Bản án 01/2021/KDTM-PT ngày 19/10/2021 về tranh chấp hợp đồng bảo hiểm

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH ĐỊNH

BẢN ÁN 01/2021/KDTM-PT NGÀY 19/10/2021 VỀ TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM

Ngày 19 tháng 10 năm 2021 tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 17/2021/TLPT-KDTM ngày 10 tháng 5 năm 2021 về tranh chấp hợp đồng bảo hiểm.

Do Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm 64/2021/KDTM-ST ngày 18/06/2021 của Toà án nhân dân thành phố QN, tỉnh Bình Định bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 190/2021/QĐXXPT- KDTM ngày 01 tháng 9 năm 2021, giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Công ty TNHH thương mại dịch vụ vận tải A Q. Đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn TH – Chức vụ: Giám đốc; Địa chỉ: 477/93 NTH, phường NVC, thành phố QN, tỉnh Bình Định - có mặt.

- Bị đơn: Tổng công ty Cổ phần Bảo Hiểm BĐ (PTI). Đại diện theo pháp luật: Ông Bùi XT – Chức vụ: Tổng giám đốc. Đại diện theo ủy quyền: Ông Nguyễn Đức H – Trưởng phòng giám định bồi thường. (theo Văn bản ủy quyền số 703/GUQ-PTI-PCKSND ngày 04/12/2020); Địa chỉ: Tầng 8, số 4A LH, quận BĐ, thành phố Hà Nội - có mặt.

- Người kháng cáo: Bị đơn Tổng công ty cổ phần bảo hiểm B do ông Bùi XT đại diện theo pháp luật kháng cáo.

NỘI DUNG VỤ ÁN

- Tại đơn khởi kiện và trong quá trình giải quyết vụ án, nguyên đơn Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại dịch vụ vận tải A Q (viết tắt là Công ty A) do Ông Nguyễn TH đại diện theo pháp luật trình bày:

Ngày 28/5/2020 Công ty A Q do ông làm Giám đốc ký hợp đồng bảo hiểm xe cơ giới với Công ty Bảo hiểm BĐ Bình Định. Theo Hợp đồng số 77C14193/HD/011-04/X0/2020 về việc Công ty A Q mua bảo hiểm xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 77C-141.93 nhãn hiệu INTERNATIONAL chủ sở hữu là Công ty A Q, thời gian hiệu lực của Hợp đồng là từ 10h00’ phút ngày 30/5/2020 đến 10h00’ ngày 30/5/2021.

Vào lúc 21h30’ ngày 10/8/2020 anh Trần Xuân H có giấy phép lái xe hợp lệ là nhân viên của Công ty A Q điều khiển xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 77C- 141.93 kéo rơ mooc biển kiểm soát 77R-020.47 lưu thông trên Quốc lộ 1A theo hướng từ TP. Hồ Chí Minh đi tỉnh Bình Thuận khi đến đoạn km 1774+500 Quốc lộ 1A thuộc ấp 2, xã XH, huyện XL, tỉnh Đồng Nai do thiếu quan sát nên anh H điều khiển xe va chạm phần đầu xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 77C-141.93 vào đuôi xe tải không rõ biển số và đặc điểm người điều khiển, thiệt hại hư hỏng không đáng kể nên tài xế không yêu cầu bồi thường dân sự, điều khiển xe khỏi hiện trường. Nguyên nhân tai nạn do anh H điều khiển xe ô tô không chú ý quan sát gây ra. Hậu quả tai nạn xe ô tô biển kiểm soát 77C-141.93 bị hư hỏng nặng và đã sửa chữa tổng chi phí là 298.004.250đồng. Sau khi sửa chữa xong, Công ty Bảo hiểm BĐ Bình Định đã xác nhận vào hồ sơ bồi thường nhưng Tổng Công ty cổ phần Bảo Hiểm BĐ từ chối bồi thường với lý do lái xe Trần Xuân H điều khiển xe ô tô có nồng độ cồn 1mg/dl. Công ty A Q không đồng ý vì theo biên bản giám định hiện trường tổn thất xe cơ giới lập vào lúc 23 giờ 45 phút ngày 10/8/2020 có ghi “tài xế không có dấu hiệu bất thường” và biên bản lại kết thúc vào lúc 11 giờ 55 phút cùng ngày. Trong quá trình khám nghiệm hiện trường Công an huyện XL và nhân viên PTI không test nhanh nồng độ cồn và cũng không thông báo cho anh H biết để chờ xét nghiệm nồng độ cồn nên anh H có đi ăn và uống nước giải khát sau khi kết thúc xong hiện trường vụ tai nạn. Còn kết quả xét nghiệm ngày 11/8/2020 tại Trung tâm y tế huyện XL kết luận Trần Xuân H có nồng độ cồn 1mg/dl nhưng trong chỉ số cho phép vào thời điểm anh H không còn điều khiển xe ô tô nữa. Việc nhân viên của Công ty bảo hiểm BĐ và Công an huyện XL đưa anh H đi xét nghiệm máu vào thời gian kết thúc hiện trường qua ngày hôm sau là không phù hợp với Luật giao thông đường bộ cho nên anh Trần Xuân H không có lỗi trong việc này.

Nay Công ty A Q yêu cầu Tổng Công ty Cổ phần Bảo Hiểm BĐ phải có trách nhiệm bồi thường chi phí sửa xe cho Công ty A Q số tiền là 298.004.250đồng.

- Tại bản tự khai và trong quá trình giải quyết vụ án bị đơn Tổng công ty cổ phần bảo hiểm BĐ do ông Nguyễn Đức H - đại diện theo ủy quyền trình bày:

Công ty Bảo Hiểm BĐ Bình Định (viết tắt là PTI Bình Định) trực thuộc Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm BĐ (viết tắt là PTI) phân quyền cho Công ty Bảo hiểm BĐ Bình Định được ký kết các hợp đồng bảo hiểm xe cơ giới do Công ty Bảo hiểm BĐ Bình Định khai thác.

Ngày 28/5/2020, Công ty Bảo Hiểm BĐ Bình Định (PTI Bình Định) ký kết hợp đồng bảo hiểm xe cơ giới với Công ty TNHH TM DV vận tải A Q (Công ty A Q) do ông Nguyễn TH làm giám đốc theo hợp đồng số77C14193/HD/011- 04/X0/2020 về việc bảo hiểm cho chiếc xe ô tô biển kiểm soát 77C-141.93, thời hạn bảo hiểm từ 10 giờ 00 phút ngày 30/5/2020 đến 10 giờ 00 phút ngày 30/5/2021. Điều kiện bảo hiểm dựa theo quy tắc tự nguyện xe ô tô ban hành kèm theo quyết định số 370/2018/QĐ-PTI ngày 26/12/2018 của Tổng Giám đốc Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm BĐ. PTI Bình Định cấp giấy chứng nhận bảo hiểm tự nguyện ô tô cho xe 77C-141.93 tên chủ xe Công ty TNHH TM DV vận tải A Q.

Quá trình thực hiện hợp đồng, vào khoảng 21 giờ 30 phút ngày 10/8/2020 tại địa phận xã XH – huyện XL – tỉnh Đồng Nai, lái xe Trần Xuân H điều khiển xe ô tô 77C-141.93 kéo theo rơ mooc 77R-020.47 lưu thông trên Quốc Lộ 1A theo hướng từ Thành phố Hồ Chí Minh đi Bình Thuận khi đến đoạn km 1774+500 Quốc lộ 1A thuộc địa phận xã XH, huyện XL, Tỉnh Đồng Nai đã đâm vào phía sau của xe ô tô tải (không rõ biển số, đặc điểm, người điều khiển), lưu thông phía trước cùng chiều. Hậu quả tai nạn xe ô tô 77C-141.93 bị hư hỏng (bể cản trước, bể kính chắn gió, bể két nước,...). Nguyên nhân tai nạn là do anh Trần Xuân H điều khiển xe ô tô đầu kéo biển số 77C-141.93 kéo theo rơ mooc biển số 77R- 020.47, không chú ý quan sát gây ra (theo Giấy chứng nhận tai nạn giao thông ngày 23/9/2020 của Công an huyện XL, tỉnh Đồng Nai).

Sau khi xảy ra tai nạn, giám định PTI tiếp nhận thông tin đến hiện trường, đánh giá sơ bộ thấy xe tổn thất nặng, yêu cầu lái xe báo Công an huyện XL đến hiện trường làm việc và tổ chức cẩu xe về trụ sở. Đến khoảng 02h ngày 11/8/2020 giám định viên PTI chở tài xế đến Bệnh viện kiểm tra chất cấm dưới sự giám sát của Công an huyện XL, khoảng 02h30 phút tiến hành kiểm tra. Ngày 14/8/2020 Công an huyện XL gửi kết quả kiểm tra cho PTI: PH kết quả xét nghiệm của lái xe Trần Xuân H tại Trung tâm y tế huyện XL cho kết quả chỉ số: Alcool: 1mg/dL, thời gian lấy mẫu: 2:29:02 ngày 11/8/2020.

- Ngày 10/8/2020, giám định viên của PTI và anh Trần Xuân H lập biên bản giám định hiện trường tổn thất xe cơ giới.

- Ngày 12/8/2020, Công ty A Q gửi thông báo tai nạn và yêu cầu bồi thường đối với vụ tai nạn xe 77C-141.93.

- Ngày 13/10/2020, PTI gửi Công văn số 4701/PTI-BHXCG thông báo phương án giải quyết vụ tai nạn xe ô tô 77C-141.93, từ chối bồi thường vụ tổn thất nêu trên vì:

+ Căn cứ phiếu kết quả xét nghiệm của lái xe Trần Xuân H tại Trung tâm y tế huyện XL cho kết quả chỉ số: Alcool: 1mg/dL.

+ Căn cứ khoản 8 Điều 8 của Luật Giao thông đường bộ.

+ Căn cứ khoản 4 Điều 12 Quy tắc bảo hiểm tự nguyện xe ô tô kèm theo Quyết định số 370/2018/QĐ-PTI ngày 26/12/2018 của Tổng giám đốc Tổng Công ty cổ phần bảo hiểm BĐ.

Nay Công ty TNHH TM DV vận tải A Q yêu cầu Tổng Công ty cổ phần Bảo hiểm BĐ bồi thường chi phí sửa xe 298.004.250đồng thì PTI không đồng ý bồi thường vì lý do lái xe Trần Xuân H đã lái xe trong tình trạng có nồng độ cồn trong máu hoặc khí thở theo kết quả xét nghiệm ngày 11/8/2020 là lái xe có nồng độ cồn.

Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 64/2021/KDTM-ST ngày 18 tháng 6 năm 2021 của Toà án nhân dân thành phố QN, tuyên xử:

Buộc Tổng công ty cổ phần bảo hiểm BĐ phải có nghĩa vụ bồi thường tiền bảo hiểm xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 77C-141.93 cho Công ty TNHH thương mại dịch vụ vận tải A Q 298.004.250 đồng.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí kinh doanh thương mại sơ thẩm; quyền, nghĩa vụ thi hành án và quyền kháng cáo của các bên đương sự.

Ngày 01/7/2021 bị đơn Tổng công ty cổ phần bảo hiểm BĐ do ông Bùi XT đại diện theo pháp luật kháng cáo toàn bộ nội dung bản án.

Kiểm sát viên tham gia phiên tòa phát biểu: Trong quá trình tố tụng, người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng thực hiện đúng quy định của pháp luật tố tụng; đồng thời đề nghị: Không chấp nhận kháng cáo của bị đơn. Giữ y bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi Tòa án cấp sơ thẩm xét xử xong, bị đơn không đồng ý nên làm đơn kháng cáo yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm làm rõ, lý do Công an huyện XL, tỉnh Đồng Nai không thực hiện đo nồng độ cồn cho lái xe mà yêu cầu lái xe đến Bệnh viện để xét nghiệm máu, kết quả xét nghiệm máu tại Bệnh viện có phải là cơ sở pháp lý để cơ quan Công an đánh giá lỗi lái xe không, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm.

[1] Xét kháng cáo của bị đơn, HĐXX thấy rằng: Ngày 08/5/2020 Công ty A Q ký hợp đồng bảo hiểm số 77C14193/HD/011-04/XO/2020 với PTI Bình Định cho xe cơ giới mang biển kiểm soát: 77C-141.93 kéo rơ mooc 77R-020.47 do ông Nguyễn TH đứng tên chủ sở hữu; phí bảo hiểm là 13.000.000 đồng; hợp đồng có hiệu lực từ lúc 10h00’ ngày 30/5/2020 đến 10h00’ ngày 30/5/2021.

[2] Vào lúc 21h30’ ngày 10/8/2020 anh Trần Xuân H có giấy phép lái xe ô tô hợp lệ điều khiển xe ô tô BKS 77C-141.93 lưu thông trên Quốc Lộ 1A khi xe đến đoạn KM 1774+550 thuộc Ấp 2, xã XH, huyện XL, tỉnh Đồng Nai do không chú ý quan sát đã gây tai nạn. Hậu quả, xe ô tô đầu kéo BKS 77C-141.93 bị hư hỏng nhiều bộ phận, PTI đã giám định thiệt hại với số tiền 298.004.250 đồng.

[3] Theo biên bản giám định hiện trường tổn thất xe cơ giới lập lúc 23h45’ ngày 10/8/2020, có đại diện giám định PTI Trần Vương Quốc Nam - ký, chứng minh nhân viên của Tổng công ty cổ phẩn bảo hiểm BĐ có mặt tại hiện trường tai nạn nên biết rõ tình trạng tài xế điều khiển xe, xe hư hỏng và hiện trường gây ra tai nạn. Tại biên bản giám định hiện trường xác định: “Tài xế không có dấu hiệu bất thường” là căn cứ khẳng định: Tài xế điều khiển xe ôtô BKS 77C-141.93 gây tai nạn, không có sử dụng chất kích thích (bia, rượu…). Mặt khác, theo giấy chứng nhận tai nạn giao thông ngày 23/9/2020 do Công an huyện XL, tỉnh Đồng Nai cung cấp xác định: Nguyên nhân tai nạn là do anh Trần Xuân H điều khiển xe ô tô đầu kéo biển số 77C-141.93 kéo theo rơmooc biển số 77R-020.47, không chú ý quan sát, gây ra. Do đó, có căn cứ xác định lỗi tài xế Trần Xuân H điều khiển xe ôtô gây tai nạn là: Không chú ý quan sát, gây ra tai nạn, không có lỗi sử dụng chất kích thích (bia, rượu…) nên bị đơn kháng cáo yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm làm rõ lý do Công an huyện XL, tỉnh Đồng Nai không thực hiện đo nồng độ cồn lái xe lúc xảy ra tai nạn là không cần thiết và kết quả xét nghiệm nồng độ cồn của tài xế tại Bệnh biện huyện XL vào ngày 11/8/2020, không có cơ sở chứng minh tài xế điều khiển xe gây tai nạn vì sử dụng chất kích thích (bia, rượu…), Tòa án cấp sơ thẩm buộc Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm BĐ có nghĩa vụ bồi thường tiền bảo hiểm xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 77C-141.93 cho Công ty TNHH thương mại dịch vụ vận tải A Q số tiền 298.004.250 đồng là có căn cứ, đúng pháp luật.

Từ những nhận định nêu trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm không chấp nhận kháng cáo của bị đơn Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm BĐ, giữ nguyên bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm.

[4] Về án phí: Tổng công ty cổ phần Bảo Hiểm BĐ phải chịu án phí theo quy định pháp luật.

[5] Kiểm sát viên tham gia phiên tòa phát biểu quan điểm đề nghị: Không chấp nhận kháng cáo của bị đơn. Giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Vì các lẽ nêu trên;

QUYẾT ĐỊNH

- Căn cứ Điều 30, khoản 1 Điều 308 của Bộ luật tố tụng dân sự 2015; Khoản 2 Điều 26, Khoản 1 Điều 29 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

- Áp dụng các Điều 12, 16, 17, 18, 29, 46, 47 Luật kinh doanh bảo hiểm;

1. Tuyên xử: Không chấp nhận kháng cáo của Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm BĐ. Giữ nguyên bản án sơ thẩm số 64/2021/KDTM-ST ngày 18 tháng 6 năm 2021 của Toà án nhân dân thành phố QN.

2. Buộc Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm BĐ phải có nghĩa vụ bồi thường tiền bảo hiểm xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 77C-141.93 cho Công ty TNHH thương mại dịch vụ vận tải A Q số tiền 298.004.250 đồng (hai trăm chín mươi tám triệu, không trăm linh bốn nghìn, hai trăm năm mươi nghìn đồng).

Kể từ khi có đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án cho đến khi thi hành án xong, hàng tháng bên phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật Dân sự 2015.

3. Về án phí: Tổng công ty cổ phần Bảo Hiểm BĐ phải chịu 14.900.000 đồng án phí KDTM sơ thẩm và 2.000.000 đồng án phí KDTM phúc thẩm được trừ vào số tiền tạm ứng án phí KDTM phúc thẩm theo biên lai thu tiền số 0002790 ngày 27/7/2021 tại Chi cục thi hành án dân sự thành phố QN.

4. Về quyền, nghĩa vụ thi hành án:

Trường hợp bản án, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật Thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7, 9 Luật Thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật Thi hành án dân sự.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.