Bản án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản số 315/2020/HS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 315/2020/HS-ST NGÀY 18/08/2020 VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 18 tháng 8 năm 2020 tại Trụ sở Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh mở phiên tòa xét xử công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 249/2020/HSST ngày 08/5/2020 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 3951/2020/QĐXXST-HS ngày 04/8/2020 đối với bị cáo:

Ike Uzochukwu O, tên gọi khác: N, sinh năm 1992 tại Nigeria; trú tại: Căn hộ số 10.6 Chung cư T, địa chỉ ** Quốc lộ A, phường T, Quận B, Thành phố Hồ Chí Minh; nghề nghiệp: không; giới tính: nam; quốc tịch: Nigeria; con ông Ike H và bà Ike V; chưa có vợ, con; tiền án, tiền sự: không. Bị bắt tạm giam ngày 17/3/2019 (có mặt).

Người bào chữa: Luật sư Đỗ Hải B thuộc Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh bào chữa cho bị cáo Ike Uzochukwu O (có mặt).

Bị hại: Bà Trương Tuyết N, sinh năm: 1972; trú tại: 1-1C Lô H14 Khu phố M, phường T, Quận A, Thành phố Hồ Chí Minh; chỗ ở: A8-01 Căn hộ Millennium, 132 B, Phường B, Quận C, Thành phố Hồ Chí Minh (vắng mặt).

Người làm chứng:

1. Bà Phạm Thùy Nguyệt V, sinh năm: 1997; trú tại: Số 90/77 Đường số 1, Phường A, quận T, Thành phố Hồ Chí Minh (có mặt);

2. Bà Trần Thị Ngọc A, sinh năm: 1999; trú tại: 640 H, phường T, Quận A, Thành phố Hồ Chí Minh (có mặt);

Người phiên dịch tiếng Anh: Ông Võ Huỳnh Thanh, nhân viên Công ty TNHH Dịch thuật Phương Tây, địa chỉ: số ** đường L, Phường 13, quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh (có mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Cơ quan điều tra nhận được đơn tố giác của bà Trương Tuyết N bị các đối tượng người nước ngoài lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hình thức kết bạn trên mạng xã hội gửi quà, yêu cầu chuyển tiền đóng phí nhận quà. Khoảng 15 giờ ngày 15/3/2019 tại quán KFC quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh, Tổ trinh sát Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an Thành phố Hồ Chí Minh phát hiện Ike Uzochukwu Oke nhận một gói tiền của Phạm Thùy Nguyệt V rút từ tài khoản số 0071001272058 của V tại Ngân hàng Vietcombank - Chi nhánh Hồ Chí Minh. Tiến hành khám xét tại nơi ở của Ike Uzochukwu Oke tại căn hộ số 10.6 Chung cư Thái An, địa chỉ 2290 Quốc lộ 1, phường Trung Mỹ Tây, Quận 12, thu giữ nhiều thiết bị, tài liệu liên quan đến hành vi phạm tội. Ngoài ra, còn phát hiện có 02 đối tượng người Nigeria sống chung với Ike Uzochukwu Oke là Nweke John Chukwuebuka và Evunde Gabriel Obinna tại căn hộ trên.

Qua điều tra, Ike Uzochukwu Oke khai nhận: năm 2017, Ike Uzochukwu Oke nhập cảnh vào Việt Nam để tìm việc làm, thời gian ở tại Việt Nam đã cấu kết với nhiều đối tượng người da màu gốc Phi để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc kết bạn làm quen qua mạng xã hội, lừa chuyển tiền nhận quà và chiếm đoạt. Khoảng tháng 4/2018, Ike Uzochukwu Oke quen biết Harrison (còn gọi là Kelly John) khi đi cắt tóc tại Gò Vấp, thông qua Harrison thì Ike Uzochukwu Oke biết Phạm Thùy Nguyệt V là người có quan hệ tình cảm với Harrison. Harrison bàn bạc Ike Uzochukwu Oke kết bạn với những người phụ nữ Việt Nam, hứa hẹn tặng quà, đầu tư kinh doanh tại Việt Nam, yêu cầu các người phụ nữ này chuyển tiền vào tài khoản do Harrison chỉ định, sau đó rút ra chiếm đoạt chia nhau hưởng lợi. Ngày 15/3/2019, Ike Uzochukwu Oke nhận được điện thoại của Harrison yêu cầu đến quán ăn KFC tại ngã ba đường Hoàng Hoa Thám và Trường Chinh thuộc Phường 12, quận Tân Bình để nhận số tiền 726.500.000 đồng từ Phạm Thùy Nguyệt V, nguồn gốc tiền này do các đối tượng lừa đảo được từ bà Trương Tuyết N chuyển vào tài khoản của V, sau đó V rút ra giao cho Ike Uzochukwu Oke thì bị phát hiện lập biên bản sự việc. Tại thời điểm bị bắt giữ, Ike Uzochukwu Oke khai Harrison đang ở Liberia, Ike Uzochukwu Oke không biết và cũng không có mối quan hệ kết bạn với bà N.

Kết quả thu giữ khám xét tại nơi ở Ike Uzochukwu Oke phát hiện: 01 laptop hiệu Dell màu xám, Model: Latitude E6510, đã qua sử dụng; 01 điện thoại Oppo màu trắng, Model: CPH1725, có 01 sim trong máy có số seri: 00305 48971 và 01 ĐTDĐ ghi hiệu Infinix, có 02 sim trong máy có số seri: 13310384 và 5039 7421 GD, đã qua sử dụng, được Ike Uzochukwu Oke ký xác nhận là những tài sản của cá nhân quản lý và sử dụng. Cơ quan điều tra trích xuất thông tin từ các đồ vật tạm giữ thu giữ 24 trang được in ra từ máy tính Ike Uzochukwu Oke liên quan đến việc lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bà N.

Tại cơ quan điều tra, Phạm Thùy Nguyệt V khai: từ việc quen biết một số người nước ngoài qua mạng, quen biết và phát sinh tình cảm với Harrison (tên khác Kelly John) có nhờ mở tài khoản để thuận tiện cho việc giao dịch kinh doanh buôn bán quần áo, giày dép tại Việt Nam, tin là thật và vì có quan hệ tình cảm với Harrison nên V đến Ngân hàng Vietcombank Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh mở tài khoản số 0071001272058, đăng ký dịch vụ Intenet banking qua số điện thoại 0384942384 do Harrison cung cấp, sau khi nhận được tài khoản thẻ ATM V đã giao lại cho Harrison sử dụng. Ngày 15/3/2019, Harrison yêu cầu V đến Ngân hàng Vietcombank Chi nhánh Cộng Hòa rút số tiền 727.000.000 đồng sau đó đem đến quán ăn KFC tại ngã ba đường Hoàng Hoa Thám - Trường Chinh, Phường 12, quận Tân Bình giao cho Ike Uzochukwu Oke. Trong lúc V giao tiền cho Ike Uzochukwu Oke thì bị Công an phát hiện mời về Công an phường 12, quận Tân Bình lập biên bản sự việc, kết quả kiểm tra xác định có 1453 tờ giấy bạc mệnh giá 500.000 đồng tương đương 726.500.000 đồng. V không biết nguồn gốc số tiền đã chuyển vào tài khoản và rút ra theo yêu cầu của Harrison vì nghĩ đây là tiền Harrison kinh doanh. Quá trình bị Công an phát hiện tại quán ăn KFC vì đông người lộn xộn nên số tiền V cầm theo giao cho Ike Uzochukwu Oke bị thu giữ lập biên bản thất lạc thiếu mất 500.000 đồng so với tiền V rút từ ngân hàng.

Tại cơ quan điều tra, bà Trương Tuyết N khai: Bà sử dụng mạng xã hội có quen và thường xuyên trao đổi một người bạn có nick tên Nasser Ahmed qua messenger, email: eurointelligentxxx@europe.com; số điện thoại (44)7520638972 và email: remit@xxx.online. Qua nói chuyện trên mạng xã hội Nasser Ahmed có giới thiệu về Quỹ đầu tư tài chính, mời bà N tham gia đầu tư và yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân. Sau đó Nasser Ahmed tạo cho bà N một tài khoản tại Ngân hàng Abu Dhabi Bank, Chi nhánh London. Nasser Ahmed nói sẽ chuyển số tiền 6 triệu USD vào tài khoản này nhờ bà N đứng tên giúp và sẽ chuyển tiền này về Việt Nam để nhờ bà N đầu tư kinh doanh. Sau đó, bà N được đối tượng Nasser Ahmed báo đã thực hiện lệnh chuyển tiền để đầu tư, tuy nhiên, sau khi thực hiện lệnh thì hai ngày sau mới nhận được thông báo lệnh chuyển tiền không thành công, vì bị Cơ quan chống rửa tiền liên minh Châu Âu ngăn chặn, đồng thời bà N nhận được email từ J.c W.Hoey địa chỉ eurointelligentunit@europe.com thuộc cơ quan EU Anti-Curruption Agency thông báo: để số tiền này không bị tịch thu thì Cơ quan chống tội phạm và rửa tiền Quốc tế yêu cầu đóng phí là 125.100 USD để được cấp giấy xác nhận số tiền đầu tư này không nhằm mục đích rửa tiền hay tài trợ khủng bố. Sau đó,Cơ quan EU Anti-Curruption Agency cung cấp 03 tài khoản ngân hàng: Ngo Tan Cong số tài khoản 19033145173015 tại Ngân hàng TMCP kỹ thương Việt Nam (Techcombank); Dam Van Phong số tài khoản 641704060179358 tại Ngân hàng Quốc tế (VIB) Tây Ninh; Pham Thuy Nguyet Vsố tài khoản 0071001272058 tại Ngân hàng Vietcombank để bà N chuyển tiền, tin là thật nên đã chuyển tiền từ tài khoản bà N số 19032824178011 của Ngân hàng Techcombank đến 03 tài khoản sau:

- Sáng ngày 13/3/2019, chuyển số tiền 727.143.750 đồng(tương đương 31.275USD) đến tài khoản số 641704060179358 do Đàm Văn Phong đứng tên tại Ngân hàng VIB chi nhánh Tây Ninh.

- Chiều ngày13/3/2019, chuyển số tiền 727.143.750 đồng (tương đương 31.275USD) đến tài khoản 19033145173015 do Ngô Tấn Công đứng tên tại Ngân hàng Techcombank.

- Sáng ngày 14/3/2019, chuyển số tiền 727.143.750 đồng (tương đương 31.275USD) đến tài khoản số 641704060179358 do Đàm Văn Phong đứng tên tại Ngân hàng VIB chi nhánh Tây Ninh.

- Chiều ngày 14/3/2019, chuyển số tiền 727.143.750 đồng (tương đương 31.275USD) đến tài khoản số 0071001272058 do Phạm Thùy Nguyệt V đứng tên tại Ngân hàng Vietcombank - Hồ Chí Minh.

Tại cơ quan điều tra, Trần Thị Ngọc A khai: khoảng tháng 8/2018 quen biết và có mối quan hệ tình cảm với Ike Uzochukwu Oke (thường gọi Nicky), nói đang kinh doanh mua bán quần áo giày dép từ Việt Nam sang Nigeria, trong quá chung sống với Ike Uzochukwu Oke có đưa thẻ ATM cho A nhờ rút tiền giúp 03 - 04 lần, mỗi lần khoảng 40 - 50 triệu đồng, nhưng hiện không nhớ tài khoản các thẻ này của ngân hàng nào, cũng không biết nguồn gốc tiền này do đâu mà có, Ike Uzochukwu Oke nói là tiền kinh doanh mua bán hàng hóa. A có mở 01 tài khoản thẻ tại Ngân hàng Sacombank giao cho Ike Uzochukwu Oke sử dụng, nhưng tài khoản này chưa có giao dịch chuyển nộp tiền.

Xác minh tài khoản, sao kê tài khoản của bà Trương Tuyết N thể hiện ngày 13, 14/3/2019 có 04 lần chuyển tiền đến các tài khoản nêu trên.

Xác minh tại Ngân hàng VIB chi nhánh Tây Ninh tài khoản số 641704060179358 do Đàm Văn Phong đứng tên có số CMND 271794475 ngụ tại ấp Suối Nhất, xã Xuân Đông, huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai, tài khoản này sau khi nhận tiền từ bà Trương Tuyết N chuyển vào đã dùng Internet Banking chuyển hết đi đến tài khoản tại ngân hàng khác, hiện số dư tài khoản là 71.737 đồng. Xác minh tại Công an xã Xuân Đông, huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai, đối tượng Đàm Văn Phong có đăng ký hộ khẩu thường trú tại địa phương, nhưng bỏ địa phương từ năm 2017 đến nay, đi đâu không rõ.

Xác minh tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam - Chi nhánh Sài Gòn tài khoản số 19033145173015 do Ngô Tấn Công đứng tên có số CMND 221050362 ngụ tại Phú Mỹ, An Dân, Tuy An, Phú Yên, tài khoản này sau khi nhận tiền từ bà Trương Tuyết N chuyển vào đã dùng Internet Banking chuyển hết đi đến nhiều tài khoản tại ngân hàng khác, hiện số dư tài khoản là 96.220 đồng. Kết quả ủy thác điều tra tại Công an huyện Tuy An, Tỉnh Phú Yên, đối tượng Ngô Tấn Công có đăng ký hộ khẩu thường trú tại địa phương, nhưng ngày 15/8/2017 Ngô Tấn Công đã chuyển hộ khẩu theo vợ đến phường Cam Nghĩa, thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, đã có yêu cầu xác minh nhưng chưa có kết quả trả lời.

Tài liệu Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh tài khoản số 0071001272058 do Phạm Thùy Nguyệt V đứng tên có số CMND 025549493 ngụ tại 90/77 Đường số 1, Phường 12, quận Tân Bình, tài khoản này sau khi nhận tiền số tiền từ bà Trương Tuyết N chuyển vào, ngày 14/3/2019 V đã đến Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Phòng giao dịch Cộng Hòa giao dịch rút tiền mặt số tiền 727.000.000 đồng, hiện số dư tài khoản là 152.146 đồng.

Ngày 16/3/2019, Cơ quan điều tra tiến hành thủ tục mở niêm phong, trích xuất thông tin trong điện thoại di động và máy tính xách tay của Ike Uzochukwu Oke sử dụng phát hiện: nhiều nội dung trao đổi qua ứng dụng WhatsApp trong điện thoại giữa Ike Uzochukwu Oke và các đối tượng khác liên quan đến việc đến ngân hàng chuyển, nhận tiền từ Phạm Thùy Nguyệt V.

Đối với Nweke John Chukwuebuka và Evunde Gabriel Obinna là 02 đối tượng phát hiện ở chung căn hộ số 10.6 Chung cư Thái An, địa chỉ 2290 Quốc lộ 1, phường Trung Mỹ Tây, Quận 12 với Ike Uzochukwu Oke khi khám xét. Quá trình điều tra phát hiện Nweke John Chukwuebuka có hành vi phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bà Võ Thị Thu Thảo nên được tách ra giải quyết bằng vụ án khác, ngày 11/02/2020 Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã xét xử và tuyên phạt Nweke John Chukwuebuka 01 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo khoản 1 Điều 174 Bộ luật hình sự (Bản án số 22/2020/HS-ST).

Riêng đối tượng Evunde Gabriel Obinna không thừa nhận là người thực hiện việc giúp sức lừa đảo cho Ike Uzochukwu Oke và Nweke John Chukwuebuka. Quá trình điều tra không thu giữ được tài liệu thể hiện Evunde Gabriel Obinna liên quan đến hành vi lừa đảo bà Võ Thị Thu Thảo và Trương Tuyết N. Do đó, chưa đủ cơ sở xem xét dấu hiệu hình sự của Evunde Gabriel Obinna, ngày 20/3/2019 Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã ra Quyết định trục xuất Evunde Gabriel Obinna về Nigeria vào ngày 20/4/2019.

Vật chứng vụ án:

Số tiền 726.500.000 đồng theo Lệnh nhập kho vật chứng ngày 05/4/2019, đã xử lý vật chứng trả cho bà Trương Tuyết N theo Quyết định xử lý vật chứng số 312-16 ngày 15/7/2019 của Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an Thành phố Hồ Chí Minh.

01 Laptop ghi hiệu Acer Aspire V5-431-10072G50Mass màu xám, đã qua sử dụng, máy móc bên trong không kiểm tra được; 01 điện thoại di động Samsung màu trắng, không có sim trong máy, đã qua sử dụng, máy móc bên trong không kiểm tra được; 09 điện thoại di động các loại, 03 thẻ ATM và 03 sim điện thoại; 03 thẻ ngân hàng không rõ tên ngân hàng có số thẻ: 5198 9910 1431 3382, 4960 0922 7244 3521 và 5061 2402 0050 1706 009. Tất cả được niêm phong có chữ ký niêm phong của Evunde Gabriel Obinna cùng đề ngày 16/3/2019 và Ike Uzochukwu Oke đề ngày 18/3/2019 và đóng dấu của Cơ quan CSĐT – Công an TP.HCM.

Tại Bản Cáo trạng số 189/CT-VKS-P3 ngày 07/5/2020, Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã truy tố bị cáo Ike Uzochukwu Oke về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo điểm a khoản 4 Điều 174 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Tại phiên tòa, bị cáo Ike Uzochukwu Oke đã thừa nhận một phần hành vi phạm tội của mình như nội dung bản cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã nêu. Bị cáo cho rằng bị cáo không có thỏa thuận bàn bạc với Harrison về việc tìm cách lừa những người phụ nữ Việt Nam để chiếm đoạt tài sản nhưng thừa nhận việc Viện kiểm sát truy tố bị cáo về tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” là đúng, không oan sai.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh sau khi phân tích lời khai của bị cáo, cùng với các tình tiết, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án đã giữ nguyên quan điểm truy tố bị cáo Ike Uzochukwu Oke về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm a khoản 4 Điều 174; điểm s khoản 1 Điều 51 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 xử phạt Ike Uzochukwu Oke từ 13 đến 15 năm tù. Về trách nhiệm dân sự, số tiền 726.500.000 đồng bị cáo chiếm đoạt đã được thu giữ và trả lại cho bà Trương Tuyết N nên đề nghị Hội đồng xét xử ghi nhận. Đối với các vật chứng của vụ án đề nghị giải quyết theo quy định của pháp luật.

Bị cáo tự bào chữa: Bị cáo cho rằng mình không quen biết bà N, không bàn bạc với Harrison tìm cách lừa đảo tiền của những người phụ nữ Việt Nam. Việc bị cáo gặp V để lấy tiền là theo yêu cầu của Harrison chứ không phải do bị cáo tự liên lạc để yêu cầu bà N chuyển tiền.

Luật sư Đỗ Hải Bình trình bày bài bào chữa bào chữa cho bị cáo thống nhất về tội danh mà Viện kiểm sát truy tố, chỉ đề nghị Hội đồng xét xử xem xét bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như: quá trình điều tra và tại phiên tòa bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; toàn bộ số tiền bị cáo chiếm đoạt đã được thu hồi trả lại cho bị hại nên thuộc trường hợp phạm tội nhưng gây thiệt hại không lớn; do thiếu hiểu biết nên bị cáo đã vi phạm pháp luật Việt Nam, phạm tội với vai trò đồng phạm giúp sức; bị cáo không có tiền án, tiền sự; không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Từ đó, đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng thêm điểm h khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự đối với bị cáo và xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Bị cáo Ike Uzochukwu Oke thống nhất với lời bào chữa của vị luật sư, không tranh luận gì thêm.

Tranh luận lại ý kiến của vị luật sư, đại diện Viện kiểm sát cho rằng: Tài sản bị cáo chiếm đoạt đã thu hồi trả lại cho người bị hại là nằm ngoài ý chí chủ quan của bị cáo. Do đó, không đồng ý cho bị cáo hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phạm tội nhưng gây thiệt hại không lớn quy định tại điểm h khoản 1 Điều 51 như luật sư trình bày.

Trong phần nói lời sau cùng: Bị cáo thừa nhận đã nhận thức được hành vi của mình là phạm tội, rất ăn năn, hối lỗi về những gì mình đã gây ra, mong Hội đồng xét xử giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của của cơ quan cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo Ike Uzochukwu Oke không có ý kiến hoặc khiếu nại gì về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Luật sư bào chữa cho bị cáo Ike Uzochukwu Oke không có ý kiến về quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Tại các bản tự khai, biên bản lấy lời khai, bị cáo đều trình bày lời khai hoàn toàn tự nguyện, không bị ép cung, nhục hình. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Tại phiên tòa hôm nay, bị cáo Ike Uzochukwu Oke đã khai nhận toàn bộ những hành vi phạm tội do bị cáo gây ra như nội dung bản cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.

Xét lời khai nhận của các bị cáo tại phiên tòa, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án, đã có đủ căn cứ xác định:

Bị cáo Ike Uzochukwu Oke là người có Quốc tịch Nigeria, nhập cảnh vào Việt Nam từ năm 2017, thuê phòng 10.06 Chung cư Thái An, số 2290, Quốc lộ 1, phường Trung Mỹ Tây, Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh ở cùng với Nweke John Chukwuebuka và Evunde Gabriel Obinna là hai người cùng quốc tịch. Thời gian ở Việt Nam bị cáo đã câu kết với với đối tượng người Nigeria tên Harrison còn gọi là Kelly John (không rõ lai lịch) thực hiện thủ đoạn gian dối kết bạn trên mạng xã hội facebook với nhiều người phụ nữ Việt Nam, trong đó có bà Trương Tuyết N, làm quen mời gọi kinh doanh, tham gia gởi tiền đầu tư vào ngân hàng nước ngoài. Sau khi được bà N cung cấp thông tin cá nhân để mở tài khoản thì thông báo cho bà Nhung biết để chứng minh nguồn gốc số tiền đầu tư cần phải đóng lệ phí vào tài khoản chỉ định của Cơ quan chống tội phạm và rửa tiền quốc tế. Tin là thật, vào các ngày 13 và 14/3/2019, bà N đã 04 lần chuyển tiền vào 03 tài khoản chỉ định của các cá nhân đứng tên tài khoản là người Việt Nam là Đàm Văn Phong, Ngô Tấn Công và Phạm Thùy Nguyệt V. Tuy nhiên, sau khi bà N chuyển tiền vào các tài khoản này thì bị các đối tượng chuyển đến nhiều tài khoản khác nhau hoặc rút tiền ra chiếm đoạt. Ngày 15/3/2019, Ike Uzochukwu Oke thực hiện theo yêu cầu của Harrison đến quán ăn KFC tại ngã ba đường Hoàng Hoa Thám và Trường Chinh nhận tiền từ Phạm Thùy Nguyệt V thì bị Cơ quan công an phát hiện thu giữ, đây số tiền chiếm đoạt từ bà Trương Tuyết N.

Bị cáo cùng với đối tượng Harrison (người Nigeria, không rõ lai lịch) đã lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của bà N, dùng thủ đoạn gian dối đưa ra các thông tin giả, làm cho bà N tưởng là thật để chiếm đoạt số tiền 727.000.000 đồng của bà Trương Tuyết N nhằm hưởng lợi. Vì vậy, Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã truy tố để xét xử bị cáo Ike Uzochukwu Oke về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo điểm a khoản 4 Điều 174 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 là có căn cứ, đúng người, đúng tội.

[3] Hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm đến tài sản của công dân được pháp luật bảo vệ, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Bản thân bị cáo nhận thức được việc dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác là vi phạm pháp luật, nhưng xuất phát từ động cơ tư lợi, muốn có tiền tiêu xài một cách dễ dàng nhưng không muốn bỏ công sức lao động nên bị cáo đã cố ý phạm tội. Vì vậy, cần thiết phải xử phạt bị cáo với mức án tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội do bị cáo gây ra để răn đe và phòng ngừa chung cho xã hội.

[4] Tuy nhiên, khi quyết định hình phạt, Hội đồng xét xử xét thấy bị cáo có các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như: bị cáo có thái độ khai báo thành khẩn và tỏ ra ăn năn hối cải; bị cáo lần đầu tiên vi phạm pháp luật Việt Nam; tài sản đã thu hồi trả lại cho người bị hại nên thuộc trường hợp phạp tội nhưng gây thiệt hại không lớn và tham gia với vai trò đồng phạm giúp sức. Vì vậy, xét có thể áp dụng điểm h, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 để giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt mà lẽ ra bị cáo phải chịu.

Do bị cáo không có người thân thích tại Việt Nam, không có tài sản nên không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền với bị cáo.

[5] Đối với đối tượng tên Harrison tên khác Kelly John người Negeria (không rõ lai lịch), Đàm Văn Phong, Ngô Tấn Công, hiện không rõ nơi cư trú cơ quan điều tra tiếp tục điều tra làm rõ, khi nào phát hiện sẽ điều tra và xử lý sau.

Đối với Phạm Thùy Nguyệt V, Trần Thị Ngọc A quá trình điều tra nhận thấy không biết số tiền rút trong các tài khoản là tiền do hành vi lừa đảo của bị cáo và tài sản do hành vi phạm tội mà có nên không có cơ sở xem xét trách nhiệm hình sự.

Đối với Nweke John Chukwuebuka và Evunde Gabriel Obinna là 02 đối tượng phát hiện ở chung căn hộ số 10.6 Chung cư Thái An, địa chỉ 2290 Quốc lộ 1, phường Trung Mỹ Tây, Quận 12 với Ike Uzochukwu Oke khi khám xét. Quá trình điều tra phát hiện Nweke John Chukwuebuka có hành vi phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bà Võ Thị Thu Thảo nên được tách ra giải quyết bằng vụ án khác, ngày 11/02/2020 Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã xét xử và tuyên phạt Nweke John Chukwuebuka 01 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo khoản 1 Điều 174 Bộ luật hình sự (Bản án số 22/2020/HS-ST) là đúng quy định. Riêng Evunde Gabriel Obinna không thừa nhận là người thực hiện việc giúp sức lừa đảo cho Ike Uzochukwu Oke và Nweke John Chukwuebuka, quá trình điều tra không thu giữ được tài liệu thể hiện Evunde Gabriel Obinna liên quan đến hành vi lừa đảo bà Võ Thị Thu Thảo và Trương Tuyết N. Do đó, chưa đủ cơ sở xem xét dấu hiệu hình sự của Evunde Gabriel Obinna, Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã ra Quyết định trục xuất Evunde Gabriel Obinna về Nigeria vào ngày 20/4/2019 là đúng quy định.

[6] Về trách nhiệm dân sự: bị cáo đã chiếm đoạt của bị hại số tiền 767.000.000 đồng. Quá trình điều tra, đã thu giữ số tiền 726.500.000 đồng, cơ quan điều tra đã trả lại cho bà Trương Tuyết N nên căn cứ Điều 48 Bộ luật hình sự buộc bị cáo còn phải trả lại cho bà Nhung số tiền 500.000 đồng.

[7] Về xử lý vật chứng, căn cứ Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự:

- Đối với: 01 Laptop hiệu Dell màu xám, Model: Latitude E6510 đã qua sử dụng; 01 điện thoại Oppo màu trắng, Model: CPH1725, só sim trong máy có số seri: 00305 48971 đã qua sử dụng; 01 điện thoại di động hiệu Infinix, có 02 sim trong máy có số seri 13310384 và 5039 7421 GD, đã qua sử dụng thu giữ của Ike Uzochukwu Oke. Bị cáo đã sử dụng các máy tính xách tay, điện thoại di động này để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bị hại, đây là công cụ, phương tiện dùng vào việc phạm tội nên tịch thu sung vào ngân sách nhà nước.

- Đối với các vật chứng khác gồm: 01 Latop ghi hiệu Acer Aspire V5- 431-1007G50Mass màu xám, đã qua sử dụng; 01 điện thoại di động hiệu Samsung màu trắng; 09 cái điện thoại; 03 thẻ ATM và 03 sim điện thoại thu giữ tại Căn hộ số 10.6 Chung cư Thái An, địa chỉ 2290 Quốc lộ 1, phường Trung Mỹ Tây, Quận 12 không xác định được của ai nên tịch thu sung vào ngân sách nhà nước. Riêng 03 thẻ ngân hàng không rõ tên ngân hàng và 03 thẻ ATM, 03 sim điện thoại thì tịch thu tiêu hủy.

[8] Bị cáo phải chịu án phí hình sự sơ thẩm, án phí dân sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm a khoản 4 Điều 174; Điều 37; điểm h, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 xử phạt Ike Uzochukwu Oke 12 (mười hai) năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Thời hạn tù tính từ ngày 17/3/2019.

Trục xuất bị cáo ra khỏi nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam ngay sau khi chấp hành xong hình phạt tù.

Căn cứ Điều 48 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 buộc Ike Uzochukwu Oke phải trả lại cho bà Trương Tuyết N số tiền 500.000 (năm trăm ngàn) đồng.

Căn cứ Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:

- Tịch thu, sung vào ngân sách nhà nước: 01 Laptop hiệu Dell màu xám, model: Latitude E6510, đã qua sử dụng, máy móc bên trong không kiểm tra được; 01 điện thoại di động Oppo màu trắng, model: CPU1725, có gắn 01 sim số seri: 0030548971 đã qua sử dụng, máy móc bên trong không kiểm tra được; 01 điện thoại di động hiệu Infinix, model: CPH1725, có gắn 02 sim số seri: 13310384 và 50397421 GD đã qua sử dụng, máy móc bên trong không kiểm tra được. (Tất cả được niêm phong có chữ ký niêm phong của Ike Uzochukwu Oke cùng đề ngày 18/3/2019 và đóng dấu của Cơ quan CSĐT-CA TPHCM); 01 Laptop hiệu Acer Aspire V5-431-10072G50Mass màu xám, đã qua sử dụng, máy móc bên trong không kiểm tra được; 01 điện thoại di động Samsung màu trắng, không có sim trong máy, đã qua sử dụng, máy móc bên trong không kiểm tra được; 09 cái điện thoại.

- Tịch thu, tiêu hủy: 03 thẻ ngân hàng không rõ tên ngân hàng có số thẻ: 5198 9910 1431 3382, 4960 0922 7244 3521 và 5061 2402 0050 1706 009; 03 thẻ ATM và 03 sim điện thoại.

(Tất cả được niêm phong trong 01 gói có chữ ký niêm phong của Evunde Gabriel Obinna ghi ngày 16/3/2019 và 01 gói có chữ ký Ike Uzochukwu Oke ghi ngày 18/3/2019 và đóng dấu của Cơ quan CSĐT – CA TPHCM).

(Theo Biên bản giao nhận tang tài vật số NK2020/268 ngày 18/5/2020 của Cục Thi hành án dân sự Thành phố Hồ Chí Minh).

Căn cứ Điều 135, khoản 2 Điều 136 của Bộ luật tố tụng hình sự; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội buộc bị cáo phải chịu 200.000 (hai trăm ngàn) đồng án phí hình sự sơ thẩm và 300.000 (ba trăm ngàn) đồng án phí dân sự sơ thẩm.

Bị cáo có mặt tại phiên tòa được quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án; bị hại vắng mặt tại phiên tòa được quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết