Thuế - Kế toán

Khác biệt giữa thuế trực thu với thuế gián thu năm 2023?

16:24 18/05/23

Thuế trực thu là gì? Thuế gián thu là gì? Trong năm 2023, giữa thuế trực thu với thuế gián thu có những khác biệt như thế nào? – Hồng Thanh (Đồng Nai).

>> Tài khoản 311 (công cụ, dụng cụ) áp dụng cho tổ chức tài chính vi mô, được quy định thế nào?

>> Tài khoản 353 (thuế GTGT được khấu trừ) áp dụng cho tổ chức tài chính vi mô, được quy định thế nào?

1. Khái niệm

1.1. Khái niệm về thuế

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật Quản lý thuế 2019, thuế là một khoản nộp Ngân sách Nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế.

1.2. Khái niệm về thuế trực thu và thuế gián thu

- Thuế trực thu là loại thuế đánh vào thu nhập và lợi nhuận của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân trong xã hội và người nộp thuế chính là người chịu thuế. Thuế trực thu là khấu trừ trực tiếp vào nguồn thu nhập của đối tượng chịu thuế; thuế trực thu nộp trực tiếp vào Ngân sách Nhà nước và không chuyển nhượng cho bất kỳ ai khác.

Các loại thuế trực thu hiện nay như: Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế thu nhập cá nhân, Thuế bảo vệ môi trường…

- Thuế gián thu là thuế đánh vào hàng hóa dịch vụ. Thuế gián thu nhằm điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ cung cấp, người nộp thuế không phải là người chịu thuế như đối với thuế trực thu.

Các loại thuế gián thu hiện nay như: Thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu…

Hệ thống các Luật/Bộ luật quan trọng và các văn bản hướng dẫn thi hành (đang còn hiệu lực)

Khác biệt giữa thuế trực thu với thuế gián thu (Ảnh minh họa)

2. Khác biệt giữa thuế trực thu với thuế gián thu

2.1. Đối tượng chịu thuế

Đối với thuế trực thu thì người nộp thuế chính là người chịu thuế; còn với thuế gián thu thì hai đối tượng này khác nhau.

Ví dụ: Người nộp thuế thu nhập cá nhân và người chịu thuế là một; còn với thuế giá trị gia tăng người nộp thuế là doanh nghiệp (người bán hàng nộp thay), người chịu thuế là người tiêu dùng cuối cùng (người mua hàng).

2.2. Mức độ tác động của thuế

Thuế trực thu ít tác động vào giá cả thị trường bởi vì loại thuế này đánh vào kết quả làm việc của cá nhân, kinh doanh của tổ chức. Thuế gián thu ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường bởi vì thuế gián thu được cộng vào giá bán của hàng hóa, dịch vụ.

2.3. Mức độ quản lý

Thuế trực thu là loại thuế khó thu hơn do phải dựa vào kết quả làm việc, kinh doanh. Việc này, Cơ quan quản lý Nhà nước không quản lý, kiểm soát được 100%; thực tế nhiều cá nhân, tổ chức trốn thuế, đóng thiếu thuế…Thuế gián thu dễ thu hơn vì được cấu thành trong giá bán của hàng hóa, dịch vụ; do đó, nhiều người không cảm nhận được việc mình đang đóng thuế gián thu.

Thực tế, ở những nước phát triển thì nguồn thu chính cho Ngân sách Nhà nước đến từ thuế trực thu; những nước đang phát triển thì nguồn thu chính cho Ngân sách Nhà nước đến từ thuế gián thu.

2.4. Phương thức điều tiết

Thuế trực thu điều tiết trực tiếp vào thu nhập của các đối tượng chịu thuế; đối với thuế gián thu thì điều tiết gián tiếp thông qua giá bán của hàng hóa, dịch vụ.

2.5. Ưu điểm

Thuế trực thu kiềm chế lạm phát, góp phần rút ngắn khoảng cách “giàu – nghèo”, cá nhân và tổ chức có thu nhập cao thì phải đóng thuế nhiều, không có thu nhập hoặc thu nhập thấp thì không phải đóng thuế hoặc đóng ít. Thuế gián thu sẽ dễ dàng hơn cho Cơ quan thuế trong việc thu thuế.

2.6. Nhược điểm

Thuế trực thu là loại thuế rất khó thu hơn thuế gián thu. Mặc dù Nhà nước đã thực hiện nhiều biện pháp ngăn chặn các việc trốn thuế, nhưng thực tế vẫn có nhiều hành vi gian lận mà qua đó cá nhân và doanh nghiệp có thể trốn thuế hoặc nộp thuế ít hơn mức mà họ phải đóng. Thuế gián thu khó đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế vì mọi người dù có thu nhập thấp hay thu nhập cao đều phải nộp thuế gián thu với tỷ lệ như nhau.

Chuyên viên pháp lý Văn Thanh

- Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của Pháp luật doanh nghiệp. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email khoinghiep@thuvienphapluat.vn.

- Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo;

- Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc.

Từ khóa