Hải quân ASEAN bàn chuyện Biển Đông

Sức mạnh tập thể

Với chủ đề "Hợp tác hải quân ASEAN vì hòa bình và an ninh biển", tại ANCM-5, tư lệnh hải quân các nước sẽ trao đổi và chia sẻ quan điểm về tình hình an ninh khu vực, vai trò và biện pháp hợp tác của hải quân để đối phó với các thách thức này trong thời gian tới.

Khai mạc hội nghị, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội VN, Trung tướng Đỗ Bá Tỵ khẳng định: “Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ việc hợp tác giữa hải quân các nước ASEAN trên các kênh song phương và đa phương, cũng như sự mở rộng hợp tác giữa hải quân các nước ASEAN và các nước đối tác".

Trung tướng Nguyễn Văn Hiến, Tư lệnh Hải quân Việt Nam chủ trì hội nghị. Ảnh Phương Loan

Theo nước chủ nhà Việt Nam, an ninh biển Đông Nam Á đang cho thấy một bức tranh nhiều màu sắc, với những khoảng sáng tối đan xen. “Chúng ta thấy vui trước những diễn biến mới đây, nhất là khi ASEAN và Trung Quốc tiến thêm được một bước trên con đường ấy, với việc đạt được thoả thuận về Hướng dẫn thực hiện DOC. Tuy nhiên, những nỗ lực như vậy còn cần sự thống nhất về nhận thức ở tất cả các cấp, các ngành cho đến từng người dân và sự thống nhất giữa lời nói và hành động”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Hiến, Tư lệnh Hải quân VN nhận định

Theo ông Hiến, bối cảnh hiện nay đặt ra cho hải quân các nước ASEAN những cơ hội và thử thách mới, đòi hỏi sự đoàn kết, sức mạnh và trí tuệ tập thể để giải quyết.

Cho rằng hợp tác hải quân đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối nguồn lực, xây dựng khả năng và hoạt động phối hợp, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng hối thúc các nước "bắt tay sớm và nỗ lực để từ định hướng, kế hoạch đến hoạt động là nhanh nhất". 

"Một hành động đơn giản như tàu và máy bay hải quân ASEAN kéo còi và cờ chào nhau mỗi khi gặp gỡ trên biển, hay hoạt động cụ thể như tuần tra liên hợp đa phương, hay diễn tập tìm kiếm, cứu hộ cứu nạn, sẽ có ý nghĩa và tác dụng lớn đối với hợp tác quốc phòng - an ninh ASEAN, đóng góp cho hòa bình, ổn định trong khu vực".

“Là lực lượng nòng cốt bảo vệ chủ quyền quốc gia của Việt Nam trên biển, Hải quân Nhân dân Việt Nam ngoài việc công khai minh bạch các chính sách, chiến lược quốc phòng, xây dựng lực lượng, hoàn thành nhiệm vụ được giao, cũng đã không ngừng đóng góp cho hợp tác quốc tế”, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Hiến nhấn mạnh.

Với tranh chấp Biển Đông, ông Hiến cho rằng "chúng ta phải cùng nhau xác định được lập trường chung kiên định về giải pháp hòa bình, thông qua đàm phán cho việc giải quyết các tranh chấp trên những vùng biển có tranh chấp chủ quyền, tuân thủ theo luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật biển 1982".

Hợp tác thực chất

Tại hội nghị, nhiều ý tưởng, sáng kiến đã được đưa ra, để thúc đẩy hợp tác thực chất giữa hải quân ASEAN. Cụ thể, các bên thống nhất mở rộng hợp tác với các nước ngoài khu vực, phối hợp triển khai chung, tuần tra chung, thành lập cổng chia sẻ thông tin và trung tâm chia sẻ thông tin, đào tạo chung, tổ chức hội nghị, hội thảo về an ninh hàng hải...

Tư lệnh hải quân các nước cũng đồng ý thúc đẩy thiết lập đường dây nóng giữa hải quân, ở cấp tư lệnh cũng như tác chiến. Các nước cũng tính đến việc hợp tác tình báo, với mức độ và nội dung cụ thể tùy vào nhu cầu của mỗi nước.

Hải quân các nước ASEAN cũng thống nhất việc gửi tín hiệu chào nhau, giữa các tàu và máy bay của ASEAN. Việc chuẩn hóa cách chào như thế nào sẽ do Việt Nam, nước đưa ra sáng kiến soạn thảo, và lấy ý kiến đồng thuận của các thành viên.

ASEAN cũng sẽ  tổ chức giao lưu thường niên các sĩ quan trẻ (dưới 35 tuổi, cấp đại úy trở xuống) với chủ đề khác nhau, tùy vào đề xuất của nước chủ nhà. "Gặp gỡ, giao lưu từ khi trẻ sẽ giúp cho hiệu quả hợp tác tốt hơn, vì họ là thế hệ kế cận, quyết định tương lai hợp tác", Tư lệnh Malaysia, ông Tan Sri Adbul Aziz bin Hj Jaafar nói.

Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Việt Nam hoan nghênh các hình thức hợp tác thiết thực, cụ thể, tiệm tiến, thích hợp với những điều kiện và khả năng của mỗi quốc gia thành viên, trong đó có các lĩnh vực đáng chú ý như hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa (HADR), phối hợp tuần tra chung trên biển, thiết lập đường dây nóng giữa các đơn vị hải quân, trao đổi thông tin tình báo, phối hợp đào tạo và huấn luyện chung, tiến tới diễn tập chung để tăng cường khả năng sẵn sàng ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống của khu vực.

Hội nghị Tư lệnh Hải quân là một trong 3 hội nghị quân binh chủng quan trọng (không quân, hải quân, lục quân) trong khuôn khổ hợp tác quân sự ASEAN đang được triển khai. Hội nghị nhằm thúc đẩy hợp tác thiết thực giữa quân đội các nước ASEAN trong việc đối phó với các thách thức an ninh đang nổi lên trong khu vực hiện nay.

Chiều nay, các trưởng đoàn đến chào xã giao Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam. Ngày mai, đoàn sẽ đi thăm Bảo tàng Hải quân và Đơn vị tên lửa bờ 679.

Hội nghị Tư lệnh Hải quân các năm tiếp theo sẽ lần lượt do Brunei và Philippines đăng cai.

Phương Loan