Khi nào kê biên tài sản đối với bị can, bị cáo?

Khi nào kê biên tài sản đối với bị can, bị cáo? (Hình từ Internet)

1. Kê biên tài sản là một trong các biện pháp cưỡng chế trong tố tụng hình sự 

Theo Điều 126 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định để bảo đảm hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, trong phạm vi thẩm quyền của mình, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có thể áp dụng biện pháp áp giải, dẫn giải, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản.

Như vậy, kê biên tài sản là một trong các biện pháp cưỡng chế trong tố tụng hình sự.

2. Khi nào kê biên tài sản đối với bị can, bị cáo? 

Theo khoản 1 Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì kê biên tài sản chỉ áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật Hình sự 2015 quy định hình phạt tiền hoặc có thể bị tịch thu tài sản hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại.

Đồng thời, theo khoản 3 Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì chỉ kê biên phần tài sản tương ứng với mức có thể bị phạt tiền, bị tịch thu hoặc phải bồi thường thiệt hại. Tài sản bị kê biên được giao cho chủ tài sản hoặc người quản lý hợp pháp hoặc người thân thích của họ bảo quản. Người được giao bảo quản mà có hành vi tiêu dùng, chuyển nhượng, đánh tráo, cất giấu, hủy hoại tài sản bị kê biên thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

3. Thẩm quyền quyền ra lệnh kê biên tài sản đối với bị can, bị cáo

Theo khoản 2 Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định những người có thẩm quyền ra lệnh kê biên tài sản gồm:

- Người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều 113 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:

+ Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp. Trường hợp này, lệnh bắt phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành;

+ Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân và Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự các cấp;

+ Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân và Chánh án, Phó Chánh án Tòa án quân sự các cấp; Hội đồng xét xử.

- Thẩm phán chủ tọa phiên tòa. 

Lệnh kê biên của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp phải được thông báo ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp trước khi thi hành.

4. Sự có mặt khi tiến hành kê biên tài sản của bị can, bị cáo

Theo khoản 4 Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì khi tiến hành kê biên tài sản phải có mặt những người:

- Bị can, bị cáo hoặc người đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo;

- Đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên;

- Người chứng kiến.

Người tiến hành kê biên phải lập biên bản, ghi rõ tên và tình trạng từng tài sản bị kê biên. Biên bản được lập theo quy định tại Điều 178 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, đọc cho những người có mặt nghe và cùng ký tên. 

Ý kiến, khiếu nại của bị can, bị cáo hoặc người đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo liên quan đến việc kê biên được ghi vào biên bản, có chữ ký xác nhận của họ và của người tiến hành kê biên.

Biên bản kê biên được lập thành bốn bản, trong đó một bản được giao ngay cho bị can, bị cáo hoặc người đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo sau khi kê biên xong, một bản giao ngay cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên, một bản gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp và một bản đưa vào hồ sơ vụ án.