất thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa và liên kết
trong chuỗi giá trị;
- Dự án Nghiên cứu và xây dựng thương
hiệu cho các sản phẩm gạo của tỉnh Thái Bình;
- Đề án Tăng cường áp dụng Chương
trình Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) cho
cây trồng nhằm nâng cao hiệu quả và chất
lượng sản phẩm;
- Đề
án Phát triển sản xuất rau an toàn áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu
chuẩn VietGAP;
- Đề án hỗ trợ chuyển đổi đất lúa
sang cây trồng khác có hiệu quả cao hơn;
- Đề án Tái cơ cấu giống lợn nhằm tăng năng suất và hiệu quả chăn nuôi tỉnh Thái Bình giai đoạn
2016-2020;
- Đề
án Phát triển chuỗi liên kết trong chăn nuôi lợn và gà tỉnh Thái Bình
giai đoạn 2016-2020;
- Đề án Phát triển các mô hình kinh tế
hợp tác (nhóm hợp tác, hợp tác xã) trong
sản xuất nông nghiệp;
- Đề án Quy hoạch tổng thể thủy sản
Thái Bình giai đoạn 2016-2020;
- Dự án Hỗ trợ phát triển thương hiệu
ngao sạch chất lượng cao Thái Bình tại thị trường nội địa và xuất khẩu;
- Đề
án Phát triển ngao giống phục vụ sản xuất tại tỉnh Thái Bình và các tỉnh
lân cận;
- Dự án Hỗ trợ doanh nghiệp phát triển
doanh nghiệp chế biến xuất khẩu ngao Thái
Bình.
b. Việc làm
Dự án Phát
triển xuất khẩu lao động của Thái
Bình sang nước ngoài.
2. Giai đoạn 2018-2020
a. Nông lâm thủy sản
- Dự án Phát triển sản xuất chế biến
khoai tây tỉnh Thái Bình;
- Đề án Phát triển chăn nuôi theo hướng
trang trại và gia trại theo hướng an toàn dịch bệnh;
- Đề
án Quy hoạch vùng trọng điểm, xã trọng điểm chăn
nuôi theo hướng tiêu chuẩn an toàn dịch bệnh GAHP;
- Dự án Xây dựng cảng cá Thụy Tân -
Thái Thụy;
- Dự án Trồng rừng và bảo vệ đê ven
biển khu vực Đồng Châu.
b. Việc làm
- Đề
án Đào tạo hộ nông dân chuyên nghiệp hóa phục vụ nền sản xuất quy mô lớn;
- Dự án xây dựng nghiệp đoàn hỗ trợ những người lao động của Thái Bình ở những
tỉnh ngoài;
- Quy hoạch lại Khu Công nghiệp, cụm
công nghiệp nhằm thu hút lao động nông nghiệp.
V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Sở Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn
- Chủ trì và phối hợp với các sở, ban,
ngành và địa phương triển khai thực hiện đề án;
- Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành để chỉ đạo triển khai,
thực hiện, điều phối, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện Đề án;
- Chủ trì, phối hợp với các sở ,ban, ngành, các huyện, thành phố rà
soát, bổ sung và lập mới các quy hoạch nông nghiệp, nông thôn; xây dựng các Đề án, Dự án, Kế
hoạch về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; phát triển giống cây trồng,
vật nuôi và xây dựng vùng sản xuất hàng hóa
tập trung. Xác định các nông sản thực phẩm chủ lực của tỉnh, tiếp thu các tiến
bộ kỹ thuật mới để xây dựng bộ giống cây, giống con hàng hóa, hướng dẫn nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ
thuật mới vào sản xuất;
- Phối
hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình Thái
Bình, Báo Thái Bình, hệ thống phát thanh, truyền thanh của huyện, thành phố,
xã, phường, thị trấn tích cực tuyên truyền các nội dung Đề án;
- Tổng
hợp, đánh giá tình hình thực hiện hàng năm, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và các sở, ngành liên quan,
đề xuất những giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện Đề án hoặc sửa đổi bổ sung Đề án nếu cần thiết.
2. Sở Kế hoạch và Đầu tư
- Tiếp tục thực hiện Nghị quyết “về nông nghiệp nông dân, nông thôn”, ưu tiên vốn bố trí ngân sách nhà
nước cho ngành nông nghiệp để thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu;
- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn, các sở, ngành, địa phương nghiên cứu đề nghị bổ sung
cơ chế, chính sách thu hút vốn đầu tư từ các thành phần kinh tế để phục vụ tái
cơ cấu ngành nông nghiệp. Hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp lập, thẩm định
các dự án trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê
duyệt; tham mưu xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển nông
nghiệp, nông thôn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng phát triển
bền vững.
3. Sở
Tài chính
- Rà soát các cơ chế, chính sách theo
hướng tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của ngành nông nghiệp, hỗ
trợ thực hiện Đề án;
- Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư,
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở, ngành liên quan tổng hợp nhu cầu vốn, cân đối đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kinh phí cho việc
triển khai thực hiện Đề án và các chương
trình, dự án liên quan.
4. Sở Khoa học và Công nghệ
- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở, ngành liên quan rà
soát lại các đề tài nghiên cứu khoa học, tập trung đầu tư cho nghiên cứu, chuyển
giao, ứng dụng các tiến bộ khoa học hỗ trợ ngành Nông nghiệp thực hiện Đề án;
- Chủ trì hướng dẫn xây dựng nhãn hiệu
hàng hóa cho nông sản, thực phẩm phù hợp VietGAP; hướng dẫn các tổ chức, cá
nhân xây dựng các thương hiệu và chỉ dẫn địa lý cho nông sản, thực phẩm chất lượng
cao và đặc trưng của tỉnh;
- Rà soát, bổ sung, đề xuất một số
chính sách hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ
phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn .
5. Sở Công thương
- Phối
hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn nghiên cứu đề xuất các chính sách thương mại, tạo thuận lợi thúc đẩy phát triển công nghiệp chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản;
- Kiểm
soát chặt chẽ, xử lý nghiêm hoạt động buôn lậu và gian lận trong thương
mại hàng nông sản;
- Hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng thương
hiệu cho các nông sản, thực phẩm chất lượng cao và đặc trưng của
tỉnh. Tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản; tổ chức các hội nghị xúc
tiến thương mại và liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản, thực phẩm.
6. Sở Tài nguyên và Môi trường
Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn, các địa phương rà soát kiểm tra chặt chẽ quy hoạch và quản lý, thực
hiện quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp (đặc biệt là đất lúa) và đề xuất các
chính sách liên quan đến đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học
theo hướng phát triển nông nghiệp bền vững.
7. Sở Y tế
Phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong quá trình
triển khai thực hiện Luật An toàn vệ sinh thực phẩm và vệ sinh môi trường nông
thôn.
8. Sở Lao động Thương binh và Xã hội
- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn đào tạo và cấp chứng chỉ nghề nông nghiệp và phi nông nghiệp
cho lao động nông thôn.
- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xúc tiến tạo
việc làm phi nông nghiệp với thu nhập ổn định cho lao động nông thôn, bao gồm các kênh xuất
khẩu lao động, lao động ngoại tỉnh và lao động trong các khu, cụm công nghiệp
và làng nghề.
9. Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh
Thái Bình
- Chỉ đạo các tổ chức tín dụng ưu
tiên tập trung vốn phục vụ lĩnh vực nông
nghiệp, nông thôn. Tích cực triển khai các chương trình tín dụng đối với các
lĩnh vực thuộc ngành nông nghiệp;
- Phối hợp với Sở
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà
soát, đề xuất các cơ chế chính tín dụng hỗ trợ ngành nông nghiệp.
10. Đề nghị các tổ chức chính trị-xã
hội và đoàn thể
- Liên minh các Hợp tác xã Thái Bình: Phối hợp các địa phương tổ chức hình thành
các tổ chức kinh tế hợp tác và Hợp tác xã; củng cố nâng cao
chất lượng và hiệu quả hoạt động của các Hợp tác
xã Dịch vụ nông nghiệp để tham gia thực hiện Đề
án đạt kết quả cao. Hỗ trợ, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý Hợp tác xã;
- Hội Nông dân tỉnh: Tuyên truyền, phổ
biến các nội dung Đề án; phối hợp triển
khai các chính sách hỗ trợ đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn; phối hợp với các địa phương vận động thành lập
các hình thức kinh tế tập thể, xây dựng và củng cố các Hợp tác xã;
- Liên hiệp Hội Phụ nữ tỉnh, Đoàn
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh: Tích cực tuyên truyền, vận động các hội
viên, đoàn viên gương mẫu, nhiệt tình tham gia các nội dung Đề án.
11. Các sở, ban, ngành có liên
quan: Căn cứ chức năng, nhiệm vụ phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố
tổ chức triển khai thực hiện các nội dung Đề án.
12. Ủy
ban nhân dân các huyện, thành phố
- Căn cứ nội dung Đề án Tái cơ cấu của Sở Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn, lập và triển khai thực hiện các Chương tình, Đề án, Kế hoạch chuyển
đổi (về cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn và chuyển đổi cây trồng, vật
nuôi) phù hợp với điều kiện của địa
phương;
- Triển khai, rà soát điều chỉnh quy
hoạch, cơ cấu sản xuất theo hướng tập trung, quy mô lớn, lựa chọn các đối tượng
cây trồng, vật nuôi, đối tượng nuôi thủy sản năng suất, chất lượng, có giá trị kinh tế
cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường, phù hợp
với quy hoạch phát triển của ngành, nghiên cứu, phát triển các mô hình sản xuất
có hiệu quả;
- Chỉ đạo các xã, phường, thị trấn rà
soát, bổ sung các quy hoạch cấp xã; tăng cường quản lý và thực hiện đúng các
quy hoạch đã được phê duyệt.
13. Các đơn vị doanh nghiệp
- Các công ty, doanh nghiệp sản xuất
giống, Trung tâm Khảo nghiệm Khuyến nông Khuyến ngư và các Trung tâm giống (cây
trồng, vật nuôi, thủy sản): Tích cực du
nhập, khảo nghiệm, đánh giá, tuyển chọn các giống cây trồng, vật nuôi mới. Căn cứ nhu cầu giống cây, giống con hàng
năm theo cơ cấu của tỉnh, tổ chức sản xuất khép kín từ giống gốc đến giống
thương mại để cung ứng, phục vụ sản xuất;
- Các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong tỉnh tích cực tham gia liên doanh, liên kết
sản xuất, mở rộng thị trường, hỗ trợ tiêu
thụ nông sản, thực phẩm; đầu tư xây dựng các cơ sở bảo quản, chế biến nông sản,
thực phẩm và xây dựng thương hiệu cho các nông sản, thực phẩm chất lượng cao./.