THỦ
TƯỚNG CHÍNH PHỦ
********
|
CỘNG
HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
********
|
Số:
442-TTg
|
Hà
Nội, ngày 03 tháng 7 năm 1996
|
CHỈ THỊ
VỀ VIỆC XÂY DỰNG KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI VÀ DỰ
TOÁN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC NĂM 1997
Tình hình thực hiện kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm 1996 nhìn chung đạt kết quả khá: sản
xuất, lưu thông hàng hoá, xuất nhập khẩu duy trì được tốc độ tăng trưởng khá và
phát triển theo chiều hướng tích cực; lạm phát được kiềm chế; nhiều mặt xã hội
có chuyển biến tốt. Tuy nhiên, còn nổi lên một số khó khăn tồn tại là: Thu ngân
sách tuy có tiến bộ nhưng nhiều khoản thu còn đạt thấp so với dự toán đầu năm,
như thu thuế xuất, nhập khẩu, thu cấp quyền sử dụng đất, thu từ khu vực công
thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh; tình hình thất thu, trốn lậu thuế,
buôn lậu chưa được ngăn chặn có hiệu quả; triển khai kế hoạch xây dựng cơ bản
chậm; một số sản phẩm sản xuất trong nước tồn đọng lớn đã ảnh hưởng đến nhịp độ
tăng trưởng và thu ngân sách Nhà nước.
Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết
của Quốc hội khoá IX, kỳ họp thứ 8 (tháng 10 năm 1995) về nhiệm vụ năm 1996 xây
dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự đoán ngân sách Nhà nước năm
1997, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương triển khai một số
việc theo nội dung sau đây:
I. ĐIỀU HÀNH
THỰC HIỆN KẾ HOẠCH NĂM 1996:
Các Bộ, ngành
và địa phương tiến hành đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch, các mục tiêu,
chương trình, dự án trong 6 tháng đầu năm, xác định rõ những mặt làm được, chưa
làm được, phân tích nguyên nhân và đề ra biện pháp thực hiện trong 6 tháng cuối
năm nhằm phấn đấu đạt và vượt mức kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm
1996; đồng thời khẩn trương triển khai thực hiện các công việc dưới đây:
1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp
với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành có liên quan rà soát lại các cân đối lớn của
nền kinh tế, kiến nghị các biện pháp thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, ổn
định giá cả, mở rộng thị trường. Các Bộ, ngành, địa phương chỉ đạo các đơn vị
khai thác tối đa năng lực sản xuất, tăng sản lượng, tiết kiệm chi phí, hạ giá
thành..., phấn đấu tăng thu cho ngân sách Nhà nước.
2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài
chính phối hợp với Bộ Thương mại, Tổng cục Hải quan căn cứ tình hình giá cả,
tình hình sản xuất và cung cầu hàng hoá để rà soát lại danh mục các mặt hàng nhập
khẩu, trình Chính phủ điều chỉnh các mặt hàng nhập khẩu trong cơ cấu kế hoạch
và kịp thời điều chỉnh thuế suất một số mặt hàng nhập khẩu trong khung cho phép
nhằm kích thích sản xuất trong nước phát triển, tạo điều kiện cân đối tiền -
hàng, kiềm chế lạm phát và bảo đảm nguồn thu ngân sách Nhà nước.
3. Bộ Tài chính, Tổng cục Hải
quan phối hợp với các ngành và địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm
tra, chống thất thu ngân sách, chống buôn lậu; có biện pháp tích cực, kiên quyết
để đôn đốc các đơn vị nộp hết các khoản thu còn tồn đọng của năm 1995 và 6
tháng đầu năm 1996 vào ngân sách Nhà nước; bằng mọi biện pháp phải phấn đấu
hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách năm 1996 đã được Quốc hội thông qua. 4. Các Bộ,
ngành, địa phương khẩn trương tổ chức thực hiện kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản
đã được giao, hoàn thành các thủ tục về đầu tư xây dựng cơ bản để làm căn cứ cấp
vốn. Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính phối hợp tháo gỡ những
vướng mắc về cơ chế quản lý vốn đầu tư, bảo đảm quản lý chặt chẽ vốn đầu tư xây
dựng cơ bản, đồng thời đơn giản hoá thủ tục để tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ
thực hiện các công trình đã được ghi kế hoạch.
5. Trong điều hành chi ngân sách
Nhà nước, các Bộ, ngành, địa phương cần ưu tiên cho chi đầu tư xây dựng cơ bản,
các chương trình quốc gia, chi lương, các khoản có tính chất lương và những
công việc cấp thiết; Hạn chế và tạm lùi các khoản chi chưa thật cần thiết như
mua sắm, sửa chữa, hội nghị...
Từ nay đến cuối năm, không giải
quyết bổ sung chi ngân sách ngoài kế hoạch, trừ trường hợp thật sự bức bách.
Các Bộ, ngành, địa phương và đơn vị phải thực hành tiết kiệm, sắp xếp lại các
nhiệm vụ chi để bảo đảm cho nhu cầu chi cấp thiết mới phát sinh. Những nhu cầu
chi đã có quyết định, nhưng chưa bố trí kinh phí trong kế hoạch ngân sách đầu
năm thì cần soát xét để giãn tiến độ và bố trí trong kế hoạch năm 1997.
Bộ Tài chính hướng dẫn các Bộ, ngành,
địa phương đánh giá khả năng thực hiện nhiệm vụ thu, chi ngân sách cả năm và kiến
nghị Chính phủ những khoản chi cần phải tiết kiệm.
6. Các Bộ, ngành, địa phương tiến
hành sơ kết công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, chống tham nhũng, chống
buôn lậu 6 tháng đầu năm, đề ra biện pháp thực hiện 6 tháng cuối năm báo cáo
Chính phủ, đồng gửi Bộ Tài chính để tổng hợp.
7. Ban vật giá Chính phủ chủ
trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan trình Chính phủ các biện pháp bình
ổn giá cả 6 tháng cuối năm, giữ chỉ số tăng giá hàng tiêu dùng và dịch vụ cả
năm 1996 dưới 10%.
8. Các Bộ, ngành, địa phương đề
ra các giải pháp chủ yếu nhằm bảo đảm thực hiện các mục tiêu phát triển của
ngành, lĩnh vực, địa phương mình phụ trách, đề xuất những cơ chế, chính sách nhằm
giải phóng mạnh mẽ hơn năng lực sản xuất, huy động tốt hơn các nguồn lực trong
các thành phần kinh tế; xác định những cơ chế cần triển khai nghiên cứu ban
hành ngay trong năm 1996 để có thể thực hiện từ năm 1997.
II. XÂY DỰNG
KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ DỰ TOÁN NGÂN SÁCH NĂM 1997
1. Các nhiệm vụ
chủ yếu của năm 1997:
Nhiệm vụ đặt ra cho năm 1997 là
tiếp tục phát huy những nhân tố tích cực đã đạt được trong nhiều năm qua, khắc
phục những tồn tại, yếu kém, tận dụng những cơ hội thuận lợi mới để phát triển,
tạo điều kiện hoàn thành tốt các mục tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội Đảng lần
thứ VIII đề ra.
Kế hoạch năm 1997 tiếp tục được
thể hiện và bố trí theo nhiệm vụ tổng quát và những tư tưởng chỉ đạo lớn cho cả
thời kỳ 5 năm 1996-2000. Những mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 1997 một
mặt phải thể hiện được tính liên tục của sự tăng trưởng cao và bền vững, mặt
khác phải phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển dài hạn kinh tế - xã hội của
đất nước, quy hoạch phát triển của từng ngành, từng địa phương và vùng lãnh thổ.
Năm 1997 cần tập trung sức giải
quyết 5 vấn đề lớn sau đây:
a. Tiếp tục duy trì nhịp độ tăng
trưởng kinh tế cao, nâng cao hiệu quả của nền kinh tế, tạo ra những bước chuyển
biến tích cực trong việc thực hiện các chương trình và lĩnh vực phát triển đã
được đề ra trong kế hoạch 5 năm.
b. Tăng nhanh tiềm lực tài chính
của đất nước, tiếp tục cải cách hệ thống thuế, cơ cấu lại ngân sách trên cơ sở
thực hiện Luật Ngân sách Nhà nước, khuyến khích tăng thu và nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn ngân sách. Tiếp tục hình thành các cơ chế chính sách huy động tốt mọi
nguồn tài chính quốc gia. Tăng khả năng hoạt động của hệ thống các ngân hàng
chuyên doanh, bảo đảm huy động và cho vay vốn có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu tăng
trưởng của nền kinh tế. Tiếp tục thực hiện các giải pháp kiềm chế và kiểm soát
lạm phát, phấn đấu giữ chỉ số tăng giá hàng tiêu dùng và dịch vụ cả năm 1997 dưới
10%.
c. Thúc đẩy việc thực hiện tốt
các chương trình phát triển văn hoá - xã hội; tạo bước chuyển biến mới về văn
hoá, văn nghệ, phát thanh, truyền hình, chăm sóc sức khoẻ của nhân dân, công
tác dân số kế hoạch hoá gia đình và các mặt xã hội khác. Đặc biệt, phải tạo được
bước phát triển mạnh mẽ về giáo dục, đào tạo, thực hiện một bước mục tiêu nâng
cao mặt bằng dân trí, tiếp tục xoá mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học; đào tạo,
bồi dưỡng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng cho nhu cầu trước mắt
và lâu dài.
d. Tập trung sức nhiều hơn cho
chương trình phát triển kinh tế - xã hội miền núi, vùng đồng bào dân tộc, vùng
sâu, vùng xa, tạo cho các vùng này có bước phát triển mới trên cơ sở khai thác
mọi nguồn lực của địa phương và huy động sự hỗ trợ của cả nước. Chú trọng phát
triển mạng lưới giao thông; xây dựng hệ thống thuỷ lợi; đưa điện về huyện lỵ,
các trung tâm cụm xã; phát triển mạng lưới y tế, giáo dục, phủ sóng phát thanh,
truyền hình và hệ thống thông tin, bưu điện...; thực hiện chương trình xoá đói,
giảm nghèo.
e. Tiếp tục củng cố và đổi mới bộ
máy quản lý Nhà nước ở các ngành, các cấp; tiến hành khẩn trương hơn chương
trình cải cách hành chính, thiết lập trật tự kỷ cương trong quản lý kinh tế, quản
lý xã hội; giữ vững ổn định chính trị và an toàn xã hội để thúc đẩy phát triển
kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh vững vàng trong mọi tình huống.
2. Dự báo một số
chỉ tiêu chủ yếu về tăng trưởng kinh tế năm 1997 so với năm 1995 như sau:
- Tổng sản phẩm trong nước (GDP)
tăng 9-10%;
- Giá trị sản xuất nông lâm ngư
nghiệp tăng 4,5-4,9%;
- Giá trị sản xuất công nghiệp
tăng 14-15%;
- Giá trị các ngành dịch vụ tăng
12-13%;
- Tổng kim ngạch xuất khẩu tăng
28%;
- Tổng kim ngạch nhập khẩu tăng
23%.
3. Về Ngân sách
Nhà nước:
- Phấn đấu ổn định, lành mạnh
hoá và cải thiện rõ rệt nền tài chính quốc gia; thu thuế và phí đúng luật, bao
quát và khai thác mọi nguồn thu, chống thất thu có kết quả; bảo đảm nhu cầu chi
thường xuyên ở mức hợp lý và tiết kiệm, bố trí trả những khoản nợ đến hạn và
quá hạn; dành cho đầu tư phát triển với tỷ lệ và mức độ cao hơn các năm trước.
- Dự toán Ngân sách Nhà nước phải
được lập từ cơ sở, bảo đảm tính chắc chắn và hiện thực để tạo điều kiện phân cấp
quản lý ngân sách ổn định cho các cấp từ 3 đến 5 năm theo Luật Ngân sách Nhà nước;
trước mắt, tính toán để ổn định trong 3 năm từ 1997-1999.
- Cân đối ngân sách phải bảo đảm
tích cực, hiện thực; mọi khoản thu, chi ngân sách đều phải phản ánh đầy đủ vào
dự toán ngân sách Nhà nước và quản lý qua Kho bạc Nhà nước. Đối với các khoản
Chính phủ vay nước ngoài về cho vay lại, phải đưa vào Ngân sách Nhà nước để quản
lý việc cho vay và trả nợ.
- Phấn đấu thu thuế và phí đạt
20-21% so với GDP và dành khoảng 70% số thu này cho chi thường xuyên; trong đó
ưu tiên cho chi giáo dục - đào tạo và bảo đảm cho các nhu cầu về y tế, giao
thông, văn hoá thông tin, thể dục thể thao, khoa học, chi cho quốc phòng và bảo
đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
- Cần bố trí nguồn để thanh toán
các khoản ngân sách vay trong nước cho đầu tư phát triển của các năm trước; tiếp
tục hạn chế các khoản chi mua ô tô con và xây dựng mới trụ sở trong các cơ quan
Nhà nước, Đảng, đoàn thể bằng kinh phí Ngân sách Nhà nước. Đối với chi xây dựng
cơ bản thuộc nguồn vốn Ngân sách Nhà nước, những công trình đến 31-12-1996 thực
hiện vượt kế hoạch, phải bố trí trong kế hoạch năm 1997 để có nguồn thanh toán;
những công trình không thực hiện hết kế hoạch, nếu cần tiếp tục thực hiện, phải
bố trí vào kế hoạch năm 1997. Trong phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản, phải đặc
biệt quan tâm đến việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho các vùng miền núi, Tây
Nguyên, đồng bằng Sông Cửu Long..., tạo sự chuyển biến rõ rệt ở các vùng này
ngay trong năm 1997.
- Bội chi Ngân sách Nhà nước phải
tương ứng với khả năng vay chắc chắn trong nước và vay ưu đãi nước ngoài; không
vay thương mại nước ngoài, không phát hành và vay trong nước thời hạn ngắn, lãi
suất cao để bù đắp bội chi Ngân sách Nhà nước. Mức bội chi Ngân sách Nhà nước
(không kể vay ngoài nước về cho vay lại) phải thấp hơn 3% so với GDP.
- Các Bộ, cơ quan Nhà nước theo
chức năng được phân công, có nhiệm vụ xây dựng các chỉ tiêu kinh tế xã hội cụ
thể, như sản lượng khai thác dầu thô, sản lượng sản xuất một số sản phẩm chủ yếu
(xi măng, điện, rượu, bia, thuốc lá...), kim ngạch và cơ cấu hàng xuất, nhập khẩu,
số học sinh, số giường bệnh, biên chế cán bộ... và thông báo kịp thời cho Bộ
Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư để làm căn cứ xây dựng kế hoạch và dự toán
ngân sách năm 1997.
- Năm 1997 là năm đầu thực hiện
Luật Ngân sách Nhà nước và tính toán để ổn định phân cấp quản lý ngân sách cho
các năm sau, nên các cấp chính quyền chưa có đủ các căn cứ về phân cấp quản lý nguồn
thu, các nhiệm vụ chi, tỷ lệ phân chia các khoản thu và số bổ sung từ ngân sách
cấp trên để quyết định dự toán ngân sách cấp mình trước khi Quốc hội quyết định
dự toán Ngân sách Nhà nước. Vì vậy, Uỷ ban nhân dân các cấp căn cứ chỉ thị này
và hướng dẫn của cấp trên, lập dự toán ngân sách cấp mình gửi cấp trên để tổng
hợp, lập dự toán ngân sách Nhà nước; Khi Quốc hội thông qua dự toán ngân sách
Nhà nước, Uỷ ban nhân dân các cấp sẽ điều chỉnh lại dự toán ngân sách cấp mình
phù hợp với kế hoạch được cấp trên giao, trình Hội đồng nhân dân quyết định.
III. TỔ CHỨC
THỰC HIỆN:
1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài
chính phối hợp chặt chẽ để hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương tính toán kế hoạch
phù hợp với tình hình chung, bảo đảm các cân đối tích cực, vững chắc.
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn
các Bộ, ngành, địa phương xây dựng và tổng hợp kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội; chủ trì làm việc với các Bộ, ngành, địa phương, có sự tham gia của Bộ Tài
chính về kế hoạch kinh tế - xã hội; danh mục công trình và khối lượng đầu tư thực
hiện cho từng công trình đầu tư xây dựng cơ bản.
- Bộ Tài chính thông báo số kiểm
tra về thu, chi ngân sách Nhà nước và hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương xây dựng
và tổng hợp dự toán thu, chi ngân sách Nhà nước; chủ trì làm việc với các Bộ,
ngành, địa phương, có sự tham gia của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các Bộ phụ trách
ngành, lĩnh vực về dự toán thu, chi ngân sách Nhà nước, kinh phí cho các chương
trình quốc gia.
- Các Bộ, ngành, các cơ quan chủ
quản chương trình quốc gia phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính làm
việc với các Bộ, ngành có liên quan và địa phương về nhiệm vụ phát triển kinh tế
- xã hội và dự toán ngân sách thuộc lĩnh vực mình phụ trách.
- Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân
dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hướng dẫn và tổ chức công tác lập
dự toán ngân sách Nhà nước năm 1997 theo đúng quy định của Luật ngân sách Nhà
nước.
2. Tiến độ và thời gian:
- Trước ngày 10 tháng 8 năm
1996, các Bộ, ngành, địa phương gửi báo cáo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
và dự toán ngân sách năm 1997 lên Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính để tổng
hợp trình Chính phủ.
- Từ nay đến 20 tháng 9 năm
1996, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính theo nhiệm vụ được phân công, triển
khai làm việc với các Bộ, địa phương và tổng hợp kế hoạch trình Chính phủ, các
Uỷ ban của Quốc hội để kịp trình Quốc hội khoá IX, kỳ họp thứ 10; đồng thời dự
kiến phương án phân bổ ngân sách Nhà nước cho từng Bộ, số bổ sung từ ngân sách
Trung ương cho từng tỉnh để trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định ngay sau
khi Quốc hội thông qua dự toán ngân sách Nhà nước. 3. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu
các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ,
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo sát sao,
chặt chẽ quá trình xây dựng và tổng hợp kế hoạch năm 1997, bảo đảm thực hiện
các phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu đã đề ra.