Bản án về tranh chấp hợp đồng bảo hiểm số 70/2019/KDTM-PT 

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 70/2019/KDTM-PT NGÀY 10/07/2019 VỀ TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM

Ngày 10/7/2019, tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử phúc thẩm công khai vụ án kinh doanh thương mại thụ lý số 62/2019/TLPT-KDTM ngày 01/4/2019, về việc “Tranh chấp hợp đồng bảo hiểm”. Do Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 42/2018/KDTM-ST ngày 26/11/2018 của Toà án nhân dân quận Đống Đa, thành phố Hà Nội bị kháng cáo. Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 197/2019/QĐPT-KDTM ngày 11/6/2019, giữa:

Nguyên đơn: Công ty TNHH MTV M

Trụ sở: Số 19B/5, phố N, phường NL, quận L, thành phố Hà Nội.

Người đại diện theo pháp luật: Bà Nguyễn Thị D. Chức vụ: Giám đốc Công ty

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Trần Đình T, sinh 1962

Địa chỉ: Số 106 khu phố T, phường Đ, thị xã T, tỉnh Bắc Ninh

(Giấy ủy quyền ngày 08/7/2019 của Giám đốc công ty)

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Nguyên đơn: Luật sư Nguyễn Mạnh T

- Công ty Luật TNHH M, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội

Bị đơn: Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q

Trụ sở: Tầng 15 Tòa nhà M, số 229 TS, phường N, quận Đ, thành phố Hà Nội Người đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn Quang H. Chức vụ: Tổng giám đốc Người đại diện theo ủy quyền: Ông Đỗ Hồng S, ông Ngô Xuân T. Chức vụ: Cán bộ pháp chế (Giấy ủy quyền số 2871/2017/GUQ-MIC ngày 28/12/2017 của Tổng giám đốc Tổng Công ty).

Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: Ngân hàng TMCP Q

Địa chỉ: Số 21 phố C, quận Đ, thành phố Hà Nội

Người đại diện theo pháp luật: Ông Lê Hữu Đ. Chức vụ: Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng

Công ty Bảo hiểm M BN

Địa chỉ: Tầng 3, tòa nhà M, số 24 LTT, phường Đ, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh Người đại diện theo pháp luật: Ông Phạm Thái S. Chức vụ: Giám đốc Công ty (Nguyên đơn, Bị đơn, luật sư có mặt tại phiên tòa; Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan xin xét xử vắng mặt)

NỘI DUNG VỤ ÁN

Ngày 25/01/2017, Công ty TNHH MTV M (Gọi là Công ty M) ký kết 01 Hợp đồng thế chấp máy móc thiết bị số 23012.17.029.376650.BĐ với Ngân hàng TMCP Q - Chi nhánh B (Gọi là Ngân hàng Q). Các tài sản thế chấp bao gồm: 02 máy cắt giấy vệ sinh tự động, model DJ-III điều khiển bằng PLC mới 100%; 01 máy đóng gói quả giấy vệ sinh từ động, model DCY-501 điều khiển bằng PLC mới 100%; 01 máy cắt giấy rút tự động bằng lưỡi cưa đĩa model DQ-100 điều khiển bằng PLC mới 100%; 01 máy đóng gói giấy rút tự động model RC-300B điều khiển bằng PLC mới 100%; 01 máy cuốn lõi giấy vệ sinh model CW160 mới 100%. Các tài sản đảm bảo là lô máy móc thiết bị trong Hợp đồng thế chấp tại địa chỉ Khu phố T, phường Đ, thị xã T, tỉnh Bắc Ninh đã được Công ty Cổ phần Thẩm định giá M tiến hành thẩm định giá. Tổng giá trị tài sản thế chấp được hai bên xác định là 4.456.373.000đ.

Ngân hàng Q đội yêu cầu Công ty M phải mua bảo hiểm cho tài sản thế chấp. Đơn vị cung cấp dịch vụ bảo hiểm, loại hình bảo hiểm, điều kiện bảo hiểm được Ngân hàng Q chấp thuận là Công ty Bảo hiểm M - Chi nhánh của Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q (Gọi là M BN).

Ngày 24/01/2017, Công ty M ký kết Hợp đồng bảo hiểm cháy nổ bắt buộc và hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS với M BN và đã được M BN đã cấp Giấy chứng nhận bảo hiểm cho Công ty M với tài sản được bảo hiểm theo danh mục đính kèm Hợp đồng. Địa điểm tài sản được bảo hiểm theo Hợp đồng bảo hiểm và giấy chứng nhận bảo hiểm là Cụm Công nghiệp P, phường P, TP. Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.

Qúa trình thực hiện hợp đồng, Công ty M đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ phát sinh từ Hợp đồng bảo hiểm nêu trên và thanh toán đầy đủ số tiền bảo hiểm là 9.804.020đ cho M BN.

Ngày 20/03/2017, kho của Công ty M xảy ra cháy nổ khiến toàn bộ tài sản tại T, phường Đ, thị xã T, tỉnh Bắc Ninh đều bị hư hỏng. Công ty M đã thông báo cho M BN và làm các thủ tục để hưởng bảo hiểm theo Hợp đồng bảo hiểm. Tuy nhiên, M BN từ chối bồi thường do địa điểm tham gia bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm bị sai so với địa điểm nơi đặt tài sản mua bảo hiểm.

Do tin tưởng cán bộ Ngân hàng nên khi ký kết, Công ty M đã không đọc kỹ hồ sơ bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt cho tài sản thế chấp. Sau khi ký hợp đồng thế chấp máy móc thiết bị và hợp đồng bảo hiểm, Công ty M không kiểm tra lại hợp đồng do Ngân hàng Q là đơn vị lưu giữ hồ sơ này. Đến khi xảy ra hỏa hoạn, Công ty M mới phát hiện địa điểm trên hợp đồng bảo hiểm không đúng với địa điểm nơi đặt tài sản mua bảo hiểm.

Công ty M khởi kiện yêu cầu Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q phải trả cho Công ty M số tiền 4.456.373.000đ theo Hợp đồng bảo hiểm cháy nổ bắt buộc và hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ngày 24/01/2017 mà hai bên đã ký kết.

Ngày 28/09/2018 Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q có đơn yêu cầu phản tố đề nghị Tòa án tuyên vô hiệu Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020- KDTS do nhầm lẫn về địa điểm bảo hiểm tài sản ngay từ thời điểm giao kết hợp đồng và xác định trách nhiệm thuộc về Công ty M khi địa chỉ tham gia bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm không chính xác nhưng Công ty vẫn ký kết và không thông báo lại cho Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q.

Ngân hàng TMCP Q thừa nhận có ký kết Hợp đồng thế chấp máy móc thiết bị số 23012.17.029.376650.BĐ ngày 25/01/2017 với Công ty M. Tuy nhiên đến nay, Công ty M đã tiến hành giải chấp tài sản bảo đảm tại Hợp đồng thế chấp nêu trên. Vì vậy, Ngân hàng TMCP Q không còn liên quan đến vụ án, xin vắng mặt tại tất cả các buổi làm việc, xét xử và đề nghị Tòa án giải quyết vụ án theo quy định pháp luật. M BN vắng mặt tại tất cả các buổi làm việc, tại các phiên hòa giải và tiếp cận công khai chứng cứ, phiên tòa xét xử vụ án.

Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 42/2018/KDTM-ST ngày 26/11/2018 của Tòa án nhân dân quận Đống Đa đã xét xử và quyết định:

“Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty TNHH MTV M đối với Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q.

Buộc Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q phải bồi thường trả cho Công ty TNHH MTV M số tiền phát sinh từ Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ký ngày 24/01/2017 là 3.761.936.036đ

Buộc Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q phải hoàn trả cho Công ty TNHH MTV M 50.000.000đ tiền chi phí giám định tổn thất.

Công ty TNHH MTV M được quyền sở hữu đối với tài sản đã tham gia bảo hiểm theo hợp đồng số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ký ngày 24/01/2017”.

Ngoài ra Bản án còn tuyên về nghĩa vụ phải chịu lãi suất chậm thi hành án, nghĩa vụ chịu án phí và quyền kháng cáo của các đương sự.

Ngày 06/12/2018, Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm tuyên Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ký ngày 24/01/2017 vô hiệu và hủy án sơ thẩm với lý do nội dung của bản án tuyên không đảm bảo đầy đủ quyền và lợi ích hợp pháp của Tổng Công ty.

Tại cấp phúc thẩm: Ngày 21/6/2019, Nguyên đơn và Bị đơn xuất trình cho Tòa án Văn bản thỏa thuận về việc giải quyết vụ án tranh chấp Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ký ngày 24/01/2017 đề nghị Tòa án công nhận sự thỏa thuận của các đương sự theo các nội dung của văn bản nêu trên. Cụ thể:

- Về tiền bồi thường bảo hiểm theo Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ngày 24/01/2017:

Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q đồng ý thanh toán một lần bằng phương thức chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản số 11800069458 của Công ty M tại Ngân hàng C chi nhánh Đ toàn bộ số tiền 2.900.000.000đ cho Công ty M trong thời gian 05 ngày làm việc kể từ ngày Tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

Qúa thời hạn nêu trên, Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q chưa thanh toán hoặc thanh toán không đầy đủ khoản tiền bồi thường thì còn phải chịu lãi suất đối với khoản tiền chưa thanh toán tương ứng với thời gian chậm trả. Lãi suất phát sinh do chậm trả tiền được xác định là 20%/năm

- Về chi phí giám định tổn thất đối với tài sản bảo hiểm: Công ty M đồng ý hỗ trợ thanh toán chi phí giám định tổn thất đối với toàn bộ tài sản bảo hiểm bị hư hỏng là thiết bị, máy móc theo Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ngày 24/01/2017 với số tiền là 50.000.000đ

- Về xử lý tài sản bảo hiểm bị hư hỏng do cháy nổ:

Công ty M được quyền tự quyết định các vấn đề về phương thức xử lý; thời gian, địa điểm xử lý; chi phí phát sinh trong việc xử lý; xử lý số tiền thu được từ việc bán thanh lý đối với tài sản bảo hiểm cháy nổ.

- Về án phí: Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q sẽ chịu toàn bộ án phí.

Tại phiên tòa phúc thẩm: Các bên đương sự vẫn giữ nguyên thỏa thuận ngày 21/6/2019 và đề nghị HĐXX ghi nhận sự thỏa thuận nêu trên.

Đại diện Viện Kiểm sát phát biểu quan điểm và đề xuất hướng giải quyết vụ án có nội dung:

Thẩm phán đã chấp hành đúng các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự trong quá trình giải quyết vụ án.

Việc tuân theo pháp luật của HĐXX và thư ký phiên tòa: HĐXX đã thực hiện đúng quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Những người tham gia tố tụng đã thực hiện các quy định tại Điều 70, 71, 72, 76, 227 và Điều 234 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

Đơn kháng cáo của Tổng Công ty Bảo hiểm Q làm trong thời hạn quy định của pháp luật và đã nộp dự phí kháng cáo theo quy định. Do các bên đương sự đã có thỏa thuận về việc giải quyết toàn bộ vụ án tại cấp phúc thẩm nên đề nghị sửa bản án sơ thẩm, công nhận sự thỏa thuận này.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Về thủ tục kháng cáo: Đơn kháng cáo và biên lai nộp tiền tạm ứng án phí phúc thẩm của Bị đơn làm và nộp trong thời hạn luật định nên kháng cáo được chấp nhận.

Xét về nội dung: Trong thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm, ngày 21/6/2019, các đương sự đã thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án tranh chấp Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ký ngày 24/01/2017 có nội dung như sau:

- Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q đồng ý thanh toán một lần bằng phương thức chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản số 11800069458 của Công ty M tại Ngân hàng C chi nhánh Đ toàn bộ số tiền 2.900.000.000đ cho Công ty M trong thời gian 05 ngày làm việc kể từ ngày Tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

- Qúa thời hạn nêu trên, Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q chưa thanh toán hoặc thanh toán không đầy đủ khoản tiền bồi thường thì còn phải chịu lãi suất đối với khoản tiền chưa thanh toán là 20%/năm tương ứng với thời gian chậm trả.

- Về chi phí giám định tổn thất đối với tài sản bảo hiểm: Công ty M đồng ý hỗ trợ thanh toán chi phí giám định tổn thất đối với toàn bộ tài sản bảo hiểm bị hư hỏng là thiết bị, máy móc theo Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ngày 24/01/2017 với số tiền là 50.000.000đ

- Về xử lý tài sản bảo hiểm bị hư hỏng do cháy nổ: Công ty M được quyền tự quyết định các vấn đề về phương thức xử lý; thời gian, địa điểm xử lý; chi phí phát sinh trong việc xử lý; xử lý số tiền thu được từ việc bán thanh lý đối với tài sản bảo hiểm cháy nổ.

- Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q tự nguyện chịu toàn bộ án phí.

Xét thấy các thỏa thuận nêu trên của các bên đương sự là tự nguyện và không trái với quy định của pháp luật, nội dung thỏa thuận của các đương sự đã giải quyết toàn bộ nội dung vụ án nên HĐXX thấy cần sửa bản án sơ thẩm để ghi nhận sự thỏa thuận này là phù hợp.

Từ những nhận định trên

Áp dụng khoản 2 Điều 308 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015

QUYẾT ĐỊNH

Sửa bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 42/2018/KDTM-ST ngày 26/11/2018 của Tòa án nhân dân quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

Xử:

1. Công nhận sự thỏa thuận của Công ty TNHH MTV M và Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q về việc thanh toán tiền phát sinh từ Hợp đồng bảo hiểm cháy nổ bắt buộc và hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS ngày 24/01/2017 như sau:

- Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q sẽ thanh toán một lần cho Công ty TNHH MTV M toàn bộ số tiền 2.900.000.000đ bằng hình thức chuyển khoản vào tài khoản của Công ty TNHH MTV M mở tại Ngân hàng TMCP C - chi nhánh Đ trong thời hạn 05 ngày làm việc (kể từ ngày 10/7/2019).

Trường hợp hết thời hạn nêu trên, Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q chưa thanh toán hoặc thanh toán chưa hết số tiền nêu trên thì còn phải chịu lãi suất của số tiền chậm thanh toán theo mức lãi suất 20%/năm tương ứng với thời gian chưa thanh toán.

- Công ty TNHH MTV M đồng ý hỗ trợ thanh toán chi phí giám định tổn thất đối với toàn bộ tài sản bảo hiểm bị hư hỏng là thiết bị, máy móc cho Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q theo Hợp đồng bảo hiểm số 619/17/HĐ-TS.1.1/020-KDTS là 50.000.000đ.

- Về xử lý tài sản bảo hiểm bị hư hỏng do cháy nổ: Công ty TNHH MTV M được toàn quyền tự quyết định các vấn đề về việc xử lý tài sản bảo hiểm bị hư hỏng do cháy nổ bao gồm: phương thức, thời gian, địa điểm, chi phí phát sinh trong việc xử lý; xử lý số tiền thu được từ việc bán thanh lý đối với tài sản bảo hiểm cháy nổ.

2. Về án phí: Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Q tự nguyện chịu toàn bộ án phí kinh doanh thương mại sơ thẩm là 90.000.000đ. Tổng Công ty đã nộp tạm ứng 5.000.000đ theo các biên lai số 0007832 ngày 16/10/2018 và 0008025 ngày 06/12/2018 tại Chi cục thi hành án dân sự quận Đống Đa, nay còn phải nộp tiếp 85.000.000đ.

Hoàn trả Công ty TNHH MTV M 56.000.000đ tiền tạm ứng án phí đã nộp theo biên lai số 006497 ngày 28/11/2017 tại Chi cục thi hành án dân sự quận Đống Đa.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.