Giải thể đơn vị hành chính cấp huyện cần đảm bảo những yếu tố và nguyên tắc quan trọng nào?

Giải thể đơn vị hành chính cấp huyện cần đảm bảo những yếu tố và nguyên tắc quan trọng nào?

Hiện nay, việc giải thể đơn vị hành chính cấp huyện đang được quy định tại Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15.

Cụ thể, giải thể đơn vị hành chính cấp huyện là một trong những trường hợp sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm các trường hợp thành lập, nhập, giải thể, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương.

Dựa theo quy định tại Điều 2 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 thì những nguyên tắc, cũng như các yếu tố quan trọng cần bảo đảm khi thực hiện việc giải thể đơn vị hành chính cấp huyện, sẽ bao gồm 6 nội dung chính như sau:

(1) Bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng

Việc sắp xếp, giải thể cấp huyện cần phải được bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng và tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của người đứng đầu cơ quan, tổ chức.

(2) Đúng với quy định pháp luật

Việc sắp xếp, giải thể cấp huyện phải tuân thủ Hiến pháp 2013, thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15 và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

(3) Phù hợp với việc quy hoạch

Bảo đảm phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch nông thôn, quy hoạch đô thị hoặc các quy hoạch khác có liên quan.

(4) Chú trọng các yếu tố đặc thù của địa phương

Giải thể cấp huyện cần phải chú trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội.

(5) Sự đồng thuận của Nhân dân

Cần chú trọng và làm tốt công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân bị ảnh hưởng bởi việc giải thể cấp huyện. Nhằm tạo sự đồng thuận, ủng hộ, thống nhất cao về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; tổ chức lấy ý kiến cử tri trên địa bàn bảo đảm công khai, minh bạch và đúng quy định của pháp luật.

(6) Sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế

Gắn việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả;

Thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; giải quyết chế độ, chính sách hợp lý đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; thực hiện chế độ, chính sách hỗ trợ đặc thù đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã sau khi thực hiện sắp xếp.

Giải thể đơn vị hành chính cấp huyện cần đảm bảo những yếu tố và nguyên tắc quan trọng nào? (Hình từ internet)

Các đơn vị hành chính cấp huyện thuộc diện sắp xếp, bao gồm việc giải thể trong giai đoạn 2026 – 2030?

Theo đó, các đơn vị hành chính cấp huyện thuộc diện sắp xếp, bao gồm việc giải thể trong giai đoạn 2026 - 2030 gồm:

- Đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đồng thời có diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 100% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính;

- Đơn vị hành chính cấp huyện đồng thời có diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 200% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

(khoản 3 Điều 1 Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15)

Chủ trương nghiên cứu xây dựng đề án không tổ chức cấp huyện theo Kết luận 127?

Ngày 28/02/2025, Ban Chấp hành Trung ương có Kết luận 127-KL/TW về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng tập trung thực hiện tốt các nội dung được giao, bao gồm việc:

Nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã; thực hiện mô hình địa phương 2 cấp (tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể) bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Việc nghiên cứu phải tiến hành khách quan, dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sắc, cầu thị, sát đúng với tình hình thực tiễn.

Đồng thời, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã giao nội dung và tiến độ thực hiện cụ thể đối với lộ trình sáp nhập tỉnh thành, không tổ chức cấp huyện như sau:

- Báo cáo Bộ Chính trị cho chủ trương trước khi xin ý kiến các cấp uỷ, tổ chức đảng chậm nhất ngày 09/3/2025.

- Tiếp thu ý kiến Bộ Chính trị, Ban Bí thư, hoàn thiện đề án gửi xin ý kiến các tỉnh ủy, thành ủy, Đảng ủy trực thuộc Trung ương, các cơ quan, tổ chức, ban đảng Trung ương chậm nhất ngày 12/3/2025.

- Tiếp thu ý kiến góp ý của các tỉnh ủy, thành ủy, Đảng ủy trực thuộc Trung ương, các cơ quan, tổ chức, ban đảng Trung ương, hoàn thiện đề án, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư trước ngày 27/3/2025.

- Tiếp thu ý kiến Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ý kiến các cơ quan, hoàn thiện đề án, tờ trình; trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng (qua Ban Tổ chức Trung ương) trước ngày 07/4/2025.

Như vậy, vào đầu tháng 04 tới dự kiến sẽ hoàn thành đề án sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sắp xếp cấp xã để trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng.