Luật Đất đai 2024: Giảm đầu mối trung gian trong giao đất, cho thuê đất

Chào chị, Ban biên tập xin giải đáp như sau:

Theo quy định mới của Luật Đất đai 2024 sẽ tăng cường phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính và loại bỏ khâu trung gian trong quản lý, sử dụng đất đai nhằm giảm đầu mối trung gian trong giao đất, cho thuê đất. Điển hình một số thay đổi như sau:

1. Phân cấp cho Chủ tịch UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất

Theo Điểm b Khoản 2 Điều 160 Luật Đất đai 2024 quy định như sau:

“2. ...

b) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giá đất cụ thể đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết, thu hồi đất, xác định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện theo quy định của Luật này.”

Như vậy, theo Luật Đất đai 2024 đã có thêm quy định việc phân cấp cho Chủ tịch UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể trong một số trường hợp. Trước đó, Luật Đất đai 2013 chỉ quy định Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong quá trình thực hiện thủ tục.

2. Bỏ quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất của Ban quản lý khu công nghệ cao, Cảng vụ hàng không

Theo đó, căn cứ Điều 72 Luật đất đai 2024 quy định về thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất như sau:

- Thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của Luật Quy hoạch.

- Chính phủ phê duyệt kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

- Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đối với thành phố trực thuộc trung ương không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

- Trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất, trong đó có dự án thu hồi đất để đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất; dự án phải chuyển mục đích sử dụng đất mà có diện tích đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất theo quy hoạch, trừ các trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật đất đai 2024.

So sánh với quy định tại Điều 45 Luật Đất đai 2013 về thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cụ thể:

“1. Quốc hội quyết định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia.

2. Chính phủ phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất an ninh.”

Theo đó, Luật Đất đai 2024 đã phân cấp cho Chính phủ phê duyệt kế hoạch sử dụng đất quốc gia để bảo đảm tính chủ động, linh hoạt trong việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc gia được Quốc hội quyết định.

Đồng thời, theo Điều 150 Luật đất đai 2013 quy định “Ban quản lý khu công nghệ cao được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao đất khu công nghệ cao. Ban quản lý khu công nghệ cao được cho thuê đất đối với tổ chức, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất trong khu công nghệ cao theo quy định của Luật này.”

Tuy nhiên, tại Điều 204 Luật đất đai 2024 quy định “Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm hoặc thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghệ cao. …”

Như vậy, Luật đất đai 2024 đã bỏ quy định về thẩm quyền cho thuê đất của Ban Quản lý khu công nghệ cao. Nhà nước trực tiếp cho thuê đất đối với tổ chức, cá nhân.

Ngoài ra, tại Điều 208 Luật đất đai 2024 quy định “Căn cứ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch cảng hàng không, sân bay dân dụng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện việc giao đất, cho thuê đất”

So sánh với quy định tại Điều 156 Luật đất đai 2013: 

“2. Cảng vụ hàng không được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch cảng hàng không, sân bay đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phục vụ hoạt động hàng không dân dụng tại cảng hàng không, sân bay được cấp cho Cảng vụ hàng không.

3. Căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cơ quan quản lý nhà nước về hàng không dân dụng phê duyệt, Cảng vụ hàng không giao đất không thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định sau đây:

…”

Như vậy, Luật mới ban hành đã bỏ quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất của Cảng vụ hàng không. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ trực tiếp giao đất, cho thuê đất.

Có thể thấy, Luật đất đai 2024 đã bỏ quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất của Cảng vụ hàng không, Ban Quản lý khu công nghệ cao. 

Nhà nước trực tiếp giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận đối với tổ chức, cá nhân sử dụng đất thuộc cảng hàng không, sân bay dân dụng, khu công nghệ cao nhằm bảo đảm quyền tiếp cận đất đai của các tổ chức, cá nhân, bảo đảm thực hiện các quyền của người sử dụng đất.

Việc Nhà nước trực tiếp quản lý tại các khu vực đặc biệt như cảng hàng không, sân bay dân dụng, khu công nghệ cao sẽ giúp kiểm soát chặt chẽ hơn việc sử dụng đất đai, đảm bảo đất đai được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, phù hợp với quy hoạch chung của khu vực. Từ đó, đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ giao đất, cho thuê đất sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư, thu hút nguồn vốn đầu tư vào các khu vực trọng điểm, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ trong quy hoạch, sử dụng đất, tránh tình trạng chồng chéo, lãng phí tài nguyên đất đai.