Sau sáp nhập tỉnh tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính thay đổi như thế nào? (Hình từ Internet)
Theo đó, tại Điều 2 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 quy định về tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính như sau:
- Chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 1 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025:
+ Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh);
+ Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp huyện);
+ Xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã);
Là cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân.
Trường hợp Quốc hội có quy định về việc không tổ chức cấp chính quyền địa phương tại đơn vị hành chính cụ thể thì chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính đó là Ủy ban nhân dân.
- Chính quyền địa phương ở nông thôn gồm chính quyền địa phương ở tỉnh, huyện, xã.
- Chính quyền địa phương ở đô thị gồm chính quyền địa phương ở thành phố trực thuộc trung ương, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, phường, thị trấn.
Ngoài ra, tại Kết luận 127-KL/TW năm 2025 triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị thì Ban Chấp hành Trung ương đã yêu cầu:
- Nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã; thực hiện mô hình địa phương 2 cấp (tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể) bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Việc nghiên cứu phải tiến hành khách quan, dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sắc, cầu thị, sát đúng với tình hình thực tiễn; khắc phục triệt để chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, chia cắt về địa bàn, lĩnh vực, tổ chức trung gian cồng kềnh; bảo đảm hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, nâng cao vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
- Đối với việc xây dựng đề án sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã có yêu cầu như sau:
+ Đối với cấp xã: Cần xác định rõ các mô hình chính quyền địa phương cấp xã đối với khu vực đô thị, nông thôn, miền núi, đồng bằng, hải đảo, quy mô dân số, diện tích, lịch sử, văn hoá, các vấn đề về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, dân tộc, tôn giáo... Xây dựng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, định biên của chính quyền địa phương cấp xã.
+ Làm rõ mối quan hệ công tác giữa các cấp chính quyền địa phương (giữa cấp tỉnh và cấp xã); mối quan hệ công tác theo ngành dọc từ Trung ương đến cấp xã (giữa bộ, ngành Trung ương, các sở chuyên ngành và đơn vị, cá nhân phụ trách theo lĩnh vực), bảo đảm hoạt động thuận lợi, đồng bộ, liên thông, hiệu lực, hiệu quả; xác định rõ các điều kiện bảo đảm để chính quyền cấp xã hoạt động hiệu quả trước, trong và sau khi sắp xếp.
- Yêu cầu rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của Hiến pháp 2013 với phạm vi là các vấn đề về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 để phục vụ công tác xây dựng đề án sáp nhập tỉnh.
Như vậy thì (Dự kiến) sau sáp nhập tỉnh tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính sẽ có một số thay đổi như sau:
- Chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân có thể bị giải thể;
- Chính quyền địa phương ở nông thôn chỉ còn chính quyền địa phương ở huyện, xã;
- Chính quyền địa phương cấp xã sẽ được xây dựng mới theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy;
- Mối quan hệ công tác giữa các cấp chính quyền địa phương (giữa cấp tỉnh và cấp xã) sẽ được xác định lại;
- Sẽ có thêm các điều kiện để bảo đảm để chính quyền cấp xã hoạt động hiệu quả trước, trong và sau khi sắp xếp
Luu ý thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo.