Bản án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản số 735/2022/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 735/2022/HS-PT NGÀY 26/09/2022 VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 26 tháng 9 năm 2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh K xét xử phúc thẩm vụ án hình sự thụ lý số: 382/2022/TLPT-HS ngày 14 tháng 6 năm 2022 đối với bị cáo Võ Văn H, do có kháng cáo của bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số: 40/2022/HS-ST ngày 27 tháng 4 năm 2022 của Toà án nhân dân tỉnh Kiêng Giang.

Bị cáo có kháng cáo:

Võ Văn H, sinh năm 1979; tại tỉnh Nghệ An.

Nơi cư trú: Xóm 1, xã H, huyện H, tỉnh Nghệ An; nghề nghiệp: Giám đốc Công ty cổ phần xây dựng tổng hợp và thương mại H; Trình độ văn hóa 12/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Võ Văn Đ và bà Hoàng Thị C; có vợ Phạm Thị Kim P, có 02 người con lớn sinh năm 2012, nhỏ sinh năm 2013; tiền án, tiền sự: Không; bị cáo bị tạm giam từ ngày 10/9/2014 cho đến ngày 10/02/2016 (có mặt).

Bị hại: Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh K.

Địa chỉ: 09 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường An Hòa, thành phố Rạch Giá, tỉnh K.

Đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn Văn D - chức vụ: Giám đốc Đại diện theo ủy quyền: Phạm Thế Chuân - Chức vụ Phó Giám đốc, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh K (vắng mặt).

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Công ty cổ phần Kiến trúc và xây dựng công trình V (vắng mặt) Địa chỉ: Số 93 đường L, phường P, quận H, Thành phố Hà Nội.

2. Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh K.

Địa chỉ: 71 Chi Lăng, phường Vĩnh Lạc, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.

Đại diện theo ủy quyền: Phạm Thế Chuân, chức vụ Phó Giám đốc (vắng mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào ngày 12/3/2012, Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành nông nghiệp thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh K (gọi tắt là Ban Quản lý xây dựng nông nghiệp K) ký Hợp đồng số: 10/HĐ-XD với liên doanh gồm Công ty cổ phần Kiến trúc và xây dựng công trình V (gọi tắt là Công ty kiến trúc V) và Công ty cổ phần tàu cuốc để thi công xây dựng cống Thuồng Luồng và cống Rọ Ghe thuộc dự án đầu tư xây dựng khôi phục và nâng cấp đê biển thuộc các huyện An Biên và An Minh, tỉnh K. Trong quá trình thi công, Đoàn Thăng Long là cán bộ của Ban Quản lý dự án được phân công giám sát công trình, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giám sát đã thiếu trách nhiệm dẫn đến các chỉ huy công trình là Võ Văn H và Lê Doãn Bắc chỉ đạo công nhân thi công công trình sai thiết kế nhằm “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” gây thiệt hại nghiêm trọng việc thi công cống Rọ Ghe, cụ thể như sau:

Vào ngày 30/10/2012, Công ty kiến trúc V do bà Cao Thị Yến làm Giám đốc ký Hợp đồng giao khoán số: 109/KTXDCTVN-HĐGK với Công ty cổ phần xây dựng tổng hợp và thương mại H (gọi tắt là Công ty H), địa chỉ số 145, xóm 1, xã H, huyện Hưng Yên, tỉnh Nghệ An do ông Võ Văn H - sinh năm 1979, hộ khẩu thường trú xóm 01, xã H, huyện H, tỉnh Nghệ An làm Giám đốc. Nội dung hợp đồng là Công ty kiến trúc V bàn giao toàn bộ việc thi công cống Rọ Ghe và cống Thuồng Luồng theo chất lượng thiết kế đã được phê duyệt cho Công ty H. Theo hồ sơ thiết kế hệ cọc bê tông cốt thép gồm 39 cọc dài 17 mét (mỗi cọc được nối bởi 01 cọc mũi dài 08m và một đoạn cọc nối dài 09m), 76 cọc dài 19m (mỗi cọc được nối bởi 01 cọc mũi dài 08m và một đoạn cọc nối dài 11m). Hạng mục bê tông cốt thép sử dụng trong cống Rọ Ghe thì mỗi cọc bê tông cốt thép có mác bê tông là 300, kích thước 2 đầu cọc là 35cm x 35cm; kết cấu mỗi cọc có 08 thép chủ phi 20, 72 đai phi 6; đầu cọc có thép bản kích thước 30cm x 12cm, dày 10mm. Trong thời gian từ tháng 10-2012 đến tháng 9-2013, Võ Văn H chỉ đạo thi công hoàn thành được 135 cọc bê tông, trong đó đã nghiệm thu đưa vào sử dụng 55 cọc, còn lại 80 cọc chưa sử dụng; trong số 135 cọc, Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành nông nghiệp đã nghiệm thu thanh toán với Công ty kiến trúc V tổng cộng 78 đoạn cọc, bao gồm 55 cọc đã đóng xuống nước. Trong quá trình thi công lợi dụng sự thiếu kiểm tra của Đoàn Thăng Long là cán bộ giám sát, Võ Văn H nảy sinh ý định “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” nên Hòa đã chỉ đạo cho công nhân thi công không đúng theo thiết kế đã được phê duyệt, cụ thể Hòa chỉ đạo công nhân rút bớt các thanh thép chủ phi 20 trong nhiều cọc, mỗi cọc thiếu từ 01 đến 04 thanh, có khi thay thép phi 20 bằng thép phi 18; làm thiếu từ 02 đến 23 đai thép phi 6 trong mỗi cọc; làm thiếu từ 2mm đến 5mm độ dày thép bản trong các đầu cọc; trộn bê tông không đủ mác 300 theo yêu cầu thiết kế. Để che giấu hành vi phạm tội, Hòa chỉ đạo công nhân thi công theo đúng thiết kế những cọc bê tông đầu tiên sau đó mời Đoàn Thăng Long xuống kiểm tra, khi Long kiểm tra thấy đạt yêu cầu thiết kế và ra về thì Hòa chỉ đạo công nhân rút bớt thép từ những cọc bê tông đó rồi mới tiến hành đổ bê tông. Những lúc Long không có mặt ở công trình thì Hòa chỉ đạo công nhân thi công các cọc và đổ bê tông không theo thiết kế ngay từ đầu. Để chiếm đoạt số tiền từ việc chỉ đạo công nhân thi công thép và bê tông không đúng thiết kế, trong quá trình quyết toán Hòa đã dùng các hóa đơn mua thép dư thừa của công trình khác thêm vào để phù hợp với lượng thép bị rút ra của 78 cọc bê tông để chiếm đoạt số tiền 92.557.043 đồng (chín mươi hai triệu năm trăm năm mươi bảy nghìn không trăm bốn mươi ba đồng).

Tại bản Kết luận giám định số: 1952/KL-SXD, ngày 12/12/2017 của Sở Xây dựng tỉnh K. Tổng số 78 cọc do Võ Văn H trực tiếp thi công phần cốt thép trong cọc không đạt chất lượng theo hồ sơ thiết kế trong công trình: Dự án đầu tư xây dựng khôi phục và nâng cấp đê biển An Biên - An Minh, hạng mục: Cống Rọ ghe, đã được Ban quản lý các dự án đầu tư và xây dựng chuyên ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh K nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành giai đoạn 1, gây thiệt hại có giá trị là 92.557.043 đồng.

Tại bản Kết luận giám định bổ sung số: 1898/KL-SXD, ngày 05/11/2019 của Sở xây dưng tỉnh K. Tổng số 78 đoạn cọc (gồm 55 cọc không kiểm tra được và 23 cọc kiểm tra được theo thực tế hiện trường) do ông Võ Văn H trực tiếp thi công phần cốt thép trong cọc không đạt chất lượng theo hồ sơ thiết kế trong công trình: Dự án đầu tư xây dựng khôi phục và nâng cấp đê biển An Biên - An Minh, hạng mục: Cống Rọ Ghe, đã được Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh K nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành giai đoạn 1, gây thiệt hại cho chủ đầu tư (Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh K) có giá trị là: 92.557.043 đồng; trong đó 23 cọc còn lại hiện trường thiệt hại 27.578.537 đồng.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số: 40/2022/HS-ST ngày 27/4/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh K đã quyết định:

Căn cứ khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổ, bổ sung năm 2017;

Tuyên bố: Bị cáo Võ Văn H phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Áp dụng khoản 1 Điều 174; Điều 38 Bộ luật Hình sự.

Xử phạt: Bị cáo Võ Văn H 01 (một) năm 05 (năm) tháng tù. Bị cáo đã bị bắt tạm giam từ ngày 10/9/2014 đến ngày 10/02/2016. Như vậy bị cáo đã chấp hành xong hình phạt tù.

Ngoài ra, bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 27/4/2022 bị cáo Võ Văn H kháng cáo kêu oan; về trách nhiệm dân sự bị cáo yêu cầu Công ty kiến trúc V phải thanh toán cho bị cáo số tiền theo Biên bản nghiệm thu khối lượng ngày 22/10/2013 giữa Công ty kiến trúc V và Công ty H.

Trong phần tranh luận tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu quan điểm như sau: Bị cáo lợi dụng việc ông Đoàn Thăng Long giám sát công trình không chặt chẽ, chỉ đạo công nhân đổ trụ bê tông không đảm bảo chất lượng thiết kế, để chiếm đoạt tài sản của công trình. Kết quả giám định bổ sung 23 trụ bê tông chưa đưa xuống công trình có thiệt hại là 27.578.537 đồng là có lợi cho bị cáo; số cọc được giám định trên bị cáo cho rằng không phải của bị cáo là không có căn cứ vì kết quả giám định phù hợp với lời khai của người làm chứng và lời khai của bị cáo tại cơ quan điều tra. Về việc thanh toán tiền của Công ty kiến trúc V cho Công ty H đã thực hiện nhiều lần với tổng số tiền là 1.172.992.000 đồng, được bị cáo thừa nhận; đợt tiếp theo do phát hiện chất lượng không đảm bảo nên chưa thanh toán. Như vậy, có căn cứ thể hiện bị cáo lợi dụng việc chủ đầu tư dự án buông lỏng trong việc kiểm tra, giám sát dự án, chỉ đạo công nhân rút sắt công trình, đã gây thiệt hại tài sản, làm chậm thi công, thiệt hại công trình nên Tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” là có căn cứ, đúng tội, không oan sai. Đề nghị Hội đồng xét xử bác đơn kháng cáo của bị cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Bị cáo tham gia tranh tụng như sau: Tháng 10/2012, bị cáo ký hợp đồng với Công ty kiến trúc V, là đơn vị thứ ba thi công công trình Cống Rọ Ghe. Công ty kiến trúc V đã ứng cho bị cáo 1,5 tỷ đồng, Công ty H của bị cáo đã thi công 171 trụ bê tông nhưng Công ty kiến trúc V không thanh toán tiền cho Công ty H của bị cáo, do không thanh toán tiền nên Công ty của bị cáo không thi công, đã giao trụ bê tông và công trình cho Công ty kiến trúc V ngày 22/10/2013. Nay số trụ bê tông giám định bổ sung không phải của bị cáo, bị cáo không chiếm đoạt tài sản công trình, yêu cầu Hội đồng xét xử trả lại trong sạch cho bị cáo và buộc Công ty kiến trúc V phải thanh toán số tiền theo hợp đồng mà bị cáo đã thi công cho Công ty kiến trúc V.

Bị cáo có lời nói sau cùng mong Hội đồng xét xử xem xét lại bản án sơ thẩm theo đúng pháp luật.

NHẬN ĐỊNH CỦA HỘI ĐỒNG XÉT XỬ

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

Đơn kháng cáo của bị cáo Võ Văn H đúng luật định nên được xem xét theo trình tự phúc thẩm.

[1]. Kháng cáo kêu oan của bị cáo Võ Văn H:

[1.1]. Theo lời khai của những người làm chứng gồm: ông Trần Văn Út, Thái Quan Dương, Thái Hoài Lộc, Nguyễn Thành Thép, Huỳnh Thanh Phong và Bùi Thanh Tùng là công nhân thi công công trình cống Rọ Ghe và cống Thuồng Luồng do bị cáo H phụ trách, sau khi giám sát nghiệm thu phần cốt thép xong, giám sát về thì bị cáo H là người trực tiếp chỉ đạo rút bớt từ 02 đến 04 thanh thép chủ phi 20 và thực hiện đổ bê tông (BL 107-122 và 125-135).

[1.2]. Tại Bản tường trình (không ngày tháng) và Biên bản ghi lời khai ngày 09/9/2014 bị cáo H thừa nhận: Trong khoảng thời gian từ tháng 09/2012 đến 12/2012, bị cáo H yêu cầu ông Dương là cán bộ kỹ thuật Công ty H rút bớt 01 thanh thép phi 22 trong các cọc bê tông, có chiều dài từ 09m đến 9,5m; bị cáo H nói cho ông Dương biết chỉ làm khi nào cán bộ giám sát dễ dãi, còn nếu cán bộ giám sát khó thì thôi. Do có cọc bị rút thép, có cọc không bị rút thép nên không biết tổng số thanh thép bị rút là bao nhiêu, chỉ biết tổng số tiền chênh lệch được hưởng do thi công phần thép bị rút là khoảng 10 triệu đồng, do thanh toán tiền mua thép dư ra nên mới biết… số tiền này bị cáo H sử dụng, không có chia lại cho ông Dương hay người nào khác. Phần cuối biên bản ghi lời khai, bị cáo H tự ghi thêm: “Để phù hợp với hóa đơn chứng từ trong quá trình thanh toán thì dùng một số hóa đơn dư thừa của một số công trình khác đối với phần thép bị rút bớt để có hóa đơn chứng từ phù hợp việc thanh toán công trình cống Rọ Ghe giai đoạn 1, sử dụng một số hóa đơn mua thép các công trình khác” (BL 68-70). Tại Biên bản hỏi cung bị can ngày 11/9/2014 và ngày 23/9/2014, bị cáo H thừa nhận khi giám sát xuống kiểm tra xong, qua ngày hôm sau tiến hành đổ bê tông, bị cáo chỉ đạo cho công nhân vừa đổ bê tông, vừa buộc sắt và chỉ đạo ông Dương cho công nhân buộc thiếu sắt chủ, không nói rõ bao nhiêu nhưng phải thiếu từ 01 cây sắt phi 20 trở lên...(BL 71, 72, 73).

[1.3]. Theo Kết luận giám định bổ sung số 1898/KL-SXD ngày 05/11/2019 của Sở xây dựng tỉnh K thì 55 trụ bê tông đã đóng sâu dưới nước không kiểm tra được; đối với 23 trụ bê tông còn nằm trên bờ kiểm tra và giám định tổng giá trị chênh lệch giảm 27.578.537 đồng so với hồ sơ thiết kế. Tại phiên tòa, bị cáo cho rằng 23 trụ bê tông này không phải của bị cáo là không phù hợp vì sau khi bàn giao trụ bê tông cho Công ty kiến trúc V, do có đơn tố cáo và phát hiện trụ bê tông do bị cáo chỉ đạo làm không đúng thiết kế nên Công ty kiến trúc V chưa quyết toán với Công ty H của bị cáo.

[1.4]. Theo tài liệu Cơ quan điều tra thu thập, Công ty kiến trúc V đã bàn giao việc thi công cống Rọ Ghe và cống Thuồng Luồng được phê duyệt cho Công ty H, bị cáo H đã chỉ đạo công nhân thi công đúng thiết kế những cọc bê tông đầu tiên. Sau đó, bị cáo H mời Đoàn Thăng Long giám sát công trình xuống kiểm tra, khi Long kiểm tra thấy đạt yêu cầu thiết kế và ra về thì bị cáo H chỉ đạo công nhân rút bớt thép rồi mới tiến hành đổ bê tông, để chiếm đoạt thép là có hành vi thực hiện không đúng thiết kế, chất lượng công trình đã được phê duyệt.

[1.5]. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm xác định bị cáo H là người nhận trách nhiệm thi công công trình với Công ty kiến trúc V nhưng đã có hành vi gian dối, chỉ đạo công nhân rút bớt thép và đổ cọc bê tông không đúng với thiết kế chất lượng được phê duyệt; bị cáo H thi công 78 cọc bê tông, hiện đã đóng xuống nước và đã nghiệm thu 55 cọc bê tông, không có cơ sở để kiểm tra giám định thiệt hại. Tòa án cấp sơ thẩm dựa vào kết quả giám định bổ sung đối với 23 cọc bê tông chưa đóng xuống nước, được xác định không đúng thiết kế, đã gây thiệt hại 27.578.537 đồng là có lợi cho bị cáo và quy kết bị cáo phạm tội: “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 là đúng quy định, không oan, sai.

[2]. Xét kháng cáo của bị cáo yêu cầu Công ty kiến trúc V phải thanh toán cho Công ty H số tiền theo Biên bản bàn giao ngày 22/10/2013 thì thấy: Công ty kiến trúc V và Công ty H có ký kết hợp đồng kinh tế nên nếu có tranh chấp thì đây là quan hệ dân sự, Tòa án cấp sơ thẩm không xem xét trong vụ án này là phù hợp. Công ty H có căn cứ cho rằng Công ty kiến trúc V chưa thanh toán cho Công ty H thì được quyền khởi kiện Công ty kiến trúc V bằng một vụ kiện khác theo quy định của pháp luật.

[3]. Từ những phân tích và nhận định nêu trên, Hội đồng xét xử thấy quan điểm của đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh phù hợp với nhận định của Hội đồng xét xử nên được chấp nhận; bị cáo H kháng cáo nhưng không cung cấp được tài liệu mới để chứng minh cho yêu cầu kháng cáo nên không chấp nhận đơn kháng cáo của bị cáo H; giữ y bản án sơ thẩm. Bị cáo phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 355 Bộ luật Tố tụng hình sự.

1. Không chấp nhận đơn kháng cáo của bị cáo Võ Văn H; giữ y Bản án hình sự sơ thẩm số 40/2022/HS-ST ngày 27/04/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh K như sau:

Căn cứ khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017;

Tuyên bố: Bị cáo Võ Văn H phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Áp dụng khoản 1 Điều 174; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017;

Xử phạt: Bị cáo Võ Văn H 01 (một) năm 05 (năm) tháng tù. Bị cáo đã bị bắt tạm giam từ ngày 10/9/2014 đến ngày 10/02/2016. (Bị cáo Võ Văn H đã chấp hành xong hình phạt tù).

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không bị kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật.

2. Về án phí hình sự phúc thẩm: Áp dụng điểm a khoản 2 Điều 23 Nghị quyết số: 326/2016/UBTVQH14 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Bị cáo Võ Văn H phải nộp 200.000 đồng.

3. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án./.