Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8939-15:2014 về Chất bôi trơn, dầu công nghiệp và các sản phẩm liên quan (loại L) - Họ E

• Số hiệu: TCVN8939-15:2014
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2014

Mã ký tự	Ứng dụng chung	Ứng dụng cụ thể	Ứng dụng đặc biệt hơn	Thành phần và tính chất điển hình	Ký hiệu ISO-L	Ứng dụng điển hình
E	Động cơ đốt trong	Nhiên liệu động cơ xăng đánh lửa	Động cơ hai kỳ	Dầu gốc bôi trơn và các phụ gia tẩy rửa/phân tán/ ức chế để bôi trơn và tẩy rửa.	EGB	Các động cơ tính năng chung không yêu cầu bảo vệ chống cặn hệ thống xả và không yêu cầu giảm mức khói xả.
				Dầu gốc bôi trơn và các phụ gia tẩy rửa/phân tán/ức chế để bôi trơn và tẩy rửa cao hơn. Chất lỏng tổng hợp được thêm vào để giảm khói xả và khả năng ức chế giảm cặn xả	EGC	Các động cơ tính năng chung yêu cầu bảo vệ chống cặn hệ thống khí xả và có thể giảm khói xả.
				Dầu gốc bôi trơn và các phụ gia tẩy rửa/phân tán/ ức chế để bôi trơn và tẩy rửa cao hơn. Chất lỏng tổng hợp được thêm vào để giảm khói xả và khả năng ức chế giảm cặn xả. Tính tẩy rửa được tăng cường là để ngăn ngừa vòng piston bị kẹt trong điều kiện hoạt động khắc nghiệt.	EGD	Động cơ yêu cầu bảo vệ chống cặn hệ thống xả và cũng có thể giảm khói xả. Những động cơ này cũng có thể có lợi do sử dụng chất bôi trơn có tính năng tẩy rửa cao hơn.
			Động cơ bốn kỳ	Dầu gốc bôi trơn và các phụ gia tẩy rửa/phân tán/ ức chế để bôi trơn và bảo vệ chống mài mòn, để kiểm soát oxy hóa và để tẩy rửa. Có thể sử dụng hoặc không sử dụng phụ gia biến tính độ nhớt. Thông thường không sử dụng phụ gia biến tính ma sát.	EMA EMA1 EMA2	Các động cơ tính năng chung sử dụng bình chứa chất bôi trơn chung cấp cho cả động cơ và bộ truyền động/khởi động/hộp số. Trong các động cơ này bộ truyền động/khởi động/hộp số được thiết kế để vận hành với các chất bôi trơn có hệ số ma sát tương đối cao.
				Dầu gốc bôi trơn và các phụ gia tẩy rửa/phân tán/ ức chế để bôi trơn và bảo vệ chống mài mòn, để kiểm soát oxy hóa và để tẩy rửa. Có thể sử dụng hoặc không sử dụng phụ gia biến tính độ nhớt. Phụ gia biến tính ma sát cho chất bôi trơn cũng có thể được sử dụng để giảm và/hoặc để thay đổi các tính chất ma sát của dầu.	EMB	Các động cơ tính năng thông dụng có sử dụng bình chứa chất bôi trơn chung cấp cho cả động cơ và bộ truyền động/khởi động/hộp số Trong những động cơ này bộ truyền động/khởi động/hộp số được thiết kế để vận hành với các chất bôi trơn có hệ số ma sát tương đối thấp.

PHỤ LỤC A

(Tham khảo)

Thông tin cơ sở và bổ sung về sự phân loại dầu động cơ xăng hai kỳ

A.1. Lời giới thiệu

Bảng 1 của tiêu chuẩn này, được lập năm 1996, quy định sự phân loại tính năng của dầu động cơ xăng hai kỳ, dựa trên các tính chất vật lý và hóa học, và các chỉ số tính năng được dẫn xuất từ năm thông số tính năng quan trọng: tính bôi trơn, mô men xoắn ban đầu, tính tẩy rửa, khói xả và sự tắc hệ thống khói xả. ISO 6743-15 (được chấp nhận thành TCVN 8939-15) là dựa trên cơ sở các quy trình thử nghiệm và đặc tính kỹ thuật được xây dựng bởi Tổ chức tiêu chuẩn ô tô Nhật bản (JASO) của Hiệp hội Kỹ sư ô tô Nhật bản (JSAE). JASO tham gia vào công việc này là do đề nghị của Hiệp hội thử nghiệm và vật liệu Hoa Kỳ (ASTM) và Hội đồng Châu Âu về phát triển các phép thử tính năng cho chất bôi trơn và nhiên liệu động cơ (CEC). Một loạt các thử nghiệm đã được tiến hành để xác minh liệu các phương pháp thử JASO có đáp ứng các yêu cầu OEM châu Âu hay không. Người ta đã xác định rằng phải yêu cầu một phép thử tính tẩy rửa nghiêm ngặt hơn JASO M341^[2] sao cho có sự phân biệt rõ ràng giữa các dầu có tính năng tẩy rửa lớn hơn của dầu chuẩn. Do vậy, phương pháp thử CEC L-079^[3] đã được xây dựng bởi CEC L-058 với sự hỗ trợ của JASO. Tiếp theo, JASO mở rộng hệ thống phân loại tính năng của họ để bao gồm một phẩm cấp mới, JASO FD. Quy trình thử tương tự như quy trình thử nghiệm tính tẩy rửa CEC L-079-A-99 đã được xây dựng. Tính tương đương giữa các số liệu thu được sử dụng một trong hai quy trình thử nghiệm này đã được xác lập và cả hai quy trình đều có thể được sử dụng để xây dựng dữ liệu cho các phẩm cấp ISO-L-EGD hoặc JASO FD. Khi JASO bổ sung cấp FD thì họ cũng xóa bỏ phẩm cấp FA. Hiện nay, hai hệ thống phân loại tính năng JASO và ISO áp dụng cho dầu động cơ xăng hai kỳ đã được hài hòa.

Các yêu cầu tính năng được quy định trong phân loại này là những yêu cầu tối thiểu trên cơ sở kiến thức hiện nay. ISO 6743-15 (TCVN 8939-15) sẽ được cập nhật khi cần để đáp ứng các nhu cầu đặt ra của công nghệ động cơ. ASTM, CEC và JASO có kế hoạch cùng nhau làm việc để xác định các quy trình thử nghiệm mới và/hoặc các giới hạn tính năng được xem xét/sửa đổi.

Một số động cơ xăng hai kỳ và động cơ đặc biệt yêu cầu chất bôi trơn có các đặc tính tính năng khác với những đặc tính được quy định trong ISO 6743-15 (TCVN 8939-15). Để lựa chọn sử dụng chất bôi trơn phù hợp thì người sử dụng cuối cùng cần tham khảo kỹ sách hướng dẫn của nhà sản xuất.

Dầu động cơ hai kỳ được phân cấp theo ISO 6743-15 (TCVN 8939-15) có thể được sử dụng trong động cơ xăng đánh lửa hai kỳ có hệ thống cacte thu dầu được sử dụng trong lĩnh vực giao thông vận tải, giải trí, tiện ích, chẳng hạn như môtô, xe trượt tuyết, cưa xích , v.v (Xem Điều A.2 liên quan đến ứng dụng thuyền máy).

...

...

...

Hiệp hội các nhà sản xuất hàng hải quốc gia Mỹ (NMMA) duy trì hệ thống kỹ thuật tính năng đối với dầu động cơ được sử dụng trong động cơ hai kỳ thuyền máy. Ký hiệu hiện nay đối với đặc tính kỹ thuật là NMMA TC-W3^® ^[7]. NMMA chứng nhận tính năng của dầu động cơ đáp ứng yêu cầu kỹ thuật này và cấp giấy phép sử dụng logo được đăng ký thương mại. Giấy phép thương mại này được gia hạn hàng năm. Nhận thấy có sự tăng trưởng sử dụng động cơ bốn kỳ trong ứng dụng động cơ thuyền máy, NMMA đã xây dựng đặc tính kỹ thuật cho dầu động cơ sử dụng trong động cơ bốn kỳ hàng hải. Đặc tính kỹ thuật này, NMMA FC-W^® [8] được duy trì bởi NMMA và chương trình chứng nhận tương tự với chương trình chứng nhận cho NMMA TC-W3 đã được thiết lập.

PHỤ LỤC B

(Tham khảo)

Thông tin cơ sở và bổ sung về sự phân loại dầu động cơ xăng bốn kỳ

Hiện thế giới chưa có các tiêu chuẩn tính năng chất bôi trơn quy định đối với dầu động cơ bốn kỳ sử dụng cho môtô, xe scooter, xe địa hình (ATVs) và thiết bị tương tự. Kết quả là các nhà sản xuất những loại thiết bị này gặp nhiều vấn đề đối với việc dầu động cơ bốn kỳ không đáp ứng các yêu cầu cụ thể của các động cơ đã được sử dụng. Hiệp hội Kỹ sư ô tô Nhật bản (JSAE) đã thiết lập một hệ thống để xác định và chứng nhận tính năng của dầu động cơ để sử dụng cho những ứng dụng này. Hệ thống này được tích hợp trong các tài liệu JASO T903^[4] và JASO T904^[5]. Tổ chức tiêu chuẩn ô tô Nhật bản (JASO) cùng với JSAE đã tiếp cận với ISO/TC28/SC4 và đề nghị xây dựng các tiêu chuẩn quốc tế trên cơ sở đặc tính kỹ thuật JASO T903. Hạng mục công việc được phân công cho ISO/TC28/SC4/W G12 và các đại diện của nhóm điều tra Liên minh châu Âu, IL-058, và ASTM D02 B0 06 đã được tuyển dụng để hỗ trợ trong việc đánh giá và xây dựng các tiêu chuẩn quốc tế mới này.

Các yêu cầu tính năng được quy định trong phân loại này là những yêu cầu tối thiểu trên cơ sở các kiến thức hiện nay. ISO 6743-15 (TCVN 8939-15) sẽ được cập nhật khi cần để đáp ứng các nhu cầu đặt ra của công nghệ động cơ. ASTM, CEC và JASO có kế hoạch cùng nhau làm việc để xác định các quy trình thử nghiệm mới và/hoặc các giới hạn tính năng được xem xét/sửa đổi.

Dải các yêu cầu tính năng động cơ được xác lập ở Viện dầu mỏ Mỹ (API), Ủy ban phê duyệt và tiêu chuẩn hóa chất bôi trơn quốc tế (ILSAC), Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA) và yêu cầu kỹ thuật CCMC được tích hợp trong ISO 6743-15 (TCVN 8939-15). Một số động cơ xăng bốn kỳ và những động cơ đặc biệt khác yêu cầu chất bôi trơn có các đặc tính tính năng khác với những đặc tính được quy định trong ISO 6743-15 (TCVN 8939-15). Để lựa chọn sử dụng chất bôi trơn phù hợp thì người sử dụng cuối cùng cần tham khảo kỹ sách hướng dẫn của nhà sản xuất. Đặc tính kỹ thuật của các cấp độ nhớt được để lại cho các nhà sản xuất tự làm, trong phạm vi dải cho phép của tính năng trong các lĩnh vực bay hơi, độ bền trượt cắt và nhiệt độ cao, độ nhớt trượt cắt cao.

...

...

...

[1] TCVN 8939-99 (ISO 6743-99) Chất bôi trơn, dầu công nghiệp và các sản phẩm liên quan (loại L) – Phân loại – Phần 99: Tổng quan.

[2] JASO M341 Two stroke cycle gasoline engine – Engine oils – Detergency test procedure (Động cơ xăng hai kỳ – Dầu động cơ – Quy trình thử tính tẩy rửa).

[3] CEC L-079 Two stroke gasoline engine detergency test (Honda AS 27 motor scooter engine) [Thử nghiệm tính tẩy rửa động cơ xăng hai kỳ (động cơ scooter Honda AS 27)].

[4] JASO T903 Motorcycles – Four stroke cycle gasoline engine oils (Môtô – Dầu động cơ xăng bốn kỳ)..

[5] JASO T904 Motorcycles – Four stroke cycle gasoline engine oils – Friction properties test for the clutch systems (Môtô – Dầu động cơ xăng bốn kỳ – Thử nghiệm đặc tính ma sát đối với hệ thống ly hợp).

[6] TCVN 10510 (ISO 24254) Chất bôi trơn, dầu công nghiệp và các sản phẩm liên quan (loại L) – Họ E (dầu động cơ đốt trong) – Yêu cầu kỹ thuật đối với dầu sử dụng trong động cơ xăng môtô bốn kỳ và hệ thống truyền động kèm theo (phẩm cấp EMA và EMB).

[7] NMMA TC-W3^® Two stroke cycle gasoline engine lubricants (Chất bôi trơn động cơ xăng hai kỳ).

[8] NMMA FC-W^® Four stroke cycle, water cooled gasoline engine lubricants (Chất bôi trơn động cơ xăng bốn kỳ làm mát bằng nước).