Luật không quy định về khái niệm "lương tháng 13", tuy nhiên ở một số văn bản hướng dẫn của cơ quan nhà nước cũng đã đề cập đến.
Ví du: Công văn 560/LĐTBXH-BHXH ngày 06/02/2018 của Bộ LĐ-TB&XH.
- Tại Công văn này, Bộ LĐ-TB&XH xác định “lương tháng 13” là tiền thưởng.
- Trên thực tế thì tại các đơn vị người sử dụng lao động khác nhau thì sẽ xảy ra các trường hợp khác nhau:
+ Có đơn vị NLĐ nhận được đồng thời các khoản mang tên: “lương tháng 13” và một khoản khác mang tên “thưởng Tết”.
+ Có đơn vị NLĐ cuối năm chỉ được nhận lương tháng 13 hoặc thưởng tết.
+ Có đơn vị NLĐ cuối năm không được nhận khoản nào hết.
Như vậy, vì luật không quy định khái niệm cụ thể, nên “lương tháng 13” hay “thưởng tết” cũng chỉ là tên gọi do mọi người tự đặt, bản chất nó đều là khoản “Thưởng” theo Điều 104 Bộ luật Lao động 2019.
Như đã nói ở trên, lương tháng 13 mang bản chất là một khoản tiền thưởng theo Điều 104 Bộ luật Lao động 2019.
Luật quy định thưởng Tết không phải là nghĩa vụ bắt buộc của doanh nghiệp trong mọi trường hợp.
Khoản thưởng được đưa ra căn cứ theo kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động , vì vậy:
- NLĐ sẽ được thưởng tết nếu có thỏa thuận trong hợp đồng lao động, theo quy chế nội bộ doanh nghiệp về thưởng Tết, thỏa ước lao động tập thể (thường nó phụ thuộc phần lớn vào doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp và năng suất, hiệu quả công việc của NLĐ).
- Doanh nghiệp cũng có quyền không thưởng tết cho NLĐ nếu kinh doanh không có lãi hoặc NLĐ không hoàn thành công việc được giao, nhất là năm 2021, hàng loạt doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid-19.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 6 Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 thì thu nhập tính đóng BHXH bắt buộc không bao gồm Tiền thưởng có được căn cứ theo kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động theo quy định của Bộ luật Lao động.
Ngoài ra trước đây, tại Công văn 560/LĐTBXH-BHXH ngày 06/02/2018, Bộ LĐ-TBXH cũng đã hướng dẫn tiền lương tháng 13 không phải tính đóng BHXH bắt buộc.
Các văn bản quy định về thuế TNCN quy định 16 khoản được miễn thuế thu nhập cá nhân, trong đó không bảo gồm thu nhập là tiền thưởng theo quy định tại Bộ luật Lao động.
Vì vậy, lương tháng 13 là khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công phải chịu thuế TNCN.
Quý Nguyễn