UỶ
BAN NHÂN DÂN
TỈNH ĐIỆN BIÊN
--------
|
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
Số:
537/QĐ-UBND
|
Điện Biên, ngày 26
tháng 6 năm 2012
|
QUYẾT ĐỊNH
VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN
PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐẾN NĂM 2015, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
Căn cứ Luật Giáo dục ngày 14/6/2005 và Luật sửa
đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục
ngày 25/11/2009;
Căn
cứ Luật Dạy nghề ngày 29/11/2006;
Căn
cứ Quyết định số 230/2006/QĐ-TTg ngày 13/10/2006 của Thủ tướng Chính phủ Phê
duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Kinh tế - Xã hội tỉnh Điện Biên thời kỳ
2006-2020;
Căn
cứ Quyết định số 1956/QĐ-TTg, ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc
phê duyệt Đề án "Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020"
Căn
cứ Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và Nghị quyết Đại hội XII Đảng
bộ tỉnh Điện Biên đến năm 2015;
Căn
cứ Quyết định số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt
Chiến lược phát triển nguồn nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011-2020; Quyết định số 1216/QĐ-TTg
ngày 22/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Quy hoạch phát triển nhân lực
Việt Nam giai đoạn 2011-2020;
Căn
cứ Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 23/3/2012 của Tỉnh uỷ Điện Biên về phát triển
nguồn nhân lực tỉnh Điện Biên đến năm 2015, định hướng đến năm 2020;
Căn
cứ Nghị quyết số 272/NQ-HĐND13, ngày 24/5/2012 của HĐND tỉnh Điện Biên về việc
thông qua Đề án phát triển nguồn nhân lực tỉnh Điện Biên đến năm 2015, định
hướng đến năm 2020,
QUYẾT
ĐỊNH:
Điều 1. Phê
duyệt Đề án phát triển nguồn nhân lực tỉnh Điện Biên đến năm 2015, định hướng đến
năm 2020 với những nội dung chủ yếu sau đây:
1. Về quan điểm chỉ đạo
a) Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực là một trong những khâu đột phá, nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại
hội XI của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, sớm đưa Điện Biên
thoát khỏi tình trạng kém phát triển, phấn đấu từng bước trở thành tỉnh phát
triển trong khu vực miền núi phía Bắc.
b) Phát triển nguồn nhân lực dựa trên nhu cầu
của xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển, định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Phát triển nguồn nhân lực có trọng tâm, trọng điểm, chú trọng phát triển nhân
tài, lấy giáo dục phổ thông, đào tạo nghề làm nền tảng; tập trung đào tạo lao động
chất lượng cao, gắn với bồi dưỡng, tập huấn thường xuyên làm khâu đột phá; nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức, viên chức, lao động
đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
c) Phát triển nguồn nhân lực nhằm hướng tới
sự phát triển toàn diện về thể lực, trí lực, khả năng thích ứng, năng động,
sáng tạo, kỹ năng, ý thức kỷ luật lao động; tăng cường giáo dục đạo đức, lý
tưởng sống và truyền thống cách mạng, đảm bảo yêu cầu phát triển toàn diện con
người.
d) Phát triển nguồn nhân lực là trách nhiệm
của cả hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc, nhằm huy động nguồn lực toàn
xã hội để xây dựng, phát triển nguồn nhân lực của tỉnh có chất lượng, đáp ứng
tốt yêu cầu trước mắt và lâu dài.
2. Mục tiêu tổng quát
a) Tập trung đào tạo, nâng cao tỷ lệ, chất lượng
lao động qua đào tạo; tăng cường đào tạo nghề, chú trọng đào tạo lao động khu
vực nông nghiệp, nông thôn; thu hút, sử dụng hợp lý nguồn nhân lực. Chú trọng
nâng cao kỹ năng, tác phong làm việc cho người lao động. Phân bổ nhân lực đảm
bảo cơ cấu hợp lý giữa các ngành, nghề, khu vực.
b) Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao động, gắn
với phát triển các ngành, lĩnh vực; mở rộng, đa dạng hóa ngành nghề đào tạo.
Từng bước xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển
kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.
c) Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên
chức có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức tốt, tinh thông nghiệp vụ, đáp
ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.
3. Các chỉ tiêu cụ thể
a) Phát triển nguồn nhân lực theo hướng đáp
ứng yêu cầu về số lượng, đảm bảo chất lượng và cơ cấu hợp lý (lao động khu vực
Nông, lâm nghiệp, thủy sản 67,5%; công nghiệp - xây dựng 13%; dịch vụ 19,5%).
b) Mỗi năm đào tạo nghề từ 7 - 8 ngàn lao động;
tạo việc làm mới 8 - 8,5 ngàn lao động/năm. Nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo từ
30,64% năm 2010 lên 44,8% năm 2015 và 65% năm 2020.
c) Toàn tỉnh đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu
học đúng độ tuổi mức độ 2; duy trì và nâng cao chất lượng phổ cập trung học cơ
sở; tỷ lệ học sinh các cấp lên lớp đạt trên 98%; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp đạt
trên 90%, trên 46% số trường đạt chuẩn quốc gia.
d) Huy động trẻ từ 3 đến 5 tuổi đến lớp mẫu
giáo đạt trên 80% (trong đó trẻ 5 tuổi ra lớp mẫu giáo chuẩn bị vào lớp 1 đạt
trên 97%); học sinh 6-10 tuổi đến trường đạt 99%, học sinh 11-14 tuổi đi học
trung học cơ sở đạt trên 90%, học sinh 15-18 tuổi đi học trung học phổ thông đạt
trên 55%.
e) Đến năm 2015: Cán bộ lãnh đạo, quản lý từ
trưởng, phó phòng trở lên 98% có trình độ từ đại học trở lên (trong đó 5% trở lên
có trình độ trên đại học); 100% được đào tạo lý luận chính trị; 90% bồi dưỡng
kiến thức về quản lý Nhà nước. Cán bộ chuyên trách cơ sở: 100% có trình độ văn
hóa từ trung học cơ sở trở lên (trong đó 60% có trình độ trung học phổ thông);
85% có trình độ trung cấp lý luận chính trị trở lên; 100% được đào tạo chuyên môn
(60% trở lên có trình độ trung cấp và tương đương).
f) Phấn đấu đến năm 2020, có 100% cán bộ, công
chức cấp xã có trình độ chuyên môn và lý luận từ trung cấp trở lên, trong đó
trên 60% có trình độ cao đẳng, đại học; 100% viên chức đạt chuẩn về trình độ,
trong đó 30% đạt trên chuẩn.
g) Nâng cao thể chất nguồn nhân lực: Giảm tỷ
lệ suy dinh dưỡng trẻ em <5 tuổi còn dưới 20% năm 2015 và dưới 15% năm 2020;
tuổi thọ trung bình đạt 72 tuổi (toàn quốc 74 tuổi), đến năm 2020 tuổi thọ
trung bình của tỉnh đạt 73 tuổi (toàn quốc 75 tuổi).
4. Các nhiệm vụ chủ yếu
a) Nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính
trị và toàn xã hội về phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Các cấp ủy, tổ chức đảng tăng cường lãnh đạo,
chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chủ trương, chính sách về phát
triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Xác định phát triển và nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, có ý nghĩa quyết định
đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân
phát huy tính chủ động, sáng tạo, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng
viên, hội viên, đoàn viên và các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt chủ trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh về phát triển, nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực.
b) Nâng cao chất lượng, phát triển quy mô
giáo dục - đào tạo một cách hợp lý, cân đối giữa các cấp học, giữa giáo dục phổ
thông, giáo dục nghề nghiệp và định hướng nghề tạo điều kiện tiền đề cơ sở về
trình độ học vấn phổ thông để phát triển đào tạo nguồn nhân lực.
- Xác định giáo dục là nền tảng của đào tạo
nguồn nhân lực. Tiếp tục giữ vững và nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục tiểu
học đúng độ tuổi, phổ cập giáo dục trung học cơ sở; thực hiện phổ cập giáo dục
mầm non cho trẻ 5 tuổi. Phát triển giáo dục toàn diện, đồng thời nâng cao chất
lượng giáo dục.
- Tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các
giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục ”mũi nhọn”, coi trọng
cả ba nội dung: Dạy làm người, dạy chữ và dạy nghề. Chú trọng giáo dục quốc
phòng - an ninh, giáo dục đạo đức, truyền thống cách mạng, lý tưởng sống, kỹ năng
và phương pháp làm việc; Tăng cường các hoạt động xã hội nhằm xây dựng nền học
vấn phổ thông cơ bản, vững chắc và phát triển toàn diện.
- Xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý
giáo dục đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ, nâng cao năng
lực chuyên môn, đặc biệt coi trọng phẩm chất đạo đức của người thầy. Thường
xuyên đào tạo và bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên các cấp để ứng
dụng những phương pháp dạy học tiên tiến theo lộ trình cải cách giáo dục chung
của cả nước nhằm nâng cao toàn diện chất lượng dạy và học, đảm bảo trình độ
giáo dục - đào tạo của tỉnh tiếp cận gần với trình độ chung của cả nước
c) Mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo
nghề nghiệp; nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng làm việc cho
người lao động.
- Tổ chức đào tạo nghề cho người lao động
theo 3 cấp trình độ (sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao đẳng nghề) với cơ cấu
cấp trình độ đa dạng, phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động, trình độ
công nghệ của nền kinh tế tỉnh và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trên địa
bàn tỉnh và khu vực.
- Đổi mới và mở rộng ngành nghề, các lĩnh vực
đào tạo, tăng cơ hội đào tạo nghề cho lao động khu vực nông thôn; mở rộng quy
mô và hình thức dạy nghề với các ngành nghề phù hợp với nhu cầu phát triển kinh
tế - xã hội của địa phương.
- Đẩy mạnh việc xây dựng và đổi mới nội dung,
chương trình, giáo trình dạy nghề đáp ứng tiêu chuẩn kỹ năng nghề và phù hợp
với tiến bộ kỹ thuật, công nghệ sản xuất, tiếp cận với trình độ trong nước và
thế giới để nâng cao chất lượng đào tạo, gắn đào tạo nghề với yêu cầu sử dụng
lao động của xã hội.
- Tăng cường liên kết với các cơ sở đào tạo
nghề, các trước Đại học, học viện trong nước thực hiện tổ chức đào tạo theo
phương thức liên thông, chính quy, không chính quy cho người lao động.
d) Giải quyết việc làm, tuyển dụng lực lượng
lao động gắn với chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế và tăng năng suất lao động.
- Triển khai đồng bộ và có hiệu quả Chương
trình mục tiêu Quốc gia giải quyết việc làm và Chương trình xóa đói giảm nghèo
trên địa bàn tỉnh để tạo lập việc làm, giải quyết việc làm cho đúng đối tượng;
Thực hiện tốt quy trình cho vay và hệ thống tổ chức cấp tín dụng từ quỹ quốc
gia giải quyết việc làm sao cho kịp thời, đúng đối tượng và bảo toàn được vốn
vay;
- Chú trọng quan tâm đến công tác xuất khẩu
lao động. Để mở rộng quy mô và nâng cao hiệu quả xuất khẩu lao động của tỉnh,
cần tăng cường công tác đào tạo nghề, ngoại ngữ và những kiến thức cơ bản về
phong tục tập quán... của nước nhập khẩu lao động cho những người lao động
trước khi sang làm việc ở nước ngoài;
- Từng bước hình thành, xây dựng và phát
triển thị trường lao động; Củng cố và xây dựng mạng lưới hướng nghiệp và dịch
vụ thị trường lao động.
e) Phát triển đào tạo các nhóm nhân lực trọng
điểm như: Nhân lực cho khu vực sản xuất kinh doanh (đào tạo đội ngũ lao động kỹ
thuật); nhân lực khu vực Hành chính - Sự nghiệp; nhân lực cán bộ nữ, cán bộ là
người dân tộc ít người.
f) Chú trọng cải thiện và nâng cao chất lượng
dân số.
g) Thực hiện có hiệu quả các Đề án, dự án
trên địa bàn.
- Đẩy nhanh đầu tư, chỉ đạo thực hiện các Đề
án, quy hoạch phát triển các cơ sở đào tạo trong tỉnh đã phê duyệt.
- Xúc tiến thành lập Trung tâm dạy nghề phụ
nữ vùng Tây Bắc.
- Xúc tiến nhanh các điều kiện và quy trình
xây dựng Đề án thành lập trường Đại học Điện Biên trước năm 2015 (theo Nghị
quyết XII Đảng bộ tỉnh) trên cơ sở sắp xếp lại hệ thống các trường chuyên
nghiệp của tỉnh.
5. Các giải pháp thực hiện
a) Đổi mới quản lý Nhà nước về phát triển
nhân lực của tỉnh trên các phương diện:
- Đổi mới tổ chức và phương pháp quản lý nhà
nước về phát triển nhân lực nhằm nâng cao chất lượng, đồng thời mở rộng quy mô đào
tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển, gắn đào tạo nhân lực với nhu cầu sử
dụng của xã hội; Đẩy mạnh phân cấp quản lý, tăng quyền tự chủ, tự chịu trách
nhiệm cho các cơ sở đào tạo và sử dụng nhân lực; Cải tiến, đổi mới các hình thức
tổ chức đào tạo nhân lực theo hướng tăng cường sự gắn kết và mối quan hệ trực
tiếp giữa cơ sở đào tạo nhân lực với doanh nghiệp và các đơn vị, tổ chức có nhu
cầu sử dụng nhân lực. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp quản lý lao động, quản lý đào tạo nhân lực;
- Đổi mới đồng bộ các khâu tuyển dụng, đánh giá,
quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng và thực hiện chính
sách đối với cán bộ; gắn đào tạo với thu hút và sử dụng hiệu quả đội ngũ cán
bộ.
- Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý phát
triển nhân lực và nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả hoạt động của các cơ
quan hành chính nhà nước trên địa bàn. Tăng cường giám sát, kiểm tra để nâng
cao chất lượng và gắn đào tạo với nhu cầu của xã hội. Cải tiến và tăng cường sự
phối hợp giữa các cơ quan Đảng, quản lý nhà nước và các doanh nghiệp trên địa bàn
tỉnh (nhất là các doanh nghiệp trực thuộc Trung ương quản lý, doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài) về phát triển nhân lực trong việc xây dựng và tổ chức thực
hiện pháp luật, chính sách chung của nhà nước, tổ chức đào tạo, thực hiện các cơ
chế, chính sách đặc thù riêng của tỉnh, tổ chức và doanh nghiệp;
b) Đổi mới, nâng cao nhận thức về phát triển
nhân lực: Nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về phát
triển nhân lực; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về giáo dục, đào tạo và pháp luật
về phát triển nhân lực; Tham gia phòng, chống tệ nạn xã hội HIV/AIDS và ma túy,
mại dâm; Tăng cường phối hợp với các bên liên quan trong công tác tuyên truyền
về phòng chống SDD, chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng cho trẻ em, cải thiện tình
trạng dinh dưỡng cho trẻ < 5 tuổi; Tham mưu xây dựng kế hoạch thực hiện công
tác Dân số - Sức khỏe sinh sản của tỉnh giai đoạn 2011 - 2015 và tầm nhìn đến
2020 và tổ chức thực hiện hiệu quả kế hoạch dân số - SKSS giai đoạn 2011-2020. Đồng
thời, đẩy mạnh xã hội hóa y tế, huy động sự tham gia rộng rãi của các thành
phần kinh tế - xã hội vào công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân nhằm nâng cao
chất lượng dân số của tỉnh.
c) Tập trung huy động vốn cho phát triển nhân
lực, trong đó ưu tiên nguồn lực cho công tác rà soát đánh giá thực trạng nguồn
nhân lực của tỉnh, đồng thời đảm bảo nguồn cho nhu cầu đào tạo nhân lực theo tỷ
trọng: Ngân sách NN 60% và vốn huy động 40%; Đảm bảo ngân sách chi cho giáo dục
- đào tạo của tỉnh ở mức 45% - 48% trên tổng chi ngân sách thường xuyên của tỉnh.
Đối với các trường Đại học - Cao đẳng công lập của tỉnh, ngân sách chi cho công
tác đào tạo hàng năm ngoài nguồn thu Ngân sách NN còn có nguồn thu của người
học và nguồn vốn huy động khác.
d) Thực hiện nghiêm quy định và sử dụng có
hiệu quả nguồn Ngân sách Nhà nước cho phát triển nhân lực; Xây dựng cơ chế,
chính sách khuyến khích, thu hút nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao về
tỉnh công tác như: điều kiện nhà ở, đất ở giao, nhiệm vụ trọng trách, phụ cấp
tiền lương, tiền thưởng, hỗ trợ trả thuế thu nhập cá nhân… Chính sách ưu tiên
phát triển nhân lực các dân tộc thiểu số, vùng cao và vùng sâu, vùng xa; Chính
sách xã hội hóa phát triển nhân lực.
e) Mở rộng, tăng cường sự phối hợp và hợp tác
giữa các đơn vị trong tỉnh, với tổ chức Trung ương, với các tỉnh bạn, đặc biệt
là với Hà Nội trong phát triển nhân lực; Tăng cường quan hệ Quốc tế và liên kết
đào tạo với nước ngoài: Từng bước thiết lập, tăng cường quan hệ hợp tác song
phương và đa phương với các trường đại học, học viện nước ngoài trong việc liên
kết đào tạo; tuyển sinh và khuyến khích học sinh du học tự túc. Tiếp tục khuyến
khích cán bộ, công chức thi tuyển đào tạo trên chuẩn, du học nước ngoài bằng
nguồn Ngân sách nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi để đưa học sinh đi đào tạo
nguồn nhân lực có chất lượng cao phục vụ cho quá trình hội nhập và phát triển
kinh tế - xã hội của tỉnh.
f) Tăng cường cơ sở vật chất, đồng bộ hóa, chuẩn
hóa theo hướng hiện đại mạng lưới giáo dục để tiếp tục nâng cao trình độ học
vấn và chất lượng giáo dục làm cơ sở vững chắc cho phát triển đào tạo nhân lực.
Củng cố, sắp xếp lại mạng lưới trường, lớp học để hệ thống giáo dục - đào tạo
phát triển toàn diện.
g) Xây dựng và phát triển mạng lưới các cơ sở
đào tạo nghề trong tỉnh để đào tạo công nhân kỹ thuật cho các ngành thuộc lĩnh vực
có ưu thế của tỉnh; Khuyến khích phát triển đào tạo nghề trong các doanh
nghiệp; Thực hiện chuẩn hóa các điều kiện về cơ sở vật chất - kỹ thuật của các
cơ sở đào tạo các cấp đảm bảo chất lượng đào tạo nhân lực phù hợp với nhu cầu
thực tế và hội nhập Quốc tế.
6. Phân công trách nhiệm
6.1. Sở Kế hoạch và Đầu tư (Cơ quan thường
trực Đề án)
- Chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan
tham mưu cho UBND tỉnh thành lập Ban chỉ đạo Đề án Phát triển nguồn nhân lực
tỉnh Điện Biên.
- Tham mưu giúp Ban chỉ đạo đề án phát triển
nguồn nhân lực tỉnh quản lý, điều hành và tổng hợp xây dựng báo cáo tình hình
triển khai thực hiện Đề án.
- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, huyện,
thị, thành phố cụ thể hóa, lồng ghép các mục tiêu và giải pháp thực hiện phát
triển nhân lực vào kế hoạch phát triển KTXH 5 năm và hàng năm của tỉnh.
- Phối hợp với Sở Tài chính, tham mưu đề xuất
kế hoạch huy động và cân đối các nguồn lực, nhất là nguồn vốn đầu tư phát triển
nhân lực và vốn đầu tư xây dựng các cơ sở đào tạo, dạy nghề có sử dụng nguồn
vốn ngân sách tỉnh và nguồn vốn khác đầu tư vào tỉnh trên cơ sở quy hoạch, kế
hoạch được duyệt;
- Làm đầu mối, tham mưu cho UBND tỉnh trong
công tác xúc tiến đầu tư các nguồn vốn từ các thành phần kinh tế đầu tư vào
lĩnh vực phát triển nhân lực; kêu gọi đầu tư xây dựng các trường tại Điện Biên.
6.2. Sở Giáo dục và Đào tạo
Chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, Ngành, đơn
vị thực hiện các nội dung:
- Thực hiện Quy hoạch phát triển sự nghiệp
giáo dục và đào tạo tỉnh Điện Biên giai đoạn 2008-2015, định hướng đến năm
2020.
- Phối hợp nghiên cứu, đề xuất các chính sách,
giải pháp, biện pháp có liên quan đến phát triển nguồn nhân lực của tỉnh;
- Chủ trì, phối hợp với các ngành, đơn vị, đoàn
thể: triển khai thực hiện tốt các hoạt động giáo dục - đào tạo, hướng nghiệp
cho học sinh theo chương trình chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Chuẩn bị các điều
kiện thành lập trường đại học Điện Biên.
- Chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan lồng
ghép các mục tiêu, giải pháp của chương trình vào quy hoạch, kế hoạch phát
triển giáo dục & đào tạo, quy hoạch phát triển mạng lưới các trường chuyên
nghiệp; Xây dựng và thực hiện các chương trình, dự án phát triển nhân lực trọng
điểm, tập trung vào những giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nhằm
nâng cao trình độ học vấn của nhân dân.
- Chủ trì, phối hợp với các sở ngành có liên
quan đề xuất chính sách đầu tư hỗ trợ của nhà nước cho các cơ sở giáo dục, đào
tạo ngoài công lập.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.3. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội
Chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, Ngành, đơn
vị thực hiện các nội dung:
- Nghiên cứu, đề xuất các chính sách, giải
pháp, biện pháp có liên quan đến phát triển nguồn nhân lực của tỉnh; đề xuất
chính sách đầu tư hỗ trợ của nhà nước cho các cơ sở đào tạo, dạy nghề ngoài
công lập.
- Có trách nhiệm xây dựng kế hoạch, kinh phí,
tổ chức thực hiện dạy nghề phi nông nghiệp cho lao động nông thôn trên địa bàn.
- Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về thị
trường lao động; xây dựng chương trình hợp tác lao động ngoài tỉnh; tìm kiếm
thị trường xuất khẩu lao động.
- Chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan tổ
chức thực hiện tốt các Chương trình Việc làm, Đề án được phân cấp quản lý điều
hành;
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.4. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
- Chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, Ngành, đơn
vị liên quan thực hiện các nội dung:
- Nghiên cứu, đề xuất các chính sách, giải
pháp, biện pháp có liên quan đến phát triển nguồn nhân lực của tỉnh;
- Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch đào
tạo, bồi dưỡng kiến thức, ứng dụng khoa học kỹ thuật cho lực lượng lao động khu
vực nông thôn;
- Có trách nhiệm xây dựng kế hoạch, kinh phí,
tổ chức thực hiện dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn trên địa bàn.
- Chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan tổ
chức thực hiện tốt các Chương trình Việc làm, Đề án được phân cấp quản lý điều
hành;
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.5. Sở Tài chính
- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành cân đối
đảm bảo ngân sách chi thường xuyên cho công tác giáo dục, đào tạo hàng năm của
tỉnh. Hướng dẫn, giám sát việc sử dụng kinh phí theo đúng Luật ngân sách và
thông tư hướng dẫn hiện hành của các Bộ, ngành. Phối hợp với các ban, ngành, đơn
vị trong việc tham gia xây dựng, đề xuất các chính sách, giải pháp trong quá
trình thực hiện.
- Phối hợp với Sở Kế hoạch & Đầu tư và cơ
quan đơn vị có liên quan tham mưu UBND tỉnh bố trí kế hoạch vốn đầu tư xây dựng
các cơ sở đào tạo, dạy nghề đáp ứng cho yêu cầu phát triển nguồn nhân lực của
tỉnh theo qui hoạch, kế hoạch tỉnh duyệt.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.6. Sở Nội vụ:
Chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành liên
quan thực hiện các nội dung:
- Hoàn thiện cơ cấu tổ chức bên trong các cơ
quan hành chính các cấp và các cơ sở đào tạo;
- Xác định nhu cầu, xây dựng Quy hoạch, kế
hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức hành chính và cán bộ cơ sở
của tỉnh giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến năm 2020. Đồng thời xây dựng kế
hoạch cụ thể cho từng năm; Có trách nhiệm hướng dẫn các cơ quan, đơn vị tổ chức
triển khai thực hiện.
- Xây dựng phương án tuyển dụng đội ngũ cán
bộ, công chức, viên chức do tỉnh quản lý và đội ngũ cán bộ cơ sở. Kiểm tra việc
tuyển dụng, bố trí sử dụng cán bộ, công chức, viên chức và cán bộ cơ sở của cơ
quan, đơn vị.
- Tổ chức triển khai các chương trình, dự án được
phân cấp quản lý, điều hành.
- Tham mưu UBND tỉnh ban hành, sửa đổi bổ sung
các chế độ chính sách nhằm phát triển về số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức, viên chức của tỉnh.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.7. Sở Y tế
- Thực hiện Quy hoạch phát triển ngành y tế
tỉnh Điện Biên giai đoạn 2006-2010 và tầm nhìn đến năm 2020.
- Tổ chức tuyên truyền giáo dục dinh dưỡng,
chăm sóc bà mẹ, trẻ em; giáo dục sức khỏe sinh sản. Thực hiện công tác theo dõi
và chăm sóc sức khỏe định kỳ cho người lao động.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.8. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch
- Chủ trì xây dụng kế hoạch nâng cao thể lực
người lao động; Xây dựng đề án xã hội hóa công tác thể dục thể thao.
- Phối hợp thực hiện Đề án phát triển nguồn
nhân lực tỉnh Điện Biên đến năm 2015, định hướng đến năm 2020 theo chức năng
nhiệm vụ của ngành.
- Định kỳ, hàng năm đánh giá, tổng kết tình hình
thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản lý, điều hành
gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.9. Các sở, ban, ngành và các đơn vị tổ chức
liên quan khác
- Căn cứ chức năng, nhiệm vụ và định hướng
phát triển nhân lực của đơn vị; xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện kế
hoạch hàng năm, kế hoạch giai đoạn gắn với chỉ tiêu phát triển nguồn nhân lực
của tỉnh. Tổ chức quản lý, điều hành và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực được
phân cấp quản lý.
- Chủ động phối hợp với các ngành, địa phương
đề xuất các giải pháp thực hiện phát triển nguồn nhân lực của tỉnh.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm
vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.10. Ủy ban nhân dân các huyện, thị, thành
phố
- Căn cứ Đề án phát triển nguồn nhân lực tỉnh
Điện Biên giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020; trên cơ sở chương
trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, xây dựng kế hoạch đào
tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực của địa phương và tổ chức thực hiện
lồng ghép với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội khác đầu tư trên địa
bàn.
- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tổ chức
thực hiện các chương trình, dự án liên quan đến phát triển nguồn nhân lực tại địa
phương; tích cực đề xuất các chính sách, giải pháp thực hiện đề án.
- Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn khảo
sát, thống kê trình độ nguồn nhân lực hàng năm, tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.11. Các trường chuyên nghiệp, dạy nghề và
các cơ sở dạy nghề khác
- Xây dựng kế hoạch, thực hiện công tác đào
tạo và liên kết đào tạo từng giai đoạn (đến năm 2015 và đến năm 2020). Xây dựng
kế hoạch mở rộng ngành nghề, quy mô đào tạo; kế hoạch đào tạo sau đại học đội
ngũ giảng viên. Tham gia xây dựng
Đề án thành lập trường Đại học Điện Biên.
Cung cấp thông tin về đào tạo, nhu cầu việc làm; phối hợp với các ngành, địa
phương, doanh nghiệp xúc tiến việc làm cho sinh viên.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
6.12. Các tổ chức Chính trị - Xã hội, tổ chức
Xã hội và các Hội
- Tham gia thực hiện và giám sát việc thực
hiện đề án ở các cấp;
- Tổ chức tuyên truyền cho hội viên, đoàn
viên về các mục tiêu, chính sách và hoạt động của đề án; vận động các thành
viên tham gia học, tự học nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ;
- Tổ chức thực hiện các chương trình, dự án được
phân cấp quản lý, điều hành.
- Định kỳ 6 tháng, hàng năm đánh giá, tổng
kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, đề án được phân cấp quản
lý, điều hành gửi Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
Điều 2. Căn
cứ Quyết định này và Đề án chi tiết kèm theo các ngành, các cấp có trách nhiệm
cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Đề án để xây dựng kế hoạch
hàng năm, kế hoạch từng giai đoạn đảm bảo tổ chức triển khai thực hiện có hiệu
quả các nội dung của Đề án đã đề ra.
Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan đầu mối
có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các cấp, các ngành tổ chức thực
hiện Đề án; định kỳ 6 tháng, cả năm tổng hợp báo cáo Tỉnh ủy, HĐND-UBND tỉnh về
kết quả triển khai thực hiện Đề án trên địa bàn toàn tỉnh theo quy định.
Điều 3. Quyết
định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký. Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc
các Sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố
và Thủ trưởng các ngành có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định
này./.
|
TM. ỦY BAN NHÂN DÂN
TỈNH CHỦ TỊCH
Mùa A Sơn
|
UỶ
BAN NHÂN DÂN
TỈNH ĐIỆN BIÊN
--------
|
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
Số: /ĐA-UBND
|
Điện Biên, ngày 26
tháng 6 năm 2012
|
ĐỀ ÁN
PHÁT
TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐẾN NĂM 2015, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
(Kèm theo Quyết định số: 537/QĐ-UBND, ngày 26/6/2012 của UBND tỉnh)
A. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ
ÁN
Nâng cao chất lượng Dân số và phát triển Nhân
lực là một trong những trọng điểm của Chiến lược phát triển, là chính sách xã
hội cơ bản, là hướng ưu tiên hàng đầu trong toàn bộ chính sách phát triển kinh
tế - xã hội của Đảng và Nhà nước ta khi chuyển sang giai đoạn phát triển công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh hội nhập, toàn cầu hóa về kinh tế. Đảng
cộng sản Việt Nam đã khẳng định: “Con người là vốn quý nhất, chăm lo hạnh phúc
con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ ta, coi việc nâng cao dân
trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn của con người Việt Nam là nhân tố
quyết định thắng lợi công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa”.
Đất nước phát triển, đòi hỏi mỗi ngành, địa
phương phải quan tâm nhiều hơn đến việc đào tạo nguồn nhân lực. Trên thực tế,
trong quá trình triển khai hoạt động của các cơ quan hành chính công, cơ quan quản
lý điều hành kinh tế, các doanh nghiệp... trong cả nước nói chung và của tỉnh Điện
Biên nói riêng luôn gặp phải những khó khăn, trở ngại nổi lên nhất là vấn đề
nguồn nhân lực. Nguồn lao động hiện nay của tỉnh tập trung chủ yếu ở khu vực
nông thôn, năng suất lao động thấp, ý thức kỷ luật và tinh thần hợp tác làm
việc của người lao động chưa cao, thiếu tác phong công nghiệp. Thể lực của
người lao động còn thấp, sức bền kém, chưa đáp ứng được cường độ làm việc và áp
lực của xã hội công nghiệp hiện đại ngày càng có tính chuyên môn hóa cao.
Tình trạng thiếu nhân lực có trình độ chuyên
môn, kỹ thuật chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Hơn nữa, để đạt được mục tiêu cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, bố trí lại
sản xuất của tỉnh theo hướng tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ cũng đòi
hỏi phải có nguồn nhân lực thích ứng. Trước tình hình đó, công tác đào tạo
nghề, phát triển nguồn nhân lực của tỉnh đang được đặt lên hàng đầu, nhằm đáp ứng
mục tiêu đưa Điện Biên nhanh chóng thoát khỏi tình trạng kém phát triển, đáp
ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập Quốc tế; Đồng thời nhằm
khắc phục những hạn chế, yếu kém trong thời gian qua, nhất là việc thực hiện đào
tạo của các trường chuyên nghiệp và dạy nghề của tỉnh chưa theo quy hoạch phát
triển nguồn nhân lực nên xẩy ra tình trạng bất hợp lý giữa cung và cầu về ngành
nghề đào tạo... Vì vậy, cần thiết phải xây dựng, triển khai Đề án phát triển
nguồn nhân lực tỉnh Điện Biên đến năm 2015, định hướng đến năm 2020.
B. CĂN CỨ PHÁP LÝ
- Luật Giáo dục ngày 14/6/2005 và Luật sửa đổi
bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ngày 25/11/2009;
- Luật Dạy nghề ngày 29/11/2006;
- Quyết định số 230/2006/QĐ-TTg ngày
13/10/2006 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Kinh
tế - Xã hội tỉnh Điện Biên thời kỳ 2006-2020;
- Quyết định số 1956/QĐ-TTg, ngày 27/11/2009
của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án "Đào tạo nghề cho lao động
nông thôn đến năm 2020".
- Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
XI và Nghị quyết Đại hội XII Đảng bộ tỉnh Điện Biên đến năm 2015;
- Quyết định số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011 của
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển nguồn nhân lực Việt Nam
thời kỳ 2011-2020;
- Quyết định số 1216/QĐ-TTg ngày 22/7/2011
của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Quy hoạch phát triển nhân lực Việt Nam giai đoạn
2011-2020;
- Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 23/3/2012 của Tỉnh
uỷ Điện Biên về phát triển nguồn nhân lực tỉnh Điện Biên đến năm 2015, định
hướng đến năm 2020;
C. NỘI DUNG ĐỀ ÁN
Phần thứ nhất.
HIỆN
TRẠNG PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC
I. HIỆN TRẠNG VỀ SỐ
LƯỢNG NHÂN LỰC
1. Quy mô nhân lực (Nguồn
số
liệu Cục Thống kê tỉnh
Điện Biên)
- Dân số trung bình toàn tỉnh năm 2005 là 438.457 người, đến năm 2010 là 504.502 người, tỷ lệ tăng dân số bình quân giai đoạn 2006-2010 là 2,85%; Trong đó: Dân số thành thị 75.659 người chiếm 15% dân số, tốc độ tăng bình quân 1,39%; dân
số
nông thôn 428.843 người chiếm 85% dân số, tốc độ bình quân 3,12%. Số người
trong độ tuổi lao động năm 2010 là 291.602 người, chiếm 57,8% so với tổng dân số trung bình.
- Cơ cấu nhân lực theo giới tính: Tốc độ tăng của lao động nữ luôn cao hơn lao
động nam từ 48,3% năm 2005 lên 50,3% năm 2010; Nam trong lực lượng lao động giảm từ 51,7% năm 2005 xuống 49,7% năm 2010. Các ngành nông nghiệp, thương mại, dịch vụ đã
thu hút một lượng lớn lao động nữ (chi tiết phụ biểu số 01).
- Cơ cấu nhân lực theo nhóm tuổi: Nhân lực có cơ cấu trẻ. Trong tổng số lao động trong độ tuổi của tỉnh, tỷ trọng nhóm lao động tuổi thanh niên dưới 35 tuổi (từ
15-34 tuổi)
chiếm 64,8% (năm 2010), là
nguồn nhân lực dồi dào đóng góp rất lớn nhu cầu lực lượng cho
các ngành kinh tế quốc dân của tỉnh. Đồng thời, đây cũng là một
trong những lợi thế quan trọng của tỉnh trong quá trình công nghiệp hóa, chuyển dịch
cơ cấu kinh tế và phát triển kinh tế
- xã
hội (chi tiết phụ biểu
số
02).
- Cơ cấu theo dân tộc
Tỉnh
Điện Biên hiện có 19 dân tộc sinh sống, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số (chiếm
81,58%), trong đó
dân
tộc
Thái
chiếm
37,99%,
dân
tộc
Mông chiếm
34,8%, còn lại là các dân tộc khác như Khơ Mú, Hà Nhì, Dao, Hoa,
Kháng... dân tộc Kinh chiếm 18,42%. Là tỉnh có tỷ lệ dân tộc thiểu số rất cao so
với trung bình cả nước (tỷ lệ dân tộc toàn quốc, theo kết quả điều tra 01/4/2009
là 14,3% so với tổng dân số toàn quốc) điều này đã góp phần tạo nên một nền văn
hoá phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc cho tỉnh, nhưng đồng thời số lượng và tỷ lệ
dân tộc thiểu số cao như vậy cũng có nghĩa là lực lượng lao động là người dân tộc
thiểu số chiếm tỷ lệ lớn với trình độ học vấn thấp, phong tục tập quán đa dạng,
nề nếp tác phong lao động chuyên nghiệp chưa cao... cũng đặt ra cho tỉnh nhiều
khó khăn trong việc phát triển, nâng cao năng lực và phát huy hiệu quả của lực
lượng lao động là người dân tộc thiểu số.
2. Các
nguồn cung nhân lực (chi tiết phụ biểu số 01).
Cung nhân lực (lực lượng lao động) của toàn tỉnh năm 2010 có 291.602 người, chiếm 57,8% tổng dân số. Trong đó nam chiếm 49,7% và nữ chiếm 50,3%.
Mức gia tăng lực lượng lao động trong ngành kinh tế hàng năm khoảng 5.169
người, với tỷ lệ tăng bình quân giai đoạn 2006-2010 là 2,05%/năm, thấp hơn mức gia tăng và tốc độ tăng dân số trong độ tuổi lao động (giai đoạn 2006-2010 dân số trong độ tuổi của tỉnh tăng thêm trung bình khoảng 6.942 người người, tốc độ tăng bình quân 2,57%/năm). Nhân lực của tỉnh được hình thành, tăng lên do những nguồn bổ
sung chính sau:
- Khoảng
20%-25% số
thanh niên
bước
vào
tuổi lao động
(15
tuổi)
đi làm
(tham gia
thị trường lao động);
- Học
sinh tốt nghiệp THPT
và các
trường
đào tạo nghề,
trung cấp
chuyên
nghiệp, cao đẳng và
đại
học tham gia
thị trường lao động;
- Đồng thời, Điện Biên
đang tập trung đầu tư xây dựng các cơ sở hạ tầng và là tỉnh có khu di tích chiến
thắng lịch sử Điện Biên Phủ, khu du lịch và có nhiều doanh nghiệp hoạt động trên
địa bàn, do vậy thu hút lực lượng lao động ở ngoại tỉnh tham gia hoạt động kinh
tế, dẫn đến dân số cơ học tăng và nguồn cung nhân lực cùng tăng theo. Hơn nữa hiện
tại và tương lai phát triển mạnh về quy mô đào tạo của các trường đại học và cao
đẳng trong nước nói chung và của tỉnh Điện Biên nói riêng, kéo theo số lượng
nhân lực được đào tạo ở các tỉnh miền xuôi và miền xuôi lên miền núi học tập.
Nguồn nhân lực này sẽ đến công tác tại tỉnh Điện Biên dẫn tới nguồn nhân lực tăng
cơ học do nhu cầu tìm việc làm của lực lượng lao động ngoại tỉnh.
II. HIỆN
TRẠNG
VỀ
CHẤT LƯỢNG NHÂN LỰC
1. Thể chất nguồn nhân lực
- Nhận thức rõ thể chất nhân lực là một trong những yếu tố quan trọng trong phát triển nguồn nhân lực nên trong những năm qua tỉnh luôn quan tâm chú trọng; Mạng lưới y tế ngày càng phát triển, tạo điều kiện chăm sóc tốt sức khỏe cho nhân
dân. Số giường bệnh quốc lập toàn tỉnh ngày một tăng, năm 2010 có 1.360 giường, đạt 27 giường bệnh quốc
lập/vạn dân, tăng bình quân 7 giường bệnh quốc
lập/vạn dân
so
với năm 2005. Y tế cơ sở được củng cố, từ năm 2005 trở
về trước, tỉnh chưa có xã,
phường đạt chuẩn Quốc gia về y tế, đến năm 2010 toàn tỉnh đã có 63 xã/phường đạt chuẩn (đạt 56,3%).
- Công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng thường xuyên được chú trọng. Các
chỉ
tiêu về CSSK được cải thiện, cụ thể như: Tỷ lệ trẻ em <5 tuổi suy dinh dưỡng đã
giảm
từ 30,2% năm 2005 xuống 22,97% năm 2010; Tỷ lệ mắc một số bệnh xã hội/ dân số có chiều hướng giảm dần (như tỷ lệ
mắc sốt rét giảm mạnh
từ
7,7%o năm
2005
còn
2,42%o
năm
2010;
tỷ lệ
phát
hiện
bệnh nhân
Lao mới giảm từ 0,46%o xuống còn 0,34%o...). Từ đó góp phần nâng cao thể chất nguồn nhân lực
và
nâng tuổi thọ trung bình từ 65 tuổi năm 2005 (tuổi thọ trung bình toàn quốc là 71 tuổi)
lên 65,8 tuổi năm 2009 (tuổi thọ trung bình toàn quốc là 72 tuổi).
Tuy
nhiên, hiện nay tình hình dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh Điện Biên có chiều hướng
gia tăng, số người nhiễm HIV/AIDS chủ yếu là thanh niên trong độ tuổi lao động đã
ảnh
hưởng lớn đến nguồn nhân lực
cũng như sự phát triển kinh tế
- xã
hội của tỉnh; làm tăng nghèo đói, thất nghiệp, làm suy giảm chất lượng dân số trong độ
tuổi lao động của tỉnh.
2. Trình độ học
vấn
- Trong những
năm qua, sự nghiệp giáo
dục
và đào tạo của
tỉnh
đã có
sự chuyển biến tích cực và đạt được nhiều thành tựu cả về quy mô và chất lượng. Quy mô giáo dục được quan tâm mở rộng; hệ thống trường lớp phát triển mạnh và từng
bước hoàn thiện đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Tính
đến năm 2010 (năm học 2010-2011) toàn tỉnh có 468 trường, tăng 160 trường so với
năm
2005; tổng số học sinh các cấp học là 142.877 người, tăng 5.876 học sinh (tăng
4,3%) so với năm 2005.
Năm 2010, tỷ lệ trẻ 5 tuổi học mẫu giáo đạt 95% tăng 27,2% so với năm 2005 (13.602 cháu), huy động học sinh đúng độ tuổi đến trường 79,5% tăng 24,2% (3.459 học sinh). Duy trì và giữ vững chuẩn phổ cấp giáo dục tiểu học – chống mù chữ tại 9/9 huyện, thị xã,
thành
phố
với
112/112
xã, phường,
thị
trấn. Tính
đến tháng 12/2010, có 8/9 huyện, thị xã, thành
phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục
tiểu học đúng độ
tuổi với 108/112 xã, phường, thị trấn đạt 96,4% (tăng 80 xã). 112/112 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở
(tăng 75 xã).
- Trình độ
học vấn của
lực lượng lao động trong độ
tuổi
có
xu hướng ngày
càng được nâng lên: Nhóm lao động có trình độ văn hóa THCS và THPT tăng nhanh
qua các năm, cụ thể như sau: Năm 2005, tỷ lệ tốt nghiệp THCS là 22,29%, tốt nghiệp
THPT là 3,1% thì đến năm 2010 tăng lên 29,3% và 5,98% (chi tiết phụ biểu
số
03).
- Số lao động chưa biết chữ và tốt nghiệp tiểu học giảm dần qua các năm, cụ
thể: Năm 2005, số lao động chưa biết chữ chiếm 34,05%, chưa tốt nghiệp tiểu học chiếm 20,45% thì đến năm 2010 theo số liệu thống kê giảm
xuống còn 23,55% số lao động chưa biết chữ, 13,25% số lao động chưa tốt nghiệp tiểu học; nhưng so với mặt bằng chung của toàn quốc và khu vực còn có sự chênh lệch tương đối lớn: Kết quả
điều tra năm 2009 cho thấy trình độ học vấn của lao động tham gia trong nền kinh tế còn rất thấp, người lao động chưa được đi học chiếm tỷ lệ cao 26,6% cao hơn nhiều
so
với khu vực (11,6%) và toàn quốc (5,5%); tỷ lệ tốt nghiệp THCS và THPT của
tỉnh chỉ chiếm
34,32% thấp hơn so với vùng (38,2%) và toàn quốc (41%). Thực trạng
về trình độ học vấn trên đây đang là một thách thức lớn đối với tỉnh trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời gian tới. (Nguồn số liệu Cục Thống kê tỉnh
Điện Biên).
- Về trình độ học vấn của đội ngũ công chức, viên chức, cán bộ cơ sở của tỉnh:
Tính đến 31/12/2010 đội ngũ cán bộ, công chức và viên chức trong hệ thống
chính trị của tỉnh Điện Biên là 24.533 người, trong đó công chức, viên chức cấp tỉnh, cấp huyện là 20.795
người và cán bộ, công chức cấp xã 3.738 người. Tốt nghiệp THPT chiếm 93,91% trên tổng số công chức, viên chức cấp tỉnh, huyện. Số còn lại chủ yếu
nằm
ở các ở vị trí khác như: tạp vụ, lái xe, phục vụ mới tốt nghiệp THCS trở xuống
chiếm 6,09%. Cán bộ chuyên trách tốt nghiệp THPT chỉ chiếm 19,1%, còn lại 80,9% có trình độ THCS trở xuống. Công chức cấp xã tốt nghiệp THPT chỉ chiếm 39,8%,
còn
lại 60,2% có trình độ học vấn THCS trở xuống. (Nguồn số liệu: Sở Nội vụ tỉnh Điện
Biên).
* Đánh giá chung:
- Trình độ học vấn của lực lượng lao động trong toàn tỉnh vẫn còn thấp (chủ yếu là lao động khu vực nông thôn). Số lao động chưa biết chữ chiếm tỷ lệ tương đối cao, đây cũng là một trong những khó khăn của tỉnh trong việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho người lao động, cũng như chuyển dịch cơ cấu lao động trong các ngành kinh tế.
- Đội ngũ cán bộ, công
chức hành chính cấp tỉnh, huyện cơ bản được chuẩn hóa về trình độ văn hóa. Đội
ngũ cán bộ cấp xã có trình độ văn hóa tiểu học và trung học cơ sở tương đối lớn
đã ảnh hưởng không nhỏ đến quy hoạch cán bộ cũng như việc đào tạo, bồi dưỡng, đào tạo lại để nâng cao chất lượng đạt chuẩn theo yêu cầu
tiêu chuẩn chức
danh theo quy định.
3. Trình độ chuyên môn - kỹ thuật
a) Cơ cấu nhân lực theo trình độ chuyên môn - kỹ thuật
Mặc dù, trong những năm qua tỉnh đã nỗ lực thực hiện công tác đào tạo nhân lực và đã đạt được những kết quả đáng kể, tỷ lệ lao động đang làm việc trong các
ngành kinh tế đã qua đào tạo tăng dần qua các năm (từ 16,4% năm 2005, lên 29,5%
năm
2010); trình độ chuyên môn, năng lực công tác của một bộ phận lao động dần được nâng lên, nhưng so với tổng thể chất lượng nhân lực của tỉnh hiện còn rất thấp,
tỷ
lệ lao động qua đào tạo năm 2010 mới đạt 29,51% (năm 2005 là 16,41%), trong
đó,
tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề 13,5% (năm 2005 là 7,94%) phần lớn tập trung ở lao động khu vực thành thị, lao động trong khu vực Nhà nước và một phần lao động
làm việc trong các loại hình doanh nghiệp, số người trong độ tuổi lao động ở khu vực
nông thôn có trình độ chuyên môn, kỹ thuật rất thấp.
b) Cơ cấu trình độ nhân lực theo ngành nghề
Tỷ lệ lao
động tham gia
hoạt động trong các nhóm
ngành kinh tế
đã có sự chuyển dịch theo chiều hướng tích cực. Giai đoạn 2006-2010, số lao động làm việc
trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản giảm từ 80,6% năm 2006, xuống còn 73,1% năm 2010; lao động làm việc trong lĩnh vực công nghiệp, xây dựng tăng từ 5,7% năm 2006, lên 9,4% và lao động làm việc trong lĩnh vực dịch vụ tăng từ 13,8%
năm
2006 lên 17,5% năm 2010 (chi tiết
phụ
biểu số 04).
Lực lượng
cán bộ, công
chức,
viên chức
toàn tỉnh đến năm
2010
là 24.533
người chiếm 9,1% trong tổng số lao động đang làm việc trong nền kinh tế quốc dân,
chủ
yếu tập trung trong các lĩnh vực giáo dục đào tạo 13.346 người (chiếm 54,4%); quản lý nhà nước
2.984 người (chiếm 12,2%); các khu vực còn lại 8.203 người (chiếm 33,4%). Về
trình độ chuyên môn: Trung cấp chiếm 33,83% giảm 0,53%, Cao đẳng 22,32% giảm 6,11%;
Đại học 27,1%
tăng
10,86%; Chưa
qua đào tạo 9,23% giảm 3,82% so với năm 2005.
Cụ thể trình độ cán bộ, công chức, viên chức phân theo từng cấp như sau: (chi
tiết
phụ
biểu số 05).
+ Đội ngũ cán bộ, công
chức cấp tỉnh, huyện là 2.053 người. Trình độ chuyên môn: Thạc sỹ chiếm 1,66%; Đại
học chiếm 50,75%; Cao đẳng chiếm 10,37%; Trung cấp chiếm 28,83% và các loại hình
khác chiếm 8,39%;
+ Đội ngũ cán bộ, công
chức khối Đảng, Đoàn thể cấp tỉnh, huyện tổng số 931 người. Trình độ chuyên môn:
Thạc sỹ chiếm 0,86%; Đại học chiếm 47,91%; Cao đẳng chiếm 9,02%; Trung cấp chiếm
22,56% và các loại hình khác chiếm 19,66%;
+ Đội ngũ viên chức
17.811 viên chức. Trình độ chuyên môn kỹ thuật: Trung cấp chiếm 35,49%; Cao đẳng
chiếm 28,83%; Đại học chiếm 28,65%; Thạc sỹ 1,2% và các loại hình khác chiếm
5,83%.
+ Đội ngũ cán bộ công
chức cấp xã toàn tỉnh có 3.738 người. Trình độ chuyên môn: Trung cấp chiếm
31,46%; Cao đẳng chiếm 1,18%; Đại học chiếm 1,52%; Trình độ khác
chiếm 5,27%; chưa qua đào tạo chuyên môn chiếm 60,6%.
Như vậy, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh, huyện hiện nay cơ
bản đã được đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ song còn bất hợp lý trong
cơ cấu ngành. Về hệ đào tạo trình độ chuyên môn
đại học của tỉnh tỷ lệ tại chức và từ xa cao hơn so với hệ đào tạo chính quy; Đội
ngũ cán bộ cơ sở của tỉnh cơ bản được bố trí đủ về số lượng, còn chất lượng chưa
đạt yêu cầu so với tiêu chuẩn theo quy định,
tỷ lệ
cán bộ, công
chức qua đào tạo chưa
cao.
Số cán
bộ được
đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ thấp, trong đó trình độ trung cấp chiếm đa số. Về
cơ cấu chuyên ngành cơ
bản đã
đáp ứng được
chức năng và bố trí việc.
III. HIỆN TRẠNG ĐÀO TẠO NHÂN LỰC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
1. Hiện
trạng hệ
thống đào tạo (đến năm học
2009-2010)
- Hệ thống đào tạo nhân lực về chuyên môn kỹ thuật trên địa bàn tỉnh Điện Biên hiện có 3 trường cao đẳng
(bao gồm 01 Trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật, 01
Trường cao đẳng Sư phạm và 01 Trường cao đẳng Y tế; 100% đều là trường công
lập). Hệ thống cơ sở dạy nghề
trong tỉnh gồm 01 trường trung cấp nghề và 01 trung tâm dạy nghề huyện; năm 2010
tỉnh đã kiện toàn bộ máy trung tâm dạy nghề cấp huyện là 05 trung tâm (gồm huyện
Mường Chà, Điện Biên Đôngg, Tủa Chùa, Mường Ảng và thị xã Mường Lay) nhưng về
CSVC hiện mới đang được triển khai thủ tục để ĐTXD; ngoài ra, trên địa bàn tỉnh
còn có 01 Trung tâm Tư vấn, hỗ trợ và giải quyết việc làm Nông dân; cùng một số
đơn vị doanh nghiệp tham gia dạy nghề với tính chất lưu động, song thiết bị dậy
nghề chưa đảm bảo, do đó chất lượng đào tạo nghề không
cao.
- Hệ thống đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị: 9/9 huyện, thị xã, thành phố có Trung tâm bồi dưỡng chính trị; về cơ sở vật chất có 6/9 huyện đã và đang được
xây
dựng từ cấp IV trở lên (còn huyện Mường Ảng, Mường Nhé đang mượn nhờ cơ
sở của Huyện ủy để hoạt động).
- Ngoài ra, các đơn vị có chức năng thực hiện giáo dục chuyên nghiệp trong
tỉnh còn có 8 trung tâm GDTX (gồm 7 trung tâm GDTX huyện liên kết đào tạo trình
độ trung cấp, 1 trung tâm GDTX tỉnh liên kết đào tạo trình độ cao đẳng và đại học)
và 01 Trung tâm Ngoại ngữ - tin học
tỉnh.
2. Các
điều kiện đảm bảo phát triển đào tạo
2.1. Tài chính
Chế độ tài chính của các trường được thực hiện theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP
ngày 25/4/2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực
hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Trên cơ sở các quy định hiện hành về chế độ tài chính, các trường đã xây
dựng quy chế chi tiêu nội bộ để thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính.
Hàng năm, nguồn lực NSNN đầu tư cho các khóa đào tạo còn hạn chế, chủ yếu
đào tạo các hệ chính quy theo trình độ cao đẳng, trung cấp và
hỗ
trợ đào tạo nghề cho lao động nông thôn (hiện tại mức chi cho đào tạo tại các trường cao đẳng bình quân
đạt
khoảng 7-7,5 triệu đồng/sinh viên/năm). Cán bộ, công chức, viên chức đi học đào
tạo
các khóa đào tạo cử nhân, kỹ sư các hệ tại chức, chuyên tu (kể cả bồi dưỡng) do tỉnh liên
kết
với các trường đại học đều được
Nhà nước hỗ trợ học phí và
một
số khoản hỗ trợ ngoài lương khác theo quy định của UBND tỉnh. Riêng hệ
đào tạo từ xa,
kinh
phí đào tạo do người học
tự
đóng góp.
2.2. Cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ công tác đào tạo: (chi tiết phụ biểu số
6a,
6b).
- Tổng diện tích đất sử dụng hiện có
của các trường cao
đẳng, dạy nghề là:
195.932 m2. Trong đó:
+ Trường Cao đẳng Sư phạm: 31.000m2, bình quân 15m2/ 1 sinh viên chính
quy
(tiêu chuẩn quy định 25m2/ 1 sinh viên);
+ Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật: 67.675m2; bình quân 42,3m2/ 1 sinh
viên chính quy (tiêu chuẩn quy định 25m2/ 1 sinh viên);
+ Trường Cao đẳng Y tế: 61.000m2; bình quân 24,6m2/ 1 sinh viên chính quy
(tiêu chuẩn quy định 66,2m2/ 1 sinh viên);
+ Trường trung cấp nghề: 35.252 m2; bình quân 26m2/ 1 học viên dài hạn, (tiêu chuẩn quy định 25m2/ 1 học viên);
+ Trung tâm Dạy nghề 1.005 m2; (tiêu chuẩn quy định 1.000m2/trung tâm).
Với diện tích đất sử dụng của các trường như trên, quỹ đất đã cơ bản đáp ứng
được quy mô đào tạo của các trường như hiện tại (trừ trường cao đẳng Sư phạm). Do
đó,
để phát triển nâng quy mô đào tạo lên trong giai đoạn 2011-2020 thì cần bổ sung
quỹ
đất sử dụng cho các trường, trong đó ưu tiên là Trường Cao đẳng Sư phạm.
-
Cơ sở vật chất, trang thiết bị của các trường chuyên nghiệp và dạy nghề luôn được
tỉnh quan tâm đầu tư, về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu đạo tạo ở thời điểm hiện
tại. Tuy nhiên, với yêu cầu phát triển với quy mô, ngành nghề, chất lượng đào tạo
ngày càng cao thì CSVC các trường vẫn còn thiếu và chưa đồng bộ. Trường Cao đẳng
kinh tế kỹ thuật Điện Biên do tiếp quản sử dụng CSVC của đơn vị khác chuyển
giao nên việc quy hoạch xây dựng trường chưa được đồng bộ. Hiện cả 3 trường còn
thiếu nhà ở nội trú cho sinh viên (hiện mới đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu nhà
ở cho sinh viên của các trường), thiếu một số phòng học và các hạng mục phụ trợ
đồng bộ khác cần đầu tư bổ sung trong giai đoạn 2011-2015 để đáp ứng yêu cầu
phát triển đào tạo của các trường.
2.3. Hiện trạng đội ngũ cán bộ, giảng viên và cán bộ quản lý đào tạo
- Tổng số có 512 cán bộ, CNV, giảng viên, trong đó có 387 giảng viên, giáo
viên thuộc các trường chuyên nghiệp
và dạy nghề tỉnh. Đội ngũ cán bộ cơ hữu hiện nay tại các trường chuyên nghiệp
trong tỉnh cơ bản đủ về số lượng nhưng chưa đảm
bảo về chất lượng và cơ cấu. Tỷ lệ giảng viên có trình độ sau đại học ở 3 trường cao
đẳng quá thấp (chiếm 36,5% so với tổng số giảng viên), đặc biệt không có giảng viên
trình độ tiến sỹ và học hàm
Giáo sư, phó Giáo sư. Không có giảng viên được đào tạo,
thực
tập
ở nước
ngoài,
không có chuyên
gia,
giảng viên
làm việc tại nước ngoài; trong tỉnh không có chuyên gia, giảng viên nước ngoài tới làm việc lâu dài (chi tiết phụ biểu số 7a, 7b, 7c).
2.4. Nội dung, phương pháp giảng dạy, đào tạo
- Nội dung, phương pháp giảng dạy, đào tạo thường xuyên được đổi mới nhằm
nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện cho sinh viên, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác giảng dạy. Do đó, chất lượng đào tạo hàng năm được duy trì với tỷ lệ học sinh, sinh viên lên lớp và tốt nghiệp ra trường đạt tỷ lệ cao. Học sinh,
sinh viên sau khi ra trường đã đáp ứng được yêu cầu cơ bản về công tác cán bộ cho
các ngành, các cấp của
tỉnh cũng như đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực cho xã hội.
- Các trường đã đẩy mạnh việc mở rộng các loại hình và các ngành đào tạo theo hướng đào tạo đa ngành, đa cấp và xã hội hoá giáo dục nên đã thu hút đông đảo các đối tượng lao động trong tỉnh tham gia học tập, góp phần nâng cao trình độ của người
lao động và đào tạo nguồn nhân lực cho cấp cơ sở. Đồng thời, còn liên kết đào tạo đại học hệ vừa làm vừa học với các trường đại học trong nước, để nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, công chức các cấp, các ngành trong tỉnh. Thành quả mà trường đạt được đã
khẳng định sự thành công
nhất định của các cơ sở
đào tạo, dạy nghề trong tỉnh.
2.5. Về cơ
cấu ngành đào tạo
- Về ngành, nghề đào tạo tương đối đa dạng, đến năm 2010, các trường cao
đẳng, dạy nghề trong tỉnh đào tạo với 56 ngành thuộc các trình độ (không tính các hệ
bồi dưỡng kiến thức), trong đó:
+ Cao đẳng Sư phạm đào tạo 2 trình độ (cao đẳng và trung cấp), với tổng số 24
ngành, gồm 17 ngành trình độ cao đẳng (trong đó có 7 ngành ngoài sư phạm) và 07 ngành trình độ trung cấp (trong đó có 5 ngành ngoài sư phạm);
+ Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật đào tạo 2 trình độ (cao đẳng và trung cấp), với tổng số 16 ngành, gồm 04 ngành trình độ cao đẳng và 12 ngành trình độ trung cấp;
+ Trung học Y tế có 3 trình độ (cao đẳng, trung cấp và sơ cấp), với tổng số 07
ngành, gồm 01 ngành trình độ cao đẳng, 04 ngành trình độ trung cấp và trình độ sơ
cấp 02 ngành;
+ Trung cấp nghề có 2 trình độ (trung cấp và sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng) với 09 ngành, trung cấp có 04 ngành, sơ
cấp
nghề có 05 ngành;
Cụ
thể bao gồm các ngành hệ cao đẳng: Sư phạm; Kinh tế - kỹ thuật (có các ngành:
Kế toán, Tài chính - Ngân hàng, Khoa học cây trồng; hệ trung cấp gồm có ngành:
Hành chính - Văn phòng, Luật, Trồng trọt - BVTV, Chăn nuôi - Thú y, Lâm nghiệp,
Địa chính, Tài chính nhà nước, Quản lý Văn hóa, Kế toán DNSX, Xây dựng, Du
lịch và Tin học); các ngành về y tế (gồm có cao đẳng y sỹ đa khoa, điều dưỡng, dược
sỹ; trung cấp điều dưỡng, hộ sinh, y tá bản...); đào tạo nghề gồm: Điện dân dụng
- Điện công nghiệp, cơ khí, xây dựng, lâm nghiệp, chăn nuôi, trồng trọt, tin học,
nghề khác...,
Bên cạnh đó, các đơn vị trong tỉnh còn thực hiện liên kết đào tạo 02 hệ: Liên thông cao đẳng với 02 ngành và đào tạo đại học
với
08 ngành.
- Quy mô tuyển mới đào tạo tại tỉnh hàng năm tăng khá
vững chắc năm sau cao
hơn năm trước, phù hợp với nhu cầu về cơ cấu nguồn nhân lực cho phát triển
kinh tế - xã hội của địa phương và khu vực. Năm 2010 tuyển mới đạt 10.214 học
sinh, sinh viên, trong đó: Đại học hệ vừa làm vừa học 463 sinh viên; cao đẳng
1.212 sinh viên, trung học 1.679 học sinh và đào tạo nghề, bồi dưỡng các hệ là
6.860 học viên; trong số cao đẳng và trung học có khoảng 86,5% đào tạo dài hạn, 13,5% đào tạo ngắn hạn
(chưa
kể số sinh viên đào tạo theo hình thức
liên kết từ xa).
IV. HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG NHÂN LỰC
1. Thực
trạng phân bố nguồn
nhân
lực
- Năm 2010, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên 291.602 người, so với năm
2006
tăng 7,18%, tăng
bình
quân 2,57%
trong giai đoạn 2006-2010.
Phân bố
lao
động
không đều
tập
trung
nhiều ở khu vực nông thôn (82,8%) và
ít ở thành
thị
(17,2%).
- Số người thất nghiệp: Tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị năm 2006 là 4,8% và giảm dần xuống còn 4,2% vào năm 2010, trong đó tập trung chủ yếu ở nhóm lao
động trẻ tuổi.
2. Thực
trạng Việc làm của nhân lực
- Tổng số
lao
động tham
gia hoạt động trong
ngành kinh
tế năm
2010 là 268.495 người
(chiếm
92,08% số
người từ
15 tuổi trở
lên),
tăng bình quân
2,05%/năm trong giai đoạn 2006-2010.
- Do chuyển dịch cơ cấu kinh tế và bố trí lại sản xuất, dân cư trên địa bàn tỉnh,
cơ cấu lao động giai đoạn 2006-2010 đã
chuyển
dịch theo hướng giảm nhanh
lao
động khu vực Nông - Lâm - Ngư nghiệp từ 80,6% năm 2006 xuống còn 73,1% năm 2010; khu vực Thương mại - Dịch vụ tăng từ 13,8% lên 17,5%; khu vực Công nghiệp
- Xây dựng tăng từ 5,7% lên 9,4%;
Nhìn chung, cơ cấu lao động của tỉnh hiện còn lạc
hậu, số lao động ngành Nông - Lâm - Ngư nghiệp là ngành có năng suất lao động
thấp vẫn chiếm tỷ trọng chủ yếu.
- Trong tổng số lao động làm việc trong nền kinh tế tăng thêm thời kỳ 2006-2010 là 21.645 người, thì khu vực Thương mại - Dịch vụ có 12.966 người (chiếm 59,9% tổng mức gia tăng), khu vực Công nghiệp - Xây dựng có 11.246 người (chiếm 51,9% tổng mức gia tăng), khu vực Nông - Lâm - Ngư nghiệp giảm 2.567 người (so với năm 2006). Như vậy, đã có sự biến đổi về chất đã diễn ra trong quá trình chuyển
dịch cơ cấu lao động theo ngành, trong đó cầu lao động khu vực Nông - Lâm - Ngư nghiệp giảm tuyệt đối và giảm nhanh tỷ trọng trong tổng số lao động của tỉnh. Điều
đó có nghĩa là, trong thời gian tới việc đào tạo nhân lực khu vực nông nghiệp, nông
thôn phải được chú trọng đẩy nhanh, để có thể bố trí việc làm cho họ trong các ngành,
lĩnh vực phi nông nghiệp.
- Phân bố lực lượng lao động không đều, tập trung chủ yếu ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa
với
điều kiện cơ
sở hạ
tầng, sinh hoạt yếu kém.
V.
ĐÁNH GIÁ TỔNG QUAN NHỮNG MẶT MẠNH, YẾU, NGUYÊN NHÂN, THỜI CƠ VÀ THÁCH THỨC ĐỐI
VỚI PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CỦA TỈNH
1. Những điểm mạnh
-
Điện Biên có diện tích tự nhiên rộng, tài nguyên đa dạng, trong đó một số loại có tiềm năng lớn như Tài nguyên rừng và
đất
rừng, tiềm năng thủy điện, tiềm năng du lịch, phát triển kinh tế
đối ngoại.
- Đội ngũ cán bộ, công
chức, viên chức của tỉnh có trình độ chuyên môn cơ bản, có lập trường tư tưởng
chính trị vững vàng, có ý chí phấn đấu vươn lên đóng góp công sức vào công cuộc
phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
- Trình độ học vấn,
chuyên môn kỹ thuật của lực lượng lao động tiếp tục được nâng cao; Tỷ lệ lao động
qua đào tạo ngày một tăng, tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị có chiều hướng
giảm.
- Công tác đào tạo
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh được chú trọng. Hệ thống cơ
sở đào tạo trong tỉnh được đầu tư nâng cấp cả về số lượng và quy mô. Nhận thức về đào tạo theo nhu cầu xã hội bước đầu có chuyển biến phù hợp.
Các trường đã chú trọng việc mở các ngành đào tạo mới đáp ứng nhu cầu xã hội như:
luật, giao thông, xây dựng, thủy lợi, điện lực, quản lý văn hóa, giáo dục. Chất lượng
đào tạo được đánh giá
theo hướng sát thực chất hơn.
- Công tác XHH huy động các nguồn lực cho đào tạo thực hiện khá tốt ở một số loại hình với 100% kinh phí đào tạo do người học đóng góp.
2. Những điểm yếu
- Phần lớn lực lượng lao động tập trung ở khu vực nông thôn (chiếm 82,8%),
trong đó lực lượng lao động là người dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao. Trình độ học
vấn, trình độ chuyên môn, kỹ thuật cũng như chất lượng cuộc sống có sự khác biệt khá lớn giữa nông thôn và thành thị; chất lượng đầu vào nguồn nhân lực còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu
tiếp thu, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất và đời sống. So với các
tỉnh trong cả nước, tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh Điện Biên còn ở mức thấp
và phát triển với tốc độ chậm;
- Việc tổ chức
thực hiện đào tạo nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh chưa bài bản,
chưa theo quy hoạch dẫn đến công tác đào tạo của tỉnh trong thời gian qua vừa thừa, vừa thiếu nhân lực
trong các ngành, lĩnh vực
và các huyện, thị, thành
phố.
- Quy mô và chất lượng đào tạo của các cơ sở đào tạo chuyên nghiệp trên địa
bàn tỉnh còn nhiều hạn chế, đặc biệt là loại hình đào tạo từ xa. Mạng lưới cơ sở đào tạo còn chưa hoàn thiện, nhìn chung ở quy mô còn nhỏ, trang thiết bị còn thiếu; trình độ,
chất lượng đào tạo
của
một
số cơ sở còn thấp, trên
địa
bàn tỉnh còn
chưa có trường đại học. Các cơ sở đào tạo nghề chưa được đầu tư đồng
bộ,
ở tuyến huyện hầu
hết
đã được kiện toàn tổ chức bộ máy, nhưng hiện mới có 04/7 huyện đã và đang
được đầu tư xây dựng CSVC Trung tâm dạy nghề với quy mô nhỏ chưa đáp ứng yêu
cầu;
- Công tác đào tạo nghề trong những năm qua đã đạt được những kết quả tích cực nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động, mới chỉ tập trung đào tạo đại trà, theo mục tiêu về số lượng là chính, chưa tính đến nhu cầu của thị trường;
Lao
động qua đào tạo chủ yếu là đào tạo nghề ngắn hạn, ngành nghề đào tạo đơn giản, chưa đủ điều kiện đào tạo lực lượng lao động có chuyên môn kỹ thuật cao. Do vậy, số lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật từ có bằng trở lên còn ít, trong khi đó thừa nhiều lao động phổ thông, lao động kỹ năng thấp và chưa qua đào tạo, chưa đáp ứng kịp yêu cầu thị trường lao động trong và ngoài tỉnh.
- Tình trạng nhân lực có tay nghề, trình độ chuyên môn tốt chuyển vùng công
tác ra ngoài tỉnh trong những năm gần đây đang có chiều hướng gia tăng.
3. Nguyên nhân
-
Điện Biên là một tỉnh miền núi Tây Bắc, địa hình chia cắt phức tạp; hạ tầng cơ
sở chưa phát triển; xuất phát điểm kinh tế - xã hội thấp; tỷ lệ đói nghèo cao; trình độ dân trí không đồng đều; Là tỉnh có tới 19 dân tộc anh em sinh sống, trong đó tỷ lệ
đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao (81,58%); Chất lượng giáo dục giữa vùng thấp và vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn còn chênh lệch khá lớn; hiệu quả của giáo dục ở cấp THPT còn thấp; Trình độ học vấn và dân trí thấp nên sản xuất của tỉnh vẫn còn lạc hậu, tỷ trọng ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản vẫn còn cao;
- Nguồn lực tài chính hàng năm của tỉnh chủ yếu phụ thuộc vào Trung ương cấp (trên 90%) nên việc phát triển
mạng lưới cơ sở đào tạo trên địa bàn tỉnh còn hạn chế, thiếu và chưa được đầu
tư đồng bộ (chủ yếu tập trung ở thành phố). Công tác dạy nghề trong thời gian
qua chủ yếu thực hiện dưới hình thức dạy nghề lưu động tại các huyện, thời gian
ngắn (dưới 3 tháng) nên chất lượng đào tạo chưa cao; đào tạo nghề chưa gắn với
nhu cầu thị trường.
-
Cho đến nay, tỉnh chưa có Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực, hiện mới phê
duyệt và đang triển khai một số Đề án về đào tạo như: Đề án đào tạo nghề cho lao
động nông thôn đến năm 2020; đào tạo cán bộ, công chức cấp xã và kế hoạch đào
tạo hàng năm của các cấp, các ngành.
-
Nhận thức của một số cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể và bản thân người lao động
về phát triển nguồn nhân lực, đào tạo nghề, giải quyết việc làm và tự tìm việc
làm còn nhiều hạn chế.
-
Do đời sống của phần lớn bộ phận đồng bào vùng cao, vùng nông thôn còn khó khăn,
nên công tác xã hội hóa cho giáo dục, đào tạo của tỉnh trong thời gian qua còn
rất hạn chế.
-
Chính sách trọng dụng và thu hút nhân tài của tỉnh chưa thực sự hấp dẫn cán bộ
kinh tế, khoa học kỹ thuật, các chuyên gia giỏi, công nhân kỹ thuật cao về tỉnh
công tác lâu dài để xây dựng và
phát triển kinh tế.
4. Thời cơ - Thách thức a. Thời cơ
-
Tình hình kinh tế, chính trị thế giới, khu vực có nhiều thời cơ, thuận lợi; sự
nghiệp CNH-HĐH đất nước và hội nhập Quốc tế ngày càng sâu rộng; quan hệ đặc
biệt hợp tác toàn diện của Điện Biên với các tỉnh Bắc Lào; quan hệ hợp tác với
tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), các nước trong khu vực và các tổ chức Quốc tế ngày
càng phát triển, đây là những nhân tố có ảnh hưởng nhiều đối với phát triển nguồn
nhân lực của tỉnh.
-
Việc triển khai xây dựng công trình thủy điện Sơn La và nâng cấp phát triển hệ thống
giao thông, hạ tầng kinh tế - xã hội là những cơ hội và nguồn lực to lớn cho
việc sắp xếp lại dân cư, lao động, tạo điều kiện khai thác các tiềm năng, lợi thế
của tỉnh để phát triển sản xuất hàng hóa, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng và chuyển
dịch cơ cấu kinh tế.
-
Đảng và Nhà nước tiếp tục có những chủ trương, chính sách tạo điều kiện cho các
tỉnh miền núi phát triển; Tỉnh Điện Biên luôn được Đảng, Chính phủ và các Bộ,
Ngành Trung ương đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo nhân lực trong giai đoạn hiện nay.
b. Thách
thức
-
Điện Biên có địa hình phức tạp, dân cư phân bố không đồng đều giữa các vùng và
lực lượng lao động là người dân tộc thiểu số khá đông với đặc thù trình độ văn hóa,
khoa học kỹ thuật còn thấp nên tạo sức ép về tạo việc làm và chuyển dịch cơ
cấu lao động.
- Là tỉnh nằm trong số các tỉnh nghèo nhất cả nước, sản xuất hàng hóa chậm
phát triển, đời sống đồng bào vùng
cao nhiều khó khăn, quy mô nền kinh tế nhỏ bé, chưa có tích lũy, cơ cấu kinh tế
chuyển dịch chậm.
-
Trình độ dân trí và nguồn nhân lực thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu tiếp thu,
vận dụng khoa học mới vào sản xuất và đời sống, thiếu lao động có trình độ
chuyên môn cao. Đa số sinh viên học đại học khối các trường kinh tế, kỹ thuật sau
khi ra trường không muốn về tỉnh công tác.
-
Phong tục, tập quán sản xuất và sinh hoạt của một bộ phận lớn dân cư còn lạc
hậu, dễ bị lôi kéo, kích động. Tập quán sản xuất tự túc tự cấp của đồng bào
vùng cao và tư tưởng trông chờ bao cấp ở một bộ phận cán bộ, đảng viên còn tồn
tại... là những cản trở lớn đối với việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Phần
thứ hai.
QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ PHÁT TRIỂN NGUỒN
NHÂN LỰC TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐẾN NĂM 2015, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
I. NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC ĐẾN
NĂM 2015, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
1. Những nhân tố bên
ngoài
- Toàn cầu hoá và hội
nhập kinh tế Quốc tế ngày càng rộng và sâu. Việt Nam chính thức là thành viên
của Tổ chức Thương mại thế giới từ tháng 01/2007. Đồng thời với việc thụ hưởng
những lợi ích, là phải bắt đầu lộ trình thực hiện những cam kết. Theo đó, nhiều
thời cơ và thách thức mới xuất hiện cho cả nước nói chung và cho tỉnh Điện Biên
nói riêng.
- Sự phát triển khoa
học - công nghệ với tốc độ rất nhanh thúc đẩy hình thành nền kinh tế tri thức
trên phạm vi toàn cầu, nhu cầu nguồn nhân lực công nghệ thông tin rất lớn, tạo
nhiều việc làm trực tiếp trong ngành và gián tiếp trong các ngành khác.
Công nghệ thông tin và
Internet rút ngắn khoảng cách không gian và thời gian, thay đổi phương pháp tổ
chức công việc, phương pháp giáo dục, đào tạo. Người lao động có thể làm việc tại
nhà và cùng một lúc phối hợp với nhiều người trên khắp thế giới. Học tập qua mạng
và học
từ
xa đang phổ biến rộng rãi trên khắp thế giới.
Tất cả những
biến đổi nhanh chóng đó đòi hỏi trình độ và
kỹ
năng của
nhân lực phải không ngừng nâng lên và thường xuyên thay đổi để phù hợp và kịp bắt nhịp với những cái mới do khoa
học, công nghệ đem lại.
2. Những nhân tố bên
trong
- Trong giai đoạn đến
năm 2020, cả nước dự kiến tốc độ tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục đạt được ở mức
cao. Dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2020 của Ban
chấp hành Trung ương đã xác định mục tiêu "Phát triển và nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một đột phá
chiến lược, là yếu tố quyết định quá trình cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi
mô hình tăng trưởng và là lợi thế cạnh tranh dài hạn, bảo đảm kinh tế - xã hội phát
triển nhanh, hiệu quả và bền vững”.
- Tỉnh Điện Biên
quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, đó là: tốc độ
tăng trưởng GDP bình quân hàng năm thời kỳ 2011-2015 là trên 12%. Nâng mức GDP
bình quân đầu người của tỉnh so với trung bình cả nước lên 65% năm 2015 và 80% năm
2020. Chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế, giảm nhanh tỷ trọng nông, lâm nghiệp,
tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ; đến năm 2020 giảm tỷ trọng nông, lâm,
ngư nghiệp xuống còn 18%; công nghiệp, xây dựng 40%; dịch vụ chiếm 42%. Tổng
kim ngạch xuất khẩu của tỉnh phấn đấu 100 triệu USD năm 2020, trong đó xuất khẩu
hàng của địa phương đạt 45-50 triệu USD. Phấn đấu đưa tỉnh thoát khỏi tình
trạng kém phát triển, tiến tới trở thành một tỉnh miền núi biên giới vững mạnh,
có an ninh chính trị ổn định, kinh tế phát triển, xã hội văn minh.
- Về Quy mô đầu tư
phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh: Đầu tư toàn xã hội tăng nhanh, cơ
cấu đầu tư theo các ngành chủ yếu tập trung phát triển công nghiệp, dịch vụ.
Như vậy, trong giai đoạn 2011-2020, cùng với việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy
mạch đầu tư phát triển các ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ thì cơ cấu
lao động cũng có sự điều chỉnh lại cho phù hợp. Ngành công nghiệp, xây dựng và
dịch vụ sẽ thu hút một lượng lao động lớn và đòi hỏi có trình độ chuyên môn
ngày càng cao.
- Đồng thời, hiện nay
khoa học và công nghệ đã có nhiều bước tiến vượt bậc, điều kiện lao động và sản
xuất dần dần được cải tiến,... do đó, yêu cầu cơ cấu lao động thay đổi theo
trình độ nghề và kỹ năng lao động ngày càng cao.
II.
QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐẾN NĂM 2015, ĐỊNH
HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
1. Quan
điểm phát
triển
- Phát triển và nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực là một trong những khâu đột phá, nhằm thực hiện thắng
lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII,
sớm đưa Điện Biên thoát khỏi tình trạng kém phát triển, phấn đấu từng bước trở thành
tỉnh phát triển trong khu vực miền núi phía Bắc.
- Phát triển nguồn nhân
lực dựa trên nhu cầu của xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển, định hướng chuyển
dịch cơ cấu kinh tế. Phát triển nguồn nhân lực có trọng tâm, trọng điểm, chú
trọng phát triển nhân tài, lấy giáo dục phổ thông, đào tạo nghề làm nền tảng; tập
trung đào tạo lao động chất lượng cao, gắn với bồi dưỡng, tập huấn thường xuyên
làm khâu đột phá; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức, viên chức, lao động đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại
hóa và hội nhập quốc
tế.
- Phát triển nguồn nhân lực nhằm hướng tới sự phát triển toàn diện về thể lực, trí lực, khả năng thích ứng, năng động, sáng tạo, kỹ năng, ý thức lỷ luật lao động;
tăng cường giáo dục
đạo đức, lý tưởng sống và
truyền thống cách mạng, đảm bảo yêu cầu phát triển toàn diện con người.
- Phát triển nguồn nhân lực là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc, nhằm huy động nguồn lực toàn xã hội để xây dựng, phát triển nguồn nhân lực
của tỉnh có chất lượng, đáp ứng tốt yêu cầu trước
mắt
và lâu dài.
2. Mục tiêu
tổng quát
- Tập trung đào tạo, nâng cao tỷ lệ, chất lượng lao động qua đào tạo, ưu tiên
đào tạo nguồn nhân lực lao động
nữ; tăng cường đào tạo nghề, chú trọng đào tạo lao động khu vực nông nghiệp, nông
thôn; thu hút, sử dụng hợp lý nguồn nhân lực. Chú trọng nâng cao kỹ năng, tác phong
làm việc cho người lao động. Phân bổ nhân lực đảm bảo cơ cấu hợp lý giữa các ngành,
nghề, khu vực.
-
Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao động, gắn với phát triển các ngành, lĩnh vực;
mở rộng, đa dạng hóa ngành nghề đào tạo. Từng bước xây dựng nguồn nhân lực chất
lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.
-
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo
đức tốt, tinh thông nghiệp vụ, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là cán bộ lãnh
đạo, quản lý các cấp.
3. Mục tiêu
cụ thể đến năm 2015 và định
hướng đến năm 2020
- Phát triển nguồn nhân lực theo hướng đáp ứng yêu cầu về số lượng, đảm bảo
chất lượng và cơ cấu hợp lý (lao động khu vực Nông, lâm nghiệp, thủy sản 67,5%; công nghiệp - xây dựng 13%; dịch vụ 19,5%).
- Mỗi năm đào tạo nghề từ 7 - 8 ngàn lao động; tạo việc làm mới 8 - 8,5 ngàn
lao
động/năm. Nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo từ 30,64% năm 2010 lên 44,8% năm 2015 và 65% năm 2020.
- Toàn tỉnh đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2; duy trì và nâng cao chất lượng phổ cập trung học cơ sở; tỷ lệ học sinh các cấp lên lớp đạt trên 98%; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp đạt trên 90%, trên 46% số trường đạt chuẩn quốc gia.
- Huy động trẻ từ 3 đến 5 tuổi đến lớp mẫu giáo đạt trên 80% (trong đó trẻ 5
tuổi ra lớp mẫu giáo chuẩn bị vào lớp 1 đạt trên 97%); học sinh 6-10 tuổi đến trường đạt 99%, học
sinh 11-14 tuổi đi học
trung học cơ sở đạt trên 90%, học sinh 15-18 tuổi
đi
học trung học
phổ thông đạt trên 55%.
- Đến năm 2015: Cán bộ
lãnh đạo, quản lý từ trưởng, phó phòng trở lên 98% có trình độ từ đại học trở lên (trong đó 5% trở lên có trình độ trên đại học); 100% được đào tạo lý luận chính trị; 90% bồi dưỡng kiến thức về quản lý Nhà nước. Cán bộ chuyên trách cơ sở: 100% có trình độ văn hóa từ trung học cơ sở trở lên (trong đó 60% có trình độ trung học phổ thông); 85% có trình độ trung cấp lý luận chính trị trở
lên;
100% được đào tạo chuyên
môn
(60% trở lên có
trình độ
trung
cấp và
tương
đương).
- Phấn
đấu đến năm
2020, có
100%
cán bộ,
công chức cấp xã
có trình độ
chuyên môn và lý luận từ trung cấp trở lên, trong đó trên 60% có trình độ cao đẳng, đại học; 100% viên chức đạt chuẩn về trình độ, trong đó 30% đạt trên chuẩn.
- Nâng cao thể chất nguồn nhân lực: Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em <5 tuổi
còn
dưới 20% năm 2015 và dưới 15% năm
2020; tuổi thọ trung bình đạt 72 tuổi (toàn quốc 74 tuổi), đến năm 2020 tuổi thọ trung bình của tỉnh đạt 73 tuổi (toàn quốc 75
tuổi).
III. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ ÁN
1. Nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội về phát
triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
Các cấp ủy, tổ chức đảng tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc
thực hiện chủ trương, chính sách về phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Xác
định phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, có ý nghĩa quyết định đến phát triển kinh tế - xã hội của
tỉnh.
Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân phát huy tính chủ động, sáng tạo, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên và các tầng
lớp nhân dân thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh về phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
2. Nâng cao chất
lượng, phát
triển
quy
mô giáo dục - đào tạo một cách
hợp lý, cân đối giữa các cấp học, giữa giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp và
định
hướng nghề tạo điều kiện tiền đề cơ sở về trình độ học vấn phổ thông để phát
triển
đào tạo nguồn nhân lực.
- Xác định giáo dục là nền tảng của đào tạo nguồn nhân lực. Tiếp tục giữ vững
và
nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập giáo
dục trung học cơ sở; thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Phát
triển giáo dục toàn diện, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục trên các mặt
sau:
+
Giáo dục mầm non: Đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, phổ biến kiến thức khoa học về
chăm sóc, giáo dục trẻ cho các gia đình và xã hội; từng bước giảm tỷ lệ trẻ suy
dinh dưỡng và tăng tỷ lệ trẻ phát triển toàn diện trong các cơ sở giáo dục mầm
non trên địa bàn toàn tỉnh; tăng cường tổ chức dạy tiếng Việt cho trẻ người dân
tộc trước khi vào lớp 1.
+
Giáo dục phổ thông: Giảm tỷ lệ học sinh lưu ban, bỏ học các cấp; khuyến khích
việc học ngoại ngữ, tin học trong các trường tiểu học khi đã đủ điều kiện; tăng
tỷ lệ học sinh học 2 buổi/ ngày; có các giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục
tiểu học.
+ Nâng tỷ lệ học sinh học lực khá, giỏi hàng năm gắn với dạy thật, học thật,
chống bệnh thành tích trong giáo dục. Thực hiện tốt chương trình phân ban ở trung học phổ thông, đảm bảo học sinh được hướng nghiệp và học nghề phổ thông để học sinh có thể định hướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực bản thân, đồng thừoi đáp ứng yêu cầu
phát triển kinh tế - xã
hội
của địa phương.
- Tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện, giáo dục ”mũi nhọn”, coi trọng cả ba nội dung: Dạy làm người,
dạy
chữ và dạy nghề. Chú trọng giáo dục quốc phòng - an ninh, giáo dục đạo đức, truyền
thống cách
mạng, lý
tưởng sống,
kỹ năng và
phương pháp làm
việc;
Tăng cường các
hoạt động xã hội nhằm xây dựng nền học vấn
phổ
thông cơ bản, vững chắc
và phát triển toàn diện.
- Thực hiện có hiệu
quả đề án củng cố, phát triển hệ thống Trường phổ thông dân tộc bán trú đến năm
2015 và Quy hoạch phát triển sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo giai đoạn 2008 - 2015
và định hướng đến năm 2020.
- Củng cố, nâng cao chất
lượng, hiệu quả giáo dục thường xuyên và các hoạt động giáo dục cộng đồng. Tăng
thêm quy mô học sinh, đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và cải thiện
đời sống cho học sinh các Trường dân tộc nội trú trong tỉnh.
- Xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ, nâng cao năng lực chuyên môn, đặc biệt coi trọng
phẩm chất đạo đức của người thầy. Thường xuyên đào tạo và bồi dưỡng nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên các cấp để ứng dụng những phương pháp dạy học tiên tiến theo lộ trình cải cách giáo dục chung của cả nước nhằm nâng cao toàn diện chất lượng dạy và học, đảm bảo trình độ giáo dục - đào tạo của tỉnh tiếp cận gần với trình độ chung của
cả nước
-
Thực hiện tốt các chương trình mục tiêu về giáo dục - đào tạo đối với các nhóm đối
tượng đặc thù gồm đồng bào các dân tộc thiểu số, thanh niên vùng nông thôn, nhóm
dân cư nghèo…
-
Đẩy mạnh hoạt động hướng nghiệp trong các trường học cấp trung học, gắn học tập
với thực hành phù hợp với đặc điểm và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, với phong
tục, tập quán sản xuất của từng địa phương trong tỉnh (chú trọng hướng nghiệp vào
các ngành, nghề thuộc lĩnh vực có ưu thế của tỉnh như: Nông nghiệp,
lâm nghiệp, chế biến nông sản, chế biến gỗ, xây dựng, cơ khí sửa chữa, hướng dẫn viên du lịch,
nhà
hàng khách sạn...
3. Mở rộng quy mô đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng làm việc
cho
người lao động
a. Mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng dạy nghề đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động
- Tăng quy mô tuyển sinh học nghề bình quân từ 8-10%/năm.
- Tổ chức đào tạo nghề cho người lao động theo 3 cấp trình độ (sơ cấp nghề,
trung cấp nghề và cao đẳng nghề) với cơ cấu cấp trình độ đa dạng, phù hợp với yêu
cầu của thị trường lao động, trình độ công nghệ của nền kinh tế tỉnh và nhu cầu phát
triển kinh tế -
xã hội trên địa
bàn
tỉnh và khu vực. Đảm bảo 100% người lao động dãn việc làm có nhu cầu đào
tạo, đào tạo nâng cao hoặc đào tạo nghề mới để tìm kiếm việc làm mới;
- Đổi mới và mở rộng
ngành nghề, các lĩnh vực đào tạo, tăng cơ hội đào tạo nghề cho lao động khu vực
nông thôn; mở rộng quy mô và hình thức dạy nghề với các ngành nghề phù hợp với
nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương như: Nông nghiệp, lâm nghiệp,
chế biến nông sản, chế biến gỗ, xây dựng, cơ khí sửa chữa, hướng dẫn viên du lịch,
nhà hàng khách sạn... Kết hợp giải quyết việc làm tại chỗ với việc phân bổ lại
lao động theo vùng. Đồng thời, mở rộng việc đưa lao động đi xuất khẩu làm việc
có thời hạn ở nước ngoài.
- Đẩy mạnh việc xây
dựng và đổi mới nội dung, chương trình, giáo trình dạy nghề đáp ứng tiêu chuẩn
kỹ năng nghề và phù hợp với tiến bộ kỹ thuật, công nghệ sản xuất, tiếp cận với
trình độ trong nước và thế giới để nâng cao chất lượng đào tạo, gắn đào tạo nghề
với yêu cầu sử dụng lao động của xã hội. Ngoài ra, cần tăng cường dạy nghề cho
nông dân bằng những hình thức linh hoạt (như tập huấn, hướng dẫn
chuyển giao công nghệ, tham quan mô hình...) phù hợp với tập quán lao động sản
xuất và sinh hoạt của đồng bào để giúp nâng cao hiệu quả lao động, tạo thêm việc làm và thúc đẩy chuyển
dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn.
- Triển khai thực hiện
có hiệu quả các chương trình, đề án đào tạo nghề như:
Đề án đào tạo nghề cho
lao động nông thôn theo Quyết định 1956/TTg của Thủ tướng Chính phủ đã được UBND
tỉnh phê duyệt với 92 danh mục nghề; Chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến
công; các dự án đào tạo thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia Giải quyết việc làm và Chương trình Xóa đói giảm nghèo... Mở rộng đào tạo nghề cho các đối tượng chính sách, người nghèo, cận nghèo và quan tâm đào tạo nghề phù hợp cho người tàn tật. Chú trọng bồi dưỡng, tập huấn đối với cán bộ,
công chức, người lao động trong khu vực nông nghiệp, nông thôn.
- Khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đào tạo nghề, tạo việc làm cho
người lao động; thu hút lao động nữ trong lĩnh vực công nghiệp - xây dựng, du lịch.
b. Phát triển mạnh giáo dục chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học (gồm từ trung
cấp
chuyên nghiệp trở lên)
- Tăng quy mô học sinh
là người Điện Biên được nhập học các trường chuyên nghiệp trong nước từ trung cấp
chuyên nghiệp trở lên.
- Nâng tỷ lệ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở, trung học phổ thông vào các
trường trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề của trung ương và của tỉnh lên 25% vào
năm
2015 và 30-40% vào năm 2020;
- Đa dạng hóa các hình
thức tổ chức đào tạo nghề trong tỉnh; đảm bảo đào tạo nhân lực có chất lượng cao với các ngành nghề phù hợp, đáp ứng nhu cầu
nhân lực cho nền kinh tế của tỉnh.
c. Tăng cường liên kết đào tạo
*. Liên kết trong nước
- Tăng cường phối hợp
với các trường Đại học, Học viện (từ 10-15 đơn vị đối tác) thực hiện tổ chức đào tạo theo phương thức liên thông, chính quy, không chính
quy
cho đội ngũ giáo viên và cán bộ công chức, từng bước nâng cao chất lượng đội
ngũ cán
bộ
đạt chuẩn và
trên chuẩn.
- Tăng
quy
mô đào
tạo song
song
với nâng cao chất
lượng
tuyển sinh,
chất lượng đào tạo các chuyên ngành tỉnh và khu vực có nhu cầu như: kỹ thuật, kinh tế, tài chính, sư phạm, thương mại, du lịch…
- Tăng cường các giải pháp chỉ đạo, quản lý và tổ chức thực hiện liên kết đào
tạo
hệ cao đẳng, TCCN và dạy nghề tại các cơ sở đào tạo trong tỉnh. Phối hợp thực hiện các nhiệm vụ phổ cập giáo dục cấp trung học; khảo thí và quản lý, kiểm định
chất lượng đào tạo tại các
trường chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh.
*. Quan hệ
Quốc tế và
liên kết đào tạo với nước
ngoài
- Tuyển sinh học sinh dân tộc của tỉnh sang học tại nước CHDCND Lào và
tuyển học sinh các tỉnh Bắc Lào
vào học tại Điện Biên theo chương trình hợp tác đào tạo giữa Điện Biên và các
tỉnh Bắc Lào, từng bước phát triển thu hút học sinh các tỉnh Bắc Lào sang du học
tự túc. Xây dựng, trình duyệt và tổ chức thực hiện Đề án Đào tạo cán bộ, học
sinh tại Trung Quốc, giai đoạn 2009-2015, định hướng đến 2020. Trước mắt, thực
hiện tuyển sinh du học tự túc tại trường Đại học Kinh tế - Tài chính tỉnh Vân Nam
- Trung Quốc. Khuyến khích, cung cấp thông tin du học tại các nước
phát triển trong khu vực đông
Nam
Á (như Malaysia, Thái Lan...).
- Từng bước thiết lập, tăng cường quan hệ hợp tác song phương và đa phương với các trường đại học, học viện nước ngoài trong việc liên kết đào tạo; tuyển sinh và
khuyến khích học sinh du học tự túc. Tiếp tục khuyến khích cán bộ, công chức thi
tuyển đào tạo trên chuẩn, du học nước ngoài bằng nguồn ngân sách nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi để đưa học sinh đi đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao
phục
vụ
cho quá
trình hội nhập và
phát triển kinh tế
- xã
hội.
- Xây dựng kế hoạch khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp, các nhà đầu tư
nước ngoài tham gia đầu tư phát triển TCCN, đào tạo nghề tại địa phương phục vụ các
ngành nghề trong tỉnh, trong nước và xuất khẩu lao động (xây dựng, may, lao động phổ thông).
4. Giải quyết việc làm, tuyển dụng lực lượng lao động và tăng năng suất lao động
- Trong thời kỳ 2011-2015 và đến năm 2020, nhu cầu giải quyết việc làm lớn,
nhu cầu lao động làm việc trong nền kinh tế tăng tương đối nhanh. Tính trung bình
hàng năm cần giải quyết việc làm cho 7.000-8.000 lao động trong thời kỳ 2006-2010 và
khoảng 8.000-10.000 lao động trong thời kỳ 2011-2020.
- Cơ cấu lao động làm việc trong nền kinh tế chuyển dịch tương đối mạnh. Lao động các ngành, lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ tăng nhanh, lao động khu vực nông nghiệp giảm dần. Vì vậy, việc rút lao động ra khỏi khu vực nông nghiệp để chuyển sang làm việc trong các khu vực công nghiệp và dịch vụ đòi hỏi công tác đào tạo kỹ
năng ngành nghề
phi nông nghiệp và
giáo dục tác phong, kỷ
luật lao động
công nghiệp cho người lao động, nhất là
lao động ở khu vực nông thôn và lao động là
đồng
bào dân tộc thiểu số
phải được đẩy mạnh.
- Nhu cầu lao động thời kỳ 2011-2015 tăng thêm 33.498 người (trong đó: khu
vực công nghiệp - xây dựng tăng thêm 12.219 người, khu vực thương mại - dịch vụ tăng thêm
13.410 người và khu vực nông - lâm - ngư nghiệp tăng thêm 7.869 người); thời kỳ 2015-2020 tăng thêm 40.017 người, tăng 19,5% so với giai đoạn 2011-2015
(trong đó khu vực công nghiệp - xây dựng tăng thêm 16.932 người, khu vực thương mại - dịch vụ tăng thêm 16.554 người và khu vực nông - lâm - ngư nghiệp tăng thêm
6.531 người)
(chi tiết phụ biểu số 12).
- Tỷ lệ lao
động khu
vực
nông
- lâm - ngư nghiệp
tiếp tục có xu
thế
giảm. Trong thời kỳ 2006-2010 đã giảm 7,45%, thời kỳ 2011-2015 dự kiến tiếp tục giảm
5,5% và thời kỳ 2015-2020 sẽ giảm 6,0%.
Như vậy, việc giảm dần cầu lao động (việc làm) trong khu vực nông - lâm - ngư nghiệp và tăng nhanh cầu lao động (việc làm) trong các khu vực phi nông nghiệp
đòi hỏi phải mở rộng, tăng cường đào tạo số lao động được giải phóng khỏi khu vực
nông - lâm - ngư nghiệp, nhanh chóng trang bị cho họ những kiến thức, kỹ năng lao
động cơ bản để tiếp cận được việc làm trong các lĩnh vực công nghiệp, xây dựng, thương mại và dịch vụ. Những phương hướng và giải pháp chủ yếu để tạo việc làm
trong khu vực phi nông nghiệp và giải quyết việc làm cho lao động giải phóng khỏi
khu vực nông - lâm - ngư nghiệp trong thời kỳ 2011-2015 đến năm 2020 là:
+ Huy động các nguồn lực để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh