Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12314-2:2022 về Phòng cháy chữa cháy - Bình chữa cháy tự động kích hoạt - Phần 2

• Số hiệu: TCVN12314-2:2022
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2022

Bộ phận cảm biến nhiệt dạng bầu thủy tinh
Nhiệt độ làm việc danh nghĩa, I °C	Mã màu chất lỏng
57	Da cam (orange)
68	Đỏ (red)
79	Vàng (yellow)
93	Xanh lá cây (green)
107	Xanh lá cây (green)
121	Xanh da trời (blue)
141	Xanh da trời (blue)
163	Hoa cà (mauve)
182	Hoa cà (mauve)
204	Đen (black)
227	Đen (black)
260	Đen (black)
343	Đen (black)
Bộ phận cảm biến nhiệt dạng phần tử dễ chảy
Phạm vi nhiệt độ làm việc danh nghĩa, I°C	Mã màu thanh giữ
57 đến 77	Không màu (uncoloured)
80 đến 107	Trắng (white)
121 đến 149	Xanh da trời (blue)
163 đến 191	Đỏ (red)
204 đến 246	Xanh lá cây (green)
260 đến 302	Da cam (orange)
320 đến 343	Da cam (orange)

4.5.3  Bộ phận cảm biến nhiệt phải có nhiệt độ làm việc đảm bảo các yêu cầu khi thử theo 6.4 của tiêu chuẩn này.

4.6  Đồng hồ áp suất

Bình khí chữa cháy tự động kích hoạt phải được gắn đồng hồ chỉ thị áp suất để hiển thị áp suất khí nạp trong bình.

Áp suất làm việc lớn nhất của đồng hồ phải trong dải từ 1,5 đến 2,5 lần áp suất danh nghĩa của bình khí.

5.  Yêu cầu lắp đặt

5.1  Bình khí chỉ áp dụng đối với các khu vực thường không có người và phải đảm bảo các yêu cầu về sự phù hợp của chất khí chữa cháy với chất cháy.

5.2  Bình khí được dùng để chữa cháy trong khu vực được bao che kín hoặc các thiết bị có sẵn cấu kiện bao che vây quanh đảm bảo thời gian duy trì nồng độ dập tắt theo quy định tại TCVN 7161-1.

5.3  Bình khí chữa cháy tự động kích hoạt phải được lắp đặt phù hợp với các thông số kỹ thuật theo công bố của nhà sản xuất và được thử nghiệm theo quy định của tiêu chuẩn này. Bình khí có thể được lắp trong khu vực bảo vệ, Bình khí không yêu cầu phải có cơ cấu kích hoạt bằng tay.

5.4  Bình khí phải được lắp đặt trong các giới hạn về thông số kỹ thuật theo công bố của nhà sản xuất:

...

...

...

- Diện tích bao phủ của đầu phun chữa cháy.

- Khoảng cách giữa các bình khí trong hệ thống (nếu có).

5.5  Đầu phun xả khí có thể gắn kèm trên cụm van hoặc lắp đặt cách bình khí trong giới hạn đã được kiểm định. Khoảng cách đầu phun xả khí đến trần khu vực bảo vệ không quá 300 mm.

5.6  Chiều cao lắp đặt tối đa của bộ phận cảm biến nhiệt theo công bố của nhà sản xuất nhưng không cao quá 9 m, khoảng cách từ bộ phận cảm biến nhiệt đến trần của khu vực bảo vệ phải đảm bảo khoảng cách từ 0,08 m - 0,4 m. Khoảng cách tối đa giữa các bộ phận cảm biến nhiệt theo bảng sau:

Bảng 2 - Khoảng cách tối đa giữa các bộ phận cảm biến nhiệt

Khu vực có trần bằng phẳng

Khu vực có trần được phân đoạn bằng dầm, xà... có độ sâu > 300 mm

Bán kính bảo vệ của bộ phận cảm biến

...

...

...

≤ 3,6 m

5.7  Khung treo, giá đỡ bình khí phải được làm bằng vật liệu không cháy, gắn cố định và có khả năng chịu được phản lực sinh ra khi bình xả khí (các loại quang treo, móc treo không có khả năng cố định bình khí thì không được chấp nhận). Áp suất làm việc lớn nhất của bình khí phải phù hợp với các loại khí chữa cháy được quy định trong các phần tương ứng của TCVN 7161.

6.  Phương pháp thử

6.1  Thử nghiệm rò khí

Bình chứa khí chữa cháy và cụm van sau khi nạp khí phải được kiểm tra rò khí bằng cách ngâm trong bể nước thử có khả năng tăng nhiệt độ trong thời gian 60 min Thử bình khí tại mức nhiệt độ làm việc tối thiểu và nhiệt độ làm việc tối đa (từ 20÷50°C), yêu cầu không có bất kì sự rò khí nào trong quá trình thử nghiệm.

Cơ cấu kích hoạt phải được chốt an toàn trong quá trình thử nghiệm để đề phòng sự kích hoạt ngoài ý muốn trong quá trình thử nghiệm.

6.2  Thử nghiệm khả năng chịu áp vỏ bình

Bình chứa khí chữa cháy sau khi xả khí phải được thử nghiệm khả năng chịu áp bằng cách kết nối với hệ thống tăng áp bằng nước.

Tăng từ từ áp suất nước tương ứng với mức áp suất trong bảng dưới đây và giữ trong 5 min.

...

...

...

Vật liệu chế tạo

Mức áp suất

Vật liệu không chống ăn mòn

Q x 1,6

Vật liệu chống ăn mòn

Q x 1,3

CHÚ THÍCH: Q là Áp suất làm việc lớn nhất của bình khí

6.3  Thử nghiệm khả năng chịu áp và độ bền cụm van

6.3.1  Thử khả năng chịu áp

...

...

...

Tăng áp suất ở mức (0,2 ±0,1) MPa/s lên đến 1,5 lần áp suất làm việc lớn nhất của bình khí (Q).

Duy trì áp suất này trong khoảng thời gian 5÷6 min.

Cụm van không được chịu bất kỳ biến dạng vĩnh viễn nào khi được thử nghiệm, van xả áp an toàn có thể biến dạng nhưng không được vỡ.

6.3.2  Thử độ bền cụm van

Cụm van ở vị trí mở phải được nối qua đầu vào với nguồn cung cấp áp suất thủy lực thích hợp. Đóng tất cả các lỗ hở còn lại của cụm van bao gồm cả lỗ hở của van xả áp an toàn.

Tăng áp suất tới mức (0,2 ±0,1) MPa/s đến ba lần áp suất làm việc lớn nhất của bình khí (Q). Duy trì áp suất thử khoảng thời gian 5÷6 min.

Cụm van không được chịu bất kỳ biến dạng vĩnh viễn nào khi được thử nghiệm, van xả áp an toàn có thể biến dạng nhưng không được vỡ.

6.4  Thử nghiệm nhiệt độ làm việc bộ phận cảm biến nhiệt

6.4.1  Trường hợp sử dụng kim loại dễ nóng chảy làm bộ cảm biến nhiệt:

...

...

...

6.4.2  Trường hợp sử dụng bộ cảm biến nhiệt dạng bầu thuỷ tinh:

Đặt bộ phận cảm biến nhiệt dạng bầu thủy tinh trong bể nước, và bắt đầu từ nhiệt độ làm việc danh nghĩa của bộ cảm biến nhiệt - 10°C, gia nhiệt với tốc độ 1°C /min, giá trị đo thực tế nhiệt độ làm việc của bộ cảm biến nhiệt phải nằm trong khoảng từ 95% đến 115% của nhiệt độ làm việc danh nghĩa.

7.  Kiểm tra, bảo dưỡng bình khí chữa cháy tự động kích hoạt

7.1  Sáu tháng một lần

Thực hiện các nội dung sau.

7.1.1  Kiểm tra áp suất bình chứa hiển thị trên đồng hồ đo áp suất của từng bình chứa khí. Nếu đồng hồ đo áp suất cho thấy áp suất giảm hơn 10%, hoặc trọng lượng khi bị giảm hơn 5%, thì phải nạp lại hoặc thay thế. Áp suất thay đổi theo nhiệt độ và cần phải xem xét yếu tố này khi kiểm tra đồng hồ đo áp suất.

7.1.2  Kiểm tra tất cả các thành phần, bao gồm khung giá đỡ và siết lại, sửa chữa hoặc thay thế nếu cần thiết.

7.1.3  Thay thế bất kỳ thành phần nào nếu nghi ngờ về khả năng thực hiện đúng chức năng của thành phần đó.

7.1.4  Kiểm tra tất cả các đường ống, phụ kiện và đầu phun xả khí xem có bị lỏng, bụi bẩn hoặc hư hỏng gì khác không. Tất cả các đường ống đầu ra phải sạch và không có bụi bẩn, mảnh vỡ, không bị bịt kín và các vật liệu lạ khác có thể khiến bình không hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả khi xả khí chữa cháy.

...

...

...

7.2.1  Toàn bộ ống dẫn (nếu có) và đầu phun xả khí của bình khí phải được kiểm tra hàng năm xem có hư hỏng gì không. Nếu kiểm tra trực quan cho thấy có bất kỳ khiếm khuyết nào, phải thay thế.

7.2.2  Khu vực sử dụng bình khí chữa cháy tự động kích hoạt: tối thiểu 12 tháng /1 lần, phải kiểm tra và đánh giá phòng sử dụng bình khí chữa cháy tự động kích hoạt, xác định xem có thay đổi kết cấu có thể ảnh hưởng đến sự thất thoát khí chữa cháy hoặc ảnh hưởng đến hiệu quả chữa cháy. Nếu không thể đánh giá bằng cách quan sát, cần thực hiện việc kiểm tra độ kín của phòng theo quy định tại Phụ lục E-TCVN 7161-1 (ISO 14520-1).

8  Ghi nhãn

Sản phẩm được ghi nhãn theo quy định hiện hành, có đủ các thông số kỹ thuật theo yêu cầu tại tiêu chuẩn này, TCVN 12314-2:2022, và tối thiểu phải có các thông tin như dưới đây và phải gắn nhãn có các nội dung này vào vị trí dễ nhìn và không dễ bị tẩy xoá trên bình chứa khí và các thành phần của hệ thống, điểm n) của điều này có thể được biểu thi trên bao bì hoặc hướng dẫn sử dụng.

a) Tên sản phẩm và tên loại.

b) Ngày sản xuất và mã số sản xuất.

c) Tên nhà sản xuất (hoặc thương hiệu) và số điện thoại, tên nhà nhập khẩu (đối với sản phẩm nhập khẩu).

d) Thể tích bảo vệ tối đa và thể tích chữa cháy hiệu quả (loại A YYm3, loại B ZZm3).

e) Diện tích bảo vệ tối đa của đầu phun và chiều cao lắp đặt tối đa của đầu phun, khoảng cách tối đa từ bình chứa khí chữa cháy tới đầu phun.

...

...

...

g) Nhiệt độ làm việc danh nghĩa của bộ phận cảm biến.

h) Phạm vi nhiệt độ hoạt động.

i) Áp suất làm việc lớn nhất của bình chứa.

j) Thời gian phun xả.

k) Thành phần chính của chất khí chữa cháy.

l) Chú ý khi lắp đặt và sử dụng.

m) Số lượng bình tối đa có thể kết nối với nhau và khoảng cách tối đa giữa các bình (nếu có).

n) Các vấn đề liên quan đến chứng nhận chất lượng (thời gian bảo hành, chi tiết bảo hành...).

...

...

...

(Quy định)

Trang bị thử nghiệm

A.1  Phòng thử nghiệm

a) Kết cấu phòng thử nghiệm:

Các phòng thử nghiệm được xây dựng trong nhà hoặc ngoài nhà sử dụng ván ép dày tối thiểu 9,5 mm hoặc các vật liệu tương đương. Kết cấu phòng phải cho phép quan sát bằng mắt thường sự chữa cháy từ bên ngoài phòng. Phòng thử phải được duy trì ở nhiệt độ 21 ± 2,8°C, trước khi đốt nhiên liệu thử.

b) Phải lắp đặt một tấm chắn từ sàn đến trần có chiều cao bằng chiều cao của phòng. Khoảng cách từ tấm chắn đến đầu phun bằng một nửa khoảng cách từ đầu phun đến tường của cấu kiện bao che (xem Hình B.1 đối với đầu phun 360° và Hình B.2 đối với đầu phun 180°). Tắm chắn phải vuông góc với hướng giữa vị trí của đầu phun và tường của cấu kiện bao che (xem Hình B.1 và Hình B.2) và phải có chiều dài bằng 20% chiều dài tường ngắn hơn của cấu kiện bao che.

c) Các lỗ mở có thể đóng được phải được bố trí trực tiếp phía trên hoặc bên cạnh của can thử để thông gió trước khi hệ thống kích hoạt.

d) Phòng thử được bố trí 02 lỗ mở hình vuông, có diện tích 300 mm x 300 mm (0,09 m^2) để cung cấp Oxy cho đám cháy. Một lỗ hở được bố trí gần góc phòng. Lỗ hở còn lại được bố trí trên tường phía đối diện trực tiếp với đám cháy thử, cạnh trên của lỗ ở cách trần không quá 50 mm.

e) Khi thực hiện thử nghiệm, ngay khi xả khí chữa cháy hoặc hệ thống tự kích hoạt xả khí chữa cháy, các lỗ mở phải được đóng kín nhanh chóng.

...

...

...

Sử dụng hyđrocacbon béo có điểm sôi ban đầu không nhỏ hơn 84°C và điểm sôi cuối cùng không lớn hơn 105 °C, phần thể tích chất thơm 1% và tỷ trọng ở 15 °C là 0,680 đến 0,720.

CHÚ THÍCH: Các nhiên liệu điển hình đáp ứng yêu cầu trên là n-heptan và một số phần nhỏ dung môi, hoặc n- heptan thương phẩm.

A.3  Cốc n-heptan

Cốc chứa n-heptan thử nghiệm sử dụng thép có độ dày danh định tối đa 5,4 mm (tương đương SCH40), đường kính trong có kích thước 80 ± 5 mm, cao tối thiểu 102 mm, chứa n-heptan hoặc n-heptan và nước. Khi cốc thử bao gồm nước và n-heptan, lượng n-heptan trong cốc tối thiểu phải sâu 50 mm, mực n-heptan trong cốc phải cách miệng cốc tối thiểu 50 mm.

CHÚ DẪN:

Đường kính trong: 80 ± 5 mm

Độ dày: 5~6 (Đơn vị: mm)

Chất liệu: Thép hoặc thép không gỉ

...

...

...

A.4  Khay n-heptan

Khay thép vuông có kích thước đáy 500 mm x 500 mm, chiều cao bộ khay 100 mm, chiều dày thành khay 6 mm, chứa n-heptan. Lượng n-heptan trong khay là 12,5 L, mực n-heptan trong khay phải cách miệng khay 50 mm.

Phụ lục B

(Quy định)

Thử nghiệm diện tích tối đa và chiều cao tối đa

B.1  Bố trí thử nghiệm

B.1.1  Bình chứa khí chữa cháy tự động được giữ ở nhiệt độ hoạt động tối thiểu theo như tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất trong 24 h.

B.1.2  Thực hiện thử nghiệm với phòng thử cỏ khối tích lớn nhất theo hiệu quả chữa cháy của bình. Chiều cao lắp đặt tối đa và diện tích bảo vệ tối đa của bình khí, cụm bình khí được xác định dựa trên thử nghiệm chữa cháy sau:

...

...

...

a x b = Vt/H, H= Vt/ (a*b)

(1)

Trong đó:

Vt: Thể tích phòng thử nghiệm (m^3)

H: Chiều cao (m)

axb: Diện tích bảo vệ của bình khí theo công bố của nhà sản xuất (m^2)

a, b: Kích thước chiều dài và chiều rộng đảm bảo hiệu quả chữa cháy theo công bố của nhà sản xuất (m)

B.1.2.2  Thể tích phòng thử nghiệm (Vt) được tính như sau:

Vt = V/1,3

...

...

...

Trong đó:

V: Thể tích của khu vực nguy hiểm (thể tích vùng có sự cố cháy) tính bằng m^3

1,3: Hệ số an toàn 1,3 có liên quan đến việc tăng 30% từ nồng độ dập tắt đến nồng độ thiết kế

B.1.3  Bố trí phòng thử

B. 1.3.1  Bố trí các cốc n-heptan (như mô tả tại A.4), được đặt trong vòng 50 mm từ góc của phòng thử và thẳng phía dưới của vách ngăn, và được đặt đứng trong khoảng 300 mm cách trần hoặc sàn của phòng thử, hoặc cả trên trần và sàn khi các vị trí đó có thể bố trí được.

CHÚ DẪN:

1: Cốc n-heptan

2: Đầu phun

...

...

...

4. Nắp đóng mở

a, b: Chiều dài, chiều rộng phòng thử nghiệm chữa cháy

Hình B1 - Bố trí phòng thử nghiệm chữa cháy đối với đầu phun 360°

CHÚ DẪN:

1: Cốc n-heptan

2: Đầu phun

3: Tấm chắn (Lắp đặt bằng chiều cao của phòng thử nghiệm chữa cháy, tính từ sàn lên đến trần, nằm dọc theo hướng cửa xả, và phải đạt 20% mặt tường ngắn của phòng thử nghiệm).

4. Nắp đóng mở

...

...

...

Hình B2 - Bố trí phòng thử nghiệm chữa cháy đối với đầu phun 180°

B.1.3.2  Trường hợp sử dụng đầu phun loại 180°, thì khi thử nghiệm đầu phun phải đặt trên phía cạnh ngắn hơn của phòng thử.

Đối với các đầu phun 180° thì hướng của đầu phun được lắp đặt theo công bố của nhà sản xuất. Trường hợp đầu phun hướng xuống (gắn trần) thì nhà sản xuất phải công bố khoảng cách lắp đặt từ đầu phun đến tường. Trong bất cứ trường hợp nào, khoảng cách từ đầu phun đến trần phòng thử không quá 300 mm.

Lỗ mở cạnh các cốc n-heptan được mở. Đốt các cốc n-heptan cho cháy tự do trong 30 s. Sau thời gian cháy tự do, đóng các lỗ mở và kích hoạt bình chữa cháy bằng tay và thực hiện quan sát thời gian kích hoạt chữa cháy.

Thử nghiệm được coi là đạt khi các đám cháy nhìn thấy được được dập tắt trong thời gian 30 s kể từ sau khi kết thúc quá trình xả khí.

B.3  Ghi nhận kết quả thử nghiệm

Sau khoảng thời gian đốt cháy trước theo yêu cầu cần ghi lại các dữ liệu sau đối với mỗi thử nghiệm:

a) Thời gian từ khi mở van bình chứa tới khi ngừng phun;

b) Thời gian yêu cầu để đạt được việc dập tắt đám cháy, tính bằng s; thời gian này phải được xác định bởi quan sát bằng mắt hoặc các phương tiện thích hợp khác;

...

...

...

Thời gian ngâm chất khí chữa cháy (thời gian từ khí kết thúc việc phun của bình khí chữa cháy tự động kích hoạt tới khi mở cấu kiện bao che thử).

Phụ lục C

(Quy định)

Thử nghiệm hoạt động tự động

C.1  Bố trí thử nghiệm

C.1.1  Bình khí chữa cháy tự động kích hoạt được giữ ở nhiệt độ hoạt động tối thiểu theo như tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất trong 24 h.

C.1.2  Thực hiện thử nghiệm với phòng thử có kích thước mỗi chiều tối thiểu 3 m, thể tích phòng thử tối thiểu 27 m^3, chiều cao phòng thử theo chiều cao lắp đặt tối đa của nhà sản xuất công bố.

C.1.3  Bố trí phòng thử

...

...

...

C.2  Trình tự thử nghiệm

Lỗ mở cung cấp oxy được mở. Đốt khay n-heptan cho cháy tự do, đóng cửa phòng thử. Thực hiện quan sát thời gian kích hoạt chữa cháy.

Tài liệu tham khảo

[1] Tiêu chuẩn “Kiểm định sản phẩm của thiết bị chữa cháy tự động bằng khí và bột” của Hàn Quốc theo Công báo của NFA số 2017-13 ngày 28/12/2017.

[2] Tiêu chuẩn “An toàn phòng cháy chữa cháy đối với bình chữa cháy và thiết bị chữa cháy tự động” của Hàn Quốc (NFSC 101).

[3] Tiêu chuẩn ISO 16003:2008 “Yêu cầu và phương pháp thử nghiệm - Bộ lắp ráp van chứa và bộ truyền động; van chọn và thiết bị truyền động; vòi phun; kết nối linh hoạt và cố định; kiểm tra van và van một chiều”.

[4] Tiêu chuẩn UL 2166: Tiêu chuẩn UL cho các thành phần của hệ thống chữa cháy bằng khí sạch Halocarbon.