TIÊU
CHUẨN QUỐC GIA
TCVN
12504-2:2020
ISO 6469-2:2018
PHƯƠNG
TIỆN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ CHẠY ĐIỆN - ĐẶC TÍNH KỸ THUẬT AN TOÀN PHẦN 2: AN TOÀN
VẬN HÀNH XE
Electrically
propelled road vehicles - Safety specifications - Part 2: Vehicle operational
safety
Lời nói đầu
TCVN 12504-2:2020 hoàn toàn
tương đương với ISO 6469-2:2018.
TCVN 12504-2:2020 do Ban kỹ
thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 22 Phương tiện giao thông đường bộ biêh soạn,
Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường
Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố
Bộ TCVN 12504 (ISO 6469), Phương tiện
giao thông đường bộ chạy điện - Đặc tính kỹ thuật an toàn gồm TCVN sau:
TCVN 12504-1:2020 (ISO 6469-1:2019),
Phần 1: Hệ thống tích điện nạp lại được;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
TCVN 12504-3:2020 (ISO 6469-3:2018),
Phần 3: An toàn về điện.
PHƯƠNG TIỆN
GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ CHẠY ĐIỆN - ĐẶC TÍNH KỸ THUẬT AN TOÀN
PHẦN 2: AN TOÀN
VẬN HÀNH XE
Electrically
propelled road vehicles - Safety specifications - Part 2: Vehicle operational
safety
1 Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này quy định các đặc tính kỹ
thuật an toàn vận hành cụ thể đối với các phương tiện giao thông đường bộ (sau
đây gọi là xe) chạy điện, để bào vệ người ở bên trong và bên ngoài xe.
CHÚ THÍCH 1: Yêu cầu liên quan cho mô
tô và xe máy điện được quy định trong TCVN 12773 (ISO 13063).
Tiêu chuẩn này không cung cấp thông
tin đầy đủ về an toàn cho nhân viên chế tạo, bảo dưỡng và sửa chữa.
Tiêu chuẩn này không xem xét các khía
cạnh cụ thể của các tính năng tự lái của xe.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2 Tài liệu viện dẫn
Các tài liệu viện dẫn sau, một phần hoặc
toàn bộ, là rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu
viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu
viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa
đổi, bổ sung (nếu có).
ISO 11451 (tất cả các phần), Road
vehicles - Vehicle test methods for electrical disturbances from narrowband
radiated electromagnetic energy (Phương tiện giao thông đường bộ - Phương pháp
thử xe về nhiễu điện từ năng lượng điện từ bức xạ băng hẹp).
3 Thuật ngữ và định
nghĩa
Tiêu chuẩn này áp dụng các thuật ngữ
và định nghĩa sau.
3.1
Hệ thống điện phụ (auxiliary
electric system)
Hệ thống hoạt động bằng năng lượng điện
lắp trên xe, trừ hệ thống động lực đẩy xe.
3.2
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đấu nối của một EV (3.7) với mạng cấp
điện với giắc cắm và cáp luôn được gắn liền với EV.
3.3
Trường hợp B (case B)
Đấu nối của một EV (3.7) với mạng lưới
cấp điện xoay chiều với một cụm cáp có thể tháo ra được ở cả hai đầu.
3.4
Trường hợp C (case C)
Đấu nối của một EV (3.7) với mạng cấp
điện xoay chiều sử dụng một cáp và bộ đầu nối xe luôn gắn liền với trạm nạp điện
của xe EV.
3.5
Chế độ được phép chạy xe
(driving-enabled mode)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
CHÚ THÍCH: Ví dụ cho tác động này là: tạo lực
lên chân ga, tác động của một điều khiển tương đương, nhả hệ thống phanh.
3.6
Cụm nguồn động lực điện (electric
drive)
Tổ hợp của động cơ kéo, bộ điện tử
công suất và các cơ cấu điều khiển liên quan của chúng để biến đổi điện năng
thành cơ năng và ngược lại.
3.7
Xe điện - EV (electrically
propelled vehicle EV)
Xe có một hoặc nhiều cụm nguồn động lực
điện (3.6) để đẩy xe.
3.8
Bộ pin nhiên liệu (fuel cell
stack)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.9
Hệ thống pin nhiên
liệu
(fuel cell system)
Hệ thống thường bao gồm: bộ pin nhiên
liệu (3.8), bộ xử lý không
khí, xử lý nhiên liệu, giám sát nhiệt, giám sát nước và bộ điều khiển chúng.
3.10
Xe pin nhiên liệu - FCV (fuel cell
vehicle FCV)
Xe điện (3.7) với hệ thống pin nhiên
liệu (3.9) như là nguồn năng lượng cho động cơ xe.
CHÚ THÍCH: Một FCV cũng có thẻ có RESS
hoặc một nguồn năng lượng khác cho động cơ xe.
3.11
Điện áp làm việc lớn nhất (maximum
working voltage)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.12
Hệ thống đẩy (propulsion system)
Tổ hợp của cụm nguồn động lực và hệ
truyền động trên xe để đẩy xe.
3.13
Hệ thống tích điện nạp lại được - RESS
(rechargeable
energy storage system RESS)
Hệ thống tích năng lượng để cấp điện
năng cho cụm nguồn động lực điện (3.6).
VÍ DỤ: Ắc quy, tụ điện.
3.14
Đầu nối xe (vehicle connector)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.15
Bộ khớp nối xe (vehicle
coupler)
Cơ cấu cho phép kết nối dây cáp mềm với
xe điện đề cung cấp hoặc ngắt năng lượng cho xe điện.
CHÚ THÍCH: Gồm có hai phần: một đầu nối xe và một đầu
vào xe EV (3.7).
3.16
Đầu vào xe (vehicle inlet)
Một chi tiết của bộ khớp nối xe (3.15)
được kết hợp trong hoặc cố định với xe điện EV (3.7)
3.17
Mạch cấp điện cho xe (vehicle
power supply circuit)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.18
Điện áp cấp B (voltage class B)
Sự phân cấp của một bộ phận điện hoặc
mạch điện thuộc điện áp cấp B nếu điện áp làm việc lớn nhất từ 30 V r.m.s đến
1000 V r.m.s đối với dòng điện xoay chiều hoặc từ 60 V đến 1500 V đối với dòng
điện một chiều.
CHÚ THÍCH: Xem thêm TCVN 12504-3 (ISO
6469-3).
3.19
Lỗi do chỉ một thành phần
gây ra
(single-point failure)
Lỗi của hệ thống gây ra bởi sự hư hỏng
của chỉ do một trong các bộ phận cấu thành của nó.
4 Điều kiện môi trường
và làm việc
Các yêu cầu được nêu trong tiêu chuẩn
này phải được đáp ứng trong phạm vi điều kiện môi trường và làm việc mà xe chạy
điện được thiết kế để hoạt động, theo quy định của nhà sản xuất xe.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5 An toàn khi vận
hành
5.1 Quy định
chung
Các biện pháp phải được thực hiện để xử
lý các các lỗi chắc chắn do chỉ một thành phần gây ra mang tính đặc trưng cho
các xe chạy điện.
Các ví dụ về các biện pháp liên quan đến
các lỗi do chỉ một thành phần
gây ra là:
- Các công tắc thường mở;
- Van nhiên liệu thường đóng.
5.2 Chế độ được
phép lái
Di chuyển xe bằng hệ thống đẩy của nó
chỉ có thể thực hiện được khi ở chế độ được phép lái xe.
Để chuyển hệ thống đẩy từ trạng thái tắt
sang chế độ được phép lái xe, cần phải có ít nhất hai hành động có cân nhắc và
riêng biệt.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Xe phải báo cho người lái biết rằng hệ
thống động cơ đang ở chế độ được
phép lái xe.
Chức năng chuyển mạch chính và tác động
của nó là cần thiết để kích hoạt và hủy kích hoạt hệ thống đẩy. Nó phải được
thiết kế theo 5.1.
Nếu các FCV (xe pin nhiên liệu) bị hủy
kích hoạt bởi chức năng
chuyển mạch chính, hệ thống pin nhiên liệu có thể vẫn còn hoạt động để duy trì
một số chức năng nhất định theo yêu cầu của hệ thống.
Nếu xe không ở trong chế độ
được phép lái, các nguồn năng lưọng của hệ thống đẩy (ví dụ: hệ thống pin nhiên
liệu, RESS) có thể vẫn hoạt động.
5.3 Lái xe
5.3.1 Chỉ báo công
suất đẩy bị giảm
Nếu hệ thống đẩy của xe điện được
trang bị một công cụ để tự động giảm công suất đẩy xe, thì cần phải báo mức giảm
đáng kể cho lái xe.
CHÚ THÍCH: Các công cụ như vậy có thể hạn chế ảnh
hưởng của lỗi
trong hệ thống đẩy hoặc yêu cầu tăng năng lượng quá mức của người lái xe.
5.3.2 Dung lượng
điện thấp của RESS
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
a) Xe có khả năng tự ra khỏi khu vực
giao thông bằng hệ thống đẩy của chính xe.
b) Dự trữ năng lượng tối thiểu vẫn phải
còn đủ để dành cho hệ thống chiếu sáng khi không có dự trữ năng lượng độc lập
cho các hệ thống điện phụ trợ.
5.3.3 Lái lùi xe
Nếu lùi xe được thực hiện bằng cách đảo
chiều quay của động cơ điện, các yêu cầu sau đây phải được đáp ứng để ngăn chặn
việc vô ý chuyển sang chuyển đổi giữa các chiều tiến hoặc lùi xe.
Để chuyển đổi giữa các chiều tiến hoặc
lùi (đảo chiều), thì hoặc là:
- Cần phải có hai tác động riêng biệt
của người lái; hoặc là
- Nếu chỉ cần có một tác động của người
lái thì một thiết bị an toàn phải cho phép việc chuyển đổi chỉ xảy ra khi xe đứng
yên hoặc di chuyển chậm như theo quy định của nhà sản xuất xe.
Xe phải có chỉ báo hướng
lái đã chọn cho người lái biết.
5.4 Đỗ xe
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5.5 Đấu nối xe với nguồn cấp
điện bên ngoài
Chuyển động của xe bằng hệ thống đẩy của
chính nó phải mất tác dụng khi mạch cấp điện cho xe được đấu nối trực tiếp
tiếp xúc với ổ cắm điện (trường hợp A) hoặc đầu nối xe (trường hợp B và
trường hợp C).
CHÚ THÍCH: Số liệu giải thích cho trường hợp A, trường
hợp B và trường hợp C được nêu trong IEC 61851-1.
Yêu cầu được xem là đạt nếu xe được
thiết kế sao cho giắc cắm khi đã đấu nối vật lý thì hiển nhiên sẽ
ngăn được hoạt động của bộ điều khiển lực đẩy xe.
5.6 Tương thích
điện từ
Tất cả các chức năng điện và điện tử của
các xe chạy điện mà chúng có thể ảnh hưởng đến hoạt động an toàn của phương tiện phải
có chức năng chịu được môi trường điện từ mà xe thường bị phơi nhiễm. Điều này
bao gồm điện áp dao động và điều kiện tải trọng và quá trình quá độ về điện.
Xe phải được kiểm tra theo các chi tiết
thích hợp của ISO 11451.
6 Sổ tay hướng dẫn sử
dụng
Chú ý đặc biệt đến các khía cạnh an
toàn dành riêng cho xe chạy điện phải được nêu ra trong sách hướng dẫn sử dụng.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Nhà sản xuất xe phải cung cấp thông
tin đặc biệt để xử lý và an toàn cho xe chạy điện sau khi xảy ra tai nạn cho
đơn vị cứu hộ đầu tiên và dịch vụ cấp cứu bằng tài liệu thích hợp.
CHÚ THÍCH: Ví dụ: hướng dẫn về phản ứng
khẩn cấp được nêu
trong ISO 17840, SAE J2578 và SAE J2990.
Thư
mục tài liệu tham khảo
[1 ] TCVN 9053 (ISO/TR 8713), Phương
tiện giao thông đường bộ chạy điện - Từ vựng.
[2] TCVN 12773 (ISO 13063), Mô tô và xe máy điện
- Đặc tính kỹ thuật an toàn.
[3] ISO 16750 (tất cả các phần), (all
parts), Road vehicles - Environmental conditions and testing for electrical and
electronic equipment (Phương tiện giao thông đường bộ - Điều kiện môi trường và
thử thiết bị điện và điện tử).
[4] ISO 17840 (tất cả các phần), (all
parts), Road vehicles - Information for first and second responders (Phương tiện
giao thông đường bộ - Thông tin cho đơn vị phản ứng thứ nhất và thứ hai).
[5] ISO/PAS 19295, Electrically
propelled road vehicles - Specification of voltage sub-classes for voltage
class B (Phương tiện giao thông đường bộ chạy điện - Đặc tính của các phân lớp
điện áp cho điện áp cấp B).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
[7] IEC 61851-1, Electric vehicle
conductive charging system - Part 1: General requirements (Hệ thống nạp dẫn điện
của xe điện - Phần 1: Yêu cầu chung).
[8] CISPR 12, Vehicles, boats and interal
combustion engines - Radio disturbance characteristics - Limits and methods of
measurement for the protection of off board receivers (Xe, tàu thuyền và động
cơ đốt trong - Đặc tính nhiễu sóng vô tuyến - Giới hạn và phương pháp đo để bảo
về máy thu ở ngoài biển).
[9] SAE J2578, Recommended Practice
for General Fuel Cell Vehicle Safety (Thực hành khuyên dùng về an toàn chung
cho xe chạy pin nhiên liệu).
[10] SAE J2990, Hybrid and EV First
and Second Responder Recommended Practice (Thực hành khuyên dùng về đơn vị phản
ứng thứ nhất và thứ hai cho xe Hybrid và EV).
[11] SAE J3016, Taxonomy and
Definitions for Terms Related to Driving Automation Systems for On- Road Motor
Vehicles (Phân loại và định nghĩa cho các thuật ngữ liên quan đến hệ thống tự
lái cho phương tiện cơ giới đường bộ).