Hợp đồng hôn nhân là gì? Kết hôn thông qua hợp đồng hôn nhân có trái pháp luật không?

"Hợp đồng hôn nhân" luôn là một trong những chủ đề nóng được các nhà làm phim khai thác đem vào điện ảnh. Tuy nhiên nếu áp dụng ở ngoài đời thật thì liệu việc đăng ký kết hôn giả tạo thông qua hợp đồng hôn nhân có hợp pháp hay không, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Hợp đồng hôn nhân là gì?

Tại điều 385 Bộ luật dân sự 2015 có quy định về khái niệm hợp đồng. Theo đó, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Còn theo khoản 1 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định thì hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết hôn.

Tuy nhiên, với hợp đồng hôn nhân thì pháp luật Việt Nam vẫn chưa có quy định cụ thể đề cập đến vấn đề này, mà chỉ có quy định về thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng theo Điều 47 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, cụ thể như sau:

Điều 47. Thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng

Trong trường hợp hai bên kết hôn lựa chọn chế độ tài sản theo thỏa thuận thì thỏa thuận này phải được lập trước khi kết hôn, bằng hình thức văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận được xác lập kể từ ngày đăng ký kết hôn.

Mặc dù chưa có quy định cụ thể về hợp đồng hôn nhân là gì, nhưng thông qua các quy định nêu trên ta có thể hiểu rằng hợp đồng hôn nhân là sự thỏa thuận giữa các bên về mối quan hệ hôn nhân, bao gồm việc kết hôn, ly hôn, quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, vấn đề cấp dưỡng con cái,...Trong đó việc thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng trước khi đăng ký kết hôn cũng có thể được xem như một trong những hình thức của hợp đồng hôn nhân.

2. Kết hôn thông qua hợp đồng hôn nhân có trái pháp luật không?

Căn cứ theo Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì hiện nay pháp luật Việt Nam cấm những hành vi sau đây:

- Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;

- Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;

- Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;

- Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;

- Yêu sách của cải trong kết hôn;

- Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn;

- Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính;

- Bạo lực gia đình;

- Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi.

Trong đó kết hôn giả tạo là việc lợi dụng kết hôn để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài; hưởng chế độ ưu đãi của Nhà nước hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình. (Theo khoản 11 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014).

Như vậy, mọi hành vi kết hôn không nhằm mục đích để xây dựng gia đình mà chỉ lợi dụng mối quan hệ hôn nhân để đạt được những mục đích khác đều trái với quy định pháp luật. Do đó, nếu theo như định nghĩa về hợp đồng hôn nhân đã nêu ở trên thì việc kết hôn thông qua hợp đồng hôn nhân sẽ không được pháp luật Việt Nam công nhận, ngoại trừ trường hợp thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng trước khi kết hôn bằng hình thức giao kết hợp đồng theo quy định tại Điều 47 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.

Trân trọng!