Thông qua Nghị quyết liên quan đến “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”

Nội dung chính

• Chính thức thông qua Nghị quyết liên quan đến “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”
• Hệ thống tuyến metro của TPHCM theo Đề án metro (Dự thảo)
• 05 quy định áp dụng riêng để thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”

Chính thức thông qua Nghị quyết liên quan đến “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”

Ngày 19/02/2025, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh (gọi tắt là Đề án metro); trong có nội dung liên quan đến “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”.

Theo đó, Nghị quyết Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, gồm 11 Điều và 01 Phụ lục, quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.

Thông qua Nghị quyết liên quan đến “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM” (Hình từ Internet)

Về huy động và bố trí nguồn vốn đầu tư thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”, Nghị quyết quy định: Trong quá trình chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư các dự án thuộc danh mục dự án dự kiến tại Phụ lục kèm theo Nghị quyết này, Thủ tướng Chính phủ căn cứ khả năng cân đối, bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm vốn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương, tối đa không vượt 209.500 tỷ đồng cho Thành phố Hồ Chí Minh trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 và 2031 - 2035 làm cơ sở quyết định đầu tư và thực hiện đầu tư các dự án.

Cũng tại Nghị quyết này, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ được áp dụng các cơ chế riêng để thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”, có thể kể đến như:

- Trong khu vực TOD, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh được thu và sử dụng 100% đối với các khoản thu sau đây để phát triển hệ thống đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng;

- Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh quy định chi tiết phương pháp xác định mức thu, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện việc thu tiền đối với các khoản thu theo quy định bảo đảm không trùng thu với các loại thuế, phí khác;

- Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại và các hình thức huy động vốn hợp pháp khác với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp, trường hợp vượt quá 120% thì Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo nhu cầu thực tế của Thành phố;

- Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức thẩm định và phê duyệt báo cáo thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường...

Hệ thống tuyến metro của TPHCM theo Đề án metro (Dự thảo)

Theo Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh (Bản dự thảo mới nhất) Dự thảo, Hệ thống tuyến metro của TPHCM bao gồm 10 tuyến, sẽ được triển khai thực hiện từ năm 2026 đến năm 2045 với từng giai đoạn như sau:

- Giai đoạn 2026 – 2035:

+ Tuyến metro số 1: Bến Thành – An Hạ

+ Tuyến metro số 2: Củ Chi – QL22 – An Sương – Bến Thành – Thủ Thiêm

+ Tuyến metro số 3: Hiệp Bình Phước – Bình Triệu – Ngã 6 Cộng Hòa – Tân Kiên – An Hạ

+ Tuyến metro số 4: Đông Thạnh (Hóc Môn) – sân bay Tân Sơn Nhất – Bến Thành – Nguyễn Hữu Thọ - Khu đô thị Hiệp Phước

+ Tuyến metro số 5: Long Trường – Xa lộ Hà Nội – cầu Sài Gòn – Bảy Hiền – Đề-pô Đa Phước

+ Tuyến metro số 6: Vành đai trong

+ Tuyến metro số 7: Tân Kiên – đường Nguyễn Văn Linh – Thủ Thiêm – Thảo Điền – Thanh Đa – Khu công nghệ cao – Vinhomes Grand Park

- Giai đoạn 2036 – 2045:

+ Tuyến metro số 8: Đa Phước – Phạm Hùng – Ngô Gia Tự - Ga Sài Gòn – Công viên phần mềm Quang Trung – Hóc Môn – Bình Mỹ (Củ Chi)

+ Tuyến metro số 9: An Hạ - Vĩnh Lộc – Ga Sài Gòn – Bình Triệu

+ Tuyến metro số 10: Vanh đai ngoài

05 quy định áp dụng riêng để thực hiện “Siêu đề án metro 355km tại TPHCM”

Theo Điều 9 Dự thảo Nghị quyết, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ được áp dụng các quy định riêng như sau:

(1) Trong khu vực TOD, Ủy ban nhân dân Thành phố được thu và sử dụng 100% tiền thu đối với các khoản thu sau đây để phát triển hệ thống đường sắt đỗ thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng:

- Tiền thu đối với diện tích sàn xây dựng tăng thêm của dự án xây dựng công trình dân dụng do việc tăng hệ số sử dụng đất và các chi tiêu quy hoạch khác của khu vực TOD;

- Tiền thu từ việc khai thác giá trị tăng thêm từ đất trong khu vực TOD; c) Phí cải thiện hạ tầng.

(2) Hội đồng nhân dân Thành phố quy định chi tiết phương pháp xác định mức thu, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện việc thu tiền đối với các khoản thu quy định tại (1), bảo đảm không trùng thu với các loại thuế, phí khác.

(3) Ủy ban nhân dân Thành phố được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại và các hình thức huy động vốn hợp pháp khác; tổng mức vay và bội chi ngân sách Thành phố hằng năm được Quốc hội quyết định trên cơ sở đảm bảo đủ nhu cầu nguồn vốn vay trong năm của Thành phố.

Tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp, trường hợp vượt quá 120% thì Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo nhu cầu thực tế của Thành phố.

Hằng năm, trong quá trình chấp hành ngân sách, Hội đồng nhân dân Thành phố được chủ động quyết định cụ thể nguồn vay trong nước và nguồn vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ bảo đảm trong tổng mức vay và bội chi ngân sách Thành phố đã được Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao.

(4) Ủy ban nhân dân Thành phố được phép tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án có sử dụng đất để chỉnh trang phát triển đô thị trong khu vực TOD theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc tuyến đường sắt đô thị được cấp thẩm quyền phê duyệt.

(5) Ủy ban nhân dân Thành phố tổ chức thẩm định và phê duyệt báo cáo thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường; cấp giấy phép môi trường trước khi dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD vận hành thử nghiệm (nếu dự án thuộc đối tượng thực hiện thủ tục cấp giấy phép môi trường), đăng ký môi trường (nếu dự án không thuộc đối tượng cấp giấy phép môi trường).

**Theo Kết luận 49-KL/TW năm 2023 về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 do Ban Chấp hành Trung ương ban hành, mục tiêu sẽ phát triển giao thông vận tải đường sắt hiện đại, đồng bộ nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, đáp ứng mục tiêu đến năm 2045 nước ta là nước phát triển có thu nhập cao. Vận tải đường sắt đóng vai trò chủ đạo trên hành lang kinh tế Bắc - Nam, các hành lang vận tải chính Đông - Tây và vận tải hành khách tại các đô thị lớn.