TIÊU
CHUẨN QUỐC GIA
TCVN
6596 : 2000
MÁY
X-QUANG CHẨN ĐOÁN THÔNG THƯỜNG - KHỐI TẠO CAO THẾ, BÓNG PHÁT TIA X, BỘ GIỚI HẠN
CHÙM TIA - PHƯƠNG PHÁP THỬ
X-ray
diagnostic radiography and fluoroscopy -
Generator, X-ray tube, collimator - Test procedure
Lời nói đầu
TCVN 6596 : 2000 do Ban kỹ thuật Tiêu
chuẩn TCVN/TC 150 “Trang thiết bị y tế” biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường
Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (nay là Bộ Khoa học và
Công nghệ) ban hành.
Tiêu chuẩn này được chuyển đổi năm 2008
từ Tiêu chuẩn Việt Nam cùng số hiệu thành Tiêu chuẩn Quốc gia theo quy định tại
khoản 1 Điều 69 của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và điểm a khoản 1 Điều
6 Nghị định số 127/2007/NĐ-CP ngày 1/8/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi
hành một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật.
MÁY X-QUANG
CHẨN ĐOÁN THÔNG THƯỜNG - KHỐI TẠO CAO THẾ, BÓNG PHÁT TIA X, BỘ GIỚI HẠN CHÙM
TIA - PHƯƠNG PHÁP THỬ
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1. Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này quy định phương pháp thử khối tạo cao thế, bóng phát tia X và bộ
giới hạn chùm tia áp dụng cho các máy chụp và chiếu X-quang thông thường dùng
trong các cơ sở y tế.
2. Tiêu chuẩn trích dẫn
TCVN 6595 : 2000 Máy X-quang chẩn đoán
thông thường- Khối tạo cao thế, bóng phát tia X, bộ giới hạn chùm tia - Yêu cầu
kỹ thuật.
3. Thiết bị
3.1. Các máy đo phải đạt
các yêu cầu sau:
Phạm vi đo điện áp đến 165 kV, độ phân
giải 0,1 kV, độ chính xác ± 2%.
Phạm vi đo thời gian từ 1 ms đến 20 s,
độ chính xác ± 5%.
Phạm vi đo dòng từ 0,1 đến 1 000 mA, độ
chính xác ± 2%.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.2. Thiết bị kiểm tra
tiêu điểm
Độ phân giải: 0,8 đến 5,6 cặp vạch/mm.
4. Đo điện cao áp đỉnh
4.1. Chuẩn bị
Đưa thiết bị đo vào vị trí làm việc (đặt
máy đo trên bàn chụp của máy X-quang sao cho cửa sổ nhạy xạ nằm trùng với trường
xạ của máy X-quang, cách tiêu điểm của bóng 75 cm).
4.2. Tiến hành
4.2.1. Cấp điện cho khối tạo cao thế
trong 3 phút, để máy ổn định. Thay đổi trị số cao áp trên bàn điều khiển từ thấp
đến cao nhất rồi cho phát tia theo thông số dòng và thời gian quy định.
4.2.2. Ghi kết quả trị số điện cao áp
đọc được trên máy đo khi phát tia.
Lặp lại đo điện áp ba lần ở mỗi giá trị
đo.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Giá trị điện cao áp đỉnh được tính bằng
trị số trung bình cộng của ba lần đo.
5. Đo thời gian phát
tia X
5.1. Chuẩn bị
Đưa thiết bị đo vào vị trí làm việc.
5.2. Tiến hành
5.2.1. Cấp điện cho khối tạo cao thế
trong 3 phút, để máy ổn định. Thay đổi trị số cao áp trên bàn điều khiển từ thấp
đến cao nhất rồi cho phát tia theo thông số dòng và thời gian quy định.
5.2.2. Ghi kết quả trị số thời gian
phát tia X đọc được trên máy đo khi phát tia.
Lặp lại đo thời gian ba lần ở mỗi giá
trị đo thời gian phát tia.
5.3. Đánh giá kết quả
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
6. Đo cường độ dòng
phát tia X-quang
6.1. Chuẩn bị
Đưa thiết bị đo vào vị trí làm việc.
6.2. Tiến hành
6.2.1. Cấp điện cho khối tạo cao thế
trong 3 phút, để máy ổn định.
Đặt các tham số điện cao áp và thời
gian cố định, sau đó phát tia với giá trị cường độ dòng thích hợp.
6.2.2. Ghi kết quả trị số cường độ
dòng phát tia X đọc trên máy đo.
Lặp lại đo cường độ dòng ba lần ở mỗi
giá trị đo.
6.3. Đánh giá kết quả
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
7. Đo thông số mAs
7.1. Chuẩn bị
Đưa thiết bị đo vào vị trí làm việc.
7.2. Tiến hành
7.2.1. Đặt các tham số điện cao áp và
thời gian cố định, sau đó phát tia với giá trị mAs thích hợp và đo thông số mas
trên máy đo.
7.2.2. Ghi kết quả đo giá trị thông số
mas đọc được trên máy đo.
Lặp lại đo thông số mas ba lần ở mỗi
giá trị đo.
7.3. Đánh giá kết quả
Giá trị thông số mas được tính bằng trị
số trung bình cộng của ba lần đo.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
8.1. Chuẩn bị
Đặt phim trên bàn chụp cách tiêu điểm
bóng X-quang 61 cm.
Đặt dụng cụ kiểm tra trên bề mặt phim
sao cho mặt trên của dụng cụ kiểm tra vuông góc với chùm tia phát ra.
8.2. Tiến hành
Phát tia với các thông số điện cao áp
và mAs thích hợp. Thực hiện các phép đo trên đối với các tiêu điểm khác nhau của
máy.
8.3. Đánh giá kết quả
Căn cứ vào hình ảnh của các thanh mẫu
chuẩn, độ đậm nhạt của các nhóm vạch gồm 6 thanh bố trí theo hai chiều khác
nhau đã được chụp trên phim, ta có thể đánh giá độ phân giải của bóng X-quang.
Căn cứ vào độ phân giải nhận được,
theo bảng 3 tra được tiêu điểm hiệu dụng của bóng X-quang.
Sai số cho phép đối với kích thước
tiêu điểm hiệu dụng lớn hơn 1,5 mm là 0,3f còn đối với kích thước tiêu điểm hiệu
dụng nhỏ hơn 1,5 mm là 0,4 f; trong đó: f là kích thước tiêu điểm hiệu dụng ghi
trên bóng X-quang.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
9.1. Chuẩn bị
Đưa thiết bị đo vào vị trí làm việc.
9.2. Tiến hành
Căn cứ khả năng chịu nhiệt ghi trên
bóng để chọn trị số điện cao áp đỉnh, dòng phát tia và thời gian phát tia cần
thiết. Thực hiện ba lần phép đo các thông số này.
Bảng 3 -
Tương quan cặp vạch và kích thước tiêu điểm hiệu dụng
Phân loại
nhóm theo độ phân giải
Cặp vạch/
mm của nhóm
Kích thước
tiêu điểm hiệu dụng, mm
1
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4,3
2
1,00
3,7
3
1,2
3,1
4
1,4
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5
1,6
2,2
6
2,0
1,8
7
2,4
1,5
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2,8
1,3
9
3,4
1,1
10
4,0
0,9
11
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
0,8
12
5,7
0,7
9.3. Tính kết quả
Khả năng chịu nhiệt của bóng X-quang
(HU) được tính theo công thức:
HU = kVp x mA x s x l
trong đó
kVp là điện cao áp đỉnh, tính bằng
kilovon;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
s là thời gian phát tia, tính bằng
giây;
l
là hệ số, đối với máy một pha l = 1,0; máy ba pha dạng
sóng 6 xung l = 1,35 và máy
ba pha dạng sóng 12 xung l = 1,41.
10. Kiểm tra bộ giới
hạn chùm tia
10.1. Chuẩn bị
Đặt tấm chuẩn vuông góc với chùm tia
X, cách tiêu điểm bóng 1 m. Hiệu chỉnh bộ giới hạn chùm tia đến giá trị cho
phép.
10.2. Tiến hành
Phát tia X với các thông số điện cao
áp đỉnh, dòng phát tia và thời gian phát tia thích hợp. Sau đó tiến hành rửa
phim.
10.3. Đánh giá kết quả
Kích thước chùm tia X tại phim phải
đạt yêu cầu quy định tại điều 4.3 của
TCVN 6595 : 2000.