Lợi dụng từ thiện chiếm đoạt tiền của nhà hảo tâm có thể bị phạt tù chung thân?

Lợi dụng từ thiện chiếm đoạt tiền của nhà hảo tâm có thể bị phạt tù chung thân?

Lợi dụng lời kêu gọi ủng hộ hoàn cảnh cơ nhỡ, thai nhi xấu số tử vong, người dân vùng bão lũ, trẻ mồ côi ở mái ấm,... nhiều cá nhân đã dùng chiêu trò để thổi phồng số tiền đã ủng hộ rồi đăng trên mạng xã hội để "phông bạt" hay đăng tin lên để kêu gọi mà chiếm đoạt toàn bộ số tiền này và sử dụng vào mục đích cá nhân.

Theo quy định tại Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:

- Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

+ Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

+ Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

+ Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ[96].

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

+ Có tổ chức;

+ Có tính chất chuyên nghiệp;

+ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

+ Tái phạm nguy hiểm;

+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

+ Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

+ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

+ Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

+ Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

+ Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

Bên cạnh đó, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Như vậy, lợi dụng từ thiện để chiếm đoạt tiền của nhà hảo tâm là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Theo Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), tùy thuộc vào mức độ và tình tiết phạm tội, người vi phạm có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc tịch thu tài sản.

Bản án đã được xét xử trên thực tiễn về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Lợi dụng từ thiện chiếm đoạt tiền của nhà hảo tâm) 

Vấn nạn lợi dụng hoạt động từ thiện để trục lợi cá nhân đang gây bức xúc trong dư luận xã hội. Hành vi này không chỉ xâm phạm quyền lợi của người đóng góp mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin và tinh thần tương thân tương ái trong cộng đồng. Bản án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong trường hợp lợi dụng từ thiện đã được tòa án xét xử, phản ánh quan điểm của pháp luật đối với loại tội phạm này.

Ngày 11/01/2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự đối với bị cáo Cao Thị H về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, Bản án 03/2022/HS-ST ngày 11/012022 có nội dung được tóm tắt như sau:

Qua tìm hiểu thông tin trên mạng xã hội thấy nhiều bài viết và hình ảnh về việc kêu gọi mạnh thường quân quyên góp tiền để thu gom các thai nhi xấu số tử vong tại các bệnh viện để chôn cất hay những hình ảnh trẻ em bị bệnh tật để kêu gọi hỗ trợ nên Cao Thị H, nảy sinh ý định lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác thông qua việc gian dối kêu gọi ủng hộ từ thiện. 

Từ tháng 11/2020 đến tháng 5/2021, H đã lập tài khoản Facebook giả mạo để kêu gọi từ thiện, sử dụng hình ảnh thai nhi và trẻ em bệnh tật từ mạng xã hội để tạo bài viết gian dối. H yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng của mình, giả mạo là cho Giáo xứ Thánh Linh, và đã chiếm đoạt tổng cộng 260.575.279 đồng từ 496 tài khoản qua 678 giao dịch. 

Trong quá trình điều tra, H thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội như nêu trên và khai nhận: do cần tiền chi tiêu cá nhân, thấy thông tin trên mạng về việc kêu gọi ủng hộ nên nảy sinh ý định gian dối kêu gọi ủng hộ để chiếm đoạt tiền. H tự thực hiện hành vi một mình, không có ai giúp đỡ và không có ai biết. 

H thừa nhận: chỉ có 01 giao dịch chuyển khoản số tiền 500.000 đồng ngày 15-12-2020 là tiền chủ cửa hàng điện thoại thanh toán tiền mua điện thoại cũ của H và 01 giao dịch chuyển khoản số tiền 3.700.000 đồng là có người gửi trả tiền lương cho mẹ H, còn lại các giao dịch khác chuyển tiền vào tài khoản với tổng số tiền 260.575.279 đồng đều là của các nhà hảo tâm gửi tiền do tin tưởng thông tin gian dối H đã đăng trên facebook.

[...]

Qua nội dung bản án, có thể thấy được Bị cáo Cao Thị H đã lợi dụng lòng tốt của người dân, sử dụng mạng xã hội để tạo ra các câu chuyện giả về trẻ em và thai nhi cần được giúp đỡ chiếm đoạt tổng cộng 260.575.279 đồng. Hành vi này không chỉ gây thiệt hại về tài sản cho các nhà hảo tâm mà đôi khi sẽ làm giảm lòng tin của người dân đối với các hoạt động từ thiện tự phát do cá nhân kêu gọi, khiến nhiều người “ngần ngại” khi muốn giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.

Xét hành vi phạm tội của bị cáo đã thực hiện là nguy hiểm cho xã hội. Hành vi phạm tội của bị cáo không những xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của công dân, mà còn gây mất trật tự trị an xã hội, gây tâm lý hoang mang bất bình cho cán bộ và quần chúng nhân dân. Bản thân bị cáo là người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, nhận thức đầy đủ về những điều cấm của pháp luật, tuổi đời của bị cáo còn rất trẻ, có sức khỏe nhưng lại lười lao động nhưng chỉ vì do tư lợi cá nhân, mà bị cáo vẫn cố ý bất chấp mọi thủ đoạn để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, không những vi phạm về mặt đạo đức xã hội, bỏ qua mọi sự phê phán lên án của dư luận trong xã hội. 

Sau cùng, Tòa án đã tuyên phạt bị cáo Cao Thị H phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và xử phạt bị cáo Cao Thị H 08 (tám) năm tù.  Bản án này thể hiện quan điểm nghiêm minh của pháp luật đối với loại tội phạm lợi dụng lòng tốt của người dân, đồng thời cảnh báo về sự cần thiết phải nâng cao cảnh giác trong các hoạt động từ thiện trên mạng xã hội.

Từ khóa: Lợi dụng từ thiện chiếm đoạt tiền | Lừa đảo chiếm đoạt tiền từ thiện | lừa đảo qua hoạt động từ thiện trên mạng xã hội | lợi dụng bão số 3 kêu gọi từ thiện để trục lợi | thủ đoạn mạo danh kêu gọi từ thiện | Phông bạt là gì | Phông bạt | Phông bạt trên mạng xã hội |