Bộ máy Nhà nước Việt Nam gồm những cơ quan nào theo Hiến pháp?

Bộ máy Nhà nước Việt Nam gồm những cơ quan nào theo Hiến pháp? Dự kiến sắp xếp tinh gọn bộ máy Bộ Tài chính như thế nào?

Bộ máy Nhà nước Việt Nam gồm những cơ quan nào theo Hiến pháp?

Theo quy định tại Hiến pháp 2013, Bộ máy Nhà nước Việt Nam theo Hiến pháp bao gồm: Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, Chính quyền địa phương.

Cụ thể:

Quốc hội

Trong bộ máy Nhà nước Việt Nam, Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.

Chủ tịch nước

Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại.

Chủ tịch nước do Quốc hội bầu trong số đại biểu Quốc hội. Chủ tịch nước chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội.

Chính phủ

Chính phủ là cơ quan hành pháp. Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.

Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và báo cáo công tác trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước.

Chính phủ gồm Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.

Cơ cấu, số lượng thành viên Chính phủ do Quốc hội quyết định.

Chính phủ làm việc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số.

Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ, chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt động của Chính phủ và những nhiệm vụ được giao; báo cáo công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước.

Phó Thủ tướng Chính phủ giúp Thủ tướng Chính phủ làm nhiệm vụ theo sự phân công của Thủ tướng Chính phủ và chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ được phân công. Khi Thủ tướng Chính phủ vắng mặt, một Phó Thủ tướng Chính phủ được Thủ tướng Chính phủ ủy nhiệm thay mặt Thủ tướng Chính phủ lãnh đạo công tác của Chính phủ.

Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ chịu trách nhiệm cá nhân trước Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ và Quốc hội về ngành, lĩnh vực được phân công phụ trách, cùng các thành viên khác của Chính phủ chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của Chính phủ.

Xem thêm: Danh sách 14 Bộ và 3 cơ quan ngang Bộ hoạt động từ ngày 01/3/2025

Tòa án nhân dân

Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án khác do luật định.

Viện kiểm sát nhân dân

Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp. Viện kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện kiểm sát khác do luật định.

Bộ máy cấp địa phương

Chính quyền địa phương được tổ chức ở các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Các cấp đơn vị hành chính bao gồm: Cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã.

(1) Hội đồng nhân dân:

- Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

- Hội đồng nhân dân huyện.

- Hội đồng nhân dân thành phố thuộc tỉnh, thị xã, quận.

- Hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn.

(2) Ủy ban nhân dân:

- Tỉnh và cấp tương đương: gồm các sở, các ủy ban, các cơ quan khác thuộc Ủy ban nhân dân và Văn phòng Ủy ban nhân dân.

- Huyện và cấp tương đương: gồm các phòng, ban, các cơ quan khác thuộc Ủy ban nhân dân và Văn phòng Ủy ban nhân dân.

- Xã và cấp tương đương: các ban và văn phòng.

(3) Toà án nhân dân địa phương:

- Toà án tỉnh và cấp tương đương.

- Toà án nhân dân huyện.

(4) Viện kiểm sát nhân dân địa phương: Gồm cấp tỉnh và huyện.

Lưu ý: Sơ đồ trên mang tính chất tham khảo

Bộ máy Nhà nước Việt Nam gồm những cơ quan nào theo Hiến pháp?

Bộ máy Nhà nước Việt Nam gồm những cơ quan nào theo Hiến pháp?

Dự kiến sắp xếp tinh gọn bộ máy Bộ Tài chính như thế nào?

Tại tiểu mục 1 Mục 3 Báo cáo 219/BC-BNV năm 2025 nêu rõ trên cơ sở kết luận của Bộ Chính trị, đề nghị tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bên trong của một số Bộ, cơ quan ngang Bộ trong đó có Bộ Tài chính theo hướng sau:

- Tổ chức lại Tổng cục Thuế thành Cục Thuế (có 12 ban/phòng) và sắp xếp, cơ cấu lại Cục Thuế của 63 tỉnh, thành phố thành 20 Chi cục Thuế khu vực; sắp xếp, cơ cấu lại 420 Chi cục Thuế cấp huyện và khu vực liên huyện thành 350 Đội thuế khu vực liên huyện. Sau sắp xếp dự kiện giảm khoảng 1.005/4.141 đầu mối (24,27%).

- Tổ chức lại Tổng cục Hải quan thành Cục Hải quan (có 12 ban/phòng) và sắp xếp, cơ cấu lại 35 Cục Hải quan khu vực thành 20 Chi cục Hải quan khu vực; sắp xếp, cơ cấu lại 181 Chi cục hải quan thành 165 Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu, là tổ chức cấp đội. Sau sắp xếp dự kiến giảm khoảng 485/902 đầu mối (53,77%).

- Tổ chức lại Kho bạc Nhà nước (cấp tổng cục) thành Kho bạc Nhà nước, là tổ chức tương đương cấp cục (10 ban/phòng) và sắp xếp, cơ cấu lại 63 Kho bạc nhà nước cấp tỉnh thành 20 Kho bạc Nhà nước khu vực, là tổ chức cấp chi cục. Sau sắp xếp dự kiến giảm khoảng 431/1.049 đầu mối (41,09%).

- Tổ chức lại Tổng cục Dự trữ Nhà nước thành Cục Dự trữ nhà nước (có 07 ban); sắp xếp, cơ cấu lại 22 Dự trữ nhà nước khu vực thành 15 Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực.

- Tổ chức lại Tổng cục Thống kê thành Cục Thống kê (có 14 đơn vị) và sắp xếp, cơ cấu lại 63 Cục Thống kê cấp tỉnh thành 63 Chi cục Thống kê cấp tỉnh; sắp xếp, cơ cấu lại 565 Chi cục Thống kê cấp huyện thành 480 Đội hoạt động theo mô hình liên huyện (giảm 15% đầu mối).

- Tổ chức lại Bảo hiểm xã hội Việt Nam thành đơn vị sự nghiệp công lập, có 14 ban (giảm 07 đơn vị); sắp xếp, cơ cấu lại đầu mối bên trong của 63 Bảo hiểm xã hội cấp tỉnh thành 35 Bảo hiểm xã hội khu vực; sắp xếp, cơ cấu lại 640 Bảo hiểm xã hội cấp huyện xuống còn 350 Bảo hiểm xã hội liên huyện, bỏ 147 Tổ nghiệp vụ (giảm 651/1.465 đầu mối, tương đương với 44,4%).

Bộ máy nhà nước
Căn cứ pháp lý
MỚI NHẤT
Pháp luật
Kết luận 126-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị năm 2025?
Pháp luật
Nghị quyết 190/2025/QH15 về xử lý vấn đề khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước? Định hướng sắp xếp cơ quan thuế thế nào?
Pháp luật
Bộ máy Nhà nước Việt Nam gồm những cơ quan nào theo Hiến pháp?
Nguyễn Trần Hoàng Quyên
Chủ quản: Công ty THƯ VIỆN PHÁP LUẬT. Giấy phép số: 27/GP-TTĐT, do Sở TTTT TP. HCM cấp ngày 09/05/2019.
Chịu trách nhiệm chính: Ông Bùi Tường Vũ - Số điện thoại liên hệ: 028 3930 3279
Địa chỉ: P.702A , Centre Point, 106 Nguyễn Văn Trỗi, P.8, Q. Phú Nhuận, TP. HCM;
Địa điểm Kinh Doanh: Số 17 Nguyễn Gia Thiều, P. Võ Thị Sáu, Q3, TP. HCM;
Chứng nhận bản quyền tác giả số 416/2021/QTG ngày 18/01/2021, cấp bởi Bộ Văn hoá - Thể thao - Du lịch