02 mẫu bài văn phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ? Yêu cầu cần đạt về viết báo cáo của một vấn đề văn học trung đại Việt Nam Ngữ văn lớp 11?

Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử là một trong những tác phẩm tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, thể hiện nỗi niềm khát khao giao cảm với cuộc đời và tình yêu trong tâm trạng cô đơn, tuyệt vọng. Bài thơ không chỉ vẽ nên bức tranh thiên nhiên xứ Huế thơ mộng mà còn ẩn chứa nỗi lòng u hoài của thi nhân trước cuộc sống.

Mở đầu bài thơ là bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ đầy sức sống:

"Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên,

Vườn ai mướt quá xanh như ngọc,

Lá trúc che ngang mặt chữ điền."

Câu hỏi tu từ "Sao anh không về chơi thôn Vĩ?" vừa như lời trách móc nhẹ nhàng, vừa gợi lên sự tiếc nuối. Thôn Vĩ hiện lên với vẻ đẹp trong trẻo, tinh khôi qua hình ảnh "nắng hàng cau" và "vườn ai mướt quá xanh như ngọc". Cảnh vật được cảm nhận bằng ánh mắt yêu thương, đầy lưu luyến. Hình ảnh "lá trúc che ngang mặt chữ điền" mang tính tượng trưng cao, gợi lên nét đẹp kín đáo, duyên dáng của con người xứ Huế.

Nếu khổ thơ đầu mang nét tươi sáng, thì khổ thơ thứ hai lại nhuốm màu hoài niệm:

"Gió theo lối gió, mây đường mây,

Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay,

Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó,

Có chở trăng về kịp tối nay?"

Hình ảnh "gió theo lối gió, mây đường mây" diễn tả sự chia lìa, xa cách. Dòng sông trăng huyền ảo nhưng cũng đầy cô đơn, như chính tâm trạng của nhà thơ. Câu hỏi "Có chở trăng về kịp tối nay?" chất chứa niềm mong đợi, hy vọng nhưng cũng phảng phất sự tuyệt vọng.

Khổ thơ cuối đậm chất mộng ảo, càng tô đậm nỗi buồn chia xa:

"Mơ khách đường xa, khách đường xa,

Áo em trắng quá nhìn không ra,

Ở đây sương khói mờ nhân ảnh,

Ai biết tình ai có đậm đà?"

Từ "mơ" xuất hiện ngay đầu câu thơ nhấn mạnh tính chất hư ảo. Hình ảnh "áo em trắng quá nhìn không ra" gợi cảm giác mong manh, xa vời. Không gian "sương khói" như xóa nhòa mọi thứ, khiến nhà thơ không thể chạm tới hình bóng người thương. Câu hỏi kết thúc bài thơ "Ai biết tình ai có đậm đà?" không chỉ thể hiện nỗi hoài nghi về tình cảm mà còn là tiếng thở dài chua xót trước số phận ngắn ngủi của chính thi nhân.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng những hình ảnh thiên nhiên giàu tính tượng trưng, kết hợp hài hòa giữa hiện thực và ảo mộng. Giọng thơ nhẹ nhàng mà thấm đẫm cảm xúc, tạo nên một không gian trữ tình đậm chất Huế.

Tóm lại, Đây thôn Vĩ Dạ là bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp và là lời tâm sự đầy đau đáu của Hàn Mặc Tử. Qua đó, người đọc cảm nhận được nỗi nhớ nhung, sự khát khao giao cảm với cuộc đời nhưng cũng là niềm tuyệt vọng trước những cách trở của số phận.

Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử là một tác phẩm nổi bật trong phong trào Thơ Mới, thể hiện nỗi lòng tha thiết, u hoài của thi nhân trước cuộc đời. Bài thơ không chỉ là bức tranh thiên nhiên xứ Huế thơ mộng mà còn chứa đựng tâm trạng đầy trăn trở của Hàn Mặc Tử.

Khổ thơ đầu vẽ nên bức tranh thôn Vĩ tràn đầy sức sống:

"Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên,

Vườn ai mướt quá xanh như ngọc,

Lá trúc che ngang mặt chữ điền."

Câu hỏi tu từ đầu bài thơ gợi lên nỗi tiếc nuối và niềm khao khát được trở về thôn Vĩ. Ánh nắng ban mai, hàng cau, khu vườn xanh mướt mang đến vẻ đẹp trong trẻo, tinh khôi của xứ Huế. Hình ảnh "lá trúc che ngang mặt chữ điền" vừa gợi lên vẻ đẹp kín đáo, duyên dáng của con người, vừa thể hiện sự ngăn cách, xa xăm.

Nếu khổ thơ đầu mang nét tươi sáng thì khổ thơ thứ hai lại nhuốm màu chia ly:

"Gió theo lối gió, mây đường mây,

Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay,

Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó,

Có chở trăng về kịp tối nay?"

Những hình ảnh "gió theo lối gió, mây đường mây" gợi lên sự chia lìa, xa cách. Dòng nước "buồn thiu", hoa bắp "lay" làm cho không gian thêm phần cô tịch. Hình ảnh "thuyền ai đậu bến sông Trăng" mang màu sắc huyền ảo, thể hiện khao khát mong đợi nhưng cũng phảng phất nỗi buồn vô vọng.

Khổ thơ cuối mở ra không gian mộng ảo đầy tiếc nuối:

"Mơ khách đường xa, khách đường xa,

Áo em trắng quá nhìn không ra,

Ở đây sương khói mờ nhân ảnh,

Ai biết tình ai có đậm đà?"

Từ "mơ" gợi lên sự xa vời, hư ảo. Hình ảnh "áo em trắng quá nhìn không ra" thể hiện sự mong manh của kỷ niệm và tình cảm. "Sương khói mờ nhân ảnh" không chỉ diễn tả không gian mịt mờ mà còn là tâm trạng đau đáu của thi nhân trước sự xa cách và vô vọng trong tình yêu.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng hình ảnh thiên nhiên đậm chất tượng trưng, kết hợp giữa hiện thực và mộng ảo. Giọng điệu vừa tha thiết, vừa xót xa, tạo nên một không gian trữ tình sâu lắng.

Tóm lại, Đây thôn Vĩ Dạ không chỉ là bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là tiếng lòng của Hàn Mặc Tử trước những cách trở của cuộc đời. Qua đó, bài thơ để lại dư âm sâu sắc trong lòng người đọc về một tình yêu tha thiết nhưng đầy tiếc nuối.